نحوه مراقبت از نوزاد، توصیه هایی به مادران

تغذیه نوزاد:
تغذیه نوزاد را بلافاصله بعد از زایمان شروع کنید و ادامه دهید . این کار باعث تولید بیشتر شیر میشود.

قبل از شیر دادن حتما دستهای خود را بشویید و استحمام روزانه فراموش نشود.
شیر روزهای اول ( آغوز یا ماک ) که زرد رنگ است بسیار مغذی و دارای مواد ایمنی بخش برای نوزاد است و او را از بسیاری بیماریها حفاظت میکند.آن را از فرزندتان دریغ نکنید.
هنگام شیر دادن نوزاد را بغل کرده سر اورا بالاتر بگیرید و تمام نوک سینه و بیشتر هاله قهوهای رنگ داخل دهان نوزاد باشد.
بهتر است در هر بار از هر دو سینه به نوزادتان شیر بدهید.
بعد از تخلیه یک سینه نوزاد را به صورت ایستاده بغل گرفته و به آرامی پشت اورا ماساژ دهید تا هوای معده تخلیه شود . سپس سینه دیگر را در دهان فرزندتان بگذارید.
بعد از شیر خوردن او را به پهلوی راست بخوابانید تااحتمال ورود شیر به ریه کودک را به حداقل برسانید.
هر زمانی که نوزاد تقاضای شیر داشت به او بدهید . شیردهی ساعت خاصی ندارد.( هر۳ ۱ساعت )
اگر به هر دلیلی از شیرخوارتان دور میشوید مانند کار و بیماری یا مسافرت هر ۲ ساعت شیر خود را بدوشید .
شیر دوشیده شده مادر تا ۶ ساعت در درجه معمولی اتاق و تا ۲ روز در یخچال قابل نگهداری است.
برای تشخیص کافی بودن شیر مادر به تعداد دفعات ادرار و مدفوع کودک و نیز میزان وزن گیری او توجه شود. روزانه تا ۷ ۶ بار دفع طبیعی است .
از دادن آب قند و … خودداری کنید و تنها استفاده از قطره مولتی ویتامین بنا به تجویز پزشک مجاز است. تا ۶ ماهگی فقط شیر مادر و بعد از آن غذای کمکی به فرزندتان بدهید.

پوست و مو :
پوست نوزادان به ویژه نوزادان پره ترم ( نارس )نازک/ ظریف / وکمی قرمز رنگ است . پوست بعضی نوزادان در هنگام گریه کردن به دلیل کندی جریان خون ونیز زود بسته شدن گلوت قبل از شروع گریه به رنگ قرمز تیره یا بنفش کبود دیده میشود . باید گفت که مورد نگران کننده ای وجود ندارد وبا رشد کودک این حالت برطرف میشود.
روی پوست نوزادان ماده چرب و سفید رنگی به نام ورنیکس دیده میشود . این ماده در تامین حرارت بدن نوزاد موثر است ونباید آن را پاک کرد .
ورنیکس خود به خود طی ۳ ۲ روز بعد از تولد از بین میرود . مادر باید توجه داشته باشد که لباس نوزاد را هر روز تعویض کند زیرا ممکن است مقداری از ورنیکس به لباس نوزاد چسبیده باشد .

باید نوزاد را هر روز یا یک روز در میان حمام کرد وجهت حفظ ایمنی او از وان مخصوص نوزاد باید استفاده شود. توجه کنید ارتفاع آب باید پایین تر از ناف نوزاد باشد.
نوزادان دارای موهای نرم و نازکی هستند که ممکن است مقدار آن روی پیشانی / شانه ها و پشت بیشترباشد. به این موهای نرم و کرکی لا نوگو گفته میشود که در اثر سایش با اطراف تا حداکثر ۴ ۲ هفتگی میریزد.Lanugo
ممکن است سرعت ریزش موها زیاد باشد و ظاهرا سر کم مو به نظر آید و یا طاسی موقت دیده شود . موهای دایمی تا ۶ ماهگی رشد می یابند و ممکن است رنگ آنها با موی قبلی متفاوت باشد.
مدت کوتاهی بعد از تولد روی گونه اکثر نوزادان لکه ها یا دانه های قرمز رنگی دیده میشود وممکن است در طول روز کم رنگتر ویا پر رنگتر شوند. این لکه ها ناشی از حساسیت پوست نوزاد به بعضی مواد غذایی خورده شده توسط مادر ویا تماس مداوم گونه با سینه مادر و یا بوسیدن نوزاد می باشد. توصیه میشود مادرمواد حساسیت زا نخورد و گونه نوزاد را با پماد چرب کند و اطرافیان را از بوسیدن کودک منع نماید.

ملاج یا فونتانل نوزاد:
روی سر نوزاد در قسمت بالا وجلو بخش نرمی وجود دارد که با آن فونتانل قدامی گفته میشود .
ملاج قدامی لوزی شکل و اندازه طبیعی آن۱۰+_ ۲۰ میلیمتر است و تا سن ۱۸ ۱۲ ماهگی بسته میشود . فونتانل پشتی یا خلفی در پشت سر به اندازه نیم در نیم سانتیمتر دیده میشود و تا حداکثر سن ۴ ماهگی بسته میشود.

ممکن است ملاج نبض داشته باشد و یا هنگام گریه برآمده تر به نظر آید که کاملا طبیعی است . مادر باید بداند اگر ملاج فرورفته / برجسته یا بزرگتر و کوچکتر از حد طبیعی بود به پزشک مراجعه کند.
دیر بسته شدن ملاجها نشانه مسائلی مثل کمبود کلسیم / هیدروسفالی ( تجمع مایع در سر ) و بعضی بیماریهای مادر زادی است و زود بسته شدن آن نشانه میکروسفالی و عقب ماندگی ذهنی است.
مراقبت از ناف :
ناف نوزادان تا ۱۰ ۷ روز و حداکثر۱۵ روز بعد از تولد از محل خود جدا میشود. در صورت عدم رعایت بهداشت نوزاد ممکن است عفونت کرده و حتی منجر به عفونت حفره پریتوان ( پریتونیت ) شود
شستشوی روزانه ناف با آب و صابون یا الکل طبی۳ ۲ بار وبستن پوشک کودک زیر ناف تا آلوده به ادرار و مدفوع نشود و در معرض هوا باشد از اقدامات موثر پیشگیرانه میباشد.
علائم عفونت ناف عبارتند از داشتن ترشح چرکی / گرمی / قرمزی و ورم ناف و د یر افتادن ناف. والدین با دیدن این نشانه ها باید با پزشک مشورت کنند.
نکات مهم :

در صورت دیدن ترشحات زرد رنگ و چسبنده در چشم طوری که پلکها باز نمیشوند احتمال عفونت چشم نوزاد مطرح است که با نظر پزشک باید تحت درمان دارویی قرار گیرد.
مراقب سوختگی محل پوشک نوزاد باشید .( راش پوشک )
درجه حرارت اتاق نوزاد باید بین ۲۸ ۲۵ درجه سانتیگراد ودرجه حرارت بدن نوزاد ۳۷ ۵/ ۳۶ حفظ شود .
باید شرایطی فراهم کرد تا نوزاد خواب کافی داشته باشد . نوزادان در طول شب ۳ ۲ بار برای شیر خوردن بیدار میشوند حدود ۱۶ ۱۵ ساعت در شبانه روز میخوابند.( ساعات خواب در کودکان )
نی نی لای لای فقط تا سن ۴ ۳ ماهگی مناسب خوابیدن شیرخوار است زیرا بعد از این سن کودک قادر است آن را برگرداند و احتمال آسیب به کودک وجود دارد .
اگر سینه نوزاد متورم است نباید آنرا فشار داد.
تنفس هوای آزاد در طول روز برای نوزادان و کودکان ضروری است و در فرصت مناسب باید هوای اتاق راعوض کرد . کودکی که دائما در اتاق گرم زندگی کند اشتها به غذا نخواهد داشت . نوزاد باید را زمانی از اتاق بیرون برد که درجه حرارت هوا بالاتر از ۱۵ درجه سانتیگراد باشد .
مناسبترین وقت در زمستان بین ساعات ۱۰ صبح تا ۲ بعد از ظهر است . در این هنگام کودک ناراحت نمیشود .

باید اجازه داد تا صورت نوزاد کمی آفتاب بخورد . باید دقت داشت زمان و شدت آفتاب گرفتن کودک نباید طولا نی شود . نور آفتاب و اشعه ماورا بنفش آن برای ساخته شدن ویتامین د در بدن لازم است . تابیدن نور آفتاب از پشت شیشه در ساخته شدن ویتامین دی در کودک ( همچنین بزرگسالان ) تاثیری ندارد.
اگر سرو صورت و دستها به مدت نیم ساعت در معرض نور مستقیم نور آفتاب قرار گیرد ویتامین د ساخته شده نیاز یک هفته بدن را تامین میکند.

از تابیدن نور خورشید به چشمهای نوزاد جلوگیری کنید.