کاهش اضطراب در کودکان، راهکارهای مفید

شیما رزاقی، یک روانپزشک ضمن اشاره به این‌که اضطراب جدایی در دخترها بیشتر از پسرها است، گفت: تجربه محیط‌ های اجتماعی و دور از خانه به کاهش این اضطراب در کودکان کمک می‌کند.

عضو هیات علمی دانشگاه علوم توانبخشی گفت: با آغاز سال تحصیلی بسیاری از کودکان در کنار آماده شدن برای شروع مدرسه و یا رفتن به مهدکودک، به نوعی ترس و اضطراب جدایی از والدین، به خصوص مادرشان را تجربه می‌کنند.

محمدرضا خدایی گفت: معمولا کودکانی که مادرانشان امکان نگهداری از آنها را دارند، اضطراب و ترس بیشتری برای قرار گرفتن در محیط‌های اجتماعی و یا آشنایی با افراد جدید را دارند. به همین منظور ما به خانواده‌ها توصیه می‌کنیم پیش از سن دبستان، تجربه حضور در محیط‌های اجتماعی یا مهدکودک را برای کودک خود فراهم کنند.

وی ضمن اشاره به تفاوت‌های میان واژه‌های «وابستگی» و «دلبستگی» گفت: دلبستگی، نزدیکی عاطفی بین افراد است که از پیوندهای عاطفی مشترک میان آنها نشأت می‌گیرد و باعث اختلال در عملکرد فرد مقابل نمی‌شود. اما وابستگی زمانی اتفاق می‌افتد که این روابط عاطفی از حد متعارف خارج می‌شود، طوری که فرد بدون نبود طرف مقابل دچار اضطراب و استرس و ترس از دست دادن می‌شود.

خدایی گفت: والدین معمولا به شکل نیمه‌آگاهانه یا ناخودآگاه و گاهی اوقات کاملا خودآگاه احساس وابستگی را به کودکان خود منتقل می‌کنند. با این کار احساس ناامنی در کودک ایجاد می‌شود و کودک به این باور می‌رسد که تنها مادر اوست که می‌تواند امنیتش را تأمین کند.

این روانپزشک به علل ترس از جدایی اشاره کرد و گفت: می‌توان عواملی مانند وابستگی بیش از حد مادر به کودک و بالعکس، مسائل ژنتیک و وراثتی در خانواده‌هایی که افراد خجالتی بیشتری دارند و تاثیرات مسائل خانوادگی مثل طلاق یا فوت والدین و یا از دست دادن یکی از اعضای خانواده را نام برد.

وی در ادامه افزود: کودکانی که کمتر در محیط‌های اجتماعی حضور پیدا می‌کنند و اصطلاحا به آنها بچه‌های خانگی گفته می‌شود، معمولا ترس بیشتری برای حضور در یک محیط جدید را دارند. این بچه‌ها همواره یک مراقبت‌کننده داشته‌اند و اکثرا تجربه حضور در مهدکودک و یا جمع هم سن و سال‌های خود را نداشته‌اند.

خدایی عنوان کرد: برای از بین بردن این اضطراب در کودکان، باید از اهانت کردن، یا مسخره کردن آنها به شدت پرهیز شود. اولیای مدرسه و والدین باید به صورت شرطی‌سازی، این جدایی را برای کودکان آسان‌تر کنند.

وی ادامه داد: اولیای مدرسه باید با ایجاد محیطی شاداب، و همچنین استفاده از افرادی با روابط عمومی بالا برای ارتباط برقرار کردن با بچه‌ها، به از بین بردن این اضطراب جدایی کودک کمک کنند.

این روانپزشک افزود: والدین باید مقتدرانه اما با مهربانی، با کودک برخورد کنند. از مسخره کردن و ترساندن کودک بپرهیزند و روی حرف خود بایستند و به صورت پلکانی و تدریجی با اضطراب کودک برخورد کنند.

وی با اشاره به این که هرگز نباید به کودک خود توهین و یا او را با سایرین مقایسه کرد؛ گفت: والدین نباید هیچ‌گاه کودک خود را با حالت اضطراب و ترس در مدرسه رها کنند. پدر و مادر باید در رفت و آمد به مدرسه تا حد ممکن کودک خود را همراهی کنند. در صورت حساسیت بیش از حد کودک باید با اجازه اولیای مدرسه ساعاتی بعد از آغاز کلاس را در مدرسه حضور داشته باشند و یا در زمان تعطیل شدن مدرسه به موقع در محل حاضر باشند.

خدایی در پایان گفت: در صورت تشدید استرس و اضطراب جدایی در کودک، و ایجاد حالت‌هایی مانند دل درد، سردرد، تپش قلب و خستگی و بیقراری‌های پی‌درپی باید برای استفاده از روش‌های دارویی یا غیردارویی به روانپزشک مراجعه شود.