مراقبت های بهداشتی پس از زایمان، چه اهمیتی دارد؟

دوران بعد از زایمان از زمان خاتمه زایمان شروع می شود و تا زمانیکه تغییرات ایجاد شده در بدن در اثر حاملگی به فرم قبلی خود برگردد ادامه می یابد. این زمان بطور معمول ۴۰روز طول می کشد.همچنین استراحت روزانه شما باید در حد نیازتان باشد و بهتر است از روزهای اول کارهای ابتدایی نوزاد را خودتان شخصاً انجام دهید.

اهمیت مراقبت های بهداشتی در دوره پس از زایمان
دوران بعد از زایمان بسیار حساس است. مادر در این دوران در معرض خطرات احتمالی می باشد. ده روز اول بعد اززایمان بسیار حساس است، زیرا بیشترین تغییرات بدن مادردر این دوران اتفاق می افتد و به علت مسائل و مشکلات ناشی از خونریزی و تغییرات فشار خون ، احتمال بوجود آمدن عوارض در این ایام بیشتر است.مادرانی که نوزاد خود را شیر می دهند ممکن است تا زمانیکه نوزاد ر ا شیر می دهند قاعده نشوند، ولی اکثرا" در ماه پنجم، ششم بعد از زایمان قاعده خواهند شد.اکثر مادران فکر می کنند تا زمانیکه نوزاد خود را شیر می دهند حامله نخواهند شد ولی اتفاق افتاده که مادران درهمین دوران بدون اینکه حتی اولین قاعدگی بعد از زایمان اتفاق افتاده باشد باردار شده اند.بنابراین به شما توصیه می شود بعد از روز چهلم ( 6 تا 8 هفته بعد از زایمان ) جهت مشاوره تنظیم خانواده به پزشک خود و یا نزدیک ترین مرکز بهداشت محل خود مراجعه نمایید.

مراقبت های بهداشتی بعد از زایمان طبیعی
بهتر است حدود ۶ ساعت پس از زایمان طبیعی دوش ایستاده گرفته شود. این امر می تواند در روزهای بعد تکرار شود. در سزارین، روز چهارم بعد از عمل پانسمان ناحیه عملرا برداشته و به حمام بروید و دوش ایستاده بگیرید.
- اگر بخیه دارید روزی سه بار، هر بار به مدت 20 دقیقه در یک لگن که حاوی آب ولرم و بتادین که شبیه چای کمرنگ باشد، بنشینید و سپس ناحیه بخیه را خشک نمایید.
- جهت بهبود سریع روزی سه مرتبه سشوار را با فاصله روی ناحیه بخیه بگیرید.
- لباس زیر نخی بپوشید و روزانه تعویض نمایید
- ناحیه بخیه را تمیز و خشک نگاه دارید.

مراقبت های بهداشتی بعد از سزارین
- روز چهارم بعد از سزارین پانسمان ناحیه عمل را بردارید و به حمام بروید. دست خود را با صابون یا شامپو بچه آغشته نمایید و ناحیه عمل را شستشو دهید.
- پس از خروج از حمام ناحیه سزارین را با سشوار یا گاز استریل خشک نمایید.
- از لباسهای نخی استفاده نمایید.
- در صورت بزرگ بودن شکم با شکم بند یا روسری شکم خود را ببندید طوری که روی ناحیه عمل قرار نگیرد.
- از مقاربت به مدت شش هفته خودداری کنید.
- زیاد راه بروید.

تغذیه بعد از زایمان
- از خوردن غذاهای نفاخ ( حبوبات ، سبزیجات خام مانند کلم و میوه ها ی نفاخ.... ) خودداری کنید.
- غذاهای ملین استفاده کنید.
- غذاهای بهتر و متنوع تر با توجه به سفره خانواده داشته باشید.
- برای جلوگیری از یبوست شکم و اجابت مزاج راحت ازمواد غذایی سبک و پر انرژی و انواع سبزیها و میوه ها استفاده کنید.
- در صور ت تشنگی و نیا ز بدن به آب از آن استفاده کنید، هیچ مایع دیگری نمی تواند جایگزین آب برای رفع نیاز شما باشد.

مراحل مراجعه به پزشک
در صورت مشاهده هر یک از موارد زیر سریع ا " به پزشک معالج خود مراجعه کنید تا خطری متوجه شما نگردد:
- 4الی 5 روز پس از زایمان جهت معاینه نوزاد.
- هشت تا ده روز بعد از سزارین جهت ویزیت مجدد و یا در صورت نیاز به کشیدن بخیه ها.
- در صورت احساس تب ، تورم و تر شح ناحیه عمل
- در صورتی که هر ۵ دقیقه نوار بهداشتی کاملا" به خون آغشته گردد.
- خونریزی در حد متوسط ولی مداوم باشد.
- خونریزی بعد از ده روز پس از زایمان مشاهده گردد.
- داشتن علائم شوک مثل سردی دستها و پاها، تنفس تند، گیجی، سردرد و....
- هر گونه اختلال در دفع ادرار و اجابت مزاج.
- هر گونه درد و قرمزی و تورم در پستانها.
- ۴۰ روز بعد از عمل جهت ویزیت مجدد و تکمیل مراقبت ها و مشاوره برای پیشگیری از بارداری و فاصله گذاری بین زایمانها به مراکز بهداشتی و درمانی مراجعه کنید.

ورزشهای بعد از زایمان
- بعد از زایمان عضلات شکم دچار شلی می شود که جهت برگشت به حالت اولیه تنها روش موثر انجام ورزش بعد از زایمان است ورزشهای شکم را می توانید بلافاصله پس از 7 روز پس از زایمان طبیعی و حدود 10 روز پس از سزارین شروع نمایید.
- طاقباز به پشت خوابیده و بدون اینکه زانوها را خم کنید۱۰ مرتبه پای راست و ۱۰ مرتبه پای چپ را کاملاً بالا بیاورید.
- در همان حال 10 مرتبه هر دو پا را همزمان کاملاً بالا بیاورید.
- ۱۰ مرتبه بدون اینکه زانوها خم شوند دراز و نشست کنید.