علل مرگ و میر نوزادان، شایع ترین‌ها
نارسی و تولد با وزن کمتر از ۲۵۰۰ گرم، عفونت، آسفیکسی یا خفگی و تروما (ضربه)، ناهنجاری های مادرزادی، کزاز نوزادی،...
در سطح جهانی، به ترتیب نارسی و تولد با وزن کمتر از ۲۵۰۰ گرم، عفونت، آسفیکسی یا خفگی و تروما (ضربه)، ناهنجاری های مادرزادی، کزاز نوزادی، بیماری های اسهالی، از علل اصلی مرگ و میر در نوزادان هستند.
نارسی
نارسی (تولد قبل از 37 هفته) شایع ترین علت مرگ و میر نوزادان است . هر چه یک نوزاد دیرتر متولد شود شانس زنده ماندنش بیشتر است. از جمله مهم ترین عوامل مؤثر در بروز نارسی می توان به سابقه تولد نوزاد نارس در بارداری های گذشته، دوقلویی یا چند قلویی در حاملگی اخیرو بروز مشکلات سرویکس و رحم اشاره کرد. هم چنین وجود بیماری های خاص در زنان (مانند فشار خون بالا) و عوارض بارداری (مانند مشکلات جفت) و یا شیوه نامناسب زندگی (مانند سیگارکشیدن) سبب افزایش خطر تولد زودرس می شود. بروز نارسی به خصوص در بارداری های کمتراز 32 هفته و با وزن کمتر از 1500 گرم عموما با عوارضی همراه هستند که می تواند برای نوزاد کشنده باشد.
برخی از این عوارض عبارتند از:
سندرم دیسترس تنفسی: سندرم دیسترس تنفسی ناشی ار کمبود پروتئین سورفکتانت ( نوعی پروتئین که باعث بلوغ و تکامل ریه در جنین می شود ) ریوی است که منجر به روی هم خوابیدن کیسه های هوایی ریه ها می شود و در نتیجه مانع برقراری تهویه مناسب برای نوزاد می شود.
خونریزی داخل بطنی (مغزی): خونریزی های خفیف معمولا خود به خود بهبود می یابد، ولی خونریزی شدید، اغلب منجر به آسیب های مغزی و یا حتی مرگ می شود.
انتروکولیت نکروزان: یک التهاب جدی روده و شایع ترین علت پارگی روده در نوزادان نارس است. در درمان این عارضه استفاده از آنتی بیوتیک و گاهی عمل جراحی مفید است. لیکن، برخی از کودکان دچار آسیب شدید روده و مرگ می شوند.
عفونت ها: به دلیل نابالغ بودن سیستم ایمنی کودکان نارس به خصوص کودکان کمتر از۳۲ هفته که به طورکامل نیز پادتن های مادری رادریافت نمی کنند ، احتمال بروز عفونت های جدی در آنها بالا می رود که با وجود درمان با آنتی بیوتیک ها در موارد قابل ملاحظه ای منجر به مرگ کودکان می شوند.
ناهنجاری مادرزادی: حدود ۲ تا ۳ درصد از تمام کودکان متولد شده مبتلا به یک نوع نقص در هنگام تولد هستند. نوزادان با نقص هنگام ً تولد ممکن است، نارس یا ترم باشند. هم چنین این ناهنجاری ها که عموما سیستم دفاعی و سایر اعضای حیاتی او را درگیر می کنند می توانند منجر به بروز آسیب های جدی و مرگ شوند.
سایر علل و عوامل موثر مرگ نوزادان به قرار ذیل است:
عفونت
خفگی یا آسیفکسی (کمبود اکسیژن قبل یا حین تولد )
عوارض بارداری (مانند پره اکلامپسی، فشار خون بالای مربوط به حاملگی )
عوارض مربوط به جفت، بند ناف و غشاء (کیسه آب)
اقدامات پیشگیری برای کاهش مرگ نوزاد
با توجه به علل شایع مرگ نوزادان در هر منطقه اقدامات مناسب جهت پیشگیری از بروز این مرگ ها می تواند شامل موارد ذیل باشد: برنامه های پیشگیری کننده در زمینه های زایمان زودرس وتولد نوزاد کم وزن، ناهنجاری های مادرزادی، صدمات زایمانی (آسفیکسی، خونریزی داخل مغزی ) و جلوگیری از عفونت این برنامه های پیشگیری کننده باید در چهار مرحله انجام پذیرد:
1. پیش از بارداری با تاکید به موارد ذیل:
ارزیابی سلامت مادر
مصرف اسیدفولیک 3 ماه قبل از بارداری
مشاوره ژنتیک
کنترل بیماری های زمینه ای مادر
کاهش حاملگی های ناخواسته
واکسیناسیون سرخجه
2. حین بارداری
خدمات مراقبت های ادغام یافته سلامت مادران و منطبق با استانداردهای کشوری برای پیشگیری از زایمان زودرس، نوزاد کم وزن، ناهنجاری ها، کنترل عفونت، ترویج زایمان طبیعی و کاهش سزارین
نارسی
نارسی (تولد قبل از 37 هفته) شایع ترین علت مرگ و میر نوزادان است . هر چه یک نوزاد دیرتر متولد شود شانس زنده ماندنش بیشتر است. از جمله مهم ترین عوامل مؤثر در بروز نارسی می توان به سابقه تولد نوزاد نارس در بارداری های گذشته، دوقلویی یا چند قلویی در حاملگی اخیرو بروز مشکلات سرویکس و رحم اشاره کرد. هم چنین وجود بیماری های خاص در زنان (مانند فشار خون بالا) و عوارض بارداری (مانند مشکلات جفت) و یا شیوه نامناسب زندگی (مانند سیگارکشیدن) سبب افزایش خطر تولد زودرس می شود. بروز نارسی به خصوص در بارداری های کمتراز 32 هفته و با وزن کمتر از 1500 گرم عموما با عوارضی همراه هستند که می تواند برای نوزاد کشنده باشد.
برخی از این عوارض عبارتند از:
سندرم دیسترس تنفسی: سندرم دیسترس تنفسی ناشی ار کمبود پروتئین سورفکتانت ( نوعی پروتئین که باعث بلوغ و تکامل ریه در جنین می شود ) ریوی است که منجر به روی هم خوابیدن کیسه های هوایی ریه ها می شود و در نتیجه مانع برقراری تهویه مناسب برای نوزاد می شود.
خونریزی داخل بطنی (مغزی): خونریزی های خفیف معمولا خود به خود بهبود می یابد، ولی خونریزی شدید، اغلب منجر به آسیب های مغزی و یا حتی مرگ می شود.
انتروکولیت نکروزان: یک التهاب جدی روده و شایع ترین علت پارگی روده در نوزادان نارس است. در درمان این عارضه استفاده از آنتی بیوتیک و گاهی عمل جراحی مفید است. لیکن، برخی از کودکان دچار آسیب شدید روده و مرگ می شوند.
عفونت ها: به دلیل نابالغ بودن سیستم ایمنی کودکان نارس به خصوص کودکان کمتر از۳۲ هفته که به طورکامل نیز پادتن های مادری رادریافت نمی کنند ، احتمال بروز عفونت های جدی در آنها بالا می رود که با وجود درمان با آنتی بیوتیک ها در موارد قابل ملاحظه ای منجر به مرگ کودکان می شوند.
ناهنجاری مادرزادی: حدود ۲ تا ۳ درصد از تمام کودکان متولد شده مبتلا به یک نوع نقص در هنگام تولد هستند. نوزادان با نقص هنگام ً تولد ممکن است، نارس یا ترم باشند. هم چنین این ناهنجاری ها که عموما سیستم دفاعی و سایر اعضای حیاتی او را درگیر می کنند می توانند منجر به بروز آسیب های جدی و مرگ شوند.
سایر علل و عوامل موثر مرگ نوزادان به قرار ذیل است:
عفونت
خفگی یا آسیفکسی (کمبود اکسیژن قبل یا حین تولد )
عوارض بارداری (مانند پره اکلامپسی، فشار خون بالای مربوط به حاملگی )
عوارض مربوط به جفت، بند ناف و غشاء (کیسه آب)
اقدامات پیشگیری برای کاهش مرگ نوزاد
با توجه به علل شایع مرگ نوزادان در هر منطقه اقدامات مناسب جهت پیشگیری از بروز این مرگ ها می تواند شامل موارد ذیل باشد: برنامه های پیشگیری کننده در زمینه های زایمان زودرس وتولد نوزاد کم وزن، ناهنجاری های مادرزادی، صدمات زایمانی (آسفیکسی، خونریزی داخل مغزی ) و جلوگیری از عفونت این برنامه های پیشگیری کننده باید در چهار مرحله انجام پذیرد:
1. پیش از بارداری با تاکید به موارد ذیل:
ارزیابی سلامت مادر
مصرف اسیدفولیک 3 ماه قبل از بارداری
مشاوره ژنتیک
کنترل بیماری های زمینه ای مادر
کاهش حاملگی های ناخواسته
واکسیناسیون سرخجه
2. حین بارداری
خدمات مراقبت های ادغام یافته سلامت مادران و منطبق با استانداردهای کشوری برای پیشگیری از زایمان زودرس، نوزاد کم وزن، ناهنجاری ها، کنترل عفونت، ترویج زایمان طبیعی و کاهش سزارین
منبع:
فصلنامه بهورز
برای ارسال نظر کلیک کنید
▼