آیا یائسگی باعث اضطراب می شود؟
اضطراب یکی از علائم شایع یائسگی است و تغییرات هورمونی، فشارهای روانی زندگی و مشکلات خواب، همگی می‌توانند در این دوره باعث اضطراب شوند. روی این مقاله کلیک کنید تا بیشتر بدانید.
ارتباط بین یائسگی و اضطراب انکارناپذیر است. یائسگی زمانی اتفاق می‌افتد که فرد به مدت ۱۲ ماه پریود نشده باشد. پیش یائسگی نیز مرحله‌ای قبل از آخرین قاعدگی است که طی آن، بدن دستخوش تغییرات فیزیکی زیادی می‌شود. بسیاری از افراد با شروع دوره پیش یائسگی، در دام اضطراب یا افسردگی می‌افتند. با این حال، اگر کسی به طور مکرر دچار اضطراب شدید یا حملات پانیک شود، باید با یک متخصص مشورت کند. به خواندن ادامه دهید تا به طور کامل با ارتباط میان اضطراب و یائسگی آشنا شوید.
اضطراب و یائسگی چه ارتباطی به هم دارند؟
مطالعه‌ای در سال ۲۰۲۰ در برزیل نشان داد که ۵۸درصد از زنان ۴۵ تا ۵۵ ساله که در دوره پیش یائسگی بودند، علائم اضطراب داشتند. در همان مطالعه، ۶۲درصد از شرکت‌کنندگان دچار علائم افسردگی نیز بودند. البته یک مطالعه بزرگ‌تر در سال ۲۰۱۶ در چین نشان داد که شیوع اضطراب در زنان ۴۵ تا ۶۰ ساله حدود ۱۳درصد بوده و تقریباً ۲۶درصد از آن‌ها علائم افسردگی را نیز نشان داده‌اند.
تغییرات هورمونی که در دوران یائسگی رخ می‌دهد، می‌تواند منجر به احساس اضطراب شود.
تغییرات هورمونی که در دوران یائسگی رخ می‌دهد، می‌تواند منجر به احساس اضطراب شود. به ویژه، نوسانات سطح استروژن ممکن است تاثیر قابل توجهی داشته باشند. سایر تغییراتی که با یائسگی مرتبط هستند نیز می‌توانند اضطراب ایجاد کنند. به عنوان مثال، ۴۰ تا ۵۰ درصد از افراد در دوران انتقال به یائسگی دچار اختلالات خواب یا بی‌خوابی می‌شوند. اختلالات خواب به نوبه خود می‌توانند باعث اضطراب شوند و از طرفی، اضطراب نیز ممکن است خواب را مختل کند.
گذشته از موارد قبلی، عوامل خارجی و تغییرات مهم زندگی در سال‌های یائسگی نیز می‌توانند در ایجاد اضطراب نقش داشته باشند. برای نمونه، ترک خانه توسط فرزندان ممکن است باعث اضطراب جدایی شود. هم‌چنین، خودِ نزدیک شدن به یائسگی نیز می‌تواند موجب اضطراب شود.
درمان اضطراب ناشی از یائسگی
حال که با ارتباط بین اضطراب و یائسگی آشنا شدید، باید ببینید چطور می‌توانید با آن مقابله کنید. برای افرادی که در دوران یائسگی به سر می‌برند، استفاده از درمان جایگزین هورمونی (HRT) و سایر درمان‌های مرتبط با علائم یائسگی رایج است. هم‌چنین، درمان عدم تعادل‌های هورمونی در برخی موارد می‌تواند علائم اضطراب را کاهش دهد. با این حال، پزشکان ممکن است داروهای ضداضطراب و روان درمانی را نیز برای درمان مستقیم اضطراب توصیه کنند. داروهای ضداضطراب شامل موارد زیر هستند:
- مهارکننده‌های بازجذب سروتونین (SSRIs)
- مهارکننده‌های بازجذب سروتونین و نوراپی‌نفرین (SNRIs)
- داروهای ضدافسردگی سه‌حلقه‌ای (TCAs)
- بنزودیازپین‌ها
- مهارکننده‌های مونوآمین‌اکسیداز (MAOIs)
- بوسپیرون
برخی از این داروها دارای هشدار جعبه سیاه هستند که شدیدترین نوع هشدار از سوی سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) به شمار می‌رود. این هشدارها که به پزشکان و بیماران درباره خطرات جدی احتمالی داروها اطلاع می‌دهند، به شرح زیر هستند:
- مصرف بنزودیازپین‌ها همراه با داروهای مخدر خطر خواب‌آلودگی شدید، سرکوب تنفس، کما و حتی مرگ را افزایش می‌دهد. داروی آلپرازولام نیز نباید همراه با داروهای مخدر مصرف شود، مگر این‌که گزینه درمانی دیگری وجود نداشته باشد.
- استفاده از بنزودیازپین‌ها حتی مطابق با دستور پزشک نیز می‌تواند منجر به وابستگی فیزیکی شود و قطع ناگهانی آن‌ها ممکن است علائم ترک خطرناک یا مرگ‌آور به همراه داشته باشد. به علاوه، این داروها می‌توانند باعث سوءمصرف و اعتیاد شوند که خطر اوردوز و مرگ را افزایش می‌دهد.
در نتیجه، اگر دچار اضطراب ناشی از یائسگی هستید و پزشک برای شما دارو تجویز کرده، حتما به توصیه‌ها و موارد احتیاطی مصرف دارو عمل کنید و هر نوع نگرانی احتمالی را نیز با متخصص خود در میان بگذارید. داروهای SSRI اغلب در کاهش علائم اضطراب مؤثر هستند. با این حال، طبق اعلام انجمن یائسگی، حدود نیمی از افرادی که این داروها را مصرف می‌کنند، دچار عوارض جانبی در زمینه روابط جنسی می‌شوند. این عوارض می‌تواند شامل کاهش میل جنسی، مشکل در تحریک‌پذیری یا دشواری در رسیدن به ارگاسم باشد.
درمان خانگی اضطراب دوران یائسگی
پزشکان بر این باورند که برخی از عادات سبک زندگی، مانند داشتن رژیم غذایی متعادل و مغذی می‌توانند به کاهش علائم یائسگی و حملات پانیک کمک کنند. این موارد عبارتند از:
- ورزش کردن
- کاهش مصرف کافئین
- کاهش مصرف الکل
- استفاده از طب سوزنی
- خواب منظم و با کیفیت
- شرکت در گروه‌های حمایتی
نکته مهم این است که افراد باید زمانی را به خودشان اختصاص دهند. به عنوان مثال، انجام فعالیت‌هایی از جمله باغبانی، مطالعه، مدیتیشن، تمرین ذهن‌آگاهی یا یوگا روش‌های خوبی برای تمرکز بر خود و ایجاد حس آرامش و رضایت هستند که می‌توانید آن‌ها را امتحان کنید.
مقابله با حملات پانیک در یائسگی
گاهی اوقات اضطراب در دوران یائسگی به حدی شدید است که برخی افراد ممکن است دچار حملات پانیک شوند. این حملات که همان دوره‌های ناگهانی و شدید اضطراب و تنش هستند، معمولاً بین ۵ تا ۲۰ دقیقه طول می‌کشند، اما ممکن است به صورت مجموعه‌ای از حملات پشت سر هم نیز رخ دهند که چند ساعت ادامه دارند. آن دسته از علائم فیزیکی که ممکن است همراه این حملات باشند، عبارتند از:
- تپش قلب
- تنگی نفس
- سرگیجه
- ضعف
- تعریق
- حالت تهوع
- احساس سوزن سوزن شدن در بدن
اگر دچار حملات پانیک می‌شوید، بهترین کار این است که به پزشک مراجعه کنید تا تحت درمان دارویی قرار بگیرید یا این‌که به جلسات روان درمانی بروید. در واقع، راه مقابله با حملات پانیک مداوم یا شدید می‌تواند دارو، روان درمانی یا ترکیبی از هر دو باشد. داروهایی که می‌توانند به کاهش تعداد و شدت حملات پانیک کمک کنند، شامل SSRIها (مهارکننده‌های بازجذب سروتونین) و سایر داروهای ضدافسردگی هستند.
چندین نوع روان درمانی نیز برای درمان حملات پانیک و اضطراب کارایی دارند که شامل گفتگو با یک درمانگر به صورت حضوری یا آنلاین می‌شوند. انواع روان درمانی موثر برای حملات پانیک و اضطراب یائسگی عبارتند از:
- رفتاردرمانی شناختی (CBT)
- درمان مواجهه‌ای (Exposure Therapy)
- درمان حساسیت‌زدایی و بازپردازش با حرکات چشم (EMDR)
- درمان رفتاری دیالکتیکی (DBT)
شما باید علاوه بر این درمان‌ها، یاد بگیرید که حملات پانیک خود را مدیریت کنید. برخی تغییرات سبک زندگی که ممکن است به کاهش حملات پانیک کمک کنند، عبارتند از:
- داشتن یک رژیم غذایی متعادل و مغذی شامل مقدار زیادی میوه و سبزیجات تازه
- پرهیز از مصرف الکل
- کاهش مصرف کافئین
- یادگیری تکنیک‌های آرام‌سازی شخصی
- وقت گذراندن در هوای تازه و آزاد
کلام آخر
ارتباط بین یائسگی و اضطراب از تغییرات هورمونی، رویدادهای مهم زندگی و اختلالات خواب در این دوره ناشی می‌شود. البته علاوه بر اضطراب عمومی، ممکن است دچار حملات پانیک شدید و ناگهانی نیز بشوید که با کمک تغییر در سبک زندگی، دارو و روان درمانی می‌توانید آن را کنترل کنید.