تغییرات بدن در بارداری، نرمال است؟
خانم های باردار وقتی رو‌به‌روی آینه می‌ایستند و یا در مواقعی که احساس عجیبی در درون خود دارند متوجه این تغییرات می شوند.
خیلی از خانم‌های باردار به دلیل آهسته بودن این روند به تغییرات آن عادت می‌کنند و تنها وقتی رو‌به‌روی آینه می‌ایستند و خودشان را برانداز می‌کنند و یا در مواقعی که احساس عجیبی در درون خود دارند متوجه این تغییرات می شوند. بنابراین ما از پریسا الماسی، کارشناس مامایی،مو به مو از تغییرات فیزیولوژیک بدن در دوران بارداری پرسیدیم.
پریسا الماسی، کارشناس مامایی،تغییرات فیزیولوزیک را به ترتیب زیر نام می‌برد و درباره‌ی آنها توضیح می‌دهد:
۱- تغییرات قلبی
الماسی درباره‌ی تغییرات قلبی در دوران بارداری می‌گوید:« با تغییرات قلبی در این دوران حجم خون و همچنین خون‌رسانی به بافت‌ها افزایش می‌کند و به دلیل کاهش مقاومت عروق، ضربان قلب هم افزایش می‌یابد. در اوسط حاملگی فشارخون کاهش و سپس افزایش می‌یابد. فشار دیاستولی قلب(مینیمم فشار خون یا فشار خون کم) بیشتر از فشار سیستولی(ماکسیمم فشار خون یا فشار خون زیاد) کاهش می‌یابد. در 40 درصد از زنانی که به حالت درازکش به پشت می‌خوابند، فشار خون افت می‌کند.
این افت فشار به دلیل فشار روی سیاهرگ زیرین اتفاق می‌افتد که به دنبال آن بازگشت خون به قلب کند می‌شود. افزایش حجم خون در 3 ماهه‌ی اول شروع شده و 30 تا 45 درصد افزایش می‌یابد، درسه ماهه دوم به حداکثر خود می‌رسد و در سه ماهه‌ی سوم دوباره به آرامی افزایش می‌یابد.»
خانم‌ها باید بدانند که در دوران بارداری آنِمی طبیعی ایجاد می‌شود. همچنین تشدید صدای اول قلب در شرایط حاملگی،کم خونی، ورزش کردن و کم‌کاری تیروئید طبیعی است.
2- تغییرات دستگاه تناسلی
الماسی با بیان این‌که در دوران بارداری وزن و گنجایش رحم افزایش می‌یابد، توضیح می‌دهد:« در دوران بارداری سلول‌های رحم بزرگ شده و علاوه بر آن سلول‌های جدیدی ایجاد می‌شود. اما بزرگ شدن رحم قرینه نیست و بیشتر درناحیه بالای رحم اتفاق می افتد و سپس در هفته‌ی ۱۲بارداری، رحم شکل کروی به خود می‌گیرد. انقباضات بدون درد رحم نیز از سه ماهه‌ی اول به بعد شروع شده و در سه ماهه‌ی دوم با معاینه‌ی دودستی قابل لمس است.»
۳- تغییرات تخمدان
تخمک گذاری در دوران حاملگی تعطیل می‌شود و جسم زرد در 6 تا 7 هفته‌ی اول حاملگی پروژسترون تولید می‌کند. بنابراین برداشتن جسم زرد قبل از هفته‌ی هفتم باعث افت پروژسترون و سقط جنین می‌شود.
4- تغییرات واژن و پرینه
در دوران حاملگی عروق پوست و عضلات پرینه زیاد می‌شوند که همین باعث پرخونی می‌شود و این پرخونی باعث می‌شود واژن به رنگ بنفش تغییر پیدا کند.
۵- تغییرات پوست
الماسی با اشاره به تغییرات پوست در دوران بارداری می‌گوید:« گاهی عضلات شکم در دوران حاملگی مقاومت نمی‌کنند و در خط وسط از هم جدا می‌شوند. در پی این اتفاق، پوست شکم درخط وسط، رنگ سیاه مایل به قهوه‌ای به خود می‌گیرد. گاهی لکه‌های قهوه‌ای رنگ نامنظم در اندازه‌های مختلف برروی پوست صورت و گردن ایجاد می‌شود. همچنین در دوران بارداری،تغییرات عروق قرمزی کف دست در دوسوم زنان سفید‌پوست دیده می‌شود.»
6- تغییرات متابولیک
افزایش وزن بدن که بخش بزرگی از آن مربوط به رحم و محتویات آن، پستان‌ها، افزایش حجم خون و مایعات بدن می‌شود. بر همین اساس این کارشناس مامایی توضیح می‌دهد:« حاملگی طبیعی با کاهش قندخون ناشتای خفیف،افزایش قندخون بعد از غذا و افزایش انسولین مشخص می‌شود و غلظت چربی‌ها در این دوران افزایش پیدا می‌کند. بنابراین ما شاهد حداکثر غلظت کلسترول بد درهفته‌ی ۳۶ بارداری و حداکثر غلظت کلسترول خوب در هفته‌ی ۲۵ بارداری هستیم. ضمن این‌که ذخیره‌ی چربی هم در اواسط حاملگی اتفاق می‌افتد.»
میزان نیاز بدن به آهن در دوران بارداری بیشتر از مقدار مصرفی خانم‌های باردار است. همچنین در نیمه‌ی دوم بارداری هم نیاز به آهن بسیار زیاد است و باید حدود ۶ تا ۷ میلی گرم درروز به صورت مکمل دارویی به بدن این خانم‌ها برسد.
۷- عملکرد ایمنی
بارداری با سرکوب سیستم ایمنی همراه است. بنابراین غلظت فاکتور‌های انعقادی در طول دوران بارداری افزایش پیدا می‌کند اما از نظر ایجاد لخته‌ی خون تفاوتی بین زنان بارداری و غیرباردار وجود ندارد.
الماسی درباره‌ی تنگی نفس در بارداری می‌گوید:« تمایل به نفس کشیدن حتی در مراحل اولیه‌ی حاملگی شایع است که این حالت طبیعی است اما ممکن است به تنگی نفس تفسیر شود. عملکرد ریه در اثر حاملگی دچار اختلال نمی‌شود اما بیماری‌های دستگاه تنفس در دوران بارداری وخیم‌تر می‌شوند.»
8- تغییرات سیستم ادراری
گلوکز در دوران بارداری از طریق ادرار دفع می‌شود اما دفع پروتئین از ادرار در دوران بارداری طبیعی نیست و می‌تواند نشانه‌ی خطرناکی باشد. همچنین وجود خون در ادرار در دوران بارداری نشان‌دهنده‌ی بیماری‌های مجاری ادراری است.
۹- تغییرات دستگاه گوارش
الماسی با بیان این‌که یبوست و سوزش سر دل در بارداری شایع است می‌گوید:« سوزش سر دل ناشی از ریفلاکس ترشحات اسیدی معده به بخش تحتانی مری است. لثه‌ها هم در دوران بارداری پرخون و نرم می‌شوند بنابراین با کوچک‌ترین آسیبی دچار خونریزی می‌شوند. گاهی در دوران حاملگی در لثه تورم ایجاد می‌شود که بعد از زایمان خود به خود بهبود می‌یابد. همچنین به دلیل یبوست و افزایشی که در اثر رحم بزرگ‌شده در دوران بارداری ایجاد می‌شود احتمال بروز هموروئید وجود دارد.»
بارداری و شیردهی باعث افزایش شدید کلسیم در خون می‌شوند. در دوران بارداری کلسیم استخوان‌ها تخریب شده و در نتیجه میزان آن کم می‌شود و در مقابل میزان کلسیم خون افزایش می‌یابد. همین اتفاق باعث می‌شود احتمال پوکی استخوان افزایش پیدا کند.
خوب است بدانید که مفاصل لگن در نیمه‌ی اول بارداری شل می‌شوند اما بلافاصله بعد از زایمان به حالت طبیعی خود باز می‌گردند و بعد از 3 تا 5 روز مانند روز اول خود طبیعی می‌شوند.
10- سیستم عصبی مرکزی
اختلال در سیستم عصبی مرکزی در دوران بارداری باعث می‌شود که خانم‌های باردار از حدود هفته‌ی ۱۲ بارداری دچار مواردی مانند دشواری در به خواب رفتن، بیدار شدن‌های مکرر، کاهش ساعت خواب شبانه، کاهش کارایی خواب شوند که این حالت‌ها تا دو ماه بعد از زایمان هم ادامه دارند.
پریسا الماسی، کارشناس مامایی،تغییرات فیزیولوزیک را به ترتیب زیر نام می‌برد و درباره‌ی آنها توضیح می‌دهد:
۱- تغییرات قلبی
الماسی درباره‌ی تغییرات قلبی در دوران بارداری می‌گوید:« با تغییرات قلبی در این دوران حجم خون و همچنین خون‌رسانی به بافت‌ها افزایش می‌کند و به دلیل کاهش مقاومت عروق، ضربان قلب هم افزایش می‌یابد. در اوسط حاملگی فشارخون کاهش و سپس افزایش می‌یابد. فشار دیاستولی قلب(مینیمم فشار خون یا فشار خون کم) بیشتر از فشار سیستولی(ماکسیمم فشار خون یا فشار خون زیاد) کاهش می‌یابد. در 40 درصد از زنانی که به حالت درازکش به پشت می‌خوابند، فشار خون افت می‌کند.
این افت فشار به دلیل فشار روی سیاهرگ زیرین اتفاق می‌افتد که به دنبال آن بازگشت خون به قلب کند می‌شود. افزایش حجم خون در 3 ماهه‌ی اول شروع شده و 30 تا 45 درصد افزایش می‌یابد، درسه ماهه دوم به حداکثر خود می‌رسد و در سه ماهه‌ی سوم دوباره به آرامی افزایش می‌یابد.»
خانم‌ها باید بدانند که در دوران بارداری آنِمی طبیعی ایجاد می‌شود. همچنین تشدید صدای اول قلب در شرایط حاملگی،کم خونی، ورزش کردن و کم‌کاری تیروئید طبیعی است.
2- تغییرات دستگاه تناسلی
الماسی با بیان این‌که در دوران بارداری وزن و گنجایش رحم افزایش می‌یابد، توضیح می‌دهد:« در دوران بارداری سلول‌های رحم بزرگ شده و علاوه بر آن سلول‌های جدیدی ایجاد می‌شود. اما بزرگ شدن رحم قرینه نیست و بیشتر درناحیه بالای رحم اتفاق می افتد و سپس در هفته‌ی ۱۲بارداری، رحم شکل کروی به خود می‌گیرد. انقباضات بدون درد رحم نیز از سه ماهه‌ی اول به بعد شروع شده و در سه ماهه‌ی دوم با معاینه‌ی دودستی قابل لمس است.»
۳- تغییرات تخمدان
تخمک گذاری در دوران حاملگی تعطیل می‌شود و جسم زرد در 6 تا 7 هفته‌ی اول حاملگی پروژسترون تولید می‌کند. بنابراین برداشتن جسم زرد قبل از هفته‌ی هفتم باعث افت پروژسترون و سقط جنین می‌شود.
4- تغییرات واژن و پرینه
در دوران حاملگی عروق پوست و عضلات پرینه زیاد می‌شوند که همین باعث پرخونی می‌شود و این پرخونی باعث می‌شود واژن به رنگ بنفش تغییر پیدا کند.
۵- تغییرات پوست
الماسی با اشاره به تغییرات پوست در دوران بارداری می‌گوید:« گاهی عضلات شکم در دوران حاملگی مقاومت نمی‌کنند و در خط وسط از هم جدا می‌شوند. در پی این اتفاق، پوست شکم درخط وسط، رنگ سیاه مایل به قهوه‌ای به خود می‌گیرد. گاهی لکه‌های قهوه‌ای رنگ نامنظم در اندازه‌های مختلف برروی پوست صورت و گردن ایجاد می‌شود. همچنین در دوران بارداری،تغییرات عروق قرمزی کف دست در دوسوم زنان سفید‌پوست دیده می‌شود.»
6- تغییرات متابولیک
افزایش وزن بدن که بخش بزرگی از آن مربوط به رحم و محتویات آن، پستان‌ها، افزایش حجم خون و مایعات بدن می‌شود. بر همین اساس این کارشناس مامایی توضیح می‌دهد:« حاملگی طبیعی با کاهش قندخون ناشتای خفیف،افزایش قندخون بعد از غذا و افزایش انسولین مشخص می‌شود و غلظت چربی‌ها در این دوران افزایش پیدا می‌کند. بنابراین ما شاهد حداکثر غلظت کلسترول بد درهفته‌ی ۳۶ بارداری و حداکثر غلظت کلسترول خوب در هفته‌ی ۲۵ بارداری هستیم. ضمن این‌که ذخیره‌ی چربی هم در اواسط حاملگی اتفاق می‌افتد.»
میزان نیاز بدن به آهن در دوران بارداری بیشتر از مقدار مصرفی خانم‌های باردار است. همچنین در نیمه‌ی دوم بارداری هم نیاز به آهن بسیار زیاد است و باید حدود ۶ تا ۷ میلی گرم درروز به صورت مکمل دارویی به بدن این خانم‌ها برسد.
۷- عملکرد ایمنی
بارداری با سرکوب سیستم ایمنی همراه است. بنابراین غلظت فاکتور‌های انعقادی در طول دوران بارداری افزایش پیدا می‌کند اما از نظر ایجاد لخته‌ی خون تفاوتی بین زنان بارداری و غیرباردار وجود ندارد.
الماسی درباره‌ی تنگی نفس در بارداری می‌گوید:« تمایل به نفس کشیدن حتی در مراحل اولیه‌ی حاملگی شایع است که این حالت طبیعی است اما ممکن است به تنگی نفس تفسیر شود. عملکرد ریه در اثر حاملگی دچار اختلال نمی‌شود اما بیماری‌های دستگاه تنفس در دوران بارداری وخیم‌تر می‌شوند.»
8- تغییرات سیستم ادراری
گلوکز در دوران بارداری از طریق ادرار دفع می‌شود اما دفع پروتئین از ادرار در دوران بارداری طبیعی نیست و می‌تواند نشانه‌ی خطرناکی باشد. همچنین وجود خون در ادرار در دوران بارداری نشان‌دهنده‌ی بیماری‌های مجاری ادراری است.
۹- تغییرات دستگاه گوارش
الماسی با بیان این‌که یبوست و سوزش سر دل در بارداری شایع است می‌گوید:« سوزش سر دل ناشی از ریفلاکس ترشحات اسیدی معده به بخش تحتانی مری است. لثه‌ها هم در دوران بارداری پرخون و نرم می‌شوند بنابراین با کوچک‌ترین آسیبی دچار خونریزی می‌شوند. گاهی در دوران حاملگی در لثه تورم ایجاد می‌شود که بعد از زایمان خود به خود بهبود می‌یابد. همچنین به دلیل یبوست و افزایشی که در اثر رحم بزرگ‌شده در دوران بارداری ایجاد می‌شود احتمال بروز هموروئید وجود دارد.»
بارداری و شیردهی باعث افزایش شدید کلسیم در خون می‌شوند. در دوران بارداری کلسیم استخوان‌ها تخریب شده و در نتیجه میزان آن کم می‌شود و در مقابل میزان کلسیم خون افزایش می‌یابد. همین اتفاق باعث می‌شود احتمال پوکی استخوان افزایش پیدا کند.
خوب است بدانید که مفاصل لگن در نیمه‌ی اول بارداری شل می‌شوند اما بلافاصله بعد از زایمان به حالت طبیعی خود باز می‌گردند و بعد از 3 تا 5 روز مانند روز اول خود طبیعی می‌شوند.
10- سیستم عصبی مرکزی
اختلال در سیستم عصبی مرکزی در دوران بارداری باعث می‌شود که خانم‌های باردار از حدود هفته‌ی ۱۲ بارداری دچار مواردی مانند دشواری در به خواب رفتن، بیدار شدن‌های مکرر، کاهش ساعت خواب شبانه، کاهش کارایی خواب شوند که این حالت‌ها تا دو ماه بعد از زایمان هم ادامه دارند.
منبع:
برترین ها
برای ارسال نظر کلیک کنید
▼