اختلال خواب در بارداری، علت چیست؟
تغییرات سطح هورمون‌ها یکی از دلایل اصلی مشکلات خواب و خستگی در دوران بارداری است.
علل اختلال خواب در بارداری
تغییرات هورمونی
تغییرات سطح هورمون‌ها یکی از دلایل اصلی مشکلات خواب و خستگی در دوران بارداری است. افزایش سطح پروژسترون تا حدودی ممکن است علت خواب‌آلودگی مفرط در طول روز به خصوص در سه‌ماهه‌ی اول بارداری باشد. تغییرات هورمونی ممکن است اثر بازدارنده بر عضلات داشته باشند که ممکن است در هنگام خواب باعث خروپف و در زنان چاق منجر به افزایش خطر ابتلا به آپنه‌ی خواب شود. حتی ممکن است تا حدی روی عضلات مجاری ادرار و تکرر ادرار هم مؤثر باشد. پروژسترون می‌تواند خواب را در شب مختل و منجر به احساس خستگی و کسلی در طول روز شود.
استرس و اضطراب
بسیاری از مادران باردار به ویژه مادرانی که بارداری اولشان را تجربه می‌کنند، به دلیل اضطراب بارداری و زایمان دچار بی‌خوابی می‌شوند. استرس می‌تواند با خواب تداخل ایجاد کند. احساس نگرانی از سلامت جنین، اضطراب از توانایی و قابلیت پدر و مادر شدن و سایر احساسات این چنینی کاملاً طبیعی هستند، اما ممکن است شما و همسرتان را در تمام شب بیدار نگه‌دارند.
آپنه‌ی خواب
مادران باردار نیز در خطر ابتلا به آپنه‌ی خواب هستند. آپنه‌ی خواب، اختلالی است که در آن راه هوایی بسته و تنفس بارها و بارها در طول خواب قطع می‌شود و منجر به بیداری ناگهانی و در نتیجه بی‌قراری و خستگی در روز بعد خواهد شد. هم‌چنین اختلال اکسیژن‌رسانی به جنین در حال رشد می‌تواند برای آن مضر باشد. این اتفاق به ویژه در مادران بارداری که دارای اضافه‌وزن هستند شایع‌تر است.آپنه‌ی خواب ممکن است با عوارض دوران بارداری مانند افزایش فشار خون بارداری، پره‌اکلامپسی و یا وزن کم هنگام تولد و زایمان زودرس در ارتباط باشد. این حالت ممکن است در هر زمانی اتفاق بیفتد که بیشتر به دلیل گرفتگی دائمی بینی ناشی از افزایش سطح هورمون‌ها و افزایش وزن بیش از حد می‌باشد. یکی از ویژگی‌های قابل توجه آپنه‌ی خواب، خروپف سنگین و بلند همراه با مکث‌های طولانی و سپس نفس نفس زدن یا احساس خفگی در هنگام خواب است که می‌تواند برای همسر شما نیز آزاردهنده باشد.
افزایش اندازه‌ی شکم
واضح‌ترین دلیل مشکلات خواب در دوران بارداری افزایش اندازه‌ی جنین و بزرگی شکم مادر است که قرار گرفتن در حالت راحت برای خوابیدن را برای مادر مشکل می‌کند. شکم بزرگ‌تر به شما اجازه نمی‌دهد تا به راحتی دراز بکشید. این حالت بیشتر در سه‌ماهه‌ی دوم و سوم اتفاق می‌افتد. مادرانی که عادت به خوابیدن به پشت داشته‌اند، باید عادت خود را ترک و حالت دیگری را برای خواب در این دوران انتخاب کنند. چرا که در این دوران فشار رحم بر روی رگ‌های اصلی گردش خون، منجر به ایجاد اختلال در خون‌رسانی و در نتیجه باعث سرگیجه، تنگی نفس یا ضربان سریع قلب می‌شود. مادران باردار در سه‌ماهه‌ی سوم اغلب در طول شب بیدار و در صورت خوابیدن هم کمتر به خواب عمیق می‌روند.
تکرر ادرار
به دلیل افزایش حجم خون در دوران بارداری کار کلیه‌ها برای فیلتر کردن این حجم زیاد افزایش یافته و در نتیجه حجم ادرار بیشتری تولید می‌کنند و از طرفی رشد جنین و فشار رحم بر روی مثانه شما را مجبور می‌کند تا نسبت به قبل در تعداد دفعات بیشتری نیاز به دستشویی رفتن پیدا کنید. این اتفاق معمولاً در سه‌ماهه‌ی اول و سوم می‌افتد. معمولاً در نیمه‌ی شب نیز مجبور می‌شوید تا برای دفع ادرار بارها از خواب بیدار و بدخواب شوید.
تنگی نفس
با رشد جنین و بزرگ شدن رحم، شکم برای داشتن فضای بیشتر به دیافراگم فشار آورده و تنفس شما را در هنگام خواب و قرار گرفتن در حالت افقی کمی مشکل می‌کند.
گرفتگی عضلات پا و کمردرد
ممکن است به دلیل افزایش وزن دچار درد در ناحیه‌ی پا و پشت خود شوید، هم‌چنین به دلیل ترشح هورمون ریلاکسین در دوران بارداری رباط‌های بدن شما شل و آسیب‌پذیر می‌شوند. این اتفاق معمولاً در نیمه‌ی دوم بارداری رخ می‌دهد. گرفتگی‌های عضلانی در شب بیشتر احساس می‌شوند که باعث ایجاد مشکل در هنگام خواب خواهند شد.
سوزش سر دل و یبوست
در دوران بارداری، به دلیل تغییرات هورمونی عملکرد کل دستگاه گوارش کُند می‌شود و غذا در معده و روده باقی می‌ماند که ممکن است منجر به سوزش سر دل یا یبوست شود. سوزش سردل هنگامی رخ می‌دهد که محتویات معده به بالا و درون مری می‌آید. با پیشرفت بارداری و بزرگ‌تر شدن رحم و فشار بر روی معده یا روده‌ی بزرگ این حالت بدتر می‌شود. سوزش سر دل شبانه به دلیل قرار گرفتن در وضعیت افقی و خوابیده می‌تواند علاوه بر آسیب مری باعث اختلال خواب نیز شود.
کابوس
مشکلات خواب شما ممکن است علل دیگری نیز داشته باشد. بسیاری از مادران باردار گزارش کرده‌اند که رؤیاهایی واقعی‌تر از همیشه و حتی کابوس را در این دوران تجربه کردند که باعث ایجاد اختلال در خواب آن‌ها شده است.
احتقان بینی
مادران باردار معمولاً از احتقان و گرفتگی بینی در هنگام خواب رنج می‌برند. ترشح استروژن در بارداری باعث افزایش حجم خون می‌شود که در هر زمان از بارداری می‌تواند باعث خشکی بینی، التهاب یا تورم و در نتیجه گرفتگی دائم یا موقت آن شود.
سندرم پاهای بی‌قرار
در سه‌ماهه‌ی سوم ممکن است دچار علایمی نظیر احساسات ناخوشایند در پاها مثل خارش یا درد شوید که در شب و یا در ساعات قبل از خواب بدتر می‌شوند و به طور موقت با حرکت یا کشش، رها می‌شوند. این مشکل که در حدود ۱۵ درصد مادران باردار در سه‌ماهه‌ی سوم بارداری به وجود می‌آید، سندرم پاهای بی‌قرار نام دارد که ممکن است با فقر آهن مرتبط باشد. این مشکل در هنگام خواب می‌تواند باعث اختلال خواب شود.
خستگی
بدون شک در سه‌ماهه‌ی اول بارداری (12 هفته اول) با وجود 10 تا 12 ساعت خواب شبانه، احساس خستگی و سستی را تجربه خواهید نمود. اما مطمئن باشید که این مسئله طبیعی بوده و با پیشرفت بارداری و استراحت بهتر خواهید شد.در اوایل بارداری سطح هورمون پروژسترون (هورمون بارداری) باعث احساس خواب‌آلودگی می‌گردد. هم‌چنین بیماری صبحگاهی (تهوع و استفراغ) و نیاز به ادرار کردن مکرر در طول شبمی‌تواند باعث افزایش حس خستگی گردد. از طرفی جسم شما نیاز دارد که خود را با تغییرات سریع سوخت و ساز بدنتان که برای حمایت فرزندتان الزامی است، تطبیق دهد و این احساس خستگی در سه‌ماهه‌ی دوم که جفت شکل گرفته کاهش می‌یابد و شما احساس بهتری خواهید داشت و پر انرژی‌تر هستید.در اواخر دوران بارداری مجدداً به دلیل سنگین شدن و برخی ناراحتی‌ها و مشکلات شایع بارداری که باعث بر هم زدن خواب شبانه می‌گردد، خستگی و سستی باز خواهد گشت.برای کاهش احساس خستگی توصیه می‌کنیم حداقل 8 ساعت خواب شبانه و استراحت در طول روز داشته باشید. اگر از سلامت جسمانی و روانی برخوردار باشید لذت بیشتری از بارداریتان خواهید برد.
تغییرات هورمونی
تغییرات سطح هورمون‌ها یکی از دلایل اصلی مشکلات خواب و خستگی در دوران بارداری است. افزایش سطح پروژسترون تا حدودی ممکن است علت خواب‌آلودگی مفرط در طول روز به خصوص در سه‌ماهه‌ی اول بارداری باشد. تغییرات هورمونی ممکن است اثر بازدارنده بر عضلات داشته باشند که ممکن است در هنگام خواب باعث خروپف و در زنان چاق منجر به افزایش خطر ابتلا به آپنه‌ی خواب شود. حتی ممکن است تا حدی روی عضلات مجاری ادرار و تکرر ادرار هم مؤثر باشد. پروژسترون می‌تواند خواب را در شب مختل و منجر به احساس خستگی و کسلی در طول روز شود.
استرس و اضطراب
بسیاری از مادران باردار به ویژه مادرانی که بارداری اولشان را تجربه می‌کنند، به دلیل اضطراب بارداری و زایمان دچار بی‌خوابی می‌شوند. استرس می‌تواند با خواب تداخل ایجاد کند. احساس نگرانی از سلامت جنین، اضطراب از توانایی و قابلیت پدر و مادر شدن و سایر احساسات این چنینی کاملاً طبیعی هستند، اما ممکن است شما و همسرتان را در تمام شب بیدار نگه‌دارند.
آپنه‌ی خواب
مادران باردار نیز در خطر ابتلا به آپنه‌ی خواب هستند. آپنه‌ی خواب، اختلالی است که در آن راه هوایی بسته و تنفس بارها و بارها در طول خواب قطع می‌شود و منجر به بیداری ناگهانی و در نتیجه بی‌قراری و خستگی در روز بعد خواهد شد. هم‌چنین اختلال اکسیژن‌رسانی به جنین در حال رشد می‌تواند برای آن مضر باشد. این اتفاق به ویژه در مادران بارداری که دارای اضافه‌وزن هستند شایع‌تر است.آپنه‌ی خواب ممکن است با عوارض دوران بارداری مانند افزایش فشار خون بارداری، پره‌اکلامپسی و یا وزن کم هنگام تولد و زایمان زودرس در ارتباط باشد. این حالت ممکن است در هر زمانی اتفاق بیفتد که بیشتر به دلیل گرفتگی دائمی بینی ناشی از افزایش سطح هورمون‌ها و افزایش وزن بیش از حد می‌باشد. یکی از ویژگی‌های قابل توجه آپنه‌ی خواب، خروپف سنگین و بلند همراه با مکث‌های طولانی و سپس نفس نفس زدن یا احساس خفگی در هنگام خواب است که می‌تواند برای همسر شما نیز آزاردهنده باشد.
افزایش اندازه‌ی شکم
واضح‌ترین دلیل مشکلات خواب در دوران بارداری افزایش اندازه‌ی جنین و بزرگی شکم مادر است که قرار گرفتن در حالت راحت برای خوابیدن را برای مادر مشکل می‌کند. شکم بزرگ‌تر به شما اجازه نمی‌دهد تا به راحتی دراز بکشید. این حالت بیشتر در سه‌ماهه‌ی دوم و سوم اتفاق می‌افتد. مادرانی که عادت به خوابیدن به پشت داشته‌اند، باید عادت خود را ترک و حالت دیگری را برای خواب در این دوران انتخاب کنند. چرا که در این دوران فشار رحم بر روی رگ‌های اصلی گردش خون، منجر به ایجاد اختلال در خون‌رسانی و در نتیجه باعث سرگیجه، تنگی نفس یا ضربان سریع قلب می‌شود. مادران باردار در سه‌ماهه‌ی سوم اغلب در طول شب بیدار و در صورت خوابیدن هم کمتر به خواب عمیق می‌روند.
تکرر ادرار
به دلیل افزایش حجم خون در دوران بارداری کار کلیه‌ها برای فیلتر کردن این حجم زیاد افزایش یافته و در نتیجه حجم ادرار بیشتری تولید می‌کنند و از طرفی رشد جنین و فشار رحم بر روی مثانه شما را مجبور می‌کند تا نسبت به قبل در تعداد دفعات بیشتری نیاز به دستشویی رفتن پیدا کنید. این اتفاق معمولاً در سه‌ماهه‌ی اول و سوم می‌افتد. معمولاً در نیمه‌ی شب نیز مجبور می‌شوید تا برای دفع ادرار بارها از خواب بیدار و بدخواب شوید.
تنگی نفس
با رشد جنین و بزرگ شدن رحم، شکم برای داشتن فضای بیشتر به دیافراگم فشار آورده و تنفس شما را در هنگام خواب و قرار گرفتن در حالت افقی کمی مشکل می‌کند.
گرفتگی عضلات پا و کمردرد
ممکن است به دلیل افزایش وزن دچار درد در ناحیه‌ی پا و پشت خود شوید، هم‌چنین به دلیل ترشح هورمون ریلاکسین در دوران بارداری رباط‌های بدن شما شل و آسیب‌پذیر می‌شوند. این اتفاق معمولاً در نیمه‌ی دوم بارداری رخ می‌دهد. گرفتگی‌های عضلانی در شب بیشتر احساس می‌شوند که باعث ایجاد مشکل در هنگام خواب خواهند شد.
سوزش سر دل و یبوست
در دوران بارداری، به دلیل تغییرات هورمونی عملکرد کل دستگاه گوارش کُند می‌شود و غذا در معده و روده باقی می‌ماند که ممکن است منجر به سوزش سر دل یا یبوست شود. سوزش سردل هنگامی رخ می‌دهد که محتویات معده به بالا و درون مری می‌آید. با پیشرفت بارداری و بزرگ‌تر شدن رحم و فشار بر روی معده یا روده‌ی بزرگ این حالت بدتر می‌شود. سوزش سر دل شبانه به دلیل قرار گرفتن در وضعیت افقی و خوابیده می‌تواند علاوه بر آسیب مری باعث اختلال خواب نیز شود.
کابوس
مشکلات خواب شما ممکن است علل دیگری نیز داشته باشد. بسیاری از مادران باردار گزارش کرده‌اند که رؤیاهایی واقعی‌تر از همیشه و حتی کابوس را در این دوران تجربه کردند که باعث ایجاد اختلال در خواب آن‌ها شده است.
احتقان بینی
مادران باردار معمولاً از احتقان و گرفتگی بینی در هنگام خواب رنج می‌برند. ترشح استروژن در بارداری باعث افزایش حجم خون می‌شود که در هر زمان از بارداری می‌تواند باعث خشکی بینی، التهاب یا تورم و در نتیجه گرفتگی دائم یا موقت آن شود.
سندرم پاهای بی‌قرار
در سه‌ماهه‌ی سوم ممکن است دچار علایمی نظیر احساسات ناخوشایند در پاها مثل خارش یا درد شوید که در شب و یا در ساعات قبل از خواب بدتر می‌شوند و به طور موقت با حرکت یا کشش، رها می‌شوند. این مشکل که در حدود ۱۵ درصد مادران باردار در سه‌ماهه‌ی سوم بارداری به وجود می‌آید، سندرم پاهای بی‌قرار نام دارد که ممکن است با فقر آهن مرتبط باشد. این مشکل در هنگام خواب می‌تواند باعث اختلال خواب شود.
خستگی
بدون شک در سه‌ماهه‌ی اول بارداری (12 هفته اول) با وجود 10 تا 12 ساعت خواب شبانه، احساس خستگی و سستی را تجربه خواهید نمود. اما مطمئن باشید که این مسئله طبیعی بوده و با پیشرفت بارداری و استراحت بهتر خواهید شد.در اوایل بارداری سطح هورمون پروژسترون (هورمون بارداری) باعث احساس خواب‌آلودگی می‌گردد. هم‌چنین بیماری صبحگاهی (تهوع و استفراغ) و نیاز به ادرار کردن مکرر در طول شبمی‌تواند باعث افزایش حس خستگی گردد. از طرفی جسم شما نیاز دارد که خود را با تغییرات سریع سوخت و ساز بدنتان که برای حمایت فرزندتان الزامی است، تطبیق دهد و این احساس خستگی در سه‌ماهه‌ی دوم که جفت شکل گرفته کاهش می‌یابد و شما احساس بهتری خواهید داشت و پر انرژی‌تر هستید.در اواخر دوران بارداری مجدداً به دلیل سنگین شدن و برخی ناراحتی‌ها و مشکلات شایع بارداری که باعث بر هم زدن خواب شبانه می‌گردد، خستگی و سستی باز خواهد گشت.برای کاهش احساس خستگی توصیه می‌کنیم حداقل 8 ساعت خواب شبانه و استراحت در طول روز داشته باشید. اگر از سلامت جسمانی و روانی برخوردار باشید لذت بیشتری از بارداریتان خواهید برد.
برای ارسال نظر کلیک کنید
▼