تفکیک هفته های بارداری، شرایط مادر و جنین چجوریه؟

۹ ماه دوران بارداری به سه قسمت تقسیم می شود که در این بخش به توضیح شرایط جنین و مادر و علائم این دوران می پردازیم.

جنین در پایان شش هفتگی دوران بارداری

اندازه جنین در پایان شش هفتگی:

وزن جنین کمتر از یک گرم و قد او در حدود ۴ میلی متر می باشد. در پایان شش هفتگی، جنین به شکل یک میگو و دارای سر، تنه و انتهای او شبه دم می باشد.

حساس بودن جنین:

جنین از سومین هفته بارداری وارد مرحله بسیار حساسی می گردد، زیرا در این زمان تمام اعضای جنین در حال تشکیل شدن است ( کبد، کلیه، لوله عصبی، دستگاه گوارش، قفسه صدری و …) بنابراین اگر جنین در این زمان در معرض داروها، الکل، دخانیات و مواد مضر دیگر و هم چنین عفونت ها مخصوصا عفونت های ویروسی قرار می گیرد، موجب عیب ساختمانی اعضای جنین می گردد. قلب جنین در هفته سوم به اندازه دانه خشخاش می باشد و خود به خود شروع به ضربان می کند. در پایان شش هفتگی، جنین دارای خون است که در بدن او جریان دارد.

جنین در پایان ۱۰ هفتگی بارداری

اندازه جنین در پایان ۱۰ هفتگی:

وزن جنین در حدود ۳ تا ۵ گرم و قد او از سر تا انتهای تنه ۲۵ تا ۴۰ میلی متر می باشد. جنین در این زمان در وسط جفت قرار گرفته و اعضای بدن او که قبلا تشکیل شده بود، رشد می کند. عضلات جنین شروع به ساخته شدن می کند. سر جنین در این زمان هنوز بزرگ و به طرف قفسه صدری خم شده است . جنین در این زمان با لمس، تحریک می گردد، ولی مادر نمی تواند آن را حس کند.

قلب جنین کاملا تشکیل شده و ضربان آن در حدود ۱۴۰ تا ۱۵۰ بار در دقیقه یعنی دو برابر یک فرد بزرگسال است. ریه به تدریج دشد می کند.

مادر:

در این موقع تهوع و استفراغ که اولین نشانه بارداری است به مادر دست می دهد، سوخت و ساز بدن مادر افزایش می یابد و نیاز مادر به پروتئین و کالری بیشتر می شود. ترشحات مایع شکل از دستگاه تناسلی مادر دفع می شود زیرا جریان خون او افزایش می یابد. پستان های مادر بزرگ و حساس می گردد. مادر در این زمان احساس خستگی بیش از معمول می کند و ممکن است حالت غش کردن نیز به او دست دهد.

جنین در پایان ۱۴ هفتگی بارداری

اندازه جنین در پایان ۱۴ فتگی :

وزن جنین در حدود ۲۵ تا ۴۵ گرم و قد او حدود ۸ تا ۹ سانتیمتر می باشد. در این زمان سه ماهه دوم بارداری شروع می شود و تمام اعضای جنین شکل می گیرد و از این به بعد اعضا شروع به رشد و تکامل می کنند. در این زمان جفت، هورمون، مواد غذایی و اکسیژن لازم را به جنین می رساند.

در این هنگام جنین در مایع آمنیوتیک غوطه ور است و بسیار فعال می باشد و دست ها و پای خود را خم و راست می کند و انگشتان خود را حرکت می دهد. این حرکات را می توان با اولتراسوند مشاهده کرد. در این زمان حرکات تنفس شروع می گردد.

مادر:

در این زمان مادر کمتر دچار حالت تهوع و استفراغ می شود. هورمون های بدن مادر متعادل شده، مادر آرامش بیشتری خواهد داشت. سقط در این زمان کمتر اتفاق می افتد.

سه ماهه دوم بارداری

سه ماهه اول دوران بارداری زمانی است که اعضا و اندامهای جنین تشکیل می شوند. در صورتی که در سه ماهه دوم، اعضا و اندام های تشکیل شده نمو کرده، به تدریج تکامل می یابند.

در پایان شش ماهگی، طول قد جنین در حدود ۵/۲۷ تا ۳۰ سانتیمتر و وزن آن به حدود ۶۰۰ تا ۷۲۰ گرم می رسد. پوست بدن جنین در ماههای پنجم و ششم تقریبا رنگ قرمز دارد و در این زمان است که به تدریج غدد چربی پوست، ماده سفید رنگی را تشکیل می دهد که پوست جنین را می پوشاند و عمل حفاظت پوست را انجام می دهد. در این موقع پلک ها از هم جدا شده و مژه های جنین نیز تشکیل گردیده است. در بدن جنین، عروق خونی و سلول های خونی به تدریج تشکیل می شود و رشد می کند تا جنین را در مقابل عفونت ها محافظت نماید.

مادر:

در ششمین ماه دوران بارداری، رحم مادر به قدری بزرگ می شود که انتهای فوقانی آن را در بالای ناف می توان لمس کرد. در این زمان مادر، حرکات جنین را کاملا حس می کند.

جنین در پایان ۲۰ هفتگی بارداری

اندازه جنین در پایان ۲۰ هفتگی:

وزن جنین در حدود ۱۵۰ تا ۱۸۰ گرم و قد او حدود ۱۲ تا ۱۵ انتیمتر می باشد. در این زمان پزشک می تواند با انجام سونوگرافی، جنس جنین را تشخیص دهد. اگر پزشک مشکوک به ناهنجاری های جنین باشد، می تواند دور سر جنین و استخوان ران او را اندازه گیری نماید.در این زمان جفت، هورمون های گونادوتروپین، استروژن و پروژسترون که مورد نیاز دوران بارداری است ترشح می کند. جفت در این زمان یک عضو دفاعی برای جنین می باشد. جنین را از ابتلا به عفونت ها حفظ می کند، جفت نمی تواند از ورود بیماری های ویروسی مانند سرخچه و بیماری ایدز و نیز الکل به جنین جلوگیری نماید.

مادر :

نوک پستان های مادر در این زمان به رنگ تیره در می آید و احساس خارش و حساس بودن می کند. قلب مادر در این زمان نسبت به قبل از بارداری دو برابر بیشتر کار می کند (در حدود ۷ لیتر در دقیقه) تا خون را به اعضای مختلف بدن که مورد نیاز است برساند.

دانستن جنس جنین:

بیشتر مادران مشتاقند که جنس جنین (دختر یا پسر) را در دوران بارداری بدانند. متخصصین سونوگرافی می توانند با انجام سونوگرافی بعد از هفته ۱۵ دوران بارداری ، جنس جنین را مشخص کنند. بعضی از مادران نیز نمی خواهند جنس جنین را بدانند تا هنگام زایمان شاد و خوشحال گردند.

جنین در پایان هفته بیست و دوم بارداری

اندازه جنین در پایان هفته ۲۲ بارداری:

وزن جنین در حدود ۳۵۰ تا ۵۰۰ گرم و قد او ۱۸ تا ۱۹ سانتیمتر می باشد. جنین به رشد و تکامل خود ادامه می دهد و سیستم دفاعی او تشکیل می شود. در این زمان غدد چربی پوست فعال می گردد و ماه چرب سفید روغنی که آن را ورنیکس می نامند روی سطح بدن جنین ترشح می کند که سطح بدن او را حفاظت می نماید. هم چنین سطح بدن جنین را موهای طریف که آن را لانوگو می نامند می پوشاند. این موها درجه حرارت بدن جنین را تنظیم می کند. در این زمان سیستم عصبی و عضلانی جنین رشد می کندو حرکاتی مانند خم شدن ، دراز کردن و تکان دادن دست و پا انجام می دهد. صدای قلب جنین در این زمان با گوشی پزشکی شنیده می شود.

مادر:

در این زمان، تهوع و استفراغ کاملا از بین رفته است و به جای آن انرژی و شادی جایگزین شده است. اگر مادر حرکت جنین را قبلا حس نمی کرده است، در این زمان به راحتی حس می کند که بای او بسیار لذت بخش می باشد.

جنین در ۲۶ هفتگی دوران بارداری

اندازه جنین در ۶ ماهگی دوران بارداری:

وزن جنین ۵۰۰ تا ۹۰۰ گرم و قد او ۲۳ تا ۲۵ سانتیمتر می باشد. صورت جنین در این زمان شبیه زمانی است که به طور طبیعی متولد می گردد. اگر جنین بعد از ۲۴ هفتگی دوران بارداری متولد گردد با استفاده از وسایل و تکنیک های در دسترس، امکان زنده ماندن او وجود دارد. دستگاه تناسلی جنین در این زمان کاملا از هم متمایز می باشد.جنین در این موقع علایمی از آگاه بودن خود را نشان می دهد.اگر صدای مادر و پدر را بشنود با آن صدا آشنا می گرددو بعد از تولد با این صداها آرام می گیرد.

مادر:

موقعی که جنین سکسکه می کند، مادر ممکن است تکان ناگهانی جنین را حس کند. از این به بعد هر هفته ممکن است به وزن مادر در حدود کیلوگرم اضافه گردد.چون جنین در حال رشد است ممکن است از بالا دنده های مادر فشار بیاورد و دنده ها را از هم جدا کند و مادر احساس درد در ناحیه دنده ها کند و همچنین به معده مادر فشار وارد کند و مادر دچار اختلال گوارش و احساس سوزش پشت جناغ سینه گردد.

سه ماهه سوم بارداری

در خلال سه ماهه سوم بارداری وزن مادر نباید بیش از معمول زیاد شود. در این دوران انقباض های رحم مادر زیادتر شده و غالبا بدون درد است که سبب می شود رحم گشاد شود تا جنین در حال رشد را در خود جای دهد.

جنین در ۳۰ هفتگی دوران بارداری

اندازه جنین در ۳۰ هفتگی بارداری:

در این زمان وزن جنین ۳/۱ کیلوگرم و قد او ۲۷ سانتیمتر می باشد. جنین با لولیدن و لگد زدن با مادر خود رابطه برقرار می کند. مغز استخوان جنین شروع به خونسازی می کند و او در مایع آمنیوتیک ادرار می کند.

مادر:

در این زمان در پستان های مادر، کلستروم که ماده بسیار غنی و شیرینی است ترشح می گردد. جنین در این زمان به مثانه مادر فشار می آورد و موجب تکرر ادرا و اشکال در خواب مادر می گردد. اگر مادر در این زمان به یک طرف بخوابد و یک پای خود را زیر شکم تا کند و پای دیگرش را دراز کند، بهتر می تواند بخوابد.

جنین در ۳۴ هفتگی دوران بارداری

اندازه جنین در ۳۴ هفتگی بارداری :

وزن جنین ۲۷۵/۲ کیلوگرم و قد او ۳۲ سانتیمتر می باشد. سیستم دفاعی جنین در این زمان رشد کرده است و می تواند با عفونت ها مبارزه کند. در این زمان تمام اعضای جنین مانند موقع تولد کاملا تشکیل شده است و از این به بعد جنین باید وزن بگیرد. البته ریه جنین هنوز رشد نکرده است و ماده سورفکتانت که مانع روی هم قرار گرفتن ریه می شود بایستی ترشح شود. جنین در این هنگام حرکت می کند و حرکت او را می توان از روی شکم دید . اگر جنین در این زمان متولد گردد زنده خواهد ماند.

مادر:

در این زمان لازم است که پزشک یا ماما از مادر مواظبت کند. فشار خون او اندازه گیری گردد و وضع جنین بررسی شود. در این زمان انقباضاتی در رحم مادر ایجاد می گرددکه در حدود ۲۰ ثانیه طول می کشد و گاهی هم مادر آ ن ها را حس نمی کند.

جنین در ۴۰ هفتگی دوران بارداری

اندازه جنین در ۴۰ هفتگی بارداری:

وزن جنین اگر دختر باشد در حدود ۳۰۰۰ گرم و اگر پسر باشد ۲۰۰/۳ گرم و قد او در حدود ۴۸ تا ۵۰ سانتیمتر و دور سر او حدود ۳۵ سانتیمتر می باشد.

در این زمان جنین آماده است که زندگی خارج رحمی را آغاز کندو جفت به تدریج از دیواره رحم جدا گردد. در آخرین هفته، هورمون کوورتیزون از غده فوق کلیوی جنین ترشح می شود که جنین را آماده می سازد که پس از زایمان تنفس کند. روده بزرگ جنین در این زمان پر از ماده سیاه رنگی است که آنرا مکنیوم می نامند و از ترشحات سلولهای دستگاه گوارش و چربی های پوست تشکیل شده است و پس از تولد از مقعد دفع می گردد.

مادر:

چون سر جنین معمولا از هفته ۳۶ داخل لگن می شود بنابراین مادر از این زمان می تواند راحت تر تنفس کند و چون وزن شکم زیاد شده است مادر سر خود را عقب نگه می دارد، بنابراین مرکز ثقل بدن تغییر می کند و ممکن است با اشیایی برخورد کند یا اشیایی از دست او بیفتد. چون شکم بزرگ شده است، مادر خواب راحت در شب نخواهد داشت بنابراین بهتر است در حالی که پاهای خود را بالاتر از سطح بدن قرار می دهد استراحت کند.

درر خلال دو تا سه هفته آخر دوران بارداری و قبل از زایمان، رشد جنین کم و حتی متوقف می شود، زیرا جفت که خون و مواد غذایی را به جنین می رساند، به تدریج سخت، سفت و آهکی می شود و عروق آن کاررایی خود را از دست می دهند. در این موقع دستگاههای تنفس، گوارش و کلیه جنین آماده اند تا به طور مستقل کار خود را آغاز نمایند.

تولدت مبارک

پس از زایمان و تولد جنین سالم، نوزاد آماده است تا زندگی خارج از رحم مادر را آغاز کند و رشد تا بلوغ، جوانی، میانسالی و کهن سالی خود را ادامه دهد.