دیابت دوران بارداری، دلایل و نشانه ها

به شرایطی گفته می‌شود که افزایش قند خون برای اولین بار، در طی دوران بارداری دیده شود. دیابت بارداری، تقریباً در ۴ درصد از بارداری‌ها بروز می‌کند. علت دقیق دیابت باردای مشخص نیست، ولی وجود برخی از سر نخ‌ها، در تشخیص زودرس این بیماری موثر است. با توجه به عوارضی که دیابت برای جنین و مادر باردار می‌تواند داشته باشد، پیشگیری و کنترل دیابت در طی دوران بارداری ضروری است.
دیابت بارداری، حالت عدم تحمل گلوکز است و با وجود ناسازگاریش با بدن در زنان باردار بدون سابقه دیابت ظاهر می شود. بعد از دو بار آزمایش در صورتی که میزان گلوکز موجود در خون سیاهرگی فرد ناشتا بالاتر از ۱۲۶ میلی گرم در لیتر باشد، فرد مبتلا به دیابت است. اما این مورد، نوعی ساده از عدم تحمل گلوکز است که می بایست تحت مراقبت قرار گیرد. این مسئله ای رایج در دیابت است که (تقریباً در ۵٪ بارداریها) منجر به بروز مشکلات کاملاً جدی برای مادر و جنین می شود. این بیماری معمولاً بین هفته های ۲۴ و ۲۸ بارداری ظاهر می شود و همزمان با آن هورمون لاکتوژون جفتی توسط جفت ترشح شده که باعث ایجاد کاهش حساسیت به انسولین در مادر می شود.

دلایل دیابت بارداری
ی از دلایل اصلی دیابت در دوران بارداری ترشح هورمونهایی است که از بدن مادر جنین ترشح می شود که با مقاومت فعالیت انسولین بدن مادر باردار مخالفت می کند و دلیل ایجاد ترشح این هورمونها به دلیل آن است که سیستم بدن برای بارداری آماده شود.
- تحرک کمتر در دوران بارداری هم در ایجاد دیابت بی تاثیر نیست و می تواند سبب آمادگی برای دیابت حاملگی شود.
- یکی دیگر از دلایل مهم ابتلای زنان به این نوع دیابت، بالارفتن سن ازدواج است که شاید برای برخی بی اهمیت باشد، اما همین مسئله موجب می شود که سن بارداری نیز افزایش یابد و در نتیجه عوامل خطر دوران بارداری نیز تشدید خواهد شد، البته همین طور برای کسانی که دیر اقدام به فرزندآوری می کنند.

نشانه های دیابت بارداری
۱-افزایش اشتها
پرخوری از علائم دیابت بارداری است، ولی علی رغم آن زن باردار ممکن است دچار کاهش وزن شود.
۲-تشنگی زیاد
زن باردار مبتلا به دیابت بارداری دچار تشنگی زیاد میشود زیرا برای رقیق کردن گلوکز بالا در خون، آب و مایعات بیشتری طلب می کند.
۳-پر ادراری
مصرف زیاد مایعات در اثر تشنگی زیاد باعث می شود زن باردار ادرار زیادی از بدن دفع کند.
همچنین پرادراری یکی از علائم دیابت است، زیرا کلیه ها با افزایش حجم ادرار می خواهند قند اضافی را از خودشان دور کنند.
این دفع زیاد ادرار با دفع متناوب مقادیر کم ادرار که طی بارداری شایع است متفاوت می باشد.
دادن آزمایش ادرار میزان بالای گلوکز را در ادرار مشخص می کند.
4-عفونت
زمانی که بیماری دیابت توانایی مبارزه بدن با عفونت ها را کم می کند، زن باردار دچار عفونت های مکرری در مثانه واژن و پوست می شود.
گلبول های سفید خون از بدن در برابر باکتری ها دفاع می کنند، ولی با افزایش قند خون در دیابت، این گلبول ها نمی توانند به طور طبیعی عمل کنند. در نتیجه قدرت دفاعی بدن کم می شود.
تعداد کمی قارچ به طور طبیعی در ناحیه واژن وجود دارد. در دیابت بارداری، ترشحات واژن و ادرار حاوی گلوکز (قند) بیشتری هستند. در نتیجه قارچ های واژن، به عنوان غذا از گلوکز استفاده کرده و تکثیر پیدا می کنند.
در اثر قند خون بالا سیستم ایمنی بدن در معرض خطر قرار می گیرد و باعث می شود سلول های قارچ به عفونت قارچی تبدیل شوند.
همچنین یک خانم باردار مبتلا به دیابت بارداری می تواند دچارعفونت قارچی در واژن یا پوست شود.
دیابت باعث رشد زیاد قارچ کاندیداآلبیکانس می شود، در نتیجه فرد دچار عفونت های مکرر قارچی می گردد.
۵-قندخون بالا
زمانی که یک خانم باردار علامت قابل توجهی از دیابت بارداری را نشان ندهد و علائم آن شبیه علائم بارداری عادی باشند، انجام آزمایشات تشخیص دیابت بارداری، به عنوان بخشی از مراقبت های پیش از زایمان برای زنان در معرض خطر بین هفته های 24 تا 28 بارداری لازم است.
برای این تشخیص (غربالگری)، پزشک آزمایش خون را برای اندازه گیری میزان گلوکز خون برای خانم باردار تجویز می کند.
6-تغییرات غیرعادی وزن
یک خانم باردار به طور متوسط در سه ماهه دوم بارداری، نیم کیلوگرم وزن در هفته اضافه می کند، ولی اگر خیلی بیشتر وزن اضافه کرد، یا افزایش وزن او متوقف شد و یا وزنش کم شد، باید به پزشک متخصص خودش مراجعه کند.
7-احساس خستگی
اگر سلول های بدن نتوانند از هورمون انسولین استفاده کنند، در نتیجه گلوکز نمی تواند وارد سلول ها شود و میزان آن در خون بالا می رود در نتیجه بدن مجبور می شود برای تأمین انرژی مورد نیاز سلول ها، عضلات و ذخایر چربی بدن را بسوزاند.
بنابراین زن باردار در اثر کاهش بافت ها و عضلات بدن دچار کاهش وزن و خستگی و بیحالی دائمی می شود، چون این عمل باعث می شود بدن انرژی بیشتری مصرف کند.
همچنین وقتی نوسانات قند خون زیاد شود باعث احساس خستگی می گردد، زیرا بدن نمی تواند به طور مناسب از قند خون (گلوکز) به عنوان سوخت برای تولید انرژی استفاده کند. لذا انرژی بدن کم می شود.

عوارض دیابت بارداری
استرس عصبی، عفونت، فشار خون بالا، افزایش خطر مسمومیت حاملگی و زایمان قبل از موعد، همچنین افزایش عمل سزارین و صدمات زایمانی از عوارض دیابت حاملگی است.

افراد در معرض خطر
عوامل زیر خطر ابتلا به دیابت بارداری را در طی دوره بارداری افزایش می‌دهند:
1- اضافه وزن قبل از بارداری (چنانچه وزن قبل از بارداری از وزن ایده‌آل به میزان ۲۰٪ و یا بیشتر، بالاتر باشد)
۲- وجود قند در ادرار
3- اختلال تحمل گلوکز و اختلال در گلوکز ناشتا(در این شرایط قند خون بالا است، ولی به حدی بالا نیست که بتوان آن را دیابت در نظر گرفت. به این حالت مرحله پیش از دیابت گفته می‌شود)
۴- سابقه خانوادگی ابتلا به دیابت (اگر مادر و پدر یا برادر و خواهر شما دیابت داشته باشند)
5- سابقه تولد نوزاد بیش از ۴ کیلوگرم در گذشته
۶- سابقه تولد نوزاده مرده در گذشته
7- سابقه ابتلا به دیابت بارداری در بارداری قبلی میزان خطر دیابت بارداری را در دفعه بعد ۲ تا ۳ برابر می‌نماید
۸- داشتن مایع آمنیوتیک بیش از حد (شرایطی که پلی هیدرآمینوس نامیده می‌شود)