کیسه صفرا در بارداری، اختلالات

کیسه صفرا عضو کوچکی است اما می تواند مشکلات بزرگی در دوره بارداری ایجاد کند.
تغییرات جسمانی دوره بارداری می تواند عملکرد کیسه صفرا را تحت تاثیر قرار دهد مشکلات کیسه صفرا می تواند در دوران بارداری تاثیر مخربی بر سلامت جنین داشته باشد.
به همین دلیل بهتر است با تمام علائم، عوامل و روش های درمان آن آشنا شوید تا پیش از وخامت بهبود یابید.

کیسه صفرا چگونه عمل می کند؟
کیسه صفرا عضو کوچکی از بدن است که کمی شبیه به گلابی است و دقیقا زیر کبد قرار گرفته است در حقیقت کیسه صفرا یک مخزن است تا زردآب های اضافی تولید شده توسط کبد برای هضم غذا را درون خود ذخیره کند هر گاه فرد غذای چرب مصرف کند، کیسه صفرا بلافاصله زرد آب ذخیره شده را به درون روده کوچک روانه می کند.
متاسفانه این روند همیشگی نیست، زیرا زردآب اضافی می تواند سنگ های گوناگونی درون کیسه صفرا ایجاد کندو جود سنگ درون کیسه صفرا به زردآب اجازه خروج نمی دهد و مشکلات بسیاری ایجاد می کند.
تشکیل سنگ درون کیسه صفرا نه تنها مانع حرکت و خروج زردآب می شود، بلکه باعث التهاب این عضو و عارضه « کله سیستیت» نیز می شود. این عارضه دردناک بوده و به درمان اورژانسی نیاز دارد.
کیسه صفرا مخزن مفیدی برای بدن بشمار می رود، اما اگر بجای کمک به شما ، باعث ایجاد مشکلاتی شود، باید توسط جراحی از بدن خارج گردد، زیرا بدون این عضو نیز می توان زنده ماند. بدن انسان پس از خروج کیسه صفرا می تواند بسرعت خود را با تغییرات گوارشی سازگار کند.

بارداری چگونه عملکرد کیسه صفرا را تحت تاثیر قرار می دهد؟
بدن بانوان در ایجاد سنگ کیسه صفرا نسبت به مردان مستعدتر است. بویژه در دوران بارداری این خطر افزایش می یابد زیرا بدن آنها هورمون استروژن بیشتری تولید می کند. افزایش استروژن می تواند موجب بالا رفتن میزان کلسترول در زردآب شود و همچنین انقباضات و عملکرد کیسه صفرا را کاهش دهد. پزشکان کاهش انقباضات کیسه صفرا دربارداری را «کلستاز بارداری» نام نهاده اند. این نام به معنای دشواری خروج زردآب از کیسه صفراست.
خروج مکونیوم یا مدفوع جنین پیش از تولد، که می تواند تنفس او را تحت تاثیر قرار دهد.
زایمان زودرس
مرده زایی

علائم اختلالات صفراوی در دوران بارداری
کلستاز بارداری می تواند علائم بسیار خاصی بروز دهد، از جمله:
خارش شدید (شایع ترین علامت)
یرقان یا زردی، به دلیل تجمع بیش از حد بیلی روبین (ماده حاصل از شکست گلبول های قرمز خون)، پوست و سفیدی چشم متمایل به رنگ زرد می شود.
تیره شدن غیر طبیعی ادرار
گاهی تشخیص کلستاز بارداری در مادران دشوار می شود، زیرا رشد شکم و کشیدگی پوست نیز می تواند باعث خارش شود، در حالیکه خارش ناشی از مشکلات صفراوی بدلیل افزایش اسید زردآب در خون است.
اما سنگ کیسه صفرا همراه با علائم دیگری بروز می کند که اغلب پس از مصرف غذای پرچرب ایجاد می شوند و حدود یک ساعت ادامه دارند:
زرد شدن پوست
حالت تهوع
درد در ناحیه سمت راست بالا یا مرکز شکم جایی که کیسه صفرا قرار دارد این درد ممکن است مانند گرفتگی، انقباض خفیف یا شدید باشد.
" اگر این درد پس از چند ساعت برطرف نشود، احتمالا مشکل حادتری برای کیسه صفرا رخ داده است. "

مراجعه به پزشک
گاهی برخی از مادران باردار بدون هیچ علائمی دچار مشکلات صفراوی می شوند، به همین دلیل از آن هیچ اطلاعی پیدا نمی کنند.
چنین عارضه ای «سنگ صرفاوی خاموش» نام دارد و هیچ تاثیری بر عملکردصفرا نمی گذارد اما گاهی سنگ های صفراوی موجب مسدود شدن مجاری خروج زردآب می شوند و مشکلات و علائم بسیاری به همراه دارند که معمولا علائم آن پس از یک یا دو ساعت از بین می روند و در برخی موارد همچنان ادامه دارند.
در صورت مشاهده علائم زیر و برطرف نشدن آنها پس از یک یا دو ساعت، فورا به پزشک مراجعه کنید تا اقدامات اورژانسی صورت گیرد.
- تب یا لرز خفیف
- ادرار تیره رنگ
- زردی پوست
-مدفوع روشن
- حالت تهوع و استفراغ
- درد شکم که بیش از پنج ساعت ادامه داشته باشد.
این علائم نشان دهنده التهاب صفرا و عفونت صفراوی هستند.
اگر با چنین علائمی مواجه شدید اما بعد از یک یا دو ساعت برطرف شدند، باید باز هم به پزشک مراجعه کرد تا از خطرات احتمالی برای جنین و خودتان پیشگیری کنید زیرا اگر یک بار دچار چنین حملاتی از جانب کیسه صفرا شده باشید متاسفانه احتمال بروز دوباره آن بسیار زیاد است.

درمان کلستاز بارداری
در این شرایط ممکن است پزشک برای مادر بارداری که دچار خارش شدید ناشی از کلستارز بارداری شده است دارویی بنام اورسودوکسی کولیک اسید یا اورسودیول تجویز کند.
همچنین می توان برای کاهش خارش پوست در خانه مدتی درون وان آب ولرم دراز بکشید فراموش نکنید که آب بسیار داغ برای شما و جنین تان بسیار خطرناک است همچنین استفاده از کمپرس یخ نیز می تواند به التیام خارش کمک کند.
بخاطر داشته باشید که برخی از روش های درمانی مانند کرم آنتی هیستامین یا هیدروکورتیزون نه تنها نمی توانند خارش پوست ناشی از مشکلات صفراوی را برطرف کنند، بلکه ممکن است برای جنین نیز مضر باشند. بهتر است در دوران بارداری از مصرف این نوع کرم ها بپرهیزید.
خارش و کلستاز بارداری ناشی از اختلالات صفراوی خطر بسیار جدی بشمار می رود، به همین دلیل ممکن است پزشک در هفته ۳۷ بارداری از القاء زایمان استفاده کند تا آسیب کمتری به جنین برسد.

درمان سنگ صفرا
در برخی از موارد مادران باردار بدون هیچ علائم و مشکلاتی دچار سنگ صفراوی می شوند، در این شرایط معمولا پزشکان توصیه می کنند مادر تحت نظر کامل قرار بگیرد اما سنگ صفراوی که مانع تخلیه کامل کیسه صفرا شود و موجب بروز عفونت در بدن شو، نیاز به جراحی خواهد داشت.
معمولا توصیه نمی شود که در دوران بارداری مادر تحت عمل جراحی قرار گیرد، اما در صورت نیاز به خارج کردن کیسه صفرا از بدن، این عمل با موفقیت انجام می گیرد.
تخلیه کیسه صفرا دومین جراحی رایج غیر مامایی در دوران بارداری بشمار می رود، شایع ترین جراحی غیر مامایی در این دوران مربوط به تخلیه آپاندیس است.

توجه کنید
اگر سابقه بارداری مبتلا به کلستاز بارداری داشته باشید، احتمال دارد در بارداری های بعدی نیز به این عارضه دچار شوید به طور دقیق تر می توان گفت تقریبا بیشتر از دو سوم مادرانی که در دوران بارداری به کلستاز مبتلا بوده اند، در بارداری بعدی خود دوباره به آن مبتلا خواهند شد.
داشتن تغذیه سالم و کم چرب در طی دوران بارداری می تواند احتمال خطر علائم صفراوی را کاهش دهد و همچنین موجب حفظ سلامتی شما و جنین تان شود بیاد داشته باشید که اطلاع دادن هر گونه علائم مربوط به کیسه صفرا به پزشک در دوران بارداری اهمیت زیادی دارد، زیرا هر چه سریع تر اقدام کنید، کمتر آسیب خواهید دید.