فرمول ساده برای تربیت کودکی منظم

یاد دادن نظم و انضباط به کودکان از جمله دغدغه‌های اصلی والدین است. انضباط نه تنها برای رشد فردی کودک مهم است بلکه در موفقیت و آینده‌ی او نیز نقش تعیین‌کننده‌ای دارد. والدین می‌کوشند از همان سنین پایین کودک را به شیوه‌ای مناسب و قابل‌فهم با قوانین و رفتارهای منظم آشنا کنند تا در آینده فردی منظم و موفق باشد.

برای آموزش نظم به کودک، والدین باید با روش‌هایی که او آن‌ها را بهتر درک می‌کند، قوانین را توضیح دهند. در اینجا نکاتی برای تربیت کودک منظم ارائه می‌شود:

الگوی رفتاری والدین

نظم در رفتار والدین، الگوی اصلی یادگیری نظم برای کودک است. کودکان بیشتر از هر چیز از طریق مشاهده رفتار والدین یاد می‌گیرند، پس والدینی که خود نظم را رعایت می‌کنند، بهتر می‌توانند آن را به فرزندان خود بیاموزند.

مدیریت هیجانات

کنترل هیجانات و به ویژه خشم در برخورد با کودک از اهمیت زیادی برخوردار است. تنبیه باید به دور از عصبانیت و با هدف یادگیری باشد تا کودک احساس نکند تنبیه از سر کینه است.

روشن‌سازی رفتارها

برای اینکه کودک به نظم عادت کند، رفتارهای او باید به صورت مشخص توصیف شوند. از گفتن عباراتی مثل «چون بد بودی» یا «حرف من را گوش نکردی» خودداری کنید و به جای آن توضیح دهید که چه رفتاری از او انتظار می‌رود.

حفظ قوانین و پیامدها

اگر قانونی برای کودک تعریف کردید، در اجرای آن ثابت‌قدم باشید. تغییر مداوم قوانین یا چشم‌پوشی از آن‌ها باعث بی‌نظمی در کودک می‌شود.

پرهیز از تنبیه بدنی

تنبیه بدنی نه‌تنها اثری بر بهبود رفتار ندارد، بلکه منجر به افزایش رفتارهای نامناسب و پرخاشگرانه می‌شود. استفاده از محرومیت یا پاداش به‌عنوان پیامدهای فوری و مرتبط با رفتار کودک، راهکار بهتری است.

توافق والدین

والدین باید با هم همسو باشند و در اجرای قوانین و پیامدها یکپارچگی داشته باشند، زیرا اختلاف نظر میان آن‌ها باعث می‌شود کودک به راحتی از قوانین تخطی کند.

آموزش تدریجی قوانین خانه

با افزایش سن کودک، به تدریج قوانین خانه را به او آموزش دهید و پیامدهای تخطی از آن‌ها را توضیح دهید. اگر رفتاری نادرست داشت، ابتدا توضیح دهید چرا این رفتار اشتباه است و سپس در صورت تکرار، پیامدهایی را که از قبل مشخص شده‌اند، اجرا کنید.

پاداش‌دهی و تشویق

پاداش‌دادن به رفتارهای مناسب نقش مهمی در تقویت آن‌ها دارد. می‌توانید نموداری تهیه کنید و رفتارهای خوب و بد کودک را در آن ثبت کنید تا با دیدن آن، برای بهتر کردن رفتار خود انگیزه پیدا کند.

آموزش رفتارهای مناسب

کودک را تنها از رفتارهای نامناسب منع نکنید، بلکه به او یاد دهید که چه رفتارهایی مناسب هستند. مثلا به جای گفتن «روی مبل نپر»، بگویید «روی مبل بنشین و پاهایت را روی زمین بگذار.»

ایجاد حس مالکیت

بچه‌ها وقتی احساس مالکیت به مکانی داشته باشند، تمایل بیشتری به مرتب و تمیز نگه‌داشتن آن دارند. اجازه دهید اتاق یا گوشه‌ای را خودشان بچینند و حس کنند که مسئول آن هستند.