بهترین زمان سزارین، هفته چند بارداری است؟

سوال مخاطب نی‌نی‌بان: من اولین روز آخرین قاعدگی/۱۰/۱۱/۳۹۳بود. بارداری دومم است. جفتم هم خیلی پایینه. دکتر گفت باید سزارین بشم. بارداری اولم زایمان طبیعی کردم. الان تو چند هفته بارداری هستم و سزارین تو هفته چندم انجام می شه؟

پاسخ دکتر شیرین نیرومنش، متخصص زنان و زایمان:
باید سونوگرافی انجام دهید تا سن بارداری تان مشخص شود. به غیر از این کار روش دقیق برای تعیین سن بارداری وجود ندارد.

پاسخ دکتر آزیتا صفار زاده کرمانی، متخصص زنان و زایمان، استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران:
سونوگرافی ۳ ماهه اول بارداری به خصوص سونوگرافی ان تی جزو دقیق‌ترین سونوگرافی است که تعیین‌کننده زمان زایمان است. در حقیقت با این نوع سونوگرافی، سن دقیق جنین و موقع دقیق زایمان قابل تعیین است. با توجه به اینکه زمان عادت ماهیانه، تخمک‌گذاری و لقاح همیشه بالا و پایین است و به اصطلاح به هم نمی‌خورد معمولا با سونوگرافی سه ماهه اول به خصوص ان تی (البته با چند روز خطا) دقیق‌ترین تاریخ زایمان را به ما خواهد داد. بنابراین به پزشکتان اطمینان کنید و بدانید که سونوگرافی ان تی تعیین‌ کننده زمان زایمان شماست. اگر قرار است که به صورت سزارین فرزندتان را به دنیا بیاورید در هفته ۳۸ و چهار پنج روز یا هفته سی ‌و نهم بهترین زمان عمل است.

مهم‌ترین مطالب در این‌باره:
برای تعیین روز موعد زایمان سزارین، ابتدا باید زمان زایمان طبیعی را محاسبه کرد. زمان زایمان سزارین معمولاً در هفته ۳۹ بارداری به تشخیص پزشک است. بنابراین برای پیش بینی تاریخ سزارین باید بدانید که در هفته چندم بارداری هستید.
موعد زایمان معمولا 280 روز از آخرین پریود قاعدگی در نظر گرفته می شود، البته اگر فرد پریودهای ماهانه و منظمی داشته باشد.
متوسط زمان بارداری بین ۳۷ تا ۴۲ هفته می باشد. اغلب خانم ها در طول دو هفته قبل یا بعد از تاریخ برآورد شده زایمان را انجام می دهند و تقریبا ۴ درصد خانم ها دقیقا بر اساس تاریخ محاسبه شده زایمان می کنند.
اگر چرخه های قاعدگی منظمی دارید و زمان اولین روز از آخرین پریود خود را می دانید می توانید محاسبه تاریخ زایمان را انجام دهید و مدت زمان بارداری را نیز محاسبه کنید.
اغلب خانم ها دو هفته بعد از شروع اولین روز خونریزی تخمک گذاری را انجام می دهند و بارداری مدت کوتاهی بعد از آن انجام می شود.

سونوگرافی برای محاسبه تاریخ زایمان
اگر پریودهای منظمی نداشته باشید یا اگر ندانید آخرین پریود شما در چه تاریخی آغاز شده است بنابراین باید برای محاسبه تاریخ زایمان سونوگرافی انجام دهید.
سونوگرافی به منظور محاسبه تاریخ زایمان باید به سرعت انجام شود زیرا انجام سونوگرافی بعد از ماه پنجم بارداری برای پیش بینی زمان بارداری چندان قابل اطمینان نخواهد بود.
حتی اگر خانم ها از تاریخ آخرین پریود خود آگاه باشند نیز باز هم انجام سونوگرافی برای تایید محاسبه تاریخ زایمان اهمیت دارد.
معمولا اولین سونوگرافی برای محاسبه تاریخ زایمان در هفته های 10 تا 14 بارداری انجام می شود.
در این شرایط بر اساس اندازه و رشد جنین سن بارداری و محاسبه تاریخ زایمان انجام می گردد. در برخی موارد نتیجه حاصل از محاسبه تاریخ زایمان بر اساس زمان آخرین پریود با نتیجه حاصل از سونوگرافی متفاوت می باشد.
در این شرایط نتیجه سونوگرافی قابل اعتمادتر از در نظر داشتن تاریخ آخرین پریود خواهد بود.
محاسبه تاریخ زایمان متخصص زنان را در تصمیم گیری های درمانی، شروع زمان انجام تست ها و روش های تشخیصی همچنین زمان شروع وضع حمل یاری خواهد کرد. بنابراین با محاسبه تاریخ زایمان می توان در روند مراقبت های بارداری برنامه ریزی بهتری داشت.

محاسبه تاریخ زایمان، چگونه؟
در سونوگرافی که به منظور محاسبه تاریخ زایمان انجام می شود از امواج صوتی در رحم استفاده می گردد. انعکاس حاصل از امواج تصویری از جنین در حال رشد ایجاد می کند و به این ترتیب موقعیت و حرکات جنین قابل پیگیری می باشد.
در سونوگرافی که به منظور محاسبه تاریخ زایمان انجام می شود و به طور کلی در سونوگرافی در بارداری بافت های سخت مانند استخوان منجر به ایجاد قوی ترین انعکاس و بزرگترین اکو می گردند. این نتایج به صورت نقاط سفیدی در تصویر مشاهده می شود.
انعکاس حاصل از بافت نرم نیز به صورت خاکستری مشخص خواهد شد. مایع آمنیوتیک که اطراف جنین را در برگرفته است نیز به صورت سیاه رنگ در تصویر نمایش داده می شود زیرا مایع آمنیوتیک هیچ گونه اکویی را ایجاد نمی کند.
برای درک نتیجه حاصل از سونوگرافی به جهت محاسبه تاریخ زایمان و یا هر مورد دیگری نیاز به تقسیر سایه هایی خواهیم داشت که در تصویر ایجاد شده است. به خاطر داشته باشید در اولین سونوگرافی که برای محاسبه تاریخ زایمان انجام می شود قادر به تشخیص جنسیت جنین نخواهیم بود.

سونوگرافی برای آگاهی از سلامت جنین
علاوه بر تعیین محاسبه تاریخ زایمان انجام سونوگرافی در بارداری می تواند اطلاعاتی از ضربان قلب، اطمینان از رشد مناسب ارگان ها، بارداری خارج از رحم، چند قلو بودن، درک علت خونریزی احتمالی در بارداری، بررسی احتمالاتی مانند وجود سندرم داون، کمک به انجام سایر تست های تشخیصی مانند آمنیوسنتز و نمونه برداری از پرزهای جفتی جنین را فراهم کند.
به منظور انجام سونوگرافی برای محاسبه تاریخ زایمان ابتدا ژلی روی شکم مالیده و سپس دستگاه مبدل روی پوست شکم حرکت داده می شود.
انجام سونوگرافی به منظور محاسبه تاریخ زایمان و یا هر هدف دیگری در اوایل بارداری مستلزم نوشیدن کمی آب قبل از انجام تست می باشد زیرا پر بودن مثانه کمک خواهد کرد تا امواج سونوگرافی بهتر به رحم برسد و تصویر واضح تری از جنین در حال رشد ایجاد گردد.
اگر جنین در بخش عمیق لگن قرار گرفته باشد در آن صورت ممکن است تصویر چندان واضح نباشد و نیاز به انجام سونوگرافی ترانس واژینال در برخی موارد وجود داشته باشد.
در سونوگرافی ترانس واژینال نیازی به پر بودن مثانه نیست. انجام سونوگرافی ترانس واژینال مخصوصا در اوایل بارداری به ایجاد تصویر واضح تری از جنین کمک می کند.
به طور کلی انجام سونوگرافی به منظور محاسبه تاریخ زایمان و یا هر هدف دیگری در بارداری از جمله روش های بی خطر محسوب می شود.

چرا باید اسکن NT انجام دهید؟
به تمام زنان سونو NT توصیه میشود تا مشخص شود جنین به سندرم داون مبتلاست یا نه. اگر نتیجه این سونو برای شما یک در هزار باشد به این معناست که برای هر هزار جنینی در معرض خطر یک نفر ممکن است سندرم داون داشته باشد. خطر یک در ۱۵۰ یا کمتر بسیار خطرناک است.
آزمون های تشخیصی مانند CVS و آمنیوسنتز را میتوان برای اطمینان از اینکه جنین سندرم داون نداشته باشد انجام داد اما این تستهای تشخیصی خطر سقط جنین را به همراه دارد. به همین دلیل متخصص زنان اغلب تست غربالگری را پیش از آزمونهای تشخیصی توصیه میکند.
نتیجه این سونو میتواند به شما در تصمیم گیری برای آزمونهای تشخیصی کمک کند.

NT چطور انجام می‌شود؟
اسکن NT بین هفته‌های ۱۱ تا ۱۴ انجام میشود و قبل از آن نمیتوان انجام داد چون جنین کوچک است. پس از ۱۴ هفته هم مایع اضافی گردن با رشد سیستم لنفاوی جنین جذب می شود و بنابراین اسکن دقیق نخواهد بود.
اسکن معمولا از روی شکم شما و با تجهیزات سونوگرافی نرمال انجام می شود. فردی که این کار را انجام می دهد ژل را روی شکم قرار داده و با پروب روی شکم حرکت میکند. در این سونوگرافی اول اندازه سر تا انتهای ستون فقرات جنین و بعد میزان مایع پشت گردن اندازه گیری میشود.
در اینجا پوست به صورت خط سفید ظاهر شده و مایع زیر پوست سیاه است.

NT نرمال چند است؟
NT کمتر از ۳.۵ میلی متر زمانی که جنین ۴۵ میلی متر در ۸۴ میلی متر است، استاندارد است. NT با رشد جنین بیشتر میشود. جنینی که این میزان NT داشته باشد در معرض خطر کمتری قرار دارد هرچند که میزان بالای NT نیز دلیل بر وجود مشکل نیست.
جنینی با NT 2.9 میلی متر هم در محدوده طبیعی قرار دارد. 9 جنین از 10 جنین میزان NT بین 2.5 تا 3.5 میلی متر دارند که مناسب است. جنینی با NT 6 میلی متر در معرض خطر سندرم داون و دیگر ناهنجاریهای کرموزومی قرار دارد.
خطر ابتلا به سندرم داون چطور محاسبه میشود
هر زنی احتمال دارد نوزادی با سندرم داون به دنیا بیاورد و این احتمال با افزایش سن بیشتر میشود. برای محاسبه خطر کلی سونوگرافیست، اسکن NT را انجام خواهد داد. هرچند برای اطمینان علاوه بر این اسکن باید آزمایش خون نیز انجام شود.
آزمایش خون محاسبه بتا HCG است که در جنین با سندرم داون میزان بالایی دارد.

اگر در معرض خطر باشید
بسیاری از زنانی که در معرض خطر بالا هستند، نوزاد سالم به دنیا می آورند. با وجود این اگر برچسب پرخطر خورده باشید طبیعی است که احساس اضطراب و عدم اطمینان کنید. به این ترتیب به متخصصان جنین معرفی میشوید تا آنها با بررسی بیشتر بتوانند گزینه های لازم را به شما ارائه کنند.
تنها راه برای اطمینان از ناهنجاری کرموزومی انجام آزمون آمنیوسنتز است که خطر سقط دارد. اما یکی از مزایای آن این است که در اوایل بارداری انجام میشود و میتواند برای تصمیم گیری در گامهای بعدی به شما کمک کند.

کاربردهای دیگر NT
علاوه بر تشخیص ناهنجاریهای ژنتیکی و مادرزادی، با این نوع سونوگرافی، سن دقیق جنین و موقع دقیق زایمان طبیعی قابل تعیین است. همچنین طی سونوگرافی NT ، وجود یا نبود استخوان بینی هم قابل ثبت و بررسی است، زیرا در ناهنجاری های مادرزادی مثل سندرم داون، تیغه استخوان بینی تشکیل نمیشود.
لازم به ذکر است که استخوان بینی در هر سنی از حاملگی قابل اندازه گیری است و ارزش تشخیصی دارد، ولی به علت همراهی با NT بیشتر در سه ماهه دوم استفاده می شود.