چگونگی مراقبت و درمان زخم مزمن

زخم مزمن یک وضعیت پزشکی چالش برانگیز و اغلب ناتوان کننده است که میلیون‌ها نفر را در سراسر جهان تحت تأثیر قرار می‌دهد. این زخم‌ها که با روند بهبود طولانی مشخص می‌شوند، می‌توانند به طور قابل توجهی بر کیفیت زندگی فرد تأثیر بگذارند. در این مقاله قصد داریم زخم مزمن و علل ایجاد آن را بررسی کنیم و راه‌های مراقبت و درمان زخم مزمن را در اختیارتان قرار دهیم.

در این مقاله می‌خوانید:

• زخم مزمن چیست؟
• روش های تشخیص زخم مزمن
• علل بروز زخم مزمن
• مراقبت و درمان زخم مزمن

بیشتر بخوانید: انواع پانسمان زخم

زخم مزمن چیست؟

زخم مزمن به زخمی گفته می‌شود که در مراحل طبیعی و به موقع ترمیم زخم پیشرفت نمی‌کند. زخم‌ها معمولاً مراحل مختلفی از جمله هموستاز، التهاب، تکثیر و بازسازی را طی می‌کنند. در یک زخم مزمن، این روند طبیعی بهبودی مختل می‌شود و در نتیجه شاهد التهاب طولانی مدت خواهیم بود و روند ترمیم بافت مختل می‌شود. زخم‌های مزمن می‌توانند به دلیل شرایط مختلف زمینه‌ای مانند دیابت، اختلالات عروقی، نارسایی وریدی، زخم‌های فشاری یا عفونت ایجاد شوند. زخم‌های مزمن اغلب دیر بهبود می‌یابند و در صورت عدم درمان می‌توانند منجر به عوارض جدی از جمله عفونت، از دست دادن بافت و حتی قطع عضو شوند.

پیشنهاد ویژه نی نی بان: قهوه با مغز چه میکند؟ فِرِش و شاداب

روش های تشخیص زخم مزمن

زخم مزمن عارضه‌ای است که شاید در مراحل اولیه مانند یک زخم عادی تلقی شود و اقدامی برای بهبود آن انجام نشود. در صورت عدم بهبودی زخم مزمن خود بهتر است در اسرع وقت به پزشک مراجعه کنید. در ادامه برخی از روش‌های تشخیص این عارضه را بررسی خواهیم کرد.

معاینه بالینی

یک پزشک ماهر می‌تواند یک معاینه بالینی کامل را برای ارزیابی ویژگی‌های زخم مانند اندازه، عمق، رنگ و هرگونه نشانه عفونت انجام دهد. این ارزیابی اولیه به تعیین مزمن بودن زخم کمک می‌کند و مراحل تشخیصی بعدی را مشخص خواهد کرد.

تاریخچه زخم

درک سابقه پزشکی بیمار در شناسایی زخم‌های مزمن ضروری است. شرایط از قبل موجود مانند دیابت، بیماری عروق محیطی یا سرکوب سیستم ایمنی می‌تواند احتمال ابتلا به زخم مزمن را افزایش دهد.

تصویربرداری

تکنیک‌های تصویربرداری پیشرفته مانند سونوگرافی یا ام‌آرآی، می‌توانند برای ارزیابی وسعت و عمق زخم مزمن استفاده شوند. این روش‌ها اطلاعات دقیقی درباره بافت‌ها و ساختارهای زیرین ارائه می‌دهند.

سونوگرافی داپلر

سونوگرافی داپلر به ویژه در شناسایی زخم‌های مزمن مرتبط با عروق مفید است. این نوع سونوگرافی جریان خون را ارزیابی می‌کند و می‌تواند به تشخیص اختلال در گردش خون در ناحیه آسیب‌دیده کمک کند.

مطالب پیشنهادی: چه عواملی باعث خارش پوست می شوند/ درمان

بیوپسی

در برخی موارد، بیوپسی بافت ممکن است برای تعیین علت خاص زخم مزمن ضروری باشد، به خصوص اگر نگرانی درباره عفونت یا بدخیمی وجود داشته باشد. در این روش تشخیصی نمونه‌ای از بافت برداشته شده و در آزمایشگاه بررسی می‌شود.

آزمایش خون

آزمایش خون ممکن است برای بررسی شرایط زمینه‌ای مانند دیابت، کم خونی یا عفونت انجام شود که می‌توانند به ایجاد زخم مزمن کمک کنند.

آزمایش حساسیت

در صورت وجود علائم عفونت، مایع زخم یا نمونه بافت ممکن است برای کشت و آزمایش حساسیت ارسال شود تا پاتوژن‌های خاص مسئول شناسایی شده و مؤثرترین درمان ضد میکروبی تعیین شود.

بررسی مناطق فشار

برای زخم‌های فشاری (زخم‌هایی که در اثر فشار دائم مانند زخم بستر در یک ناحیه از پوست ایجاد می‌شوند)، فناوری بررسی و ارزیابی فشار می‌تواند به شناسایی مناطق فشار در ناحیه زخم مزمن کمک کند. این روند به می‌تواند رویکردی برای پیشگیری و مدیریت ارائه دهد.

بیشتر بخوانید: زخم دهانه رحم چیست/ علائم، علت و درمان آن

علل بروز زخم مزمن

زخم مزمن به دلایل مختلفی می‌تواند بروز یابد و به یک عارضه چالش برانگیز تبدیل شود. در ادامه برخی از رایج‌ترین علل بروز زخم مزمن را مورد بررسی قرار می‌دهیم.

زخم فشاری (زخم بستر)

زخم فشاری که معمولاً به عنوان زخم بستر نیز شناخته می‌شود، یکی از علل شایع زخم‌های مزمن است. این زخم‌ها زمانی ایجاد می‌شوند که فشار طولانی مدت روی پوست و بافت‌های زیرین، جریان خون را محدود کند. این وضعیت اغلب افرادی را که در بستر هستند یا مدت طولانی را روی ویلچر می‌گذرانند، تحت تأثیر قرار می‌دهد. زخم‌های فشاری در صورت عدم مدیریت مؤثر می‌توانند منجر به عوارض شدید شوند.

دیابت

دیابت یکی از علل اصلی زخم مزمن، به ویژه زخم پای دیابتی است. سطوح بالای قند خون در دیابت می‌تواند منجر به آسیب عصبی (نوروپاتی) و کاهش گردش خون (بیماری عروق محیطی) شود و افراد را مستعد آسیب می‌کند که می‌توانند به زخم‌های مزمن تبدیل شوند.

اختلالات عروقی

شرایطی مانند بیماری شریان محیطی (PAD) و نارسایی وریدی می‌تواند گردش خون را مختل کند، باعث آسیب بافتی و در نهایت منجر به زخم مزمن شود. PAD شریان‌های باریک جریان خون را به اندام‌ها کاهش می‌دهد. این نارسایی وریدی منجر به بازگشت ضعیف وریدی می‌شود و باعث زخم‌های مزمن پا خواهد شد.

پیشنهاد ویژه نی نی بان: فواید یائسگی، پیش به سوی زندگی بهتر

صدمات شدید فیزیکی

صدمات شدید مانند سوختگی، پارگی یا زخم‌های جراحی، اگر آن طور که انتظار می‌رود التیام نیابند، می‌توانند مزمن شوند. عواملی مانند مراقبت نامناسب از زخم، عفونت یا شرایط بهداشتی زمینه‌ای می‌توانند در تداوم این زخم‌ها نقش داشته باشند.

عفونت ها

زخم‌هایی که عفونی می‌شوند ممکن است به دلیل وجود باکتری، قارچ یا سایر عوامل بیماری‌زا مزمن شوند. عفونت‌ها می‌توانند منجر به تأخیر در بهبود و آسیب بافتی شوند که نیاز به مدیریت جدی و دقیق‌تری دارند.

اختلالات خود ایمنی

اختلالات خود ایمنی مانند لوپوس اریتماتوز سیستمیک (SLE) یا واسکولیت می‌تواند باعث ایجاد زخم مزمن به نام زخم‌های پوستی شود. این شرایط باعث می‌شود که سیستم ایمنی به اشتباه به بافت‌های سالم حمله کند و در نتیجه زخم ایجاد شود.

سرطان

برخی از سرطان‌ها به ویژه سرطان‌های پوست، می‌تواند به صورت زخم مزمن ظاهر شود. این بدخیمی‌ها می‌توانند از طریق پوست گسترش یافته و باعث ایجاد زخم‌های مزمن باز شوند که نیاز به درمان تخصصی دارند.

سوء تغذیه

تغذیه ناکافی و سلامت کلی ضعیف می‌تواند توانایی بدن برای بهبودی را مختل کند. سوءتغذیه، که ممکن است ناشی از کمبود مواد مغذی ضروری باشد، می‌تواند منجر به تأخیر در بهبود زخم و ایجاد زخم مزمن شود.

داروها

برخی از داروها مانند کورتیکواستروئیدها و سرکوب کننده‌های ایمنی، می‌توانند سیستم ایمنی را تضعیف کرده و ظرفیت بدن را برای ترمیم زخم‌ها کاهش دهند و به طور بالقوه در ایجاد زخم مزمن نقش داشته باشند.

مطالب پیشنهادی: این چسب هوشمند زخم‌ها را سریع‌تر خوب می‌کند!

مراقبت و درمان زخم مزمن

مراقبت و درمان زخم مزمن یک جنبه کلیدی بعد از تشخیص علت زمینه‌ای است که به نجات بافت درگیر کمک شایانی می‌کند و آن را از آسیب‌های احتمالی شدیدتر حفظ خواهد کرد. در ادامه برخی از این رویکردهای مراقبت و درمان زخم مزمن را مورد بررسی قرار خواهیم داد.

مراقبت از زخم مزمن

مدیریت عفونت

درمان و پیشگیری از عفونت‌ها جنبه اساسی مراقبت از زخم مزمن محسوب می‌شود. ممکن است آنتی‌بیوتیک یا سایر درمان‌های ضد میکروبی تجویز شود.

دبریدمان

دبریدمان شامل برداشتن بافت مرده یا عفونی از زخم است. این فرایند باعث رشد بافت سالم و تسهیل بهبودی می‌شود.

تغذیه و آبرسانی

تغذیه و هیدراتاسیون کافی برای بهبود زخم مزمن حیاتی است. سوء تغذیه می‌تواند روند بهبودی را به تأخیر بیندازد، بنابراین پزشکان اغلب تغییرات رژیم غذایی و مکمل‌ها را برای حمایت از بهبودی توصیه می‌کنند.

بیشتر بخوانید: درمان قطعی زخم معده چگونه است؟

رویکردهای درمانی برای زخم مزمن

اکسیژن درمانی هیپرباریک

اکسیژن درمانی هیپرباریک شامل تنفس اکسیژن خالص در یک محفظه تحت فشار است که می‌تواند اکسیژن رسانی به بافت‌ها را افزایش داده و باعث بهبود زخم مزمن شود.

درمان زخم مزمن با فاکتور رشد

درمان زخم مزمن با فاکتور رشد از کاربردهای موضعی یا تزریق فاکتورهای رشد برای تحریک بازسازی بافت استفاده می‌کند. این روش روند بسته شدن و بهبود زخم را سرعت می‌بخشد.

پیوند پوست

در برخی موارد می‌توان از پیوندهای پوستی برای پوشش و درمان زخم مزمن استفاده کرد.

درمان زخم مزمن با فشار منفی

درمان زخم با فشار منفی شامل اعمال خلاء روی زخم است که به حذف مایع اضافی و بهبودی آن کمک می‌کند.

پانسمان زخم پیشرفته

پانسمان‌های پیشرفته زخم مزمن مانند هیدروکلوئیدها، هیدروژل‌ها و فوم‌ها یک محیط ترمیم مرطوب را برای زخم فراهم می‌کنند و برای درمان زخم مزمن طراحی شده‌اند.

پیشنهاد ویژه نی نی بان: تشخیص بیماری ها در آزمایشگاه کلینیکال چگونه است؟

کلام آخر

زخم مزمن یک نگرانی چالش برانگیز محسوب می‌شود که اغلب با شرایط پزشکی زمینه‌ای که روند طبیعی بهبود زخم را مختل می‌کنند، همراه است. تشخیص زودهنگام این عارضه برای مداخله به موقع و درمان زخم مزمن بسیار حیاتی است. در این مقاله سعی داشتیم علل، روش‌های تشخیصی و درمان این عارضه را در اختیارتان قرار دهیم تا نسبت به این عارضه آگاهی بیشتری داشته باشید.