قرص ملاتونین ضرر دارد؟

ملاتونین، هورمونی است که بدن ما به طور طبیعی آن را تولید می‌کند و این هورمون در تنظیم چرخه خواب و بیداری نقش دارد. علاوه بر این، یک نسخه آزمایشگاهی ملاتونین وجود دارد که به عنوان مکمل بدون نسخه در دسترس است. برخی از افراد از مکمل‌های ملاتونین برای کمک به مشکلات خواب مانند جت‌لگ و بی‌خوابی استفاده می‌کنند. در این مقاله، نحوه عملکرد ملاتونین را بررسی می‌کنیم و به این سئوال پاسخ می‌دهیم که آیا مصرف قرص ملاتونین ضرر دارد یا نه.

ملاتونین چگونه اثر می‌کند؟

ملاتونین طبیعی در غده صنوبری که در مغز ما قرار گرفته، ساخته می‌شود. قرار گرفتن در معرض نور از تولید ملاتونین جلوگیری و تاریکی آن را تحریک می‌کند. سطح ملاتونین در مغز هنگام غروب خورشید و تاریکی، افزایش می‌یابد. این هورمون در نیمه‌های شب به اوج خود می‌رسد و با نزدیک شدن به سحر شروع به کاهش می‌کند.

ملاتونین سیگنال‌هایی را در مغز که بیداری را تقویت می‌کنند، مهار می‌سازد و با ایجاد احساس خستگی یا خواب‌آلودگی در هنگام نزدیک شدن به زمان خواب، در تقویت خواب موثر است. به دلیل اثرات ملاتونین بر خواب، مکمل‌های ملاتونین برای درمان انواع مشکلات خواب مورد استفاده قرار می‌گیرند. این مشکلات شامل موارد زیر است:

• بی‌خوابی
• جت‌لگ
• اختلال خواب شیفت کاری
• اختلال فاز خواب و بیداری تاخیری
• مشکلات خواب در کودکان مبتلا به اوتیسم یا اختلال کم‌توجهی بیش‌فعالی (ADHD)

آیا مصرف قرص ملاتونین ضرر دارد؟

به نظر می‌رسد استفاده کوتاه‌مدت از مکمل‌های ملاتونین برای اکثر بزرگسالان و کودکان بی‌خطر باشد. با این حال، اطلاعات در مورد اثرات طولانی‌مدت مکمل‌های ملاتونین محدود است. برخی از مطالعات نشان می‌دهد که استفاده طولانی‌مدت ملاتونین در بزرگسالان ممکن است عوارض جانبی خفیفی ایجاد کند. درباره عوارض جانبی ملاتونین برای کودکان، اطلاعات محدودی در دسترس است. 

به این دلیل که سطح ملاتونین به طور طبیعی در ابتدای بلوغ کاهش می‌یابد، نگرانی‌هایی وجود دارد که مصرف طولانی‌مدت ملاتونین در کودکان ممکن است شروع بلوغ را به تاخیر بیندازد. با این حال، در این زمینه تحقیقات بیشتری مورد نیاز است.

دوز ایمن ملاتونین چقدر است؟

دوز مکمل‌های ملاتونین که در مطالعات علمی مختلف مورد استفاده قرار گرفته‌اند، بسیار متفاوت و بین 0.1 تا 10 میلی‌گرم است. دوز معمولی ملاتونین را بین 1 تا 5 میلی‌گرم تعریف می‌کنند و معمولا 1 تا 2 ساعت طول می‌کشد تا ملاتونین اثر کند، بنابراین اغلب تا 2 ساعت قبل از خواب مصرف می‌شود.

اگر می‌خواهید برای اولین بار ملاتونین مصرف کنید، بهتر است با دوز کمتر شروع کنید.

ملاتونین برای کودکان

برای کودکان نیز اطلاعات زیادی در مورد دوز بهینه و ایمن ملاتونین وجود ندارد و دوز آن بسته به سن کودک متفاوت است. مصرف ملاتونین با دوزهای زیر بین 30 تا 60 دقیقه قبل از خواب برای کودکان ایمن است:   

• ۱ میلی‌گرم برای نوزادان
• ۲.۵ تا ۳ میلی‌گرم برای کودکان بزرگتر
• ۵ میلی‌گرم برای نوجوانان

به این دلیل که دستورالعمل‌های مشخصی در مورد مصرف ملاتونین برای کودکان وجود ندارد، قبل از دادن ملاتونین به کودک حتما با پزشک متخصص اطفال مشورت کنید.

ملاتونین برای افراد مسن

مقدار ملاتونینی که بدن تولید می‌کند با افزایش سن کاهش می‌یابد. به همین دلیل، مکمل‌های ملاتونین ممکن است برای افراد مسن که مشکل به خواب رفتن دارند مفید باشد.

محققان هنوز به دنبال دوز مطلوب ملاتونین برای افراد مسن هستند، اما معمولا دوز 1 تا 2 میلی‌گرم ملاتونین تا پیش از یک ساعت قبل از خواب برای بزرگسالان توصیه می‌شود. 

عوارض جانبی مصرف بیش از حد ملاتونین 

مصرف ملاتونین به طور کلی بی‌خطر است. با این حال به ویژه اگر دوزهای بالاتر ملاتونین را مصرف کنید گاهی اوقات ممکن است عوارض جانبی خفیفی رخ دهد.

عوارض جانبی ملاتونین شامل موارد زیر است:

• احساس خواب‌آلودگی 
• سردرد
• سرگیجه
• حالت تهوع
• افزایش ادرار یا شب‌ادراری در کودکان

برخی از عوارض جانبی کمتر رایج ملاتونین عبارتند از:

• تحریک‌پذیری
• گرفتگی شکم
• لرزش خفیف
• احساس افسردگی یا اضطراب
• سردرگمی یا سرگردانی
• فشار خون پایین (هیپوتانسیون)

اگر عوارض جانبی ملاتونین را تجربه می‌کنید، مصرف آن را قطع و با پزشکتان مشورت کنید. ممکن است پزشکتان دوز کمتر یا امتحان یک داروی جایگزین را توصیه کند.

آیا مصرف بیش از یک دوز در طول شب بی‌خطر است؟

در حالی که بعید است مصرف دوز اضافی ملاتونین آسیبی ایجاد کند، اما احتمال خطر ابتلا به عوارض جانبی ناخواسته را افزایش می‌دهد.

اگر متوجه شدید که ملاتونین به بهبود خوابیدن شما کمک نمی‌کند، استفاده از آن را متوقف کنید. 

آیا ملاتونین با مواد دیگر تداخل دارد؟

نکات مهمی وجود دارد که باید در مورد ملاتونین، تداخلات آن با سایر مواد و شرایط اجتناب از آن بدانید. 

ملاتونین با چه داروها و موادی تداخل دارد؟

ملاتونین ممکن است با انواع مختلفی از داروها تداخل داشته باشد که عبارتند از:

• داروهای رقیق‌کننده خون: مصرف ملاتونین همراه با داروهای رقیق‌کننده خون ممکن است خطر خونریزی را افزایش دهد.
• داروهای صرع (ضد تشنج): ملاتونین ممکن است اثربخشی داروهای صرع را کاهش دهد.
• سرکوب‌کننده‌های ایمنی: ملاتونین می‌تواند با داروهای سرکوب‌کننده سیستم ایمنی تداخل داشته باشد.
• داروهای دیابت: استفاده از ملاتونین بر سطح قند خون تأثیر می‌گذارد.
• داروهای فشار خون: زمانی که ملاتونین همراه با داروهای فشار خون مصرف شود، ممکن است باعث تشدید فشار خون شود. 
• داروهای ضد بارداری: قرص‌های ضد بارداری ممکن است خطر عوارض جانبی ملاتونین را افزایش دهند.

به این دلیل که مکمل‌های ملاتونین می‌توانند شما را خسته و خواب‌آلود کنند، از مخلوط کردن آن‌ها با سایر درمان‌های کمکی خواب، داروهای ضعیف‌کننده سیستم عصبی مرکزی و الکل خودداری کنید.

چه افرادی نباید ملاتونین مصرف کنند؟

تحقیقات محدودی در مورد ایمنی استفاده از مکمل‌های ملاتونین در دوران بارداری وجود دارد. همچنین در حالی که ملاتونین جزء طبیعی شیر مادر است، تحقیقات کمی در مورد اثرات مصرف مکمل‌های ملاتونین در دوران شیردهی انجام شده است. به همین دلیل، بهتر است از مصرف ملاتونین در شرایط زیر خودداری کنید:

• اگر حامله‌اید
• اگر برای برای باردار شدن برنامه‌ریزی می‌کنید
• اگر به نوزادتان شیر مادر می‌دهید 

علاوه بر این، مهم است که اگر شرایط زیر را دارید قبل از استفاده از ملاتونین با پزشک خود مشورت کنید:

• بیماری خود ایمنی
• صرع
• بیماری کلیوی
• بیماری کبد
• سابقه واکنش آلرژیک به ملاتونین 

چه زمانی در مورد مشکلات خواب به پزشک مراجعه کنید

اگر شرایط زیر را دارید، بهتر است به پزشک مراجعه کنید:

• اگر در به خواب رفتن یا در خواب ماندن در شب مشکل دارید.
• اگر اغلب در طول روز احساس خواب‌آلودگی یا خستگی می‌کنید.
• اگر در انجام فعالیت‌های روزانه خود مشکل دارید.

پزشک برای درمان مشکلات خواب، در مورد روال خواب و عادات سبک زندگی سئوالاتی از شما می‌پرسد. همچنین ممکن است از شما بخواهد که روال خواب خود را در یک دفتر یادداشت کنید تا بتوانید میزان خوابی را که در طول یک دوره زمانی دارید، ردیابی کنید.

همچنین ممکن است پزشک معاینه فیزیکی انجام دهد و برایتان آزمایش خون تجویز کند. 

خلاصه

در این مقاله متوجه شدید که آیا قرص ملاتونین ضرر دارد، یا نه. به این دلیل که فعلا هیچ دوز استانداردی در ارتباط با مکمل‌های ملاتونین وجود ندارد، با پزشکتان در مورد میزان مصرف ملاتونین و زمان مصرف آن مشورت کنید. به طور کلی، مصرف ملاتونین برای استفاده کوتاه‌مدت بی خطر است، اما مطالعات محدودی در مورد اثرات طولانی‌مدت آن وجود دارد. عوارض جانبی ناشی از مصرف این قرص معمولا خفیف است. اگر ملاتونین مصرف می‌کنید و متوجه شده‌اید که به خوابیدن کمک نمی‌کند یا باعث عوارض جانبی ناخواسته می‌شود، مصرف آن را متوقف و با پزشکتان مشورت کنید.