غذاهای مفید برای لانه گزینی جنین + ۱۰ مواد غذایی مضر
لانه گزینی جنین، لحظهای کلیدی در فرآیند IVF است. جنین حدود ۱ تا ۵ روز پس از انتقال به دیواره رحم میچسبد و با دریافت مواد مغذی و اکسیژن از مادر، مسیر بارداری را آغاز میکند. در این زمان داشتن یک رژیم غذایی سالم برای لانه گزینی جنین بسیار مهم است. گنجاندن سبزیجات برگدار، چربیهای سالم، پروبیوتیکها و ... شانس موفقیت را بهطور چشمگیری افزایش میدهند. در این مقاله، غذاهای مفید و مضر برای لانه گزینی جنین را معرفی میکنیم.
فهرست مطالب
- لانهگزینی جنین چیست؟
- پس از انتقال جنین چه کارهایی باید انجام دهیم؟
- چرا داشتن رژیم غذایی سالم برای لانهگزینی جنین مهم است؟
- بعد از انتقال جنین چی بخوریم؟
- خوردن گردو بعد از انتقال جنین ضرر دارد؟
- خوردن گوجه بعد از انتقال جنین مفید است؟
- خوردن ماست بعد از انتقال جنین مجاز است؟
- مواد غذایی مضر برای لانهگزینی جنین
- سوالات متداول
لانهگزینی جنین چیست؟
لانهگزینی لحظهای است که جنین به دیواره رحم شما میچسبد. این اتفاق معمولاً حدود یک تا پنج روز پس از انتقال جنین رخ میدهد و آغاز مسیر بارداری شما را رقم میزند.
در طی لانهگزینی، جنین در دیواره رحم فرو میرود. این فرآیند باعث میشود جنین بتواند مواد مغذی و اکسیژن را از بدن مادر دریافت کند. در طول چرخه آی وی اف، بدن شما برای همین لحظه آماده میشده است. معمولاً داروها و هورمونهایی که برایتان تجویز شدهاند، شرایط ایدهآل برای لانهگزینی را فراهم میکنند. برای مثال، باید پوشش داخلی رحم (آندومتر) ضخیمتر شده باشد. در نهایت، این امر به موفقیت در لانهگزینی کمک میکند.
پس از انتقال جنین چه کارهایی باید انجام دهیم؟
چند ساعت اول پس از انتقال، بهتر است استراحت کنید. پزشک شما دستورالعملهای خاصی درباره فعالیت بدنی ارائه خواهد داد. روز بعد میتوانید به بیشتر فعالیتهای روزمره خود بازگردید. حرکات سبک مانند پیادهروی کوتاه میتواند به حفظ جریان خون سالم کمک کند. توصیه میشود از ورزشهای شدید یا بلند کردن اجسام سنگین پرهیز کنید.
برخی از افراد ممکن است پس از انتقال، دچار گرفتگی خفیف یا نفخ شوند. این علائم طبیعی هستند و معمولاً طی چند روز برطرف میشوند. بدن شما به داروها و مراحل درمانی IVF واکنش نشان میدهد و در حال بهبود است. شما باید مصرف داروهای تجویزشده را طبق دستور ادامه دهید.
پس از انتقال جنین، دورهای به نام «انتظار دو هفتهای» آغاز میشود که فرصت لازم را برای لانهگزینی و افزایش سطح هورمونها جهت انجام تست بارداری دقیق را فراهم میکند.طی این دو هفته رژیم غذایی شما نیز اهمیت زیادی دارد.

چرا داشتن رژیم غذایی سالم برای لانهگزینی جنین مهم است؟
غذاهای تقویتکننده باروری نقش مهمی در بهبود سلامت کلی و افزایش باروری دارند، بهویژه زمانی که تحت درمان IVF هستید. این غذاها از سلامت هورمونی حمایت میکنند، کیفیت تخمک را بهبود میبخشند و مواد مغذی لازم را برای رشد جنین پس از انتقال فراهم میکنند. علاوه بر این، مصرف غذاهای مناسب در طول IVF میتواند با کاهش التهاب، بهبود جریان خون و تقویت عملکرد کلی سیستم تولیدمثل، تاثیر مثبتی بر شانس موفقیت داشته باشد.
گنجاندن غذاهای تقویتکننده باروری برای سلامت زنان اهمیت ویژهای دارد زیرا به حفظ تعادل هورمونی لازم برای یک چرخه IVF موفق کمک میکند.
بعد از انتقال جنین چی بخوریم؟
در ادامه، غذاهای مفید برای لانهگزینی جنین را معرفی میکنیم.
افزودن سبزیجات برگدار برای دریافت فولات
سبزیجات برگدار منبع بسیار خوبی از فولات هستند؛ فولات یک ویتامین گروه B است که به رشد و تکامل سلولها کمک میکند که در فرآیند انتقال جنین تازه یا فریز شده و رشد اولیه جنین بسیار مهم است. فولات از راههای مختلف از رشد اولیه جنین حمایت میکند و به رشد سلولی، تقسیم سلولی و سنتز DNA کمک میکند. سبزیجات برگدار همچنین سرشار از فیبر، آهن و آنتیاکسیدان هستند. سبزیجاتی ک غنی از فولات هستند عبارتند از:
- اسفناج
- کلم کیل
- کلم
- کاهوی
- برگ چغندر
مصرف چربیهای سالم
آووکادو، مغزها، دانهها، ماهیهای چرب (مانند سالمون و خالمخالی) و روغن زیتون، منابع عالی چربیهای سالم هستند که توصیه میشود به میزان مناسب مصرف شوند. چربیهای سالم از تولید هورمونها و رشد سلولی حمایت میکنند و میتوانند بر سلامت آندومتر شما اثر مثبت داشته باشند.
نکته دیگر این است که چربیهای سالم را به جای چربیهای اشباع و ترانس انتخاب کنید. تشخیص این مورد گاهی از روی برچسب مواد غذایی دشوار است. چربیهای اشباع و ترانس معمولاً در غذاهای فرآوریشده و سرخشده، برخی گوشتها، لبنیات پرچرب (مثل کره) و برخی روغنها (مثل روغن پالم) یافت میشوند. این چربیها با خطرات قلبی عروقی و کلسترول بالا مرتبط هستند.
گنجاندن غذاهای پروبیوتیکدار در رژیم غذایی
پروبیوتیکها میکروارگانیسمهای زندهای هستند که از سلامت روده حمایت میکنند؛ میتوانید آنها را در موادی مانند کفیر، ماست و کیمچی پیدا کنید. شاید عجیب به نظر برسد اما روده نقش مهمی در سلامت باروری دارد. یک میکروبیوم متعادل روده به تنظیم هورمونها کمک میکند و التهاب را کاهش میدهد که برای تقویت رشد آندومتر بسیار مفید است.
مصرف ۲ تا ۳ وعده ماهی در هفته
ماهی سرشار از امگا-۳ (ضدالتهاب و مفید برای تنظیم هورمون) و پروتئین است که برای رشد سلولی عالی است. همچنین دارای DHA است؛ نوعی امگا-۳ که برای رشد اولیه مغز و سیستم عصبی جنین بسیار اهمیت دارد. با این وجود باید از ماهیهای کم جیوه مانند سالمون و ساردین بخورید و مصرف شاه ماهی، شمشیر ماهی و کوسه که جیوه بالایی دارد، ممنوع است.
مصرف میوهها و سبزیجات سرشار از آنتیاکسیدان
دریافت پنج واحد میوه و سبزی در روز همیشه مهم است، بهویژه پس از انتقال جنین. فواید میوهها و سبزیجات برای لانهگزینی جنین عبارتند از:
- فیبر برای سلامت گوارش و جلوگیری از افزایش ناگهانی قند خون
- آنتیاکسیدان برای سلامت سلولی و کاهش التهاب
- ویتامینها و مواد معدنی برای سلامت کلی و حمایت از رشد جنین
نکته مثبت این است که تنوع میوهها و سبزیجات بسیار زیاد است و میتوانید گزینههای موردعلاقهتان را انتخاب و در رژیم غذایی خود بگنجانید.
هیدراته ماندن
نوشیدن آب کافی برای حفظ سطح مناسب آب بدن پس از انتقال جنین ضروری است. آب کمک میکند مواد مغذی به رحم برسند. پیشنهاد میشود پس از انتقال جنین، روزانه 8 تا 10 لیوان آب بنوشید. به نوشیدنیهای مدر مانند کافئین توجه کنید؛ این نوشیدنیها باعث دفع بیشتر ادرار میشوند و میتوانند بدن را سریعتر دچار کمآبی کنند. کمآبی ممکن است منجر به سردرد و خستگی شود که از علائم نامطلوب پس از انتقال جنین است.
غلات کامل
غذاهای کامل که «کربوهیدراتهای پیچیده» نامیده میشوند، بخش مهمی از رژیم غذایی پس از انتقال جنین هستند.
بهتر است به جای «کربوهیدراتهای ساده» مانند پاستا و نان سفید (که قند بالایی دارند)، گزینههای غلات کامل مانند کینوا، جو دوسر، جو و نان گندم کامل را انتخاب کنید.
انتخاب پروتئین باکیفیت
پروتئین جزء اساسی یک رژیم غذایی سالم است. پروتئین از رشد آندومتر و سلامت کلی شما حمایت میکند. اسیدهای آمینه لازم برای رشد جنین، احساس سیری طولانیتر و کمک به مدیریت وزن را فراهم میکند. منابع غذایی که پروتئین باکیفیت دارند عبارتند از:
- مرغ و بوقلمون
- ماهی و غذاهای دریایی مانند سالمون، کاد و میگو
- لبنیات مانند تخم مرغ و پنیر کاتیج
- عدس، توفو، لوبیا، دانهها و مغزها

خوردن گردو بعد از انتقال جنین ضرر دارد؟
خیر، خوردن گردو بعد از انتقال جنین نه تنها ضرری ندارد، بلکه در بسیاری از موارد مفید نیز هست. گردو سرشار از چربیهای سالم مانند امگا-۳ است که از هورمونها و جریان خون در رحم حمایت میکند، پروتئین و اسیدهای آمینهای که به رشد جنین کمک میرساند، آنتیاکسیدانهایی که التهاب و استرس اکسیداتیو را کاهش میدهد و فیبر که سلامت گوارش را حفظ کرده و از یبوست جلوگیری میکند.
به همین دلیل، گردو یکی از توصیههای مناسب در رژیم غذایی باروری و پس از انتقال جنین به شمار میرود. با این حال، مانند هر غذای دیگری باید در حد تعادل مصرف شود (حدود ۱–۲ عدد در روز کافی است).
بیشتر بخوانید: خوردن گردو در بارداری _ ۸ فایده و عوارض + میزان مجاز مصرف
خوردن گوجه بعد از انتقال جنین مفید است؟
بله زیرا غنی از لیکوپن (آنتیاکسیدان قوی که التهاب را کاهش میدهد و سلامت عروق رحم را تقویت میکند)، ویتامین سی (حمایت از سیستم ایمنی و کلاژنسازی برای لانهگزینی)، پتاسیم (تنظیم فشار خون و تعادل مایعات) و فیبر (جلوگیری از یبوست شایع در بارداری اولیه) است؛ بنابراین مصرف گوجه تازه و رسیده در حد تعادل در رژیم پس از انتقال جنین توصیه میشود، مگر در صورت حساسیت گوارشی یا مصرف بیش از حد که ممکن است باعث رفلاکس شود.
بیشتر بخوانید: ۱۲ خاصیت خوردن گوجه فرنگی در بارداری | مضرات و مقدار مجاز مصرف آن
خوردن ماست بعد از انتقال جنین مجاز است؟
بله اما فقط باید از انواع پاستوریزه آن استفاده کنید. خوردن ماست غیرپاستوریزه یا محلی پس از انتقال جنین، خطر ابتلا به باکتری لیستریا را افزایش میدهد که برای مادر و جنین بسیار خطرناک است.
بیشتر بخوانید: ماست در بارداری ـ ۱۰ فایده و مضرات + انواع ماست مناسب مصرف
مواد غذایی مضر برای لانهگزینی جنین
در ادامه نوشیدنیها و غذاهای مضر برای لانهگزینی جنین را ذکر میکنیم.
- غذاهای خام یا نیمپز: بهویژه گوشت، ماهی و تخم مرغ، خطر بالایی از نظر آلودگی به باکتریها و انگلهای مضر مانند سالمونلا، لیستریا و توکسوپلاسما دارند. این عوامل میتوانند باعث بیماریهای ناشی از غذا شوند و مراحل اولیه بارداری را به خطر بیندازند. پس از انتقال جنین، بسیار مهم است که از خوراکیهایی مانند سوشی، استیک نیم پز و تخممرغ عسلی دوری کنید زیرا میتوانند خطر عفونت را افزایش دهند. سیستم ایمنی پس از انتقال جنین کمی سرکوب میشود و بدن نسبت به عفونتها آسیبپذیرتر است. مصرف غذای آلوده میتواند تاثیر منفی بر لانهگزینی جنین داشته باشد.
- محصولات لبنی غیرپاستوریزه: اگرچه لبنیات منبع خوبی از کلسیم هستند اما برخی از انواع آنها باید پس از انتقال جنین حذف شوند. شیر، پنیر و ماست غیرپاستوریزه ممکن است حامل باکتری لیستریا باشند؛ باکتریای که میتواند باعث سقط جنین یا آسیب رساندن به او شود. لیستریوز میتواند علائمی شبیه آنفولانزا ایجاد کند و با عوارض بارداری مرتبط است. بنابراین ضروری است که پس از انتقال جنین فقط از محصولات لبنی پاستوریزه استفاده شود.
- ماهیهایی با جیوه بالا: برخی ماهیها دارای سطح بالای جیوه هستند که برای جنین در حال رشد سمی محسوب میشود. ماهیهایی مانند شمشیرماهی، خال مخالی شاه ماهی و کوسه به داشتن جیوه زیاد معروفند. قرارگیری در معرض جیوه در اوایل بارداری ممکن است منجر به تاخیر رشدی و مشکلات عصبی در نوزاد شود. بهتر است ماهیهای پرجیوه حذف و گزینههای کمخطرتر مانند سالمون یا ساردین جایگزین شوند.
- گوشتهای فرآوری شده: سوسیس، بیکن، ژامبون و هات داگ حاوی مقادیر زیادی نیترات، نگهدارنده و سدیم هستند که همگی میتوانند بر نتیجه بارداری تاثیر منفی بگذارند. افزودنیها و مواد شیمیایی موجود در این گوشتها برای مادر و جنین میتواند خطرآفرین باشد. بهتر است از منابع پروتئین تازه و طبیعی استفاده شود.
- کافئین: اگرچه همه میدانند که کافئین باید در دوران بارداری محدود شود اما پس از انتقال جنین، اهمیت بیشتری دارد. کافئین یک محرک است و میتواند در سطح هورمونها اختلال ایجاد کرده و جریان خون به رحم را کاهش دهد که ممکن است لانهگزینی را تحت تاثیر قرار دهد. مصرف زیاد کافئین با سقط جنین و دشواری در حفظ بارداری مرتبط است. توصیه میشود مصرف آن به کمتر از ۲۰۰ میلیگرم در روز (حدود یک فنجان کوچک قهوه) محدود شود.
- الکل: پس از انتقال جنین باید کاملاً حذف شود زیرا تعادل هورمونی لازم برای حمایت از بارداری اولیه را مختل میکند. مصرف الکل در این زمان حساس میتواند رشد جنین را تضعیف کرده و خطر سقط را افزایش دهد. مصرف زیاد آن نیز ممکن است به سندرم جنین الکلی منجر شود. حتی مقدار کم آن نیز در مراحل اولیه بارداری مضر است.
- شیرینکنندههای مصنوعی: ممکن است تصور کنید نوشیدنیهای رژیمی و شیرینکنندههای کمکالری جایگزین سالمی برای قند هستند اما شیرینکنندههایی مانند آسپارتام و ساخارین میتوانند در دوران بارداری خطرآفرین باشند. برخی مطالعات ارتباط این شیرینکنندهها را با تغییرات متابولیک و تاثیر بر رشد جنین نشان دادهاند. بهتر است به جای شیرینکنندههای مصنوعی، از گزینههای طبیعی مانند عسل یا شیره افرا به مقدار کم استفاده شود.
- شیرینیجات: مواد غذایی پرقند مانند کیک، شیرینی، بیسکویت و آب نبات باید محدود یا حذف شوند. رژیم غذایی پرقند میتواند موجب التهاب، مقاومت به انسولین و افزایش خطر عوارض بارداری شود. افزایش قند خون میتواند محیط مناسب برای رشد جنین را مختل کند. انتخاب غلات کامل و غذاهایی با شاخص گلیسمی پایین، گزینه بهتری در این دوره است.
- غذاهای تند: ممکن است باعث ناراحتی گوارشی شوند، بهویژه در اوایل بارداری. پس از انتقال جنین، بهتر است سیستم گوارشی را آرام نگه دارید. غذاهای تند میتوانند موجب رفلاکس معده، سوءهاضمه و تحریک معده شوند.
- دمنوشها و مکملهای گیاهی: اگرچه برخی دمنوشهای گیاهی بیخطر هستند اما برخی دیگر مانند نعناع فلفلی، شیرین بیان و بابونه میتوانند بر سطح هورمونها تاثیر منفی بگذارند و خطر انقباضات رحمی را افزایش دهند. مکملهای گیاهی نیز نباید مصرف شوند، مگر با تجویز پزشک.
نقل قول از:
Many herbal remedies are not well-regulated and may contain substances that are harmful during pregnancy. Always consult with your doctor before consuming any herbal products.
ترجمه:
بسیاری از ترکیبات گیاهی تحت نظارت کافی نیستند و ممکن است شامل موادی باشند که برای بارداری مضرند. همیشه قبل از مصرف هر نوع محصول گیاهی با پزشکتان مشورت کنید.
سخن پایانی
در نهایت، داشتن رژیم غذایی سالم و رعایت نکاتی که در این مقاله ذکر کردیم، به شما کمک میکند تا بارداری سالمی داشته باشید. فراموش نکنید که در خوردن هیچ ماده غذایی نباید افراط و تفریط کنید.