درمان قطع قاعدگی، یازده نکته در مورد آن
آمنوره عبارت است از قطع قاعدگی یا قاعدگی نامنظم و با تاخیر زیاد برای یک یا چند دوره.
آمنوره عبارت است از قطع قاعدگی یا قاعدگی نامنظم و با تاخیر زیاد - برای یک یا چند دوره. زنانی که دست کم به مدت سه دوره‌ی پشت سر هم عادت ماهیانه‌شان را از دست داده‌اند، یا دخترانی که تا ۱۵ سالگی دوره‌ی قاعدگی را تجربه نکرده‌اند، دچار بیماری آمنوره هستند.
شایع ترین علت بروز آمنوره بارداری است. سایر علت‌های بروز آمنوره ممکن است مربوط به مشکلاتی در اندام‌های تناسلی یا غددی باشند که به تنظیم سطوح هورمون‌ها کمک می‌کنند. معمولا درمان علت ریشه‌ای این وضعیت می‌تواند باعث درمان کامل آمنوره شود.
۱. علائم آمنوره
مهم‌ترین نشانه‌ی آمنوره قطع قاعدگی است. البته، بسته به علت بروز آمنوره، بیمار ممکن است نشانه‌ها و علائم دیگری را علاوه بر فقدان دوره‌های قاعدگی نیز تجربه کند، از جمله:
الف. خروج شیر از نوک پستان
ب. ریزش مو
پ. سر درد
ت. بروز تغییراتی در وضعیت بینایی
ث. رویش بیش از اندازه‌ی مو بر روی صورت
ج. درد در ناحیه‌ی لگن
چ. آکنه و جوش
چنان‌چه بیش از سه دوره، پشت سر هم، دوره‌ی قاعدگی‌تان متوقف شده است، یا اگر بعد از ۱۵ سالگی‌تان هنوز دوره‌ی قاعدگی را تجربه نکرده‌اید، باید نزد پزشک متخصص بروید.
علت های آمنوره
آمنوره ممکن است به دلایل مختلفی ایجاد شود. برخی از این علت‌ها در زندگی زنان کاملا طبیعی هستند، ولی سایر علت‌ها ممکن است عوارض جانبی مصرف دارو یا نشانه‌ای از یک وضعیت یا بیماری باشند.
۲. آمنوره‌ی طبیعی
زنان در طول زندگی طبیعی‌شان ممکن است به دلایل طبیعی دچار آمنوره شوند، از جمله
الف. بارداری
ب. شیردهی
پ. یائسگی
۳. مصرف قرص‌های ضد بارداری
برخی از زنانی که از قرص‌های ضد بارداری استفاده می‌کنند، ممکن است وارد دوره‌ی قاعدگی نشوند. حتی بعد از توقف مصرف قرص‌های ضد بارداری، ممکن است مدتی طول بکشد تا تخمکگذاری و دوره‌ی قاعدگی به روال طبیعی بازگردد. داروهای ضد بارداری تزریقی و سایر روش‌های جلوگیری از بارداری نیز ممکن است باعث آمنوره شوند؛ هم‌چنین استفاده از برخی از انواع آی‌یودی نیز می‌تواند به بروز آمنوره منجر شود.
۴. مصرف برخی داروها
مصرف برخی از داروها نیز می‌تواند به توقف دوره‌ی بارداری منجر شود، از جمله
الف. داروهای ضد روان‌پریشی
ب. داروهای شیمی درمانی
پ. داروهای ضد افسردگی
ت. داروهای فشار خون
ث. داروهای ضد آلرژی
۵. سبک زندگی
گاهی اوقات برخی عوامل در سبک زندگی ممکن است به بروز آمنوره منجر شود، از جمله
الف. کاهش وزن بدن. کاهش بیش از اندازه‌ی وزن بدن - حدود ۱۰ درصد پایین‌تر از حد طبیعی - کارکردهای هورمونی بسیاری را در بدن دچار اختلال می‌کند، از جمله این‌که باعث توقف تخمکگذاری می‌شود. زنانی که به اختلالات خوردن، نظیر بی‌اشتهایی یا پرخوری عصبی، مبتلا هستند، معمولا به علت همین تغییرات هورمونی غیر طبیعی عادت ماهیانه‌شان را از دست می‌دهند.
ب. انجام فعالیت‌های ورزشی بیش از اندازه. زنانی که در فعالیت‌هایی شرکت می‌کنند که نیازمند تمرین‌های سنگین است، نظیر تمرین رقص باله، ممکن است دچار در اختلال در دوره‌ی قاعدگی‌شان شوند. عواملی متعددی، در کنار یکدیگر، به توقف دوره‌ی قاعدگی در زنان ورزشکار منجر میشوند، از جمله کاهش چربی بدن، استرس، و مصرف بالای انرژی.
پ. استرس. وجود استرس روانی می‌تواند به طور موقت نحوه‌ی کارکرد هیپوتالاموس - ناحیه‌ای از مغز که هورمون‌های تنظیم کننده‌ی چرخه‌ی قاعدگی را کنترل می‌کند - تغییر می‌دهد. در نتیجه‌ی این تغییرات ممکن است تخمکگذاری و عادت ماهیانه متوقف شود. معمولا پس از کاهش استرس وضعیت دوره‌ی قاعدگی به روال سابق باز می‌گردد.
۶. عدم تعادل هورمون‌ها
انواع مختلفی از مشکلات سلامتی می‌توانند باعث به هم ریختن تعادل هورمون‌ها شوند، از جمله
الف. سندرم تخمدان پلی‌کیستیک. این سندرم باعث افزایش نسبی و پایدار سطوح هورمون‌ها می‌شود - بر خلاف تغییر نوسانی سطوح هورمون‌ها در دوره‌ی قاعدگی طبیعی.
ب. نقص کارکرد تیروئید. فعالیت بیش از اندازه‌ی غده‌ی تیروئید (پرکاری) و فعالیت کم‌تر از حد طبیعی این غده (کم‌کاری) می‌تواند باعث بروز بی‌نظمی‌های قاعدگی نظیر آمنوره شود.
پ. تومور هیپوفیز. تومور غیر سرطانی (خوش‌خیم) غده‌ی هیپوفیز می‌تواند در تنظیم هورمونی مربوط به دوره‌ی قاعدگی اختلال ایجاد کند.
ت. یائسگی زودهنگام. یائسگی معمولا حدود ۵۰ سالگی آغاز می‌شود. ولی میزان تخمک‌ها در تخمدان‌های برخی از زنان قبل از ۴۰ سالگی رو به کاهش می‌رود، و دوره‌ی قاعدگی‌شان متوقف می‌شود.
۷. مشکلات ساختاری
وجود برخی مشکلات در اندام‌های جنسی می‌تواند باعث بروز آمنوره شود. نمونه‌هایی از این مشکلات شامل موارد زیر میشوند
الف. وجود بافت زخمی در رحم - گاهی اوقات، برخی از زنان پس از اتساع و کورتاژ (سقط جنین)، عمل سزارین یا درمان فیبرویدهای رحم دچار سندرم آشرمن، تجمع بافت زخمی در دیواره‌ی رحم، شوند. وجود بافت زخمی در رحم از تجمع و جریان طبیعی خون در دیواره‌ی رحم جلوگیری می‌کند.
ب. فقدان اندام‌های تناسلی - گاهی اوقات بروز مشکلاتی در طول فرایند رشد جنین باعث تولد نوزاد دختری می‌شود که فاقد برخی از بخش‌های اصلی دستگاه تناسلی، از قبیل رحم، دهانه‌ی رحم، یا واژن است. از آن‌جا که دستگاه تناسلی این آدم‌ها به طور طبیعی رشد نکرده است، آن‌ها نمی‌توانند به دوره‌ی قاعدگی طبیعی داشته باشند.
پ. ناهنجاری‌های ساختاری واژن - انسداد واژن ممکن است از خونریزی قابل مشاهده در دوره‌ی قاعدگی جلوگیری کند. ممکن است وجود غشاء یا یک دیواره در واژن از خروج خون از رحم و دهانه‌ی رحم جلوگیری کند.
۸. عوامل خطر
عواملی که ممکن است خطر ابتلا به آمنوره را افزایش دهند، شامل موارد زیر میشوند
الف. سابقه‌ی خانوادگی - چنان‌چه سایر زنان یک خانواده پیش‌تر به آمنوره مبتلا شده باشند، احتمال به ارث بردن استعداد ابتلا به این مشکل در فرد افزایش می‌یابد.
ب. اختلالات خوردن - اگر به اختلالات خوردن، نظیر بی‌اشتهایی یا پرخوری عصبی، مبتلا باشید، احتمال ابتلا به آمنوره در شما افزایش می‌یابد.
پ. انجام تمرین‌های سنگین ورزشی نیز می‌تواند خطر ابتلا به آمنوره را افزایش دهد.
۹. عوارض آمنوره
عوارض آمنوره برای آدم‌‌های مبتلا به این وضعیت عبارت هستند از
الف. ناباروری - اگر در رحم یک زن تخمکگذاری انجام نشود و وی وارد دوره قاعدگی نشود، باردار نخواهد شد.
ب. پوکی استخوان - چنان‌چه آمنوره به دلیل پایین بودن سطوح استروژن در بدن ایجاد شود، بیمار ممکن است در معرض خطر ابتلا به پوکی استخوان - ضعیف شدن استخوان‌ها - قرار بگیرد.
۱۰. تشخیص بیماری
در طول جلسه‌ی ملاقات با پزشک، وی برای بررسی هر گونه مشکل احتمالی درباره‌ی اندام‌های تناسلی بیمار، از وی معاینه‌ی لگنی به عمل می‌آورد. چنان‌چه بیمار هرگز دوره‌ی قاعدگی نداشته است، پزشک ممکن است به معاینه‌ی پستان‌ها و آلت تناسلی وی بپردازد تا متوجه شود آیا بیمار تغییرات طبیعی بلوغ را تجربه کرده است یا خیر.
آمنوره می‌تواند نشانه‌ای از مجموعه‌ی پیچیده‌ای از مشکلات هورمونی باشد. یافتن علت‌های ریشه‌ای این وضعیت ممکن است مدت طول بکشد و نیازمند چند نوع آزمایش باشد.
بررسی‌های آزمایشگاهی
برای تشخیص این وضعیت، ممکن است به انجام انواع مختلفی از آزمایش‌ها بر روی خون بیمار نیاز باشد، از جمله
الف. آزمایش بارداری - احتمالا نخستین آزمایشی که پزشک به انجام آن اقدام می‌کند، آزمایش بارداری تا این مسئله را - به عنوان علت اصلی و اولیه‌ی بروز آمنوره - تایید یا رد کند.
ب. آزمایش کارکرد تیروئید - اندازهگیری میزان هورمون محرکه تیروئید (TSH) در خون می‌تواند مشخص کنید آیا کارکرد غده‌ی تیروئید مناسب است یا خیر.
پ. آزمایش کارکرد تخمدان - اندازهگیری میزان هورمون محرکه فولیکولی (FSH) در خون می‌تواند مشخص کند آیا کارکرد تخمدان‌ها مناسب است یا خیر.
ت. آزمایش پرولاکتین - پایین بودن سطوح هورمون پرولاکتین ممکن است نشانه‌ای از وجود تومور غده‌ی هیپوفیز باشد.
ث. آزمایش هورمون مردانه - چنان‌چه موهای صورت بیمار افزایش یافته و صدای وی نیز تغییر کرده باشد، پزشک ممکن است سطوح هورمون مردانه را در خون بیمار بررسی کند.
آزمایش چالش هورمونی
برای انجام این آزمایش، بیمار باید به مدت ۷ الی ۱۰ روز جهت تحریک خونریزی قاعدگی از یک داروی هورمونی استفاده کند. نتایج این آزمایش به پزشک نشان می‌دهد آیا توقف دوره قاعدگی در بیمار به دلیل کمبود استروژن است یا خیر.
آزمایش‌های تصویربرداری
بسته به نشانه‌ها و علائم بیماری - و هم‌چنین نتایج آزمایش‌های خون - پزشک معالج ممکن است یک با چند آزمایش تصویربرداری نیز به عمل بیاورد، از جمله
الف. سونوگرافی - این آزمایش با استفاده از امواج صوتی تصاویری را از اندام‌های داخلی بدن تهیه می‌کند. چنان‌چه بیمار هرگز دوره‌ی قاعدگی را تجربه نکرده باشد، پزشک معالج ممکن است برای تشخیص هرگونه ناهنجاری در اندام‌های تناسلی از سونوگرافی استفاده می‌کند.
ب. سی‌تی اسکن - در این نوع آزمایش، تصاویر متعددی از جهات مختلف توسط اشعه‌ی ایکس تهیه میشوند، و برای ایجاد نمایی مقطعی از ساختارهای داخلی بدن با یکدیگر ترکیب میشوند. سی‌تی اسکن می‌تواند وضعیت رحم، تخمدان‌ها، و کلیه‌ها را به خوبی نشان دهد.
پ. ام‌آر‌آی - طی این آزمایش، با استفاده از امواج رادیویی با میدان مغناطیسی قوی، تصاویری فوق‌العاده دقیق از بافت‌های نرم داخل بدن تهیه میشوند. پزشک معالج ممکن است جهت بررسی احتمال وجود تومور هیپوفیز از ام‌آر‌آی استفاده کند.
هیستروسکوپی
چنان‌چه سایر آزمایش‌ها نتوانند در تشخیص علت آمنوره به پزشک کمک کنند، ولی ممکن است به انجام هیستروسکوپی متوسل شود - طی این آزمایش، دوربین نورانی و باریکی از طریق واژن وارد دهانه‌ی رحم می‌شود تا وضعیت این ناحیه به خوبی بررسی شود.
۱۱. درمان
درمان آمنوره به علت ریشه‌ای این بیماری بستگی دارد. در برخی موارد، قرص‌های ضد بارداری یا سایر درمان‌های هورمونی می‌توانند چرخه‌ی قاعدگی را مجددا آغاز کنند. آمنوره‌ی ناشی از اختلالات تیروئید یا غده‌ی هیپوفیز ممکن است به وسیله‌ی مصرف برخی داروها درمان شود. چنان‌چه تومور یا انسداد ساختاری باعث ایجاد چنین مشکل شده باشد، برای درمان آن به انجام علم جراحی نیاز است.
سبک زندگی و درمان‌های خانگی
برخی عوامل مهم در سبک زندگی - نظیر انجام بیش از اندازه‌ی فعالیت‌های ورزشی یا مصرف اندک مواد غذایی - می‌توانند باعث بروز آمنوره شود؛ بنابراین، تلاش کنید تا در کار، استراحت، و تفریح تعادل ایجاد کند. مسائلی را که باعث بروز استرس و درگیری در زندگی‌تان میشوند، ارزیابی کنید. اگر نمی‌توانید به تنهایی استرس زندگی‌تان را کاهش دهید، از دوستان، اعضای خانواده، یا پزشک کمک بخواهید.
همواره تغییرات چرخه‌ی قاعدگی‌تان را زیر نظر داشته باشید، و در صورت بروز هر گونه نگرانی نزد پزشک بروید. زمان آغاز و پایان هر دوره‌ی قاعدگی‌تان را یادداشت کنید. بنابراین، شروع هر دوره، طول مدت هر دوره، و هرگونه علامت مشکل‌ساز را ثبت کنید.
آماده‌سازی برای مراجعه به پزشک
برای تشخیص و درمان این بیماری، ابتدا باید نزد پزشک عمومی یا متخصص زنان بروید.
در این بخش، به برخی اطلاعات اشاره می‌کنیم که جهت آماده‌سازی برای حضور در نخستین جلسه‌ی ملاقات با پزشک، سوال‌هایی که باید از وی بپرسید، و هم‌چنین پاسخ‌هایی که باید به وی ارائه دهید، کمک‌تان می‌کنند.
جهت آماده‌سازی برای حضور نزد پزشک باید کارهای زیر را انجام دهید:
الف. علائم بیماری‌تان را با جزییات بنویسید - از جمله زمان شروع دوره‌ی قاعدگی، طول مدت هر قاعدگی، تاریخ آخرین دوره‌ی قاعدگی، و (در صورت یادآوری) طول مدت آخرین دوره‌ی قاعدگی
ب. از اطلاعات مهم پزشکی‌تان یادداشتی تهیه کنید - از جمله سایر وضعیت‌ها و بیماری‌هایی که به آن‌ها مبتلا هستید، نحوه‌ی درمان این بیماری‌ها، نام و دوز داروهای مصرفی، و ویتامین‌ها یا مکمل‌هایی که روزانه به طور مرتب مصرف می‌کنید.
پ. سابقه‌ی خانوادگی‌تان را بررسی کنید - آیا مادر یا خواهرهای‌تان نیز دچار مشکلات قاعدگی بوده‌اند یا خیر.
ت. سوال‌هایی را که می‌خواهید از پزشک بپرسید، یادداشت کنید - فهرستی از مهم‌ترین سوال‌های که می‌توانید در مدت زمان کوتاهی که نزد پزشک هستید، از وی بپرسید.
برخی از سوال‌های مهم و اساسی که باید از پزشک بپرسید، عبارت هستند از
الف. چه عاملی ممکن است باعث توقف دوره‌ی قاعدگی شده باشد؟
ب. آیا به آزمایش نیاز است؟ چگونه باید برای انجام این آزمایش‌ها آماده شد؟
پ. چه گزینه‌های درمانی برای آمنوره وجود دارند؟ کدام گزینه را پیشنهاد می‌دهید؟
ت. آیا راهنما یا هر گونه دستورالعمل مکتوبی برای بیمار وجود دارد؟ آیا وب‌سایت مفیدی را توصیه می‌کنید؟
پزشک نیز احتمالا سوال‌هایی را مطرح خواهد کرد که باید به آن‌ها پاسخ دهید، از جمله
الف. آخرین دوره‌ی قاعدگی‌تان چه زمانی بود؟
ب. آیا رابطه‌ی جنسی فعال دارید؟
پ. آیا می‌توانید بارداری شوید؟
ت. آیا از قرص‌های ضد بارداری استفاده می‌کنید؟
ث. آیا در زندگی‌تان استرس دارید؟
ج. آیا به طور غیر منتظره دچار افزایش یا کاهش وزن شده‌اید؟
چ. روزانه چه مقدار و با چه شدتی ورزش می‌کنید؟
ح. آیا به وضعیت یا بیماری دیگری مبتلا هستید؟
برای ارسال نظر کلیک کنید
▼