در حالی که اهدای خون یک اقدام انساندوستانه و حیاتی است که میتواند جان بسیاری از بیماران را نجات دهد، اما آمارهای اخیر نشان میدهد که زنان بهطور قابل توجهی کمتر از مردان در این فرآیند مشارکت دارند. با وجود اینکه نیمی از جمعیت کشور را زنان تشکیل میدهند، تنها درصد اندکی از اهداکنندگان خون را زنان به خود اختصاص دادهاند.
دلایل مختلفی از جمله موانع فیزیولوژیک، باورهای نادرست و مسئولیتهای خانوادگی و اجتماعی باعث شده است که مشارکت زنان در اهدای خون همچنان پایین باشد و آمارها نشان میدهد سهم آنها از اهدای خون بسیار کمتر از مردان است.
بنابر اعلام سازمان انتقال خون ایران، تنها حدود ۵ تا ۱۰ درصد از اهداکنندگان خون در کشور را زنان تشکیل میدهند؛ آماری که پرسشهای فراوانی درباره دلایل این تفاوت جنسیتی به وجود آورده است.
یک واحد خون نجات بخش جان سه نفر است و بر اساس آمار سازمان انتقال خون، بیشترین اهداکنندگان خون بین سنین ۳۰ تا ۵۰ ساله قرار دارند و در سالهای اخیر اقبال جوانان برای اهدای خون پایین آمده است همچنین آمار اهدای خون در بین بانوان که نیمی از جمعیت کشور را تشکیل میدهند، پایین و در حدود پنج درصد ازخونهای اهدایی است و عوامل متعددی در این خصوص دخیل است؛ بنابراین نیاز است که اهدای خون توسط بانوان تشویق و فرهنگسازی شود.
دلایل پزشکی و فیزیولوژیک
یکی از اصلیترین عوامل کاهش مشارکت زنان در اهدای خون، مسائل پزشکی و فیزیولوژیکی است. بسیاری از زنان بهدلیل کمخونی، سطح پایین هموگلوبین و یا فشار خون پایین، در مرحله غربالگری پیش از اهدای خون رد میشوند. بهویژه در سنین باروری، چرخه قاعدگی، بارداری و زایمان میتواند موجب کاهش سطح آهن در بدن شود که در نتیجه آن، زنان در معرض کمخونی بیشتری قرار میگیرند.
ترس و باورهای غلط درباره اهدای خون
علاوه بر دلایل پزشکی، ترس از ضعف، سرگیجه یا غش کردن پس از اهدای خون یکی دیگر از دلایلی است که زنان را از این اقدام بازمیدارد و همچنین برخی باورهای نادرست مبنی بر اینکه اهدای خون ممکن است باعث کاهش قدرت جسمی یا تأثیر منفی بر سلامت زنان شود، نقش مهمی در کاهش مشارکت آنها دارد.