علائم گوش درد نوزادان، راهکار چیست؟

علل متعددی برای گوش درد وجود دارد. شایعترین علت، عفونت و التهاب گوش میانی است که " اوتیت مدیا " نامیده می شود . این مسئله بیشتر در کودکان زیر شش سال اتفاق می افتد؛ زیرا لوله ای که گوش میانی را به حلق مرتبط می کند ( شیپور استاش)، در این کودکان نسبتاً کوتاه است، به این ترتیب عفونتهای بینی و گلو به راحتی می توانند به حفره گوش میانی منتقل شوند.

کودکان ممکن است نتوانند محل درد را به خوبی مشخص کنند و در صورت شدید بودن درد ممکن است روی تمام یک نیمه ی صورت (نیمه مبتلا) دست گذاشته و آن را بفشارند. گلو درد، التهاب لوزه ها یا اوریون و التهاب و تورم غدد لنفاوی گردن نیز ممکن است باعث شکایت کودک از گوش درد شوند.

درد شدید و تیرکشنده گوش ممکن است به علت عفونت گوش خارجی (اوتیت اکسترنال) باشد. التهاب گوش خارجی در کودکان می تواند به دلیل گیر افتادن یک جسم خارجی در گوش بوده و همراه تاول در گوش باشد. گوش درد اگرهمراه با کاهش شنوایی باشد باید جدی تلقی شود.

اگر این مشکل تشخیص داده نشده و درمان نشود می تواند باعث آسیب دائم به گوش میانی شده و سبب کاهش شنوایی و اختلال در تکلم شود.

علائم احتمالی

درد در منطقه اطراف گوش، حرارت بالای ۳۸ درجه سانتی گراد (۱۰۰درجه فارنهایت)، ترشح چرک از گوش، کم شنوایی، التهاب لوزه ها، درد هنگام لمس گوش، غدد لنفاوی متورم در گردن.

نخستین اقداماتی که شما می توانید انجام دهید

۱- نخست درجه بدن کودک را اندازه گیری کنید.

۲- مطمئن شوید که آیا ترشح از گوش وجود دارد یا خیر.

۳- شنوایی کودک را آزمایش کنید. برای این کار، هنگامی که سرکودک به سمت شما نیست نام او را به آرامی صدا کنید و ببینید آیا کودک سرش را بر می گرداند یا خیر؛
4- ته گلوی کودک را با انتهای یک قاشق که روی زبان کودک قرار می دهید معاینه کنید و ببینید آیا لوزه ها متورم و قرمز هستند یا خیر؛
۵- حفره گوش خارجی را برای یافتن التهاب یا تاول بررسی کنید. هیچ چیز حتی یک گوش پاک کن پنبه ای را داخل گوش نکیند؛
6- هیچ گاه بدون دستور پزشک از قطره های گوشی استفاده نکنید.

مراجعه به پزشک
- اگر کودک شما از گوش درد شکایت دارد هر چه سریعتر با پزشک خود مشورت کنید. اغلب گوش دردها به علت عفونت هستند.
- در صورت درد شدید، تب بالا و بخصوص خروج مایع از گوش، بلافاصله با پزشک تماس بگیرید.
- اگر کودک کوچکتر از آن است که درد گوش خود را بیان کند و فقط گریه می کند یا احتمالاً گوش مبتلا را می کشد و فشار می دهد، با پزشک تماس بگیرید.

اقداماتی که پزشک انجام می دهد

پزشک برای اطمینان از علت گوش درد ، گوش را معاینه می کند. اگر علت گوش درد عفونت میکروبی باشد، پزشک احتمالاً یک داروی آنتی بیوتیک تجویز خواهد کرد.

اقداماتی که شما می توانید برای کمک به کودک انجام دهید
- در صورتی که علت گوش درد ، وجود تاول در گوش خارجی و التهاب نباشد، یک کیسه آب گرم را داخل یک حوله پیچیده و آن را روی گوش مبتلا قرار دهید تا درد کودک آرام تر شود؛
- تا زمان پاک شدن عفونت، از ورود آب به داخل گوش هنگام حمام کردن جلوگیری کنید.

عفونت گوش خارجی ( اوتیت اکسترنال)

اوتیت خارجی عبارت است از عفونت کانال گوش خارجی (مجرایی که لاله گوش را به پرده گوش متصل می کند)، این عفونت ممکن است به وسیله یک جسم خارجی در گوش، یک فولیکولیت (التهاب و عفونت ریشه مو) در کانال گوش خارجی، یا بر اثر آسیب پوست کانال به علت دستکاری و خاراندن شدید ایجاد شود.

عفونت گوش خارجی درافرادی که در آبهای آلوده شنا می کنند، بیشتر است.

علائم عفونت عبارت اند از

درد گوش، التهاب گوش خارجی، تورم، خارش و پوسته ریزی و یا ترشح از گوش. از آنجایی که گوش خارجی نقش خیلی اساسی در شنوایی ندارد، عفونت آن اغلب خطرناک نیست. با این حال عفونت گوش خارجی باید همیشه درمان شود زیرا امکان دارد که این عفونت به استخوان های جمجمه منتقل شود. هر ترشحی از گوش باید جدی تلقی شده و درمان شود زیرا ممکن است علامتی از عفونت گوش میانی باشد.

علائم احتمالی

گوش درد، قرمزی و درد لاله گوش و کانال گوش خارجی، وجود تاول چرکی در کانال گوش خارجی، ترشح از گوش، خارش خشکی و پوسته ریزی گوش.

نخستین اقداماتی که شما می توانید انجام دهید
1- مجرای گوش و کانال گوش را تاحدی که امکان دارد معاینه کنید و علائم عفونت را بررسی نمایید. در صورت وجود جسم خارجی در کانال گوش، بدون دستکاری زیاد سعی کنید آن را خارج نمایید، اگر جسم خارجی به راحتی بیرون نیامد ازهر نوع دستکاری بیشتر خودداری کنید؛
۲- هیچ شیئی را داخل گوش نکنید و کودک را نیز تشویق کنید تا از دستکاری و خاراندن گوش خودداری کند؛
3- از کودک بخواهید دهان را تا حد امکان باز کند و ببیند آیا این کار سبب درد می شود یا خیر ( این علامت نشانه عفونت گوش میانی است)؛
۴- به آرامی گوش را کشیده و ببینید آیا لاله گوش در لمس، دردناک است یا خیر (این علامت نشانه عفونت گوش خارجی است)؛
5- هر ترشحی را با آب گرم و صابون بشویید؛
۶- برای کاهش درد گوش کودک، می توانید از شربت استامینوفن استفاده کنید؛
7- می توانید یک پارچه تمیز پنبه ای روی گوش قرار دهید تا ترشحات گوش را جذب کند؛
۸- در صورت وجود هرگونه ترشحی از گوش یا شک به عفونت کانال گوش خارجی، هرچه سریع تر با پزشک تماس بگیرید.

مهم‌ترین مطالب در این‌باره:
علایم گوش درد طبیعی در نوزادان با علایم گوش درد التهابی و عفونی متفاوت است. سبز بودن رنگ مدفوع ، مهم ترین علامت گوش درد طبیعی در نوزاد است. در واقع از نظر پزشکان وجود چنین دردی طبیعی است و روند خلقت نوزاد را کامل می کند.
اگر نوزاد چنین دردی نداشته باشد نشان دهنده این است که نوزاد از لحاظ شنوایی مشکل دارد.

علایم گوش درد در نوزاد
علایم زیر نشان می دهند که نوزاد گوش درد طبیعی دارد و جای نگرانی نیست.

گریه و بی قراری نوزاد
گریه کردن و یکی از علت های بی خوابی نوزادان مخصوصا در شب از نشانه های گوش درد نوزاد است. اگر مادر نتوانست نوع گریه نوزاد خود را تشخیص دهد بهتر است از پزشکی مجرب کمک گرفت.

دست بردن به سمت گوش و چرخاندن سر
اگر نوزاد دچار گوش درد شود، دستان خود را به هنگام بروز این ناراحتی، به سمت گوش های خود برده و یا سرش را به طرفین چرخانده و تکان می دهد.

تغییر رنگ مدفوع
همان طور که گفتیم مهم ترین و بارزترین نشانه گوش درد نوزادان سبز شدن رنگ مدفوع است و از این طریق می توان پی به دلیل گریه و ناراحتی نوزاد برد.

فشار دادن گوش های نوزاد
به هنگام گریه نوزاد، گوش های او را کمی فشار دهید اگر گریه وی بیشتر شد، مشخص می شود که نوزاد گوش درد است.

علایم گوش درد ناشی از عفونت
اگر گوش درد به خاطر عفونت، التهاب، عدم درمان سرماخوردگی نوزادان، نفوذ کردن آب به داخل گوش و… باشد، در این مواقع نیز نوزاد بی قرار شده و دستانش را به سمت گوش هایش می برد.
گریه نوزاد به هنگام خواب شبانه و یا شیر نخوردن نوزاد و کم اشتها شدن وی از علل عفونت و درد گوش می باشد.
اگر عفونت شدید باشد، نوزاد تب کرده و ترشحات زرد و یا سفید رنگی که بوی بدی هم دارند، از گوش نوزاد خارج می شوند. اگر عفونت گوش نوزاد درمان نشود منجر به سوراخ شدن پرده گوش شده و مشکلات شنوایی برای نوزاد ایجاد می شود.
برای پیشگیری از سرما خوردگی نوزاد و در نتیجه عفونت و گوش درد نوزاد، بهتر است که او را واکسینه کنید، از خوابیدن نوزاد به هنگام شیر خوردن جلوگیری کنید تا شیر به داخل گوش ریخته نشود، نوزاد را از افراد و یا کودکان سرما خورده دور نگه دارید.
برای درمان عفونت گوش، نوزاد را نزد پزشک ببرید. اگر عفونت گوش شدید نباشد می توان با عسل آن را درمان کرد. مقدار کمی از عسل طبیعی را بر روی حرارت غیر مستقیم مثل بخار کتری قرار داده تا کمی نرم و روان شود اما داغ نشود.
سپس نوزاد را به یک طرف بخوابانید و با استفاده از یک چوب کبریت مقداری از عسل را بردارید. چوب کبریت آغشته به عسل را در فاصله دو تا سه سانتی متر بالای گوش نگه دارید. سپس در همان فاصله فقط یک قطره از عسل را در سوراخ گوش نوزاد بریزید.
اجازه دهید نوزاد چند دقیقه ای در همان حالت بماند تا عسل کاملا وارد گوش شود. در همین حین اطراف گوش نوزاد را به آرامی بمالید. این روش درمانی موجب تسکین گوش درد نوزاد شده و عفونت گوش و حتی تب وی هم بهبود می یابد.

چطور می توانم از عفونت گوش ها پیشگیری کنم؟
حالا که می دانید آلودگی ها چگونه وارد گوش ها می شوند، در انتها راهنمایی هایی برای جلوگیری از انباشت آلودگی پشت پرده گوش کودک پیشنهاد می کنیم:
شیر مادر: شیر مادر ایمنی طبیعی بدن را بالا می برد.
تغذیه به حالت عمودی با شیشه شیر: تغذیه کودک در وضعیت نیمه نشسته ( با زاویه حداقل ۳۰ درجه ) و حفظ این وضعیت حداقل ۳۰ دقیقه بعد از آن.
استفاده از پستانک را محدود کنید: تحقیقات نشان داده است که میان استفاده از پستانک و عفونت های گوش میانی رابطه وجود دارد. اسثفاده از پستانک را به ویژه بعد از شش ماهگی نوزاد به زمان خواب شبانه کودک محدود کنید.
سیستم ایمنی کودک را تقویت کنید: میوه ها، سبزیجات و غذاهای دریایی سیستم ایمنی کودک را تقویت می کنند.
کودک این مراحل را پشت سر خواهد گذاشت: خبر خوب این است که با رشد کودک، شیپور استاش بلندتر و باریک تر شده و بیشتر کج می شود، در نتیجه ورود آلودگی و مایعات در گوش میانی سخت تر می شود و به طور همزمان سیستم دفاعی کودک نیز به بلوغ کافی رسیده و میزان عفونت گوش را کمتر می کند.

درمان درد گوش در نوزاد
همان طور که گفتیم این نوع گوش درد کاملا طبیعی است و درمانی هم ندارد. ولی در ادامه راهکارهایی طبیعی و سنتی را معرفی می کنیم تا درد گوش نوزاد تسکین یابد و خوابی راحت داشته باشد. توصیه می شود به هیچ وجه از داروهای شیمیایی جهت تسکین درد نوزاد استفاده نشود.

درمان طبیعی گوش درد نوزاد
به هنگام گوش درد نوزاد ، برای بهبود یافتن درد وی، گوشش را گرم کنید. این روش درمانی بسیار موثر بوده و بی ضرر هم می باشد.بدین منظور ابتدا قسمت خارجی گوش نوزاد و دور تا دور آن را با روغن های گیاهی و طبیعی مثل بنفشه، سیاهدانه، گردو، زیتون و یا ترکیبی از آن ها، بمالید.
سپس پنبه ای را کمی به یکی از این روغن ها آغشته کرده و در دهانه گوش (روی سوراخ گوش) قرار دهید. پنبه به اندازه ای باشد که داخل گوش نرود و قدری به روغن آغشته شود که روغنی از آن به داخل گوش جاری نشود.
وقتی نوزاد آرام شد پنبه را از گوش خارج کنید. با این روش گوش درد نوزاد تسکین می یابد.

درمان‌های خانگی برای گوش درد نوزاد
در اینجا به چند راه حل خانگی برای درمان و کاهش گوش درد نوزاد اشاره می‌شود:

کمپرس آب گرم
سعی کنید یک کمپرس گرم و مرطوب (یا پارچه گرم و مرطوب) را به مدت ۱۰ تا ۱۵ دقیقه بر روی گوش نوزاد خود بگذارید، این کار می‌تواند درد او را کاهش دهد.

روغن گرم
اگر از گوش کودک مایعی خارج نمی‌شود و پزشک هم به پارگی پرده گوش آن مشکوک نشده است، می‌توانید چند قطره روغن زیتون یا روغن کنجد گرم (مطابق دمای اتاق) را، در گوش کودک بریزید.
اجازه ندهید آب بدن کودک کم شود.
به کودک خود مایعات دهید.
سر نوزاد خود را بالا نگه دارید.
سر کودکتان را بالا نگه دارید؛ می‌توانید یک یا دو بالش زیر تشک نوزاد خود قرار دهید.