خون بند ناف نوزاد چه اهمیتی دارد؟ مزایا و معایب استفاده از خون بند ناف نوزاد

اگر در انتظار به دنیا آمدن فرزند خود هستید؛ باید بدانید که می‌توانید خون بند ناف او را در یک مرکز آزمایشگاهی به نام بانک خون بند ناف ذخیره کنید. دخیره‌سازی در بانک خون بند ناف فرآیندی است برای جمع آوری سلول‌های بنیادی. این سلول‎ها قادراند به صورت بالقوه خصلت نجات دهنده داشته باشند. این سلول‎ها از بند ناف و جفت جدا می‌شوند و در بانک خون بند ناف ذخیره شده و برای استفاده در آینده کاربرد دارند. سلول های بنیادی سلول های نابالغی هستند که می‌توانند شکل سلول های دیگر را به خود بگیرند. در ادامه با مزایا و معایب ذخیره‌سازی خون بند ناف، آشنا خواهیم شد.

در این مطلب می‌خوانید:

• خون بند ناف چیست؟
• کاربرد بانک خون بند ناف چیست؟
• روش ذخیره‌سازی خون بند ناف نوزادان
• مزایای استفاده از خون بند ناف چیست؟
• آیا ذخیره‌سازی خون بند ناف برای نوزاد مضراتی دارد؟

خون بند ناف چیست؟

وقتی بچه دار می شوید مسائل زیادی وجود دارد که باید به آنها فکر کنید. یکی از آنها خون بند ناف نوزاد شما (که کودک را در رحم مادر به مادر متصل می کند) است. قبلاً در بدو تولد بند ناف نوزاد، دور ریخته می‌شد، اما اکنون، بسیاری از والدین خون بند ناف را برای سلامت آینده فرزندشان ذخیره می‌کنند. آیا شما هم لازم است خون بند ناف فرزندتان را ذخیره کنید؟

مطلب پیشنهادی: بند ناف نوزاد به کجا وصل است؟

کاربرد بانک خون بند ناف چیست؟

مایع بند ناف مملو از سلول‌های بنیادی است. این سلول‌ها می‌توانند سرطان، بیماری‌های خونی مانند کم خونی و برخی اختلالات سیستم ایمنی را درمان کنند. این بیماری‌ها سبب از بین رفتن قدرت دفاعی بدن می‌شوند.

روش ذخیره‌سازی خون بند ناف نوزاد

این مایع به راحتی جمع آوری می‌شود و 10 برابر سلول های بنیادی جمع آوری شده از مغز استخوان دارد. برای این منظور:

• پس از زایمان، پزشک بند ناف را در دو مکان به فاصله حدود ۱۰ اینچ از هم می‌بندد.
• بند ناف را قطع می‌کند و مادر را از نوزاد جدا می‌کند.
• سپس یک سوزن را وارد بند نافت می‌کند.
• حداقل ۴۰ میلی لیتر خون از بند ناف جمع آوری می‌کند.
• خون در کیسه‌ای بسته بندی می‌شود.
• این خون برای آزمایش و نگهداری به آزمایشگاه یا بانک خون بند ناف فرستاده می‌شود.
• این فرآیند تنها چند دقیقه طول می کشد و برای مادر و نوزاد بدون درد است.

بانک خون بند ناف ممکن است لوله هایی را نیز بفرستد تا خون مادر نیز گرفته شود. در این صورت کیت بانکی دارای دستورالعمل همراه با لوله های خونگیری خواهد بود.

محل ذخیره‌سازی خون بند ناف نوزاد

برای ذخیره‌سازی خون بند ناف نوزاد، 2 گزینه وجود دارد:

1. بانک های بند ناف عمومی. در بیمارستان‌های دولتی هستند.
2. بانک های بند ناف خصوصی. این مراکز خون بند ناف نوزادان را ذخیره کرده و می‌فروشند.

کاربرد خون بند ناف نوزادان

حال این سوال پیش می‌آید که خون بند ناف به چه درد می‌خورد و برای چه کاربردهایی استفاده می‌شود؟

پیوند سلول های بنیادی با استفاده از خون بند ناف خود فرد (به اصطلاح پیوند اتولوگ) نمی‌تواند برای اختلالات ژنتیکی مانند بیماری سلول داسی شکل و تالاسمی استفاده شود، زیرا جهش‌های ژنتیکی که باعث این اختلالات می‌شوند در خون بند ناف نوزاد وجود دارد. بیماری‌های دیگری که می‌توان با پیوند سلول‌های بنیادی درمان کرد، مانند لوسمی، ممکن است در خون بند ناف نوزاد نیز وجود داشته باشد. به دلیل این محدودیت‌ها و بروز غیرمعمول بیماری‌هایی که می‌توان با پیوند سلول‌های بنیادی درمان کرد، در دو دهه گذشته فقط بیش از 400 پیوند خون بند ناف اتولوگ در ایالات متحده انجام شده است. در مقابل، بیش از 60000 پیوند خون بند ناف اهداکننده غیر مرتبط در سراسر جهان انجام شده است.

استفاده از خون بند ناف تائید شده است؟

به طور خلاصه، آکادمی اطفال آمریکا و انجمن پزشکی آمریکا توصیه می کنند که از ذخیره سازی خون بند ناف به عنوان نوعی "بیمه بیولوژیکی" جلوگیری شود، زیرا مزایای آن برای توجیه هزینه ها بسیار دور از دسترس است. آیا شرایطی وجود دارد که بانک خصوصی خون بندناف منطقی باشد؟ برخی از والدین در صورتی که سابقه پزشکی فرزندشان را نمی‌دانند، تصمیم می‌گیرند که خون فرزندشان را بانک کنند - به عنوان مثال، اگر یکی از والدین به فرزندخواندگی گرفته شده باشد یا کودک با اهداکننده اسپرم یا تخمک باردار شده باشد.

بانک های اهدایی مستقیم ترکیبی از بانک های دولتی و خصوصی هستند. آنها خون بند ناف را برای استفاده عمومی ذخیره می کنند. اما آنها همچنین کمک های مالی را که برای خانواده ها در نظر گرفته شده است می پذیرند. هیچ هزینه ای دریافت نمی شود.

آیا باید خون بند ناف نوزادتان را ذخیره کنید؟

بستگی دارد از چه متخصصی مشورت بگیرید. این روش پرهزینه است و تمام پدر و مادرها از عهده آن بر نمی‌آیند. از طرفی خون ذخیره شده همیشه قابل استفاده نیست، حتی اگر فرد بعداً به بیماری مبتلا شود، زیرا اگر بیماری ناشی از یک جهش ژنتیکی باشد، در سلول‌های بنیادی نیز وجود دارد. تحقیقات کنونی نشان می‌دهند؛ خون ذخیره شده ممکن است تنها برای 15 سال مفید باشد. بنابراین اگر فردی در سنین بالای 20 سالگی دچار یک بیماری نیازمند به سلول‌های بنیادی شود؛ به راحتی نمی‌تواند از این هزینه سنگین استفاده کند.

ذخیره‌سازی خون بند ناف برای دوقلوها

اگر دوقلو دارید موارد دیگری نیز وجود دارد که باید در نظر بگیرید. اگر یکی از دوقلوهای شما با یک اختلال ژنتیکی متولد شود یا به لوسمی دوران کودکی مبتلا شود، احتمالاً خون بند ناف حاوی همان کدی است که در وهله اول باعث ایجاد مشکل شده است. نمی‌توان از آن برای درمان دوقلوها یا هر فرد دیگری استفاده کرد. سلول‌های خون بند ناف یک دوقلو سالم را می‌توان برای درمان دوقلو دیگر یا یک کودک بیمار دیگر مورد استفاده قرار داد، به شرطی که این دو با هم سازگار باشند. اما این مزیت زمانی بیشتر است که دو کودک ساختار ژنتیکی کمی متفاوت داشته باشند. این یعنی اگر دوقلوهای شما یکسان باشند (مونوزیگوت)، اهداکنندگان خون ضعیفی برای یکدیگر خواهند بود. اگر دوقلوهای شما با هم برادر (دو تخمکی) هستند، شانسی برابر با هر خواهر یا برادر دیگری برای ایجاد یک اهداکننده خوب برای دوقلو دیگر دارند. صرف نظر از همسان بودن یا برادر بودن دوقلوها، از خون بند ناف می توان برای درمان خواهر یا برادر بیمار دیگری استفاده کرد.

معایب ذخیره‌سازی خون بند ناف

کالج آمریکایی متخصصان زنان و زایمان و آکادمی اطفال آمریکا ذخیره سازی معمول خون بند ناف را توصیه نمی‌کند. این گروه علمی می‌گویند که بانک‌های خصوصی باید فقط زمانی استفاده شوند که خواهر یا برادری با بیماری‌هایی که می‌توانند از سلول‌های بنیادی بهره ببرند، وجود داشته باشد. از طرفی AAP بانک خون بند ناف را توصیه می کند اگر نوزادی یک خواهر یا برادر کامل با بیماری بدخیم یا ژنتیکی قابل درمان با پیوند خون بند ناف دارد. این شرایط عبارتند از:

• سرطان خون
• نقص ایمنی، مانند کمبود شدید ایمنی ترکیبی (SCID)
• لنفوم (هوچکین و غیر هوچکین)
• کم‌خونی آپلاستیک
• کم خونی داسی شکل
• تالاسمی
• سایر بیماری‌های نادر

با این حال، یک برادر یا یک خواهر تنها 25 درصد شانس ژنتیکی کامل را دارد. بنابراین، یک خواهر یا برادر ممکن است نیاز به پیوند مغز استخوان یا خون بند ناف از یک اهداکننده غیر مرتبط داشته باشد.

این مرکز همچنین پیشنهاد می‌کند در صورت وجود سابقه خانوادگی بیماری های بدخیم یا ژنتیکی که ممکن است از سلول‌های بنیادی خون بند ناف سودمند باشد، بانک خصوصی خون بند ناف را در نظر بگیرید. اما به خاطر داشته باشید که برای یافتن یک همتای مناسب برای هر نوع پیوند، 70 درصد باید به بیرون از خانواده خود نگاه کنند. خانواده ها تشویق می‌شوند برای کمک به دیگران، سلول های بنیادی را به یک بانک دولتی اهدا کنند.

اگر تصمیم دارید خون بند ناف نوزادتان را بانک کنید، یک نکته دیگر را باید در نظر داشته باشید: بهتر است این تصمیم در لحظه آخر نباشد. شما باید قبل از تولد فرزندتان با بانک هماهنگ کنید تا هیچ چیز به شانس نماند.

جمع‌بندی

هیچ‌کس نمی‌داند که سلول‌های بنیادی در آینده چگونه مورد استفاده قرار خواهند گرفت، اما محققان امیدوارند که از آنها برای درمان بسیاری از بیماری‌ها مانند آلزایمر، دیابت، نارسایی قلبی، آسیب نخاع و غیره استفاده شود. این امکان وجود دارد که ذخیره سلول های خون بند ناف فرزندتان در حال حاضر روزی برای مبارزه با این بیماری ها مفید باشد. در حال حاضر، این درمان ها فقط تئوری هستند. همچنین مشخص نیست که آیا سلول های بنیادی از خون بند ناف - بر خلاف سلول های بنیادی از منابع دیگر - در این درمان های بالقوه مفید خواهند بود یا خیر