نحوه تربیت کودک، چهار تا پنج سالگی

تربیت کودک ۴ تا ۵ سال چگونه باید باشد؟ اگر فرزندی در این دوره سنی داشته باشید حتما متوجه شده اید که او دیگر در این سن مستقل تر شده و به اعتماد به نفس بیشتری دست یافته است. این تغییرات در نحوه برخورد شما با فرزندتان نیز تاثیر می گذارد. برای آن که بتوانید ارتباط بهتری با کودک خود برقرار کنید و نکات تربیتی را با کیفیت بیشتری به او انتقال دهید به این نیاز دارید که سبک تربیت خود را با شرایط سنی، ویژگی ها و قابلیت های کودک هماهنگ کنید. در ادامه این مقاله ما به نکاتی درباره تربیت کودک ۴ تا ۵ سال پرداخته ایم که مطالعه آن می تواند برای شما سودمند باشد.

آگاهی از جنبه های رشد کودک 4 تا 5 سال
آگاهی از تغییرات و رشد کودک در زمینه های مختلف به والدین کمک خواهد کرد تا نیازهای تربیتی کودک خود را بیشتر بشناسند و با دید روشن تری بتوانند در این زمینه اقدام کنند. برای عملکرد بهتر در رشد و تربیت کودک بهتر است راجع به همه جوانب آن مطالعه کنید و یا مشاوره کودک دریافت کنید. در ادامه به برخی از مهم ترین تغییرات رشدی کودک خواهیم پرداخت.
تغییرات شناختی کودکان 4 تا 5 سال
آگاهی از تغییرات رشدی کودک در هر دوره سنی به شما کمک می کند تا نیاز های کودک خود را بشناسید و در تربیت خود بتوانید این نیاز ها را مد نظر قرار دهید. کودک در سنین پیش از مدرسه به سرعت در حال رشد است یکی از مهم ترین جنبه های رشدی در کودکان ۴ تا ۵ سال، رشد شناختی و زبانی است.
فرزندتان در این سن ظرفیت های زبانی و توانایی های تکلم خود را گسترش می دهد. دست یابی به ظرفیت های زبانی پیچیده تر به او در پردازش بهتر فرایند تفکر کمک می کند؛ در نتیجه رشد زبان به رشد شناخت و تفکر می انجامد. او ممکن است که نتواند به سوال هایی که از او می پرسید سریعا به طور منطقی پاسخ دهد اما از این به بعد می تواند هیجاناتش را در صحبت کردن بهتر ابراز کند. از جمله دیگر توانایی های شناختی و زبانی که کودک در فاصله 4 تا 5 سال به آن دست می یابد می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- توانایی شمردن تا ۱۰ یا کمی بیشتر
- دست یابی به ظرفیت توجه بالاتر
- استفاده از جملات پیچیده تر
- توانایی واضح تر صحبت کردن
- دست یابی به فهم بیشتر در مورد مفهوم زمان
- توانایی به یاد سپردن آدرس و شماره تلفن مربوط به خود در صورت یادگیری
- و...
تغییرات و رشد حرکتی کودکان 4 تا 5 سال
در این دوره کودک شما بازی هایی با فعالیت های بدنی بیشتر خواهد پرداخت. رشد حرکتی بیشتر، به او اجازه خواهد داد که بتواند به راحتی فعالیت هایی نظیر دویدن، پریدن و بازی با توپ را انجام دهد.
علاوه بر این ها او در این دوره سنی قادر به انجام یکسری مهارت های حرکتی ظریف نیز خواهد بود. برای مثال می تتواند مداد یا خودکار در دست بگیرد و اسم کوچک خود یا برخی از کلماتِ آسان را بنویسد. هم چنین نقاشی های او به خاطر این توانایی های حرکتی پیشرفته تر خواهد شد. برای مثال او در کشیدن آدم ها به جزئیات بیشتری خواهد پرداخت و اجزای بدن آن ها را با دقت بیشتری خواهد کشید.

نکاتی برای پرورش کودکان ۴ تا ۵ سال
با توجه به نکاتی که درباره رشد کودکان ۴ تا ۵ سال گفته شد. والدین باید بتوانند سبک تربیتی خد را به شیوه ای تنظیم کنند که این فرایند رشدی تسهیل شود. در ادامه به برخی از این نکات تربیتی اشاره خواهیم کرد:
1- تربیت کودک با برقراری ارتباط و بازی کردن با او
زمانی که شما در کنار کودکتان هستید و با او بازی می کنید تنها بخشی از اوقات فراغت فرزندتان نیست، چرا که بیشترین یادگیری برای کودک در این زمان اتفاق می افتد.در حقیقت بازی بخشی از فرایند یادگیری کودک شماست. شما هنگامی که با کودک خود بازی می کنید با حرف زدن به رشد زبان او کمک می کنید. رشد زبان به طور خود به خود سطح شناختی و تفکر او را ارتقا می دهد. همچنین با استفاده از بازی هایی که دارای فعالیت های بدنی هستند به او در پرورش مهارت های حرکتی یاری می رسانید.
در نهایت تعامل صمیمانه شما با فرزندتان در رشد اجتماعی و پرورش مفهوم صمیمت در او تاثیر بسیار زیادی خواهد داشت.
۲- قبل از تربیت کودک به نیازهای کودک توجه کنید
در این دوره سنی کودک شما اجتماعی تر می شود. بیشتر هیجانات خود را ابراز می کند و بیشتر می کوشد تا رضایت خاطر شما و دیگران را به دست بیاورد. نادیده گرفتن تلاش هایی که کودک برای به دست آوردن توجه و تایید انجام می دهد می تواند منجر به بروز رفتارهای مخربی در او شود. کودکانی که احساس می کنند والدین توجه کافی در اختیار آن ها نمی گذارند ممکن است دست به تلاش برای کسب توجه منفی بزنند. دست یابی به توجه منفی به این معنی است که او کارهای نامناسبی انجام می دهد در حالیکه می داند ممکن است مورد تنبیه و سرزنش قرار بگیرد اما از همین تنبیه و سرزنش نیز برای کسب توجه استفاده می کند.
به این ترتیب لازم است پیشرفت های کودکتان را در سنین ۴ تا ۵ سال تقویت کنید و او را به خاطر کارهای مثبتی که انجام می دهد تشویق کنید. تشویق کودک تنها از طریق خرید وسایل مورد علاقه کودک نیست بلکه دریافت تشویق های کلامی نیز برای فرزند شما در این سن بسیار ارزشمند است.
3- اجازه دهید فرزندتان در انجام برخی کارها به شما کمک کند
کودک در سن ۴ تا ۵ سال تمایل بیشتری به همکاری با سایر افراد پیدا می کند. این تمایل می تواند به رشد اجتماعی او کمک بسیاری کند. وقتی شما به فرزندتان اجازه می دهید در انجام کارهای ساده با شما همکاری داشته باشد نه تنها در جهت رشد اجتماعی او گام بر می دارید بلکه برای استقلال او ارزش قائل می شوید. کودکانی که والدین بیش از حد حمایتگری دارند که به آنها فرصت انجام هیچ کاری را نمی دهند معمولا به تدریج اعتماد به نفس خود را برای انجام کارها به تنهایی از دست می دهند و نمی توانند به استقلال لازم در زندگی دست یابند.
4- به نگرانی های کودک توجه کنید
سنین ۴ تا ۵ سال، دوره ای است که ممکن است کودکان نگرانی هایی را در مورد رفتن به مدرسه از خود بروز دهند. در برخورد با نگرانی های کودک لازم است که بگذارید فرزندتان در مورد ترس های خود با شما صحبت کند. در فضایی صمیمانه به این ترس ها گوش دهید و با زبان قابل درک کودک، به رفع نگرانی های او بپردازید. اگر ترس ها و اضطراب های کودکتان آنقدر زیاد شده که به مشکلات ثانویه ای نظیر بدخوابی، ناخن جویدن، دندان قروچه، شب ادراری و... منجر شده است؛ حتما برای رفع مشکلات او از یک روانشناس کودک کمک بگیرید.