علائم بیش فعالی در کودکان، هجده مورد مهم

اختلال کمبود توجه بیش‌فعالی یا اختلال کم توجهی بیش‌فعالی (ADHD) یک اختلال روان‌ پزشکی است که کودکان پیش‌دبستانی، کودکان، نوجوانان و بزرگ‌سالان سراسر جهان را مبتلا کرده و مشخصه‌ی آن الگوی کاهش پایدار توجه و افزایش تکانش گری و بیش‌فعالی است. علت بروز بیش فعالی به صورت واضح مشخص نیست. بیش فعالی یک اختلال تکامل سیستم عصبی است که اصطلاح علمی آن Neuro developmental Disorder است . البته استعداد ژنتیکی نیز در بروز آن نقش دارد، یعنی خانواده هایی که در آنها فرد بیش فعال وجود دارد، احتمال ابتلا به بیش فعالی در کودکان آن خانواده نیز زیادتر از شرایط عادی می شود.راهنمای تشخیص آماری اختلالات روانی، ملاک ها و معیارهای بیش فعالی را مشخص نموده است. البته این نکته را در نظر داشته باشید که تشخیص بیش فعالی حتما باید توسط متخصص انجام شود و خانواده ها از برچسب زدن به کودک خودداری نمایند. بنابراین در صورتیکه علائم زیر را در کودک خود مشاهده نمودید، بهتر است به یک متخصص روانشناس مراجعه کنید.
معیارهای بیش فعالی در کودک بر روی ۲ چیز تأکید دارد: ۱- حضور نقص های مرتبط با بیش فعالی تا قبل از ۱۲ سالگی و ۲- حضور این اختلال در حداقل ۲ محیط یا سیتینگ مختلف.
- غالبا از توجه کافی به جزئیات درمی ماند یا سایر فعالیت ها اشتباهات ناشی از بی دقتی مرتکب می شود.
- غالبا از حفظ توجه بر روی تکالیف یا فعالیت های مربوط به بازی ها ناتوان است.
- غالبا به نظر می رسد وقتی مستقیما با او صحبت می شود گوش نمی دهد.
- غالبا دستورالعمل ها را کامل اجرا نمی کند. کار درسی، وظایف و تکالیف محیط کار را تکمیل نمی کند (نه به دلیل رفتار مقابله ای یا نفهمیدن دستورات)
- غالبا در سازماندهی تکالیف و فعالیت ها ناتوان است.
- از تکالیفی که نیازمند فعالیت ذهنی مستمر است اجتناب می کند، نفرت دارد یا در اقدام به آن مردد است (مثل کاردستی در مدرسه یا تکالیف خانگی)
- غالبا اشیاء لازم برای انجام تکالیف و فعالیت ها را گم می کند (مثل تکالیف درسی، مداد، کتاب یا وسایل آموزشی)
محرک های برونی غالبا حواسش را به آسانی پرت می کند.
- در فعالیت های روزمره غالبا فراموشکار است.
- غالبا دست ها و پاهایش بی قرار است و روی صندلی وول می خورد.
- غالبا در کلاس یا جاهای دیگری که انتظار می رود شخص نشسته باقی بماند صندلی خود را ترک می کند.
- در جاهایی که مناسبتی ندارد می رود یا از در و دیوار بالا می رود (در نوجوانان و بزرگسالان ممکن است محدود به احساس ذهنی بی قراری باشد).
- غالبا در اشتغال بی سر و صدا به فعالیت های تفریحی و بازی ناتوان است.
- غالبا در حال حرکت است و به نظر می رسد موتوری به حرکتش وامی دارد.
- غالبا زیاد حرف می زند.
- غالبا قبل از این که سؤال تمام شود جواب هایی می پراند.
- غالبا در انتظار کشیدن برای نوبت ناتوان است.
- غالبا حرف دیگران را قطع کرده یا مداخله می کند (مثلا خود را در مکالمات یا بازی ها داخل می کند).
نکته قابل ملاحظه این است که کودکان بیش فعال الزاما محکوم به شکست نیستند. درصورتیکه این اختلال به موقع تشخیص داده شود و اقدامات درمانی موثری صورت پذیرد، این افراد می توانند عملکرد عادی داشته باشند. یکی از مهمترین نکات در درمان این کودکان، ارتباط مناسب مادر و کودک می باشد.