آشنایی با یک شیوه جدید تربیت کودک ؛ پاندا و کوالا چه کاره اند؟!

به گزارش نی نی بان ،   در دنیای امروز که روش‌های تربیتی مختلف برای رشد و آموزش کودکان مورد بحث قرار می‌گیرد، استعاره‌هایی مانند "تربیت پاندایی" و "تربیت کوالایی" به طور غیررسمی برای توصیف برخی رفتارهای والدین به کار برده می‌شوند. این مفاهیم اگرچه پایه علمی مشخصی ندارند، اما به عنوان ابزارهایی ساده برای بیان سبک‌های تربیتی خاص مطرح شده‌اند.

 در علم روان‌شناسی، سبک‌های تربیتی به چهار دسته کلی تقسیم می‌شوند:

 مقتدرانه (Authoritative): ترکیب محبت و انضباط منطقی که به رشد اعتماد به نفس و خودکنترلی کودک منجر می‌شود.

 مستبدانه (Authoritarian): تأکید بر انضباط سخت‌گیرانه با محبت اندک.

 آسان‌گیر (Permissive): محبت زیاد بدون انضباط کافی.

 غیرمنطقی یا بی‌تفاوت (Neglectful): عدم توجه به نیازهای کودک.

 والدینی که به دنبال تعادل در تربیت فرزندان خود هستند، می‌توانند از رویکردهای علمی بهره ببرند. ترکیب محبت و حمایت عاطفی با ایجاد چارچوب‌های مشخص رفتاری می‌تواند به رشد سالم و متعادل کودک کمک کند. مهم است که والدین به کودک اجازه دهند تجربه کند، شکست بخورد و از این شکست‌ها درس بگیرد، در حالی که همچنان در مواقع لازم به عنوان راهنما در کنار او حضور دارند.

 اما «تربیت پاندا و کوالا» استعاره‌ای جذاب و هشداردهنده است که به سبک تربیت فرزندان با تمرکز بر انزوای حرکتی و فقدان تحرک اشاره دارد. این نوع سبک زندگی که در دنیای مدرن روبه‌افزایش است، پیامدهای متعددی در رشد جسمی و روانی کودکان دارد.

 چرا «پاندا» و «کوالا»؟

 پاندا و کوالا حیواناتی هستند که بیشتر وقت خود را در حال استراحت و بدون تحرک می‌گذرانند.  این استعاره نماد کودکانی است که به دلیل وابستگی به فناوری مانند موبایل و تبلت و کاهش فعالیت بدنی، به سبک زندگی کم‌تحرک یا کاملاً بی‌تحرک سوق داده می‌شوند که چنین سبک‌هایی اثرات خطرناکی در پی دارد.

 مثلاً نتیجه کودکانی که به شدت وابسته به والدین یا فناوری هستند و بدون محرک بیرونی، تحرکی ندارند یا اغلب در حالت «چسبیدن» به صفحه موبایل، تبلت یا والدین قرار دارند، می‌شود وابستگی زیاد به محیط و دیگران، کاهش اعتمادبه‌نفس و کمبود توانایی در تصمیم‌گیری مستقل، که استعاره‌ای از تربیت کولایی است.

 همچنین نتیجه کودکانی که معمولاً غذاهای ناسالم مصرف می‌کنند و در محیط‌های غیرفعال رشد می‌کنند، می‌شود کودکانی که گاهی انرژی و شور حرکتی از خود نشان می‌دهند اما این رفتارها ناپایدار است و در نهایت فرزندانی مستعد چاقی، ضعف جسمانی و کمبود انگیزه پایدار در فعالیت‌های طولانی‌مدت داریم که به تربیت پاندایی شناخته می‌شود.

«تربیت پاندا و کوالا» استعاره‌ای جذاب و هشداردهنده است که به سبک تربیت فرزندان با تمرکز بر انزوای حرکتی و فقدان تحرک اشاره دارد. این نوع سبک زندگی که در دنیای مدرن روبه‌افزایش است، پیامدهای متعددی در رشد جسمی و روانی کودکان دارد.

 اثرات خطرناک تربیت «پاندا» و «کوالا»

 بلوغ زودرس

 کم‌تحرکی و نشستن طولانی‌مدت در کنار استفاده بیش از حد از دستگاه‌های دیجیتال، با اختلال در تنظیم هورمون‌ها مرتبط است و می‌تواند به بلوغ زودرس به‌ویژه در دختران منجر شود.

 کاهش توانایی‌های حرکتی

 عضلات و مفاصل به دلیل عدم فعالیت بدنی توسعه نمی‌یابند. این وضعیت می‌تواند باعث ضعف جسمانی، مثل ضعف در گرفتن مداد، کارهای دستی و مشکلاتی مانند کمردرد و زانو درد در سنین پایین شود.

 مشکلات رفتاری و روانی

 انزوا و کاهش تعامل اجتماعی باعث بروز رفتارهای تهاجمی یا برعکس انفعال شدید می‌شود. اعتیاد به فناوری نیز تمرکز را کاهش داده و مانع رشد خلاقیت می‌شود.

 افزایش چاقی و بیماری‌های متابولیکی

 نشستن طولانی و مصرف غذاهای ناسالم همراه با این سبک زندگی منجر به افزایش چاقی و بیماری‌های مرتبط با متابولیسم مانند دیابت می‌شود.

 راهکارها برای مقابله با تربیت پاندایی و کولایی

 والدین با درک نیازهای واقعی فرزند خود و یافتن تعادل میان حمایت و استقلال می‌توانند نقش موثری در رشد همه‌جانبه آن‌ها ایفا کنند. هر دو الگوی تربیتی اشاره شده خطرناک هستند و نیاز به تعادل در سبک زندگی کودک دارند تا از پیامدهای جسمی و روانی منفی جلوگیری شود.

 تشویق به فعالیت‌های بدنی: برنامه‌های هفتگی خانوادگی ترتیب دهید، مثل پیاده‌روی در پارک، دوچرخه‌سواری یا بازی‌های ساده مانند فوتبال. ابزارهای سرگرم‌کننده ورزشی مثل طناب، حلقه، یا توپ تهیه کنید تا بچه‌ها ترغیب به فعالیت شوند.

 محدود کردن زمان استفاده از فناوری: زمان مشخصی برای استفاده از موبایل و تبلت تعیین کنید؛ مثلاً ۳۰ دقیقه بعد از انجام تکالیف. برای فعالیت‌های غیر دیجیتال جایگزین‌های جذاب ارائه دهید؛ مثلاً خواندن کتاب یا نقاشی. قوانین خانوادگی تنظیم کنید. مثلاً سر سفره یا هنگام خواب هیچ صفحه نمایشی مجاز نیست.

 ارتباط اجتماعی و بازی‌های گروهی: برنامه‌هایی ترتیب دهید که کودکان بتوانند با دوستان یا هم‌سالان خود در فضای باز بازی کنند. بازی‌های گروهی یا پازل‌های جمعی را برای روزهای بارانی پیشنهاد دهید. به کودکان فرصت دهید تا با شرکت در کلاس‌های ورزشی یا هنری مهارت‌های اجتماعی خود را تقویت کنند.

 الگوی مثبت بودن: خودتان فعالیت‌های ورزشی را در برنامه روزانه بگنجانید و این کار را به کودکان نشان دهید. به‌جای استفاده مداوم از گوشی یا تماشای تلویزیون، فعالیت‌هایی مثل مطالعه یا دویدن را به نمایش بگذارید. از کودکتان دعوت کنید که به شما در ورزش یا تفریح بپیوندد.

 آموزش مدیریت زمان: با کودکتان تقویم یا برنامه روزانه‌ای برای زمان‌های مختلف (بازی، مطالعه، استراحت و ورزش) تهیه کنید. مفاهیمی مثل "اول انجام کار مهم، بعد تفریح" را به شکل بازی یا مثال آموزش دهید. از ابزارهای ساده مثل تایمر استفاده کنید تا کودکان بفهمند کی زمان تغییر فعالیت است.

 به طور کلی این پدیده در دوران مدرن و به‌ویژه پس از همه‌گیری کرونا که کودکان بیشتر در خانه و در فضای مجازی بودند، بیشتر رواج یافته است. بازگشت به سبک زندگی فعال و متعادل می‌تواند به حفظ سلامت جسمی و روانی کودکان کمک کند.

منبع: تبیان