با بی ادبی کودکان چه کنیم؟/ تقلید، جلب توجه یا زنگ خطر؟
بی‌ادبی در کودکان، رفتاری است که بسیاری از والدین را نگران می‌کند؛ رفتاری که گاهی در قالب پرخاشگری کلامی، حرفی نابه‌جا، قطع صحبت کردن والدین یا بی‌توجهی نسبت به قوانین رفتاری بروز می‌کند. اما آن‌چه در برخورد با این رفتار مورد اهمیت است، درک ریشه‌ها و دلایل روان‌شناختی آن است.
یکی از این مشکلاتی که والدین ممکن است با آن مواجه شوند، بی‌احترامی کودکان یا به اصطلاح همان «بی‌ادبی» است. معمولا زمانی که والدین در این موقعیت قرار می‌گیرند، دچار احساس شرمندگی می‌شوند و تصور می‌کنند، دیگران آنها را درباره نحوه تربیت کردن فرزندشان قضاوت خواهند کرد. این درحالیست که براساس اظهارات کارشناسان علت بی‌ادبی کودکان و نحوه درست رفتار با آنها از جمله موضوعاتی است که برای والدین برای نحوه برخورد با این رفتار کودکانشان باید به آن توجه کنند.
اولین نکته مهم در خصوص بی‌ادبی کودک این است که کودک شما در چه سنی است، چرا که در هر سنی بی ادبی کودک دلیل خودش را دارد.
بی‌ادبی کودک نوباوه تا ۷ ساله
اگر کودک خردسال است، یعنی تا حدود ۶ سال و بی‌احترامی یا بی‌ادبی می‌کند، اصولا جای نگرانی نیست. در این سن کودکان از محیط خود تقلید می‌کنند، پس در این سن وقتی کودک بی ادبی می‌کند یا حرف نابجایی می‌زند، به این دلیل است که معنای آن را نمی‌داند و صرفا شنیده‌ای را تکرار می‌کند.در ابتدا دقت کنید که این رفتار یک تقلید است، این رفتارِ کودک شما نیست. او فقط چیزی را دیده و آن را تکرار کرده است.
قدم اول اینکه به محیط کودک دقت کنید، آیا شما یا همسرتان آن حرف یا رفتار را انجام داده‌اید؟
آیا خانه دوست یا آشنایی بوده‌اید که بزرگسال یا کودکی که بی‌احترامی کند در آنجا حضور داشته است؟
یا شاید حواستان نبوده است و بچه فیلم و محتوای نامناسبی دیده است.
اگر پاسخ این سوالات مثبت است پس این، تقصیر کودک شما نبوده، از تنبیه بدنی یا پرخاش کردن جدا خودداری کنید، چرا که این رفتار فقط بی‌ادبی کودک را تشدید می‌کند و همینطور اصلا در حضور جمع او را توبیخ نکنید، زیرا باعث شرم و اضطراب کودک می‌شود.
اما راهکار چیست؟
در وهله اول باید بی‌توجهی کنید، انگار اصلا نشنیده‌اید. در بیشتر مواقع با یکی دو بار بی‌توجهی، رفتار کودک از بین می‌رود. یکی از ویژگی‌های کودک بی‌ادب این است که با این رفتار به دنبال جلب توجه است.
اگر با اینکار بی‌ادبی بر طرف نشد، کودک‌تان را کنار بکشید و در خلوت به او توضیح دهید که این حرف یا رفتار اشتباه است و نباید آن را انجام دهد. سپس موضوع بحث را عوض کنید و کودک را سرگرم بازی کنید. اجازه ندهید خودتان یا کودک زیاد درگیر این موضوع شود.
کمی بعد از ماجرا توسط بازی که با عروسک‌ها یا اسباب بازی‌های طراحی کردید، با نمایش و قصه و به طور غیرمستقیم به او یاد دهید بی ادبی کردن اشتباه است، ویژگی یک کودک با ادب چیست و چه رفتارهایی را نباید انجام دهد.
بی‌ادبی کردن در کودک بالای ۷ سال
اما اگر سن کودک شما حدود ۷ سال تا ۱۰ سال است و بی‌ادبی می‌کند، موضوع متفاوت است؛ ویژگی کودک بالای ۷ سال که بی‌ادبی می‌کند، این است که نه تنها به دنبال جلب توجه شماست بلکه او می‌داند حرف یا رفتارش بی‌ادبی و اشتباه است، پس او می‌خواهد از طریق رفتار بدی جلب توجه کند.
در این سن و سال هم البته مثل خردسالان، یکی از علت‌های بی ادبی، حضور در محیط‌های اشتباه است.
مراقب باشید که استفاده از گوشی همراه و ارتباط با اینترنت، آثار منفی زیادی برای کودک دارد و یکی از آن پیامدهای آن، این است که اگر نظارت کافی نداشته باشید، ممکن است کودک محتواهای نامناسبی ببیند.
اما راه حل چیست؟
کنترل و مدیریت زمان و نوع محتوای مشاهده شده توسط کودک راه حل اصلی است.
علت دیگر بی‌ادبی کردن کودک این است که او نمی‌داند چطور مشکلاتش را حل کند یا هیجاناتش مثل ناراحتی، عصبانیت یا ترسش را مدیریت کند برای همین متوسل به بی‌ادبی و گستاخی می‌شود.
با او در مورد هیجاناتش صحبت کنید.
شناخت خوبی از او داشته باشید.
راه‌های تخلیه هیجان، مثل ورزش و هنر را امتحان کنید.
در این سن کودک شما به مدرسه می‌رود، پس راه مهم دیگر، انتخاب یک مدرسه مناسب برای کودک است.
نحوه دوستیابی را به فرزند خود یاد دهید.
به او بیاموزید که بی‌ادبی یک کار اشتباه و غیراخلاقی است و کودکی که بی‌احترامی می‌کند در خانواده و جامعه محبوب نیست.
به او بگویید چه کارهایی اشتباه است.
بعد از انجام دادن کارهای ذکر شده، یعنی مدیریت محیط و بی‌توجهی، در وهله بعدی می‌توانید از تشویق استفاده کنید. نکته مهم این است که کودک باید دقیقا بداند به خاطر چه چیزی تشویق شده است تا آن کار را تکرار کند و یا برعکس بداند برای چه کاری تنبیه شده که دیگر آن کار را انجام ندهد. بهترین تشویق‌ها، تشویق‌های کلامی و عملی هستند.
منبع: عصر ایران