کودکان بیش فعال را چگونه بشناسیم؟

سوال: کودک ۳ونیم ساله ام بسیار ترسو و پرخاشگر است وموقع عصبانیت وسایل پرت می کند و حرف های بد می زند به صورت طرف مقابل چنگ می زند و گاز می گیرد. تهدید وتشویق هم فایده ندارد. مواقع دیدن افراد تازه وارد بدتر می شود. آیا کودک من مبتلا به پیش فعالی است چگونه می توانم مطمئن شوم چون دسترسی به مشاور ندارم راه درمان آن چیست ؟ خودم کارمند هستم و نزد مادرم نگه داری می شود مدام مثل بزرگتر ها حرف می زند و از نامزد داشتن و بچه داری سخن می گوید و به پسر های فامیل ابراز علاقه شدید می کند. عادت خیلی بد دیگرش این است که اگر زخمی ساده در بدنش پیدا کرد مدام می کند و خون می اورد به طوری که زخم ساده ۴ماه خوب نشده عاجزانه خواهش می کنم مرا راهنمایی کنید.

پاسخ: کودک شما صرفا دارای علائم عصبی است و این رفتار ها نمی تواند موید بیش فعالی باشد . مگر انکه رفتارهای دیگری مثل جنب و جوش زیاد، خواب کم، تمرکز ناقص، بدرفتاری با همسالان و .. را هم داشته باشد.
عصبی بودن کودکان علت های فراوانی می تواند داشته اشد . از جمله بی حوصلگی مادر یا مراقب، اضطراب اطرافیان،سپری کرن دوران بارداری پر استرس در مادر، کم خونی یا فقر آهن، شیوه ه های نادرست فرزند پروری و تشویق های غیر مستقیم رفتار های منفی کودک، اخطارهای مستقیم به جای روش های غیر مستقیم و پپرت کردن حواس و ...

رفتار با این کودکان نیاز به استراتژی های حساس تری دارد . ملایمت و جلوگیری از عصبی شدن و در عین حال جلوگیری از لوس و پر توقع شدن دو بالی است که باید در کنار هم باشد .مثلا اگر او باید برای صدا کردن شما چند بار اقدام کند و سپس عصبانیشود باید با ر اول پاسخ گو باشید تا به عصبانیت نیانجامد . اگر می دانید که او اکنون ممکن است چیزی را پرت کند او را به بازی بگیرید و یا حواسش را پرت کنید تا این کار را نکند تا به عادت تبدیل نشود.

او را با عواقب رفتار منفی اش آشنا کنید و در به انجام رساندن وعده خود قاطع باشید . اگر خواسته ات را آرام نگویی باید به درون اتاق بروی و تا زمانی که که قشنگ حرف نزدی بیرون نیایی . و یا اگر وقت خواب به رختخواب نروی از پارک رفتن خبری نیست.

در عین حال باید بیش از پیش او ار به هر بهانه تمجید و تعریف و تشویق کنید . آفرین چقدر مودب صحبت کردی. من چقدر دوست دارم شما به موقع می خوبی . چقدر خوشحال شدم به عمو سلام کردی.

دقت کنید که کودکان ذهنی بازی برای تقلید وقایع اطراف دارند . کودکی که در خانواده ای بزرگ می شود که خاله یا عموهای در سن ازدواج دارد تخیلاتش را بیشتر در این زمینه می بافد و با مدل سازی چنین رفتارهایی را تکرار می کند . لذا در منابع یادگیری و اموزشی او دقت بیشتری کنید.

کم خونی او را چک کنید . و در صورت وجود مشکل درمان را پی گیری کنید
او نباید مجال یابد تا به رفتار عصبی خود بپردازد . گاهی غیر مستقیم و گاهی با اخطار باید جلوی این کار گفته شود.

به نظر میاد برای ادامه به مشاوره حضوری نیاز باشد . روان شناسان گاهی در این مواقع بازی درمانی را پیشنهاد می کنند و یا حتی حضور او به صورت پاره وقت در یک مهد کودک می تونه مفید باشه.

کتاب کلید های رفتار با کودک سه ساله را در انتشارات صابرین مطالعه کنید.(تبیان)