درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد؛ درمان اکت

درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد نوعی روش درمانی است که افزایش تعهد به فعالیت‌های سالم و سازنده را تشویق می‌کند. این روش که به آن درمان اکت یا ACT نیز می‌گویند، به افراد کمک می‌کند تا افکار، احساسات و تجارب درونی دشوار خود را بپذیرند و در عین حال، بتوانند با آن‌ها مقابله کنند.

در این مقاله می‌خوانید:

• درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد چیست؟
• هدف درمان در رویکرد مبتنی بر پذیرش و تعهد چیست؟
• تکنیک های درمان اکت
• درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد چگونه است؟
• کاربردهای ACT
• مزایای ACT

درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد چیست؟

این روش نوعی روان درمانی است که استراتژی‌های ذهن آگاهی، پذیرش و تغییر رفتار را برای ارتقای بهزیستی روانشناختی و بهبود کیفیت کلی زندگی با هم ترکیب می‌کند. در واقع، این درمان افراد را تشویق می‌کند تا افکار و احساسات خود را بدون قضاوت بپذیرند و در عین حال، اقداماتی همسو با ارزش‌ها و اهداف خود انجام دهند.

بیشتر بخوانید: متخصص رفتار درمانی، هر آنچه باید بدانید!

هدف درمان در رویکرد مبتنی بر پذیرش و تعهد چیست؟

برخلاف درمان شناختی رفتاری (CBT)، هدف از درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد (ACT) کاهش دفعات یا شدت تجارب درونی ناخوشایند مانند اختلالات شناختی، احساسات یا اصرارها نیست. در عوض، هدف این است که تلاش خود را برای کنترل یا حذف این تجربیات کاهش دهید و در عین حال، مشارکت خود را در فعالیت‌های معنادار زندگی (یعنی آن‌هایی که با ارزش‌های شخصی شما سازگار هستند) افزایش دهید.

بیشتر بخوانید: مثبت گرایی سمی چیست و چه علائمی دارد؟

تکنیک های درمان اکت

این درمان از شش فرآیند یا تکنیک استفاده می‌کند که به شرح زیر هستند:

• شناسایی ارزش‌ها: ارزش‌ها بخش‌هایی از زندگی شما هستند که برایتان انگیزه عمل ایجاد می‌کنند. پس قبل از هر چیز باید ارزش‌های زندگی خود را معین کنید.
• تعهد به اقدام: این فرآیند شامل تغییر رفتار شما براساس اصول تحت پوشش درمان است. این اقدامات خاص می‌توانند شما را به ارزش‌هایتان نزدیک کنند.
• خود به عنوان ناظر: این یعنی یاد بگیرید که افکارتان در مورد خود را از اعمال‌تان جدا ببینید. با انجام این کار می‌توانید بدون درگیر شدن با افکار و احساسات خود برایشان فضا ایجاد کنید.
• مهارت‌های گسیختگی شناختی: گسیختگی شناختی در درمان اکت به معنای جدا کردن خود از تجربیات درونی است. این به شما کمک می‌کند که افکار منفیتان را صرفاً بی اهمیت ببینید.
• پذیرش: این بدان معنی است که اجازه دهید افکار و احساسات درونی شما بدون تلاش برای تغییر یا نادیده گرفتن آن‌ها رخ بدهند. هم‌چنین، باید بدانید که پذیرش یک فرآیند فعال است.
• ارتباط با لحظه حال: این روش درمانی شما را تشویق می‌کند تا مراقب اطراف خود باشید و یاد بگیرید که توجه خود را از افکار و احساسات درونی منحرف کنید. این شامل تلاش آگاهانه و عمدی برای تمرکز بر دنیای اطراف شما در زمان حال است.

بیشتر بخوانید: روان درمانی چیست و برای تشخیص چه مشکلاتی استفاده میشود؟

درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد چگونه است؟

اولین جلسات درمانی شما بر روشن کردن ارزش‌هایتان متمرکز است. سپس در جلسات بعدی به شما کمک می‌شود که این ارزش‌ها را در زندگیتان اعمال کنید. یک جلسه معمولی از درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

• مرور هفته قبل و شناسایی و پاداش دادن به رفتارهایی که با ارزش‌های فرد مطابقت داشتند.
• بررسی رفتارهایی که همسو نبوده و درک موانعی که منجر به آن اقدامات شده بودند.
• استفاده از شش فرآیند ACT برای رفع موانع و این‌که فرد بتواند در آینده به سمت ارزش‌های خود حرکت کند.

در طول ACT درمانگر به شما می‌آموزد که نحوه پذیرش و انحراف شناختی را تمرین کنید یا به شما کمک می‌کند که خود را متمایز از افکار و احساسات‌تان بدانید. جلسات اکت هم‌چنین می‌توانند شامل تمرین‌های ذهن‌آگاهی برای تقویت آگاهی سالم و غیرقضاوت ‌کننده نسبت به افکار، احساسات و خاطراتی باشند که در غیر این صورت از آن‌ها اجتناب می‌کردید.
درمانگر شما ممکن است تکالیفی مانند تمرین‌های تمرکز حواس، شناختی یا شفاف‌سازی ارزش‌ها را نیز بین جلسات برایتان تعیین کند. این تکالیف با توافق بین شما و درمانگرتان طراحی می‌شوند و می‌توان آن‌ها را به گونه‌ای تغییر داد که تا حد امکان شخصی و مفید باشند.

بیشتر بخوانید: ۸ راهکار ساده برای کنترل اضطراب و نگرانی بیش از حد

کاربردهای ACT

درمان ACT ممکن است در موارد زیر کمک کننده باشد:

• اضطراب
• افسردگی
• اختلالات خوردن
• اختلال وسواس اجباری (OCD)
• استرس
• مصرف مواد
• روان پریشی

تحقیقات نشان داده است که ACT می‌تواند علائم را برای افراد مبتلا به اختلال اضطراب فراگیر (GAD) نیز بهبود ببخشد و هم‌چنین ممکن است برای افراد مسن مبتلا به این بیماری مناسب باشد.

بیشتر بخوانید: درمان افسردگی با روش های نوین بدون دارو

مزایای ACT

یکی از مزایای اصلی ACT تأثیر آن بر انعطاف پذیری روانی است. انعطاف‌ پذیری روان‌شناختی، توانایی در آغوش کشیدن افکار و احساسات در مواقعی است که مفید هستند و کنار گذاشتن آن‌ها در مواقعی است که مفید نیستند. این به شما این امکان را می‌دهد که به تجربه درونی خود متفکرانه پاسخ دهید و از اقدامات کوتاه‌مدت و تکانشی اجتناب کنید و به جای آن، تمرکز خود را بر زندگی معنادار بگذارید.
انعطاف‌ پذیری روان ‌شناختی می‌تواند توانایی شما را برای پذیرش و سازگاری با علائمی مانند اضطراب یا افسردگی بهبود ببخشد. اغلب این علائم ممکن است به دلیل افزایش انعطاف پذیری روانشناختی به طور قابل توجهی کاهش یابند. اکت به افراد کمک می‌کند تا خودآگاهی و شفقت بیشتری نسبت به خود داشته باشند و با تجربیات درونی خود نیز رابطه متفاوتی ایجاد کنند.

بیشتر بخوانید: بهترین تراپیست‌های تهران

کلام آخر

درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد ACT گاهی اوقات به عنوان موج سوم یا موج جدید روان درمانی شناخته می‌شود. البته خوب است بدانید که رویکردهای رفتاردرمانی موج سوم با روش‌های سنتی CBT فرق می‌کند. در واقع، تئوری‌های اخیر نشان می‌دهند که تلاش برای مقاومت در برابر افکار و احساسات یا تغییر اجباری آن‌ها می‌تواند باعث قوی‌تر شدن‌شان شود. بنابراین، به جای به چالش کشیدن آن‌ها مانند CBT سنتی، ACT رویکرد متفاوت پذیرش و تعهد را پیشنهاد می‌دهد.

برای اطلاعات بیشتر و آشنایی با متخصصان روان شناسی، به کلینیک نی نی بان سر بزنید.