مراقبت بعد از ختنه نوزاد، توصیه و اقدامات لازم

علت ختنه کردن نوزاد چیست؟

برای کاهش ریسک ایجاد عفونت‌های ادراری در پسران، از عمل ختنه استفاده می‌شود. علاوه بر این میزان احتمال ابتلا به سرطان نیز با ختنه کردن به میزان زیادی کاهش می‌یابد. همچنین گفته می‌شود که انتقال بعضی بیماری‌های مقاربتی در صورت ختنه نشدن پسران افزایش پیدا می‌کند و حتی بعضی از انواع عفونت‌های باکتریایی واژن در زنانی که شوهران‌شان ختنه نشده‌اند، بیشتر است. و در نهایت باید گفت که پوست ختنه‌گاه محلی مرطوب برای رشد باکتری‌ها است و اگر این پوست برداشته شود، می‌تواند تا حد زیادی از رشد باکتری‌های مزاحم جلوگیری کند.

بهترین سن برای ختنه نوزاد چه زمانی است؟

بهترین زمان ختنه در ۱۰ روز اول تولد و ترجیحاً همان ۴۸ ساعت اول است. در بعضی موارد نیز، پزشکان ممکن است این اقدام را به دلایل پزشکی به تأخیر بیندازند که زمان بعدی ختنه، ۱۱ روز اول بعد از تولد نوزاد و سپس تا پایان دورۀ نوزادی یعنی تا ۲۸ روز بعد از تولد است. بعد از ختنه، نوزادتان حداقل تا دو ساعت زیر نظر خواهد بود. یک روش شایع ختنه، روشی به نام حلقۀ پلاستیکی است و در برخی موارد نیز پزشکان از جراحی استفاده می‌کنند.

مراقبت بعد از ختنه نوزاد در 24 ساعت اول چگونه است؟

برای آنکه نوزاد تان درد کمتری را تحمل کند و شرایط بهتری برای او فراهم شود باید مراقبت‌های بعد از ختنه کردن را به خوبی انجام دهید. این مراقبت‌ها شامل موارد زیر هستند:

استفاده از قطره استامینوفن

از قطره استامینوفن برای کاهش درد ختنه استفاده می‌شود. این دارو که مقدار آن طبق دستور پزشک که بر اساس وزن نوزاد تعیین می‌گردد، معمولا هر 6 ساعت یک بار به نوزاد خورانده می‌شود. معمولا این میزان 2 قطره به ازای هر 1 کیلوگرم از وزن نوزاد است.

استفاده از پماد موپیروسین 

برای بهبود زخم و پیشگیری از ایجاد عفونت‌های باکتریایی از پماد موپیروسین که نوعی آنتی‌بیوتیک است، استفاده می‌شود. باید گفت که این پماد برای عفونت‌های قارچی کاربردی ندارد. مقدار مصرف پماد و زمان استفاده از آن نیز باید طبق دستور پزشک باشد.

به محل ختنه آب نزنید

بعد از ختنه به مدت 24 ساعت نباید به محل زخم آب زده و یا نوزاد حمام شود. اما بعد از این زمان می‌توان نوزاد را شست. توصیه می‌شود که از روز پنجم به بعد هر روز به مدت 5 دقیقه نوزاد در لگنی از آب گرم قرار داده شود، حتی می‌توانید آب را به شامپو بچه آغشته کرده و سپس نوزاد را با آن آب بشویید.

از حرکت آلت جلوگیری

مورد مهمی که بعد از ختنه باید به آن توجه داشته باشید آن است که آلت تناسلی کودک‌تان را تا جای ممکن ثابت نگه دارید و از حرکت آن جلوگیری کنید. این کار باعث می‌شود که هم از درد و هم از خونریزی احتمالی جلوگیری گردد. برای این کار کافیست که پوشک او را محکم ببندید.

در چه مواردی بعد از ختنه نوزاد باید به پزشک مراجعه کنیم؟

اگر سر آلت تناسلی نوزاد کمی قرمز است، نگران نشوید. ترشحات زرد رنگ نیز کاملاً طبیعی است و تنها به این معنی است که بدن در حال ارسال مایعات شفابخش به این ناحیه است. حتی دیدن یک لکۀ کوچک خون در پوشک نوزاد نیز طبیعی است. اما اگر کودک شما هر یک از علائم زیر را دارد، فوراً به پزشک کودک اطلاع دهید. این علائم می‌تواند به معنای عفونت یا مشکلات دیگری باشد:

• تب کردن کودک
• ورم شدید آلت و بیضه
• مشکل در ادرار کردن
• ادرار نکردن نوزاد حداکثر ۲۴ ساعت پس از ختنه
• زخم‌های پوسته‌پوسته و ترشح‌کننده
• قرمزی ناحیۀ ختنه بیشتر از پنج روز
• ادامۀ ترشحات زرد رنگ بیشتر از یک هفته
• خونریزی مداوم محل ختنه
• تغییر رنگ و تیره شدن نوک آلت
• خون‌مردگی وسیع آلت و بیضه
• افتادن حلقه در کمتر از سه روز یا نیفتادن حلقه تا ۱۰ روز پس از ختنه

غیر از این موارد نیز اگر هر علامتی را مشاهده کردید که به نظرتان غیرطبیعی می‌آمد، لازم است به پزشک کودکتان اطلاع دهید تا هم نگران نمانید و هم مشکلی برای کودک پیش نیاید.

بعد از ختنه نوزاد چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟

چرا باید بعد از ختنه آلت را چرب نگه داریم؟

برای جلوگیری از عوارض ختنه یعنی تنگ شدن دهانه مجرای ادرار و ایجاد چسبندگی از وازلین برای چرب کردن نوک آلت نوزاد استفاده می‌شود. برای اینکه مطمئن شوید که عارضه تنگی دهانه مجرای اداری ایجاد نمی‌شود کافیست به مدت دو تا سه ماه آلت تناسلی نوزاد خود را چرب کرده و هر بار بعد از ادرار کردن آن را بشویید. البته به جای وازلین از پماد تتراسایکلین هم برای چرب کردن استفاده می‌شود.

مدت زمان بهبودی بعد از ختنه کردن نوزاد چقدر است؟

همانطور که گفته شد باید تا جای ممکن سعی کنید که نوزاد یا کودک آلت خود را حرکت ندهد، این موضوع به کوتاه‌تر شدن زمان درمان و بهبود او کمک زیادی خواهد کرد. علائمی همچون قرمزی و التهاب و ترشحات کمی که به رنگ زرد هستند طبیعی است و جای نگرانی ندارد. مدت زمان درمان عمل ختنه کردن در حدود 10 روز است که با مصرف داروها طبق دستور پزشک و انجام مراقبت‌های بعد از ختنه به راحتی سپری می‌شود.

انجام ختنه در چه مواردی می‌تواند خطرناک باشد؟

پیش از آنکه به موارد منع عمل ختنه بپردازیم باید بگوییم که اغلب پزشکان توصیه می‌کنند که ختنه در دوره نوزادی و شیرخوارگی انجام شود. اما بعضی از نوزادان دارای ویژگی‌ها و شرایط خاصی هستند که ختنه را برای آنها ممنوع می‌کند. مواردی نظیر نارس بودن نوزاد، مشکلات انعقاد خون، نهفته بودن آلت و غیره که در ادامه به معرفی و توضیح این موارد می‌پردازیم.

• نارس بودن کودک و وزن کمتر از سه کیلوگرم
• اگر تنه آلت نوزاد در سطح پوست عانه قرار گرفته و درحقیقت آلت نوزاد در چربی عانه فرو رفته باشد.
• اگر آلت نوزاد بسیار کوچک باشد، یعنی کمتر از ۲.۵ سانتیمتر طول داشته باشد (آلت نوزاد سالم بین ۲.۸ تا ۴ سانتیمتر می‌باشد
• اگر پیشابراه به جای نوک آلت در زیر سر یا تنه آلت قرار گرفته باشد (هیپوسپادیاس ) و پوست کامل تشکیل نشده باشد این وضع یک نوع نابهنجاری است و نوزاد به جای ادرار کردن به جلو به زیر ادرار می‌کند.
  در این حالت ختنه نبایستی انجام شود زیرا پوست ختنه‌گاه در ‌‌نهایت ممکن است به عنوان بخشی از یک عملیات ترمیمی در سن 18 ماهگی مورد استفاده قرار بگیرد.
• انحنای آلت
• آلت نهفته
• اشکال در پوست کلاهک آلت
• هیدروسل یا فتق بزرگ، هر دو اینها عمل جراحی نیاز دارند لذا انجام ختنه نیز در همان جلسه عمل تواما تحت بی هوشی براحتی انجام می شود.
• اختلال انعقادی