عوارض هیدروسل بیضه، منجر به نازایی می شود؟

بسیاری از آقایان درباره بیماری‌های شایع مردانه چیز زیادی ‌نمی‌دانند و هنگام مواجه شدن با یکی از این مشکلات دچار ترس و اضطراب می‌شوند در حالی که بسیاری از بیماری‌های مربوط به آقایان به راحتی قابل درمان است. یکی از شایع‌ترین بیماری‌های مردانه، هیدروسل است اما واقعا چقدر از این بیماری اطلاع دارید؟ آیا از علایم و چگونگی درمان آن باخبرید؟ اگر پاسخ شما منفی است، خواندن این مطلب را به شما توصیه می‌کنم.

هیدروسل مایعی است که اطراف بیضه را احاطه می‌کند و باعث تورم کیسه بیضه می‌شود و ممکن است یک طرفه یا دو طرفه باشد. تقریبا از هر ۱۰ نوزاد پسر، یک نوزاد به‌طور مادرزادی در بدو تولد دچار هیدروسل است اما اغلب آنها در طی یک ماه اول، بدون درمان بهبود می‌یابند. گاهی مردان نیز (اغلب بالای ۴۰ سال) به علت التهاب یا صدمه‌ به کیسه بیضه، به هیدروسل مبتلا می‌شوند. از طرفی التهاب ممکن است ناشی از عفونت اپیدیدیم (لوله‌های ظریف و پرپیچ و خمی که پشت هر بیضه قرار دارند) یا عفونت بافت بیضه (ارکیت) باشد.

آیا درد از علایم هیدروسل است؟

هیدروسل معمولا دردناک نیست ولی اگر فرد دچار تورم کیسه بیضه شود، باید به پزشک مراجعه کند تا علل دیگر همچون سرطان بیضه و احتمال‌های دیگر را بررسی کند، بنابراین تمام مردان مبتلا به هیدروسل باید تحت سونوگرافی بیضه قرار بگیرند. در بسیاری از موارد، هیدروسل با فتق کشاله ‌ران همراه است. در این موارد به علت ضعف دیواره شکمی، قسمتی از روده به داخل کیسه می‌رود که به درمان نیاز دارد.

چگونگی تشخیص هیدروسل

از آنجا که مایع هیدروسل معمولا شفاف است، پزشک برای تشخیص آن از آزمایش عبور نور از میان کیسه بیضه استفاده می‌کند. گذر نور نشان‌دهنده وجود مایع شفاف است ولی تشخیص، قطعی نیست زیرا ممکن است حالت‌های دیگر همچون فتق نیز وجود داشته باشد. در صورتی که پزشک به ایجاد هیدروسل به علت وجود التهاب مشکوک باشد، آزمایش‌های خون و ادرار مشخص خواهند کرد که آیا علت هیدروسل التهاب اپیدیدیم است یا خیر؟در مواردی که مایع احاطه‌کننده بیضه‌ها، مانع لمس آنها ‌شود، از روش‌های تشخیصی دیگر نظیر سونوگرافی استفاده خواهد شد. سونوگرافی با استفاده از امواج صوتی با فرکانس بالا، برای ایجاد تصاویر اجزای داخل بدن انجام می‌شود و برای بررسی احتمال وجود توده یا علل دیگر تورم کیسه بیضه نیز به کار می‌رود. در پسر بچه‌ها معمولا هیدروسل طی یک سال به طور خود بخود محو می‌شود اما اگر پس از یک سال از بین نرفت یا به بزرگ شدن ادامه داد، به جراحی نیاز خواهد داشت. البته کشیدن مایع هیدروسل در بچه‌ها به دلیل خطر عفونت به هیچ‌وجه نباید انجام شود. در بزرگسالان نیز اغلب هیدروسل خودبخود از بین می‌رود و زمانی به درمان نیاز پیدا می‌کند که آنقدر بزرگ شود که غیرقابل تحمل یا بد شکل باشد.

روش‌های درمانی

هیدروسلکتومی یا همان جراحی برداشتن هیدروسل، بدون نیاز به بستری طولانی و با بی‌حسی موضعی یا بیهوشی عمومی انجام می‌شود. برای این کار جراح برشی روی کیسه بیضه یا پایین شکم ایجاد می‌کند و ضمن تخلیه مایع، اصلاحات لازم را انجام می‌دهد. اگر طی جراحی هیدروسل، فتق کشاله ‌ران هم تشخیص داده شود، حتی اگر برای فرد هیچ مشکلی ایجاد نکرده باشد، پزشک آن را برمی‌دارد. حتی در مواردی ممکن است جراح به عدسی چشمی حین عمل جراحی نیاز داشته باشد، تا در حین عمل به اپیدیدیم و مجاری اسپرم‌‌بر آسیبی نرسد. در عین حال، بعد از عمل «هیدروسلکتومی» لازم است لوله تخلیه و پانسمان حجیم روی ناحیه برش برای چند روز اول بعد از جراحی قرار گیرد. افزایش مصرف مایعات و استفاده از کیسه یخ روی موضع در 24 ساعت اول پس از جراحی، تورم را کاهش می‌دهد. فراموش نکنید جراحی هیدروسل در بچه‌ها به جای ناحیه کیسه بیضه، باید با شکاف جراحی کشاله ران انجام شود.

روش دیگر درمان هیدروسل، تخلیه با سوزن است. این روش برای افرادی انجام می‌شود که به علت بیماری‌های زمینه‌ای، خطر انجام عمل جراحی در آنها زیاد است اما به طورکلی توصیه نمی‌شود زیرا احتمال عود مایع ایجاد عفونت یا درد کیسه بیضه زیاد است. البته باید توجه داشت که اصولا در بعضی مواقع احتمال عود هیدروسل وجود دارد.

آیا هیدروسل باعث ناباروری می‌شود؟

سوالی که اغلب افراد در صورت ابتلا به هیدروسل از پزشک خود می‌پرسند این است که آیا هیدروسل باعث ناباروری می‌شود؟ هیدروسل به خودی خود عامل ناباروری نیست اما ممکن است همراه با عوامل زمینه‌ای در بیضه مثل عفونت یا توده باشد که این عوامل، تولید یا عملکرد اسپرم‌ها را دچار اختلال می‌کنند، هیدروسل را با واریکوسل اشتباه نگیرید، واریکوسل باعث ناباروری می‌شود که البته هنوز علت آن معلوم نیست. برخی از کارشناسان معتقدند که وریدهای بیضه، خون را در شریان بیضه سرد می‌کنند و به این ترتیب به حفظ درجه حرارت مناسب برای تولید مناسب اسپرم کمک می‌کنند. واریکوسل با مسدود کردن جریان عادی خون، ممکن است باعث شود درجه حرارت بیضه‌ها بیش از حد بالا رود و به این ترتیب بر تولید اسپرم و حرکت آن اثر بگذارد.

توصیه‌های کلیدی

به همه آقایان توصیه می‌شود در صورت بروز هرگونه مشکل در ناحیه تناسلی و ادراری، به سرعت به پزشک مراجعه کنند تا درمان‌های لازم در موعد مقرر برایشان انجام شود. متاسفانه بسیاری از آقایان هنگام بروز مشکلات مردانه خجالت می‌کشند به پزشک مراجعه کنند و به همین دلیل روند درمان را به تعویق می‌اندازند و این موضوع گاهی به قیمت گزافی تمام می‌شود.

از واریکوسل چه می دانید؟

واریکوسل بزرگ شدن وریدهای درون کیسه بیضه (اسکروتوم) است. اسکروتوم کیسه پوستی شلی است که بیضه‌ها درون آن قرار دارند. در واقع واریکوسل به وریدهای واریسی شباهت دارد که در پا وجود دارند. البته حدود یک ششم مردان واریکوسل دارند و در مردانی که دچار ناباروری هستند، این رقم بالاتر است و به ۴۰ درصد می‌‌رسد. واریکوسل شایع‌ترین علت تولید کم اسپرم و کاهش کیفیت آن است، گرچه همه واریکوسل‌ها بر تولید اسپرم اثر نمی‌گذارند.

اغلب واریکوسل‌ها در طول زمان ایجاد و خوشبختانه به آسانی تشخیص داده می‌شوند و اگر علامت‌دار شده باشند، می‌توان آنها را با جراحی ترمیم کرد.

واریکوسل معمولا در ناحیه بیضه چپ رخ می‌دهد و اغلب علامتی ایجاد نمی‌کند و حین ارزیابی ناباروری یا معاینه جسمی کشف می‌شود اما به ندرت با علامت درد همراه است. مثلا ممکن است در طول روز به علت فعالیت‌های جسمی بدتر شود و به طور شاخص با خوابیدن به پشت تخفیف ‌یابد. در طول زمان نیز احتمال دارد واریکوسل‌ها بزرگ‌تر و چشمگیرتر شوند.