جنون بعد از زایمان، چه بلایی سرتان می آورد؟

جنون بعد از زایمان در مقایسه با افسردگی بعد از زایمان یک بیماری بسیار نادر است. تقریبا از هر ۱۰۰۰ زایمان در ۱ الی ۲ نفر اتفاق می افتد. اما یک بیماری روانی جدی است و نباید آن را نادیده گرفت. ۵% زنان مبتلا خودکشی کرده و ۴% نوزاد تازه متولد شده خود را کشته اند؛ بنابراین مادر مبتلا به جنون بعد از زایمان باید سریعا تحت درمان قرار بگیرد در غیر این صورت احتمال آسیب به خود و یا نوزادش وجود دارد. برای پیشگیری از این بیماری باید علل آن شناسایی و رفع شوند. در این مقاله درباره جنون بعد از زایمان و راه های پیشگیری و درمان آن می پردازیم.

جنون بعد از زایمان
جنون بعد از زایمان یک نوع بیماری شدید اما قابل درمان است که بعد از به دنیا آوردن نوزاد برای مادر اتفاق می افتد. این بیماری حتی در کسانی که سابقه ابتلا به بیماری روانی و یا دوره های خلقی پایین را نداشته اند نیز دیده شده است. اما زنانی که دارای سابقه بیماری های روانی مثل اختلال دوقطبی هستند با احتمال بیشتری ممکن است دچار این عارضه شوند. معمولا جنون بعد از زایمان چند روز تا چند هفته اول زایمان شروع شده و به سرعت علائم تشدید می شوند.
اکثر خانم ها تنها با دارو و بستری شدن در بیمارستان درمان می شوند. این بیماری برای خانم و خانواده شان می توان بسیار ترسناک و شکه کننده باشد. اگر پس از زایمان دچار تغییراتی غیر معمول شدید، اطرافیان را در جریان بگذارید؛ چرا که احتمال ابتلا به بیماری های روانی دیگری مثل افسردگی بعد از زایمان نیز وجود دارد. شما و همسرتان با اطلاع از نشانه های این اختلالات می توانید از پیشروی آن ها جلوگیری کنید.

نشانه های جنون بعد از زایمان
نشانه های جنون پس از زایمان معمولا به طور ناگهانی در دو هفته اول بعد از زایمان شروع می شود. در موارد نادر نشانه ها پس از چند هفته از زایمان رشد می کنند. زنان نشانه های مختلفی را از خود بروز می دهند، رایج ترین آن ها شامل موارد زیر است:
- توهم (احساس محرک هایی که وجود ندارند، مثل شنیدن صداهای غیر واقعی)
- هذیان (باورهای عجیبی که نمی توانند واقعیت داشته باشند)
- شیدایی (خلق وخوی بسیار بالا و شاد) یا برعکس خلق پایین با نشانه هایی از افسردگی
- مشکل در خواب
- احساس ترس
- سوء ظن و شک به انگیزه های دیگران
- خستگی و بی حالی
- احساس گیجی و سردرگمی
- رفتارهای متضاد با شخصیت اصلی

چه عواملی باعث جنون پس از زایمان می شوند؟
هنوز دلیل اصلی بروز جنون پس از زایمان مشخص نشده است، اما تحقیقات نشان داده اند که در شرایط زیر خطر ابتلا برای شما بیشتر می شود:
- داشتن سابقه بیماری روانی در خانواده؛ به خصوص جنون پس از زایمان (حتی اگر خودتان هیچ نوع بیماری روانی نداشته اید)
- در حال حاضر تشخیص اختلال دوقطبی یا اسکیزوفرنیا برای شما وجود دارد
- دوران بارداری یا زایمان سختی داشته اید

جنون پس از زایمان با بیمار چه می کند؟
زنانی مبتلا به جنون پس از زایمان در حقیقت با واقعیت قطع ارتباط کرده و هذیان ها و توهمات برای او بسیار واقعی جلوه می کنند. هذیان ها و توهمات اشکال متفاوتی دارند اما اغلب دارای زمینه های مذهبی هستند. بیشتر این زنان به خودشان و یا اطرافیان آسیبی نمی زنند؛ اما به دلیل افکار و قضاوت های بی پایه ناشی از هذیان همیشه باید شرط احتیاط را رعایت کرد و هر چه سریع تر این افراد را تحت درمان اورژانسی قرار داد. اگر متوجه علائم در خود یا یکی از نزدیکانتان شدید نگران نباشید تنها کافی است به مراکز مربوطه مراجعه نمایید.

راه های پیشگیری از جنون پس از زایمان
اگر در معرض خطر ابتلا به جنون پس از زایمان هستید، در طول حاملگی باید از مراقبت های ویژه بهره برده و توسط روان پزشک معاینه شوید. همچنین در هفته ۳۲ بارداری باید یک جلسه توجیهی با همسر، خانواده و دوستان به همراه متحصص زنان زایمان خود داشته باشید. بدین صورت از همه اطرافیان از نشانه ها و خطرات جنون پس از زایمان اطلاع پیدا می کنند.
در چند هفته اول پس از زایمان حتما باید تحت نظر متخصص زنان و بهداشت روان قرار داشته باشید.

درمان جنون پس از زایمان
در صورتی که درمانی صورت نگیرد، شدت علائم طی ۲ تا ۱۲ هفته از کمرنگ شده و ۶ تا ۱۲ ماه برای بهبودی طول خواهید کشید. اما با درمان اکثر زنان خیلی زودتر و به بهبودی کامل می رسند. با وجود اینکه خود زنان متوجه مشکلشان بعد از زایمان می شوند اغلب برای درمان و گرفتن کمک اقدامی نمی کنند؛ چرا که می ترسند افکار وحشتناک شان باعث تنفر و دور شدن اطرافیان از آن ها شود، پس تلاش می کنند افکارشان را برای خود نگه دارند. اولین قدم برای درمان، آگاهی دادن درباره طبیعی بودن این افکار می باشد. در قدم بعد مادر و بچه را باید به یک محیط امن انتقال داد، سپس مادر ارزیابی و درمان های مورد نیاز ارائه شود. پس از تشخیص جنون با تشخیص متخصص اقدامات زیر صورت خواهد گرفت:
- بستری شدن در بیمارستان
- تجویز داروهای آنتی سایکوتیک
- تجویز داروهای ضد افسردگی
- الکترو شوک درمانی
- مشاوره روانشناسی بالینی یا سایر متخصصان سلامت روان