بی اختیاری بعد از زایمان، مشکل در کنترل مدفوع دارید؟

بی‌اختیاری مقعدی و مشکل در کنترل مدفوع و گاز روده بعد از زایمان بسیار شایع است. بی‌اختیاری مقعدی به دلیل تأثیر بارداری و زایمان روی عضلات، اعصاب کف لگن یا هر دو یا صدمه دیدن اسفنکتر مقعدی در زمان زایمان به وجود می‌آید. در این مطلب می‌توانید با دلایل و عوامل افزایش‌دهندۀ بی‌اختیاری مقعد، مدت زمان لازم برای بهبود، راهکارهایی برای بهبود و درمان بی‌اختیاری مقعد، راهکارهایی برای مراقبت از ناحیۀ مقعد، مدیریت بی‌اختیاری مدفوع و لزوم مراجعه به پزشک برای درمان آشنا شوید.

دلایل و عوامل بی‌اختیاری مقعد
بر اساس تحقیقات، میزان بی‌اختیاری در بین مادران صرف نظر از اینکه زایمانشان به چه روشی صورت گرفته، یکسان است. هرچند برخی از تحقیقات نیز نشان داده است زنانی که قبل از رسیدن به مرحلۀ درد زایمان، سزارین می‌کنند کمتر احتمال دارد بعد از زایمان دچار بی‌اختیاری مقعدی شوند تا زنانی که سزارین برنامه‌ریزی‌نشده یا زایمان طبیعی داشته‌اند، اما در بلندمدت نیز ممکن است تفاوتی با هم نداشته باشند.
برخی تحقیقات نیز نشان داده است هرچه دفعات زایمان بیشتر باشد، احتمال دچار شدن به بی‌اختیاری مدفوع بیشتر است، اما واقعیت این است که بسیاری از خانم‌ها؛ چه باردار شده و چه فرزندی نداشته باشند، با بالا رفتن سن و به خصوص بعد از یائسگی، دچار بی‌اختیاری مقعدی می‌شوند. شرایط دیگری که در این اتفاق نقش دارد ولی ارتباط مستقیمی با بارداری ندارد شامل یبوست و چاقی مفرط است.

بهبود و درمان بی‌اختیاری مقعد
بیشتر زنان، چند ماه بعد از زایمان دوباره کنترل مدفوع خود را به دست می‌آورند، درحالی‌که بقیه تا سال‌ها بعد هنوز بی‌اختیاری دارند یا ممکن است بی‌اختیاری پیدا کنند. حتی بعضی از تازه‌مادران، دو سال بعد از زایمان دچار این مشکل می‌شوند. بی‌اختیاری مقعدی می‌تواند بسیار آزاردهنده باشد و لازم است این مشکل را با ماما یا پزشک متخصص در میان بگذارید. شاید پزشکتان توصیه کند به طور منظم تمرینات کگل را انجام دهید. این تمرین با تقویت عضلات کف لگن، به جلوگیری و در برخی زنان به درمان بی‌اختیاری مقعدی کمک می‌کند.
همچنین اگر بی‌اختیاری ادرار داشته باشید، تمرین کگل به رفع این مشکل نیز کمک بزرگی می‌کند. اگر مطمئن نیستید که تمرین را درست انجام می‌دهید وقتی برای معاینه به پزشکتان مراجعه کردید، نحوۀ درست تمرین را با او مرور کنید. همچنین پس از هماهنگی و اجازه از پزشک می‌توانید تمرینات زیر را که شبیه تمرین کگل است، به ترتیب انجام دهید:
- بنشینید، بایستید یا دراز بکشید، طوری که پاها کمی از هم فاصله داشته باشد.
- فکر کنید که دارید جلوی خروج مدفوع را می‌گیرید تا عضلات نزدیک مقعد را حس کنید.
- عضلات کف لگن را منقبض کنید و تا هر زمان که توانستید نگه دارید و بعد رها کنید. پنج بار این کار را انجام دهید.
- حالا عضلات را هرچه محکم‌تر منقبض کنید و سپس رها کنید. این کار را هم پنج بار انجام دهید.
- عضلات را خیلی سریع منقبض و رها کنید. این تمرین را نیز پنج بار تکرار کنید.
این تمرینات را می‌توانید پشت سر هم یا در فاصله زمانی انجام دهید. اگر به نظر می‌رسد که این تمرینات کمکی به شما نمی‌کند، با هماهنگی پزشک به فیزیوتراپ توانبخشی لگن مراجعه کنید. بسیاری از زنانی که بی‌اختیاری مقعدی یا مشکل یبوست دارند، با درمان کف لگن مشکلشان رفع می‌شود. گاهی نیز در برخی موارد، برای رفع این مشکل به جراحی کوچکی نیاز است.

راهکارهای مراقبت از ناحیۀ مقعد و مدیریت بی‌اختیاری مدفوع
برای مراقبت از ناحیۀ مقعد و رعایت نکات بهداشتی در داخل و خارج از خانه تا مدتی که دچار بی‌اختیاری مدفوع هستید، موارد زیر را به یاد داشته باشید:
- برای شستن مقعد فقط از آب استفاده کنید. صابون و شوینده‌ها می‌تواند پوست را خشک و آسیب‌پذیر کند.
- ناحیۀ مقعد بهتر است در مجاورت هوا خشک شود یا از دستمال نرم و بدون عطر استفاده کنید.
- لباس نخی و گشاد بپوشید.
- به محض خیس شدن لباس زیر، آن را عوض کنید.
- دقیقاً پیش از خروج از خانه مدفوع کنید.
- در بیرون خانه، از لباس زیر یکبارمصرف و پد بهداشتی بزرگ استفاده کنید.
- دستمال و لباس اضافه همراه داشته باشید.

لزوم مراجعه به پزشک
دورۀ بعد از زایمان، زمان مهمی برای برقراری ارتباط بین والدین و فرزند است. مشکل بی‌اختیاری مقعد می‌تواند تأثیرات مهمی در سلامت مادر و فرزند داشته باشد، زیرا ممکن است در توانایی احساسی و جسمانی مادر در مراقبت و نگهداری از فرزندش، همین‌طور در کیفیت زندگی و سلامت عاطفی مادران تأثیر بگذارد. این مشکل همچنین می‌تواند تأثیری منفی در فعالیت‌های تفریحی مادران داشته باشد. محققان می‌گویند با وجود این تأثیرات بد، فقط تعداد کمی از زنان دربارۀ مشکل بی‌اختیاری مقعدی خود با پزشکشان صحبت می‌کنند. پس به این موضوع اهمیت بدهید و بدانید که لازم است تمام مادران در صورت برخورد با این مشکل، آن را با یک پزشک متخصص در میان بگذارند تا دوباره توانایی بازگشت به زندگی خود را به دست بیاورند.