دلیل سوزش سر دل در بارداری چیست؟

اگرچه بارداری و انتظار برای تولد فرزند، تجربه ای شیرین و لذت بخش برای مادران است، اما این دوران به یاد ماندنی چندان خالی از مشکل هم نیست.
افزایش میزان هورمون پروژسترون در طی بارداری منجر به شل شدن عضلات از جمله عضله دریچه ای بین مری و معده (مانع شونده از ورود اسید معده به مری) شده که به دنبال این اتفاق تحت شرایطی مانند صرف غذا یا دراز کشیدن، اسید معده به راحتی می تواند به مری بازگردد و در نتیجه سوزش سر دل رخ دهد. به علاوه رحم در حال رشد نیز به نوبه خود معده را تحت فشار قرار می دهد و باعث تشدید احتمال راهیابی اسید معده به مری می شود. این وضعیت برای بعضی از مادران آزاردهنده است و موجب کلافگی و ناراحتی آن ها می شود. اما جای نگرانی نیست؛ به شما نوید می دهیم که راه های ایمن و موثری برای مادرانی که بیش از این نمی خواهند از ریفلاکس رنج ببرند وجود دارد:

۱.وعده های غذایی کوچک و کم حجم تر مصرف کنید
اگر از تهوع و استفراغ صبحگاهی رنج می برید، احتمالا به خوردن وعده های غذایی کوچک در نوبت های متعدد عادت کرده اید. اما اگر اشتهای شما خوب و مانند گذشته است، سعی کنید از خوردن مقدار زیادی غذا که باعث می شود احساس سیری کامل و پر شدن کامل معده به شما دست دهد جدا اجتناب کنید. چرا که حتی در دوران غیر بارداری هم معده ای که بیش از حد پر شده است، می تواند منجر به ایجاد ریفلاکس شود. بنابراین سعی کنید به جای سه وعده غذایی در روز، پنج و یا شش وعده غذایی کوچکتر را امتحان کنید.

2. آهسته غذا بخورید
برای صرف غذای خود وقت بگذارید. در آرامش غذای خود را میل کنید و از آن لذت ببرید. این کار نه تنها مانع از زیاده روی در غذا خوردن می شود، بلکه نقش به سزایی در پیشگیری از ریفلاکس و سوزش سر دل دارد.

3. مایعات را جرعه جرعه بنوشید
به نظر شما آیا نوشیدن یک لیوان بزرگ شیر یا آب همراه با شام درست است؟ توصیه ما این است که سعی کنید اغلب دریافت مایعات خود را در طی روز، با نوشیدن مایعات در بین وعده های غذایی روزانه (به جای نوشیدن مایعات به همراه وعده های غذایی) تامین نمایید.

4. بعد از صرف هر وعده غذایی بایستید یا بنشینید
از دراز کشیدن و یا انجام فعالیت هایی که نیاز به خم شدن دارد، بلافاصله پس از صرف غذا پرهیز نمایید. بهتر این است که سعی کنید بعد از صرف هر وعده غذایی اندکی پیاده روی داشته باشید، کمی کارهای منزل را انجام دهید، و یا بنشینید و مطالعه کنید.

5. درست قبل از رفتن به رختخواب غذا نخورید
میل کردن یک وعده غذایی لذیذ و سپس رفتن به رختخواب هرچند شاید از نظر شما خوب به نظر برسد، اما شرایط مناسبی رابرای وقوع ریفلاکس و سوزش سردل فراهم می نماید. توصیه می شود بین زمان آخرین نوبت صرف غذا تا هنگام خوابتان حداقل تا ۳ ساعت فاصله بگذارید.

6. در هنگام خواب سر و قسمت فوقانی قفسه سینه را بالاتر از سایر قسمت های بدن نگه دارید
با کمک بالشت، سر و قسمت فوقانی قفسه سینه را بالا تر از سطح بدن قرار داده و با مستقیم نگاه داشتن قسمت فوقانی بدن از بازگشت اسید معده به مری جلوگیری نمایید.

7. محرک بروز ریفلاکس خود را شناسایی کنید
به زنان بارداری که از سوزش سر دل رنج می برند توصیه می شود از مصرف مواد غذایی چرب، سرخ کردنی، پر ادویه و تند و همچنین نوشیدنی های حاوی کافئین و مرکبات تا حد امکان پرهیز نموده و خصوصأ این مواد را به طور همزمان مصرف نکنند. اما در نظر داشتن این نکته نیز ضروری است که ماده ای که در یک خانم باردار موجب بروز ریفلاکس می شود، می تواند در خانم دیگر هیچ علامتی ایجاد نکند. به عبارت دیگر عامل ایجاد ریفلاکس می تواند در هر فرد با فرد دیگر متفاوت باشد. بنابراین با شناسایی مواد غذایی خاصی که منجر به سوزش سردل در شما می شوند، آن ها را برای مدتی از برنامه غذایی خود حذف نمایید.

8. لباس های راحت و مناسب بپوشید
پوشیدن لباس های تنگ با اعمال فشار بر روی معده شما می تواند در تشدید بازگشت اسید معده به مری نقش داشته باشد. بنابراین اگر قصد دارید برای فرونشاندن ریفلاکس اقدامی کنید، از لباس های بارداری مناسب و راحت استفاده نمایید.

9. زنجبیل را امتحان کنید
بعضی از زنان این ماده و ترکیبات حاوی آن مانند آبنبات زنجبیلی را در تخفیف ناراحتی های معده مفید گزارش کرده اند. زنجبیل همچنین می تواند با تهوع و استفراغ نیز مبارزه کند. با اینکه شواهد علمی قطعی در مورد تخفیف علائم بارداری با زنجبیل وجود ندارد، اما استفاده از آن (در حد متعادل و نه بیش از حد) در دوران بارداری برای کاهش مشکلاتی مانند سوزش سردل بی خطر به نظر می رسد.

10. مصرف آنتی اسیدها
اگر تغییر در شیوه زندگی و عمل به توصیه های بالا نتوانست سوزش سردل را در شما بهبود بخشد، مصرف دارو های آنتی اسید (ضد اسید) را امتحان کنید. آنتی اسید های دارای کلسیم و منیزیم در بارداری ایمن در نظر گرفته می شود. کلسیم اضافی موجود در آنتی اسید می تواند برای مادر و کودک او مفید باشد. توجه داشته باشید که از مصرف آنتی اسید های حاوی آلومینیوم پرهیز کنید، چرا که علاوه بر ایجاد یبوست، در دوز های بالا می تواند باعث بروز مسمومیت شود. فراموش نکنید که قبل از انتخاب و مصرف آنتی اسید مناسب با پزشک خود مشورت نمایید.
در پایان اینکه:
در صورتی که مصرف آنتی اسید نیز موثر نبود، نگران نباشید، چرا که پزشک می تواند برای شما داروهای موثرتری را که مصرف آن ها هم در دوران بارداری بی خطر است؛ تجویز نماید. از این میان می توان به مسدود کننده های گیرنده H۲، که تولید اسید معده را تحت تاثیر قرار می دهند اشاره نمود. اگر این دارو ها نیز موثر واقع نشدند، امکان استفاده از مهارکننده های پمپ پروتون وجود دارد که نسبت به مسدود کننده های گیرنده H۲ در سرکوب تولید اسید قوی تر عمل می نمایند. البته لازم به ذکر است که بر طبق آخرین نتایج تحقیقات، داروی امپرازول از دسته دارویی مهارکننده های پمپ پروتون می تواند برای جنین در حال رشد خطرناک باشد. بنابراین قبل از مصرف این دسته دارویی و یا دیگر داروها حتما با پزشک معالج خود مشورت نمایید.