بیماری شقاق در بارداری، نشانه ها و درمان خانگی

بیماری شقاق بارداری، بین خانم‌های حامله شیوع گسترده‌ای دارد. این بیماری در اثر ایجاد زخم طولی و باریک در زیر مخاط مقعد و پوست آن ایجاد می‌شود. شقاق اگر خیلی زود مورد توجه و درمان قرار گیرد، بهبود خواهد یافت. به عبارتی می‌توان گفت کشش دیواره مقعد موجب بروز این زخم شده که در صورت عدم درمان این زخم گسترش پیدا کرده و عمیق‌تر می‌شود. در نتیجه شقاق تا عضله مقعد امتداد می‌یابد.
شقاق در بارداری از بیماری‌های شایعی است که اغلب مادران باردار در این دوره از زندگی خود به آن دچار می‌شوند. در واقع می‌توان گفت شرایط زندگی مادر باردار و نیز وضعیت بدنی او زمینه را برای بروز این مشکل فراهم می‌کند. در ادامه به بررسی علت‌ها و درمان بیماری شقاق در بارداری پرداخته می‌شود:

نشانه‌های بیماری شقاق در بارداری
مهمترین نشانه‌های شقاق در بارداری شامل درد مقعد، سوزش، خارش، خونریزی به رنگ قرمز روشن و بروز ترک طولی در دیواره مقعد است.

علت بیماری شقاق در بارداری
شقاق در بارداری می‌تواند از عوامل متعددی ایجاد شود که مهمترین آن تغییر سبک زندگی و رژیم غذایی مادر است. در این قسمت به بررسی مهمترین علت‌های شقاق در بارداری پرداخته می‌شود:

• بی تحرکی مادر:

بسیاری از مادران باردار گمان می‌کنند استراحت طولانی مدت، لازمه باردار است. در صورتی که این امر موجب می‌شود روده‌ها تحرک کمتری داشته باشند و زمینه برای بروز یبوست که مهمترین عامل شقاق است، فراهم شود.

• رژیم غذایی:

برخی از زنان باردار در دوره‌هایی از بارداری دچار ویار می‌شوند و همین امر مقدار خوراکی و وعده‌های غذایی آنان را کاهش می‌دهد. در نتیجه مادر باردار دچار یبوست شده و به دنبال آن شانس بروز شقاق افزایش می‌یابد.

• کم آبی بدن:

بی توجهی به مقدار آب مصرفی در طول روز موجب می‌شود مدفوع سفت شده و دفع آن مشکل شود، در نتیجه مقعد دچار آسیب و شقاق ایجاد می‌شود.

• هورمون‌های بارداری:

در این دوران، بدن مادر شروع به ترشح مقدار زیادی هورمون می‌کند. در نتیجه ترشح این هورمون‌ها، یبوست ایجاد شده و شقاق در بارداری نیز به دنبال آن ظاهر می‌شود.

• بزرگ شدن شکم و رحم:

افزایش وزن ناشی از بزرگ شدن رحم می‌تواند احتمال بروز شقاق را افزایش دهد.

درمان بیماری شقاق در بارداری
شقاق از جمله بیماری‌هایی است که اگر به موقع مورد توجه و درمان قرار گیرد، می‌تواند رفع شود، ولی در صورت عدم درمان به موقع، تشدید شده و گاهی زخم آن عمیق‌تر می‌شود که در این صورت درمان آن نیز مشکل‌تر خواهد بود. برخی از راهکارهای درمان شقاق در بارداری به این شرح است:

درمان خانگی شقاق در بارداری

• مصرف فیبر :

مصرف فیبر در برطرف کردن یبوست موثر است، فیبر با تجمع در روده‌ها موجب می‌شود، حجم مدفوع افزایش یابد و از یبوست و آسیب به دیواره مقعد جلوگیری به عمل آید. از خوراکی‌های سرشار از فیبر می‌توان به آووکادو ، گلابی، خانواده بری‌ها، نارگیل، انجیر، نخود فرنگی، شلغم، لوبیا، نخود و …. اشاره کرد.

• آب کافی:

آب یکی از عناصر حیاتی برای بدن است، مصرف حداقل ۸ لیوان آب در طول روز به همه افراد توصیه می‌شود. آب از طریق نرم کردن مدفوع به درمان یبوست کمک می‌کند.

• ورزش و تحرک :

انجام ورزش‌های سبک در طول بارداری می‌تواند به درمان یبوست کمک کند زیرا ورزش موجب می‌شود، حرکات روده بیشتر شده و یبوست درمان شود. انجام حداقل ۳۰ دقیقه ورزش‌های سبک به درمان شقاق در بارداری کمک می‌کند.

• جلوگیری از اضافه وزن بیش از اندازه :

برای درمان شقاق می‌توان به جای مصرف مقدار زیادی غذا، وعده‌هایی غذایی را مقوی و کمتر کرد، زیرا اضافه وزن می‌تواند این بیماری را تشدید کند.

• حمام سیتز :

این روش شامل قرار دادن ناحیه لگن و کفل در آب نسبتاً گرم برای حداقل ۲۰ دقیقه است. این روش درمان موجب ضدعفونی زخم شده و به بهبود حرکات روده‌ای کمک می‌کند. این روش در بهبود التهاب و درد بیماری موثر است و باید حداقل دو بار در روز تکرار شود.

• کمپرس سرد :

قرار دادن کمپرس سرد بر روی ناحیه آسیب دیده موجب می‌شود درد بیمار به سرعت برطرف شود. برای استفاده از کمپرس سرد باید یخ را پس از قرار دادن در کیسه پلاستیکی در حوله بپیچید و بر روی زخم شقاق قرار داد.

درمان دارویی شقاق در بارداری
درمان دارویی شقاق شامل استفاده از پمادها و دارویی است که می‌توانند علائم بیماری را بهبود بخشند و به درمان عارضه نیز کمک کنند. اما مصرف اغلب این داروها برای مادران باردار ممنوع است. پس لازم است حتماً قبل از مصرف پمادها با پزشک مشورت شود. برخی از پمادهایی که برای درمان شقاق توصیه می‌شود، عبارتند از آنتی فیشر، پماد گلیسیرین تری نیترات، پماد مسدود کننده کانال کلسیم و لیدوکائین.

درمان جراحی شقاق در بارداری
جراحی شقاق مقعدی به جز موارد حاد توصیه نمی شود، زیرا جراحی برای مادر باردار ممنوع است، اغلب درمان جراحی به دوره به از زایمان موکول می شود. جراحی شقاق شامل حذف نمودن بخشی از عضله اسفنکتر برای کاهش فشار وارده بر آن است. اما این درمان همراه با عوارضی از جمله بی اختیاری است.

درمان بیماری شقاق در بارداری با لیزر
درمان شقاق در بارداری با لیزر، روشی کم خطرتر در مقایسه با جراحی است. در لیزر درمانی با استفاده از اشعه مادون قرمز برش انجام می‌شود و بیمار درد و خونریزی کمتری را تجربه می‌کند. درمان شقاق با لیزر موجب می‌شود هیچ یک از عوارض جراحی مانند بی اختیاری، ایجاد نشود.
اغلب موارد شقاق در بارداری بعد از زایمان برطرف می‌شوند، اما در صورت عدم درمان باید هر چه سریع‌تر برای درمان آن اقدام کرد.