اندازه خواب کودک، ارتباط آن با حجم مغز

مدت زمان خواب در سلامت روانی کودکان بسیار موثر است. محققان دانشگاه وارویک در انگلیس در مطالعه ای که روی ۱۱ هزار کودک ۹ تا ۱۱ ساله انجام دادند به این نتیجه رسیدند افسردگی، اضطراب، رفتارهای تکانشی و عملکرد ضعیف شناختی کودکان تحت تاثیر میزان خواب آنان است.خواب با ساماندهی مدارهای مغزی و سلول‌های عصبی، بسیاری از فرآیندهای شناختی و روانی را پشتیبانی می‌کند.این مطالعه نشان می‌دهد نمرات عملکرد شناختی کودکانی که کمتر از ۷ ساعت می‌خوابند، نسبت به کودکانی که ۹ تا ۱۱ ساعت می‌خوابند، ۷.۸ درصد پایین‌تر است.

این مطالعات نشان می‌دهد حجم مغز کودکانی که مدت زمان کافی نمی‌خوابند، در برخی نواحی کمتر از کودکانی است که خواب کافی دارند.

سیستم پاک سازی مغز که مهمترین وظیفه آن خارج کردن مواد زائد از این بافت حیاتی است، در زمان خواب بیشترین میزان فعالیت را دارد. سیستم پاک سازی مغز متشکل از نوعی سلول موسوم به گلیال است که عملکرد اصلی آن ثابت کردن نورون‌ها در محل مقتضی است. در این سیستم مایع خاصی بین رگ‌های مغزی و سلول‌های گلیال جریان دارد که ترکیبات پروتئینی مضر را از بافت مغز جدا می‌کند. محققان معتقدند هنگام خواب، سلول‌های گلیال از رگ‌های مغز جدا می‌شوند و فضای بیشتری را برای عبور این مایع فراهم می‌کنند.خوابیدن تعداد سلول‌های مغز و قدرت استدلال و تفکر را افزایش می‌دهد.

تنظیم خواب کودک با چند روش

۱. از نور صبح‌گاه استفاده کنید.
اگر کودک عادت کند که با روشن شدن هوا از خواب بیدار شود، برنامه خواب منظمی پیدا می‌کند و شب‌ها نیز به موقع به خواب می‌رود. کودک خود را هر روز صبح به بیرون ببرید. شما می‌توانید یک روشنایی بخرید و سی دقیقه قبل از بیدار شدن کودک، آن را روشن کنید تا نور به چشمش بخورد و بیدار شود.
۲. قبل از خواب از وسایل الکترونیکی استفاده نکنید
نور آبی وسایل الکترونیکی مانع از به خواب رفتن بچه‌ها می‌شود. پس بهتر است حداقل نود دقیقه قبل از خواب تلویزیون، کامپیوتر و دیگر وسایل الکترونیکی را خاموش کنید. همچنین از نورهای مناسب شب و لامپ به جای مهتابی و نورهای سراسری استفاده کنید.
۳. زمان خواب را کم کم منظم کنید
اگر شما فرزند خود را ساعت هفت به اتاقش می‌برید، ولی او تازه ساعت نه می‌خوابد شما به مشکل برمی‌خورید. بهتر است زمان خواب او را عقب بیندازید تا با ریتم طبیعی‌اش تنظیم شود. بعد از آن، او تنها به ۱۵ دقیقه زمان نیاز خواهید داشت تا آرام بخوابد.
۴. برنامه خواب کودک‌تان را منظم کرده و همیشه ادامه دهید
بعضی وقت‌ها والدین به کودک خود اجازه می‌دهند که دیرتر بخوابند. مثلا آخر هفته‌ها و در تعطیلات این اتفاق رایج است. آنها فکر می‌کند اگر کودک صبح دیرتر از خواب بیدار شود، کمبود خوابش جبران می‌شود. اما این اصلا ایده خوبی نیست. چون زمانی که دوباره بخواهید برنامه خواب او را منظم کنید، به مشکل برخواهید خورد.