صرع مقاوم به درمان؛ علائم و روش‌ های مقابله

صرع مقاوم به درمان با رو‌ش‌های معمول کنترل نمی‌شود. در واقع، بیش از ۷۰ میلیون نفر در سراسر جهان با بیماری صرع زندگی می‌کنند که تقریباً یک سوم آن‌ها دچار صرع مقاوم به دارو هستند. این افراد باید به گزینه‌های درمانی دیگری شامل دارودرمانی، جراحی و تحریک عصبی روی بیاورند.

در این مقاله می‌خوانید:

• صرع مقاوم به درمان چیست؟
• علائم صرع مقاوم به درمان
• خطرات صرع مقاوم به درمان
• علت صرع مقاوم به دارو
• تشخیص صرع مداوم به دارو
• درمان قطعی صرع مقاوم به درمان

صرع مقاوم به درمان چیست؟

اتحادیه بین المللی علیه صرع (ILAE) استانداردهایی را برای درمان این بیماری تعیین کرده است. ILAE می‌گوید اگر فردی دو داروی ضد تشنج را امتحان کند و با این وجود، تشنج او برطرف نشود، مبتلا به نوعی صرع است که در مقابل دارو یا درمان مقاومت می‌کند. این دو دارو ممکن است یکی پس از دیگری یا هر دو به طور هم‌زمان آزمایش شوند. البته برخی از افراد مبتلا به صرع هستند که از ابتدا به دارو مقاوم‌‌اند. برخی دیگر نیز ممکن است متوجه شوند که صرع آن‌ها در برخی از مقاطع زندگیشان بهتر از دیگران کنترل می‌شود.

علائم صرع مقاوم به درمان

علائمی که در صرع مقاوم به درمان تجربه می‌کنید، عبارتند از:

• تشنج یا حرکات تکان دهنده
• از دست دادن هوشیاری
• از دست دادن کنترل روده یا مثانه
• خیره شدن به فضای خالی
• افتادن
• سفتی عضلانی

با این حال، مهم‌ترین علامت این است که تشنج شما حتی با مصرف بیش از دو داروی ضد صرع نیز قطع نمی‌شود.

بیشتر بخوانید: فنازوپریدین چیست؟ کاربرد و عوارض داروی فنازوپریدین

خطرات صرع مقاوم به درمان

این نوع صرع یک بیماری جدی است و افراد مبتلا به آن میزان مرگ و میر و صدمات ناشی از تصادفات بالاتری دارند. عملکرد خوب در مدرسه یا کار نیز با داشتن چنین صرعی دشوار است. هم‌چنین منجر به انزوا، انگ، ترس، افسردگی و اضطراب بیشتر می‌شود. بعضی از عوارضی که ممکن است رخ دهند، عبارتند از:

• عوارض دارویی ناخواسته
• مشکلات یادگیری و حافظه
• صدمات ناشی از تصادفات
• بی اختیاری
• مشکلات خواب
• وضعیت صرع یا خوشه‌های تشنج
• مرگ غیرمنتظره ناگهانی در صرع (SUDEP)

بیشتر بخوانید: دلیل اصلی مرگ در خواب چیست؟/این هشدار را جدی بگیرید

علت صرع مقاوم به دارو

پیش‌بینی این‌که چه کسی به صرع مقاوم به دارو مبتلا خواهد شد، برای پزشکان سخت است. به طور کلی، چهار دلیل اصلی وجود دارد که باعث می‌شود تشنج شما کنترل نشود:

• تشخیص پزشک اشتباه است و شما صرع ندارید.
• نحوه درمان شما برای نوع تشنجی که دارید مناسب نیست.
• محرک‌ها و شیوه زندگی شما ممکن است نقش بیشتری در بیماریتان داشته باشند که نیاز به کنترل بیشتری دارند.
• دوز متفاوتی از داروهای ضد تشنج فعلی شما یا سایر درمان‌ها مانند جراحی مورد نیاز است.

به عنوان مثال، اگر فردی به طور منظم بخوابد، ممکن است داروهای ضد تشنجش موثر واقع شوند. یکی دیگر ممکن است متوجه شود که نارکولپسی یا وحشت زدگی او، به اشتباه صرع تشخیص داده شده است. علاوه بر این، گاهی اوقات یافتن داروی مناسب برای کنترل تشنج فرد زمان می‌برد. برخی دیگر از افراد نیز ممکن است در حال مصرف داروی مناسب با دوز اشتباه باشند.

بیشتر بخوانید: سردرد هورمونی چیست؟ علت و روش های درمان

گذشته از موارد گفته شده، موارد که می‌توانند خطر ابتلا به صرع مقاوم به درمان را بالا ببرند، عبارتند از:

• شروع صرع در کمتر از یک سالگی
• صرع با ناهنجاری‌های ساختاری زمینه‌ای
• تصویربرداری عصبی غیرطبیعی
• وجود همزمان اختلالات عصبی روانی یا ناتوانی ذهنی
• ناهنجاری‌های خاص EEG
• سابقه صرع استاتوس یا تشنج‌های تب‌دار طولانی‌مدت
• تشنج‌های کانونی
• تعداد تشنج‌های قبل از درمان
• سابقه سوء مصرف مواد مخدر
• سابقه خانوادگی صرع در بستگان درجه یک

بیشتر بخوانید: موارد کاربرد نوروفیدبک

تشخیص صرع مداوم به دارو

پزشکان راه‌های زیادی برای کمک به تشخیص این نوع صرع دارند.

پزشکان راه‌های زیادی برای کمک به تشخیص این نوع صرع دارند. پزشک شما نیز ممکن است کار خود را با سوال پرسیدن درباره علائم‌ و چگونگی شروع تشنج‌‌تان آغاز کند. بنابراین، از یکی از خانواده یا دوستان خود بخواهید که از ابتدای تشنج شما را به طور دقیق برای پزشک‌تان شرح دهد. این به پزشک شما سرنخ‌های بسیار مهمی می‌دهد تا مکان شروع تشنج در مغز شما را پیدا کند.
احتمالاً آزمایشی به نام الکتروانسفالوگرام (EEG) نیز خواهید داشت که طی آن پزشک، الکترودی را روی پوست سر شما می‌گذارد تا فعالیت مغزتان را اندازه گیری کند. EEG می‌تواند تأیید کند که آیا فعالیت صرع مقاوم به دارو فقط محدود به یک کانون در مغز شما است یا خیر. پزشک هم‌چنین از شما می‌خواهد که یک اسکن مغزی MRI نیز با وضوح بالا انجام دهید، زیرا MRIهای ۳ تسلایی و ۷ تسلایی می‌توانند ظریف‌ترین ناهنجاری‌ها را در ساختار مغز شما تشخیص دهند.

بیشتر بخوانید: شایع ترین نقایص مادرزادی+ روش های پیشگیری

درمان قطعی صرع مقاوم به درمان

ا گر صرع کانونی یا نسبی غیرقابل درمان دارید، جراحی ممکن است مفید باشد.

اگر داروهای متداول صرع، تشنج شما را کنترل نمی‌کنند، در نهایت ممکن است برای درمان این نوع صرع نیاز به جراحی نیاز داشته باشید که در این مورد، پزشک شما آزمایش‌های بیشتری را برای تعیین منبع تشنج در مغزتان پیشنهاد می‌کند.
اگر صرع کانونی یا نسبی غیرقابل درمان دارید، جراحی ممکن است مفید باشد. در طول این عمل، پزشک بخشی از مغز شما را که شروع کننده تشنج است، برمی‌دارد. البته این نباید هیچ گونه اختلال عملکردی برای شما ایجاد کند، زیرا بخشی از مغز که باعث تشنج می‌شود به طور طبیعی کار نمی‌کند.

بیشتر بخوانید: علایم و عوارض بیماری صرع در بارداری

اگر برای صرع مقاوم به درمان خود نمی‌توانید یا نمی‌خواهید جراحی مغزی انجام دهید، پزشک شما ممکن است روش‌های دیگری پیشنهاد دهد که عبارتند از:

• دستگاه کاشتنی مانند سیستم تحریک عصب واگ (VNS)
• تحریک عصبی پاسخ ‌دهنده (RNS)
• جراحی با استفاده از فناوری لیزر هدایت ‌شونده MRI

در طول VNS، دستگاهی در زیر پوست شما در ناحیه قفسه سینه قرار می‌گیرد و با سیم‌هایی به عصب واگ در گردن شما متصل می‌شود. این دستگاه، جریانی را به عصب می‌فرستد که ممکن است تعداد تشنج‌های شما را کاهش دهد. هم‌چنین ممکن است به کاهش شدت تشنجی که قبلاً شروع شده کمک کند.
دستگاه RNS نیز می‌تواند تشنج را شناسایی و درمان کند. این دستگاه به طور مداوم فعالیت الکتریکی کانون تشنج شما را کنترل می‌کند. به علاوه، فعالیت الکتریکی غیرعادی را احساس کرده و با ارسال پالس‌هایی قبل از تجربه تشنج، به آن پاسخ می‌دهد.
لیزر حرارتی با هدایت MRI نیز می‌تواند به طور ایمن، مناطق ایجاد کننده تشنج را در بافت مغزی شما از بین ببرد و در عین حال، از بافت سالم اطراف آن محافظت کند.

بیشتر بخوانید: آیا بیماری صرع در کودکان قابل درمان است؟

کلام آخر

صرع مقاوم به درمان تقریباً یک سوم افراد مبتلا به صرع را تحت تأثیر قرار می‌دهد و به حالتی گفته می‌شود که تشنج شما با داروهای معمول این بیماری قابل کنترل نیست. به همین دلیل، پزشک شما ممکن است برای درمان، گزینه‌های دیگری را مانند جراحی و تحریک عصبی در نظر بگیرد.

به کلینیک نی نی بان سر بزنید.