صرع در کودکان درمان دارد؟
با جلوگیری از ازدواج فامیلی می‌توان از بروز موارد جدید صرع پیشگیری کرد.
ایسنا: دبیرعلمی همایش درمان دارویی در کودکان صرعی با اشاره به وجود ۵۰ میلیون فرد مبتلا به صرع در دنیا (۵ هزار مبتلا در هر یک میلیون نفر جمیت) گفت: تخمین زده می‌شود سالیانه به ازای هر یک میلیون نفر جمعیت، ۵۰۰ نفر به موارد صرعی دنیا اضافه شود. دکتر محمودرضا اشرفی در نشست خبری همایش یک روزه درمان‌های دارویی در صرع کودکان با اشاره به این که شیوع صرع ۵ تا ۱۰ مبتلا به ازاء هر یک‌هزار نفر جمعیت است، اظهار کرد: سالیانه ۴ هزار یورو برای درمان هر بیمار مصروع در اروپا هزینه می‌شود.
وی با بیان اینکه شروع ۷۵ درصد از اپی‌لپسی‌ها (تشنج‌ها) زیر ۱۲ سال و حداکثر تا ۲۰ سالگی است، گفت: آغاز اپی‌لپسی در این سن (زیر ۱۲ سال) پیش آگهی خوبی دارد و غالبا با دوره درمان مناسب علاج پذیرند. دبیرعلمی همایش درمان دارویی کودکان صرعی طول دوره درمان در کودکان صرعی را دو تا پنج سال پس از آخرین تشنج برشمرد و افزود: چنانچه کودک حین درمان دارویی به تشنج دچار شود باید با انتخاب داروی جدید، درمان را مجددا آغاز کرد.
دکتر اشرفی با بیان این که انتخاب دارو بر حسب نوع تشنج، تجربه و سن فرد و حتی با در نظر گرفتن مواردی چون باردار بودن متفاوت است، گفت: به عنوان مثال استفاده از داروی سدیم والپرات در دوران بارداری باعث بروز صدمات نخاعی در جنین می‌شود. وی استفاده از داروهای جدید ضد تشنج در دوران بارداری را به علت ناشناخته بودن عوارض آنها نامناسب عنوان کرد و افزود: با آغاز دارو درمانی ۲۰ درصد مبتلایان به اپی‌لپسی (تشنج) به این شیوه درمانی پاسخ می‌دهند (تشنج عود نمی‌کند) اما در ۴۰ تا ۵۰ درصد موارد (به علت عدم دریافت پاسخ مناسب ) باید به میزان دارو و یا به تعداد داروهای مصرفی اضافه شود.
دبیرعلمی همایش درمان دارویی کودکان صرعی با بیان این که ۳۰ درصد از موارد صرع مقاوم به درمان هستند، گفت: این دسته از افراد با وجود دریافت چندین داروی ضد تشنج به درمان پاسخ نمی‌دهند. دکتر اشرفی وجود این موارد ( مقاوم به درمان) را عاملی برای تولید داروهای ضد تشنج جدید عنوان کرد و یادآور شد: درمان این دسته از افراد جراحی است و چنانچه بیمار به خوبی انتخاب شود در ۷۰ درصد موارد درمان جراحی سودمند است.
وی از رژیم غذایی کتوژنیک به عنوان راه درمانی دیگر (پیش از درمان جراحی ) یاد کرد و افزود: رعایت این رژیم غذایی برای ۲ تا ۳ ماه در بیش از ۵۰ درصد موارد تشنج را کاهش می‌دهد، اما رعایت این رژیم دشوار است و عوارضی را هم در پی دارد. دبیرعلمی همایش درمان دارویی کودکان صرعی ادامه داد: در رژیم غذایی کتوژنیک کودک از مصرف مواد قندی محروم، میزان پروتیین دریافتی محدود و میزان چربی افزایش می‌یابد که مصرف مقادیر فراوان چربی باعث افزایش چربی خون و حتی تظاهر دانه‌های چربی بر روی پوست کودک می‌شود.
دکتر اشرفی تحریک عصب واگ را با اثربخشی در ۴۰ تا ۵۰ درصد موارد از دیگر شیوه‌های درمانی پیش از درمان جراحی برشمرد و یادآور شد: در این شیوه درمانی با نصب دستگاهی در بخش زیرین پوست سمت چپ قفسه سینه با شروع تشنج، عصب واگ تحریک می‌شود. وی درباره تاریخچه درمان دارویی صرع هم گفت: درمان دارویی برای نخستین بار در سال ۱۸۵۷ (اواخر قرن ۱۹) با داروی "بروماید" آغاز شد و با داروی فنوباربیتال در سال ۱۹۱۲ ، داروی فنی توئین در سال ۱۹۷۳ ، کربامازپین در سال ۱۹۷۴ و بالاخره داروی والپرات سدیم در سال ۱۹۷۸ ادامه یافت.
دبیرعلمی همایش درمان دارویی کودکان صرعی با بیان اینکه بروز مقاومت به درمان در اپی‌لپسی (در ۳۰ درصد موارد) باعث پیدایش داروهای نوین شده است، افزود: در ۲۵ سال اخیر حدود ۱۵ داروی ضد تشنج جدید وارد بازار دارویی دنیا شد که از آن جمله می‌توان به داروی ضد تشنج "سابری" اشاره کرد. دکتر اشرفی با بیان این که اپی‌لپسی یا صرع قابل پیشگیری و تشخیص زودهنگام نیست،گفت: جز در مواردی که ژنتیک در بروز صرع دخالت دارد ( در موارد به ارث رسیده) با جلوگیری از ازدواج فامیلی می‌توان از بروز موارد جدید صرع پیشگیری کرد.
وی با بیان این که یک بار تشنج دلیل بر ابتلا فرد به صرع نیست، افزود: در یک بار تشنج ۵۰ درصد و در دو بار تشنج ۸۰ درصد احتمال عدد مجدد وجود دارد. دبیرعلمی همایش درمان دارویی صرع در کودکان با تاکید بر ضرورت درمان دارویی برای جلوگیری از عودهای مکرر، گفت: در نظر گرفتن این که حمله بعدی در چه وضعیت و شرایطی رخ دهد (حین کوهنوردی یا شنا و...) و این که تکرار تشنج باعث بروز هرج و مرج و سردرگمی در مغز و گرفتاری مناطق بیشتر مغز می‌شود باعث شد تا دریافت دارو برای بیماران صرعی الزامی شود.
دکتر اشرفی با بیان این که تشنج‌های مکرر می‌تواند به بخش‌هایی از مغز به ویژه به لب گیجگاهی مغز آسیب برساند، گفت: حداکثر طول دوره تشنج پنج دقیقه است و طی این مدت اطرافیان بیمار باید با به پهلو خواباندن فرد مصروع مانع از انتقال ترشحات دهانی فرد بیمار به نای شوند، همچنین لزومی به باز کردن دهان قفل شده نیست جز در مواردی که زبان در بین دندان‌ها گیر کرده باشد، ترشحات دهانی باید پاک شوند و حین تشنج چیزی به بیمار خورانده نشود.
وی درباره انواع تشنج‌ها هم توضیح داد: تشنج یا اپی‌لپسی بر دو نوع موضعی و عمومی هستند، در فرم عمومی یا جنرالیزه، تنشج بدون مقدمه و به یک باره رخ می‌دهد (بدون علامت آگاهی دهنده) اما در نوع موضعی کودک با علامت هشداردهنده چون جیغ کشیدن و دل درد به تشنج می‌رود که شایع‌ترین علامت هشداری در کودکان "دل درد" است.
دبیرعلمی همایش درمان دارویی در کودکان صرعی علت صرع را در اکثر مواقع نامشخص و ایدیوپاتیک دانست و گفت: البته در مورادی با سابقه خانوادگی (ارث) و یا وجود ضایعات ساختمانی در مغز علت وراثت و مشکلات مغزی است. دکتر اشرفی با بیان اینکه تشنج براثر فعالیت الکترویکی غیرطبیعی شمار فروانی از سلول‌های عصبی رخ می‌دهد، افزود: مواردی چون ضربه‌های مغزی، افت قند خون، کمبود کلسیم، منیزیم و تب و در موارد نادرتر بیماری‌های ارثی متابولیک علت تشنج است.
وی با بیان اینکه پنج درصد از کودکان زیر پنج سال به تب و تشنج دچار می‌شوند، گفت: تب و تشنج پدیده خوش خیمی است اما شانس بروز و تبدیل آن به صرع در دختربچه‌ها بیش از پسران است. دبیرعلمی همایش درمان دارویی در کودکان صرعی چک کردن قند خون، کلسیم و منیزیم، گرفتن نوار مغزی، تصویربرداری از ساختمان مغز از طریق سی. تی. اسکن و ام. آر. آی (روش انتخابی) را از راه‌های تشخیص علت تشنج برشمرد و افزود: اصل درمان تشنج (اپی‌لپسی) درمان دارویی است و درمان‌های غیردارویی در موارد مقاوم به درمان توصیه می‌شود.
دکتر اشرفی با اشاره به وجود انواعی از تشنج‌ها در ادامه گفت: در انواعی از صرع با عنوان صرع‌های رفلکسی عوامل محیطی نظیر تماشای تلویزیونی، بازی با یارانه و قطع و وصل تابش نور، شنیدن موسیقی کلیسا حمله‌های صرعی را باعث می‌شوند. وی با بیان این که همیشه حملات صرعی با تشنج همراه نیست، افزود: مواردی چون مکث‌های ناگهانی و یا گیجی موقت هم جزو موارد صرع به شمار می‌آیند. به گفته اشرفی، فلج مغزی با شیوع ۳ در یک هزار تولد، عقب ماندگی‌های ذهنی با میزان یک تا ۳ درصد شیوع و بالاخره صرع سه بیماری شایع معلولیت زا در اطفال هستند. گفتنی است، نخستین همایش یک روزه درمان دارویی در کودکان صرعی با ۳ امتیاز بازآموزی برای سخنرانان و ۲ امتیاز برای پزشکان عمومی، متخصصان اطفال و متخصصان اعصاب بزرگسالان ششم اسفند ۸۸ در سالن کنفرانس مرکز طبی کودکان برگزار شد.
وی با بیان اینکه شروع ۷۵ درصد از اپی‌لپسی‌ها (تشنج‌ها) زیر ۱۲ سال و حداکثر تا ۲۰ سالگی است، گفت: آغاز اپی‌لپسی در این سن (زیر ۱۲ سال) پیش آگهی خوبی دارد و غالبا با دوره درمان مناسب علاج پذیرند. دبیرعلمی همایش درمان دارویی کودکان صرعی طول دوره درمان در کودکان صرعی را دو تا پنج سال پس از آخرین تشنج برشمرد و افزود: چنانچه کودک حین درمان دارویی به تشنج دچار شود باید با انتخاب داروی جدید، درمان را مجددا آغاز کرد.
دکتر اشرفی با بیان این که انتخاب دارو بر حسب نوع تشنج، تجربه و سن فرد و حتی با در نظر گرفتن مواردی چون باردار بودن متفاوت است، گفت: به عنوان مثال استفاده از داروی سدیم والپرات در دوران بارداری باعث بروز صدمات نخاعی در جنین می‌شود. وی استفاده از داروهای جدید ضد تشنج در دوران بارداری را به علت ناشناخته بودن عوارض آنها نامناسب عنوان کرد و افزود: با آغاز دارو درمانی ۲۰ درصد مبتلایان به اپی‌لپسی (تشنج) به این شیوه درمانی پاسخ می‌دهند (تشنج عود نمی‌کند) اما در ۴۰ تا ۵۰ درصد موارد (به علت عدم دریافت پاسخ مناسب ) باید به میزان دارو و یا به تعداد داروهای مصرفی اضافه شود.
دبیرعلمی همایش درمان دارویی کودکان صرعی با بیان این که ۳۰ درصد از موارد صرع مقاوم به درمان هستند، گفت: این دسته از افراد با وجود دریافت چندین داروی ضد تشنج به درمان پاسخ نمی‌دهند. دکتر اشرفی وجود این موارد ( مقاوم به درمان) را عاملی برای تولید داروهای ضد تشنج جدید عنوان کرد و یادآور شد: درمان این دسته از افراد جراحی است و چنانچه بیمار به خوبی انتخاب شود در ۷۰ درصد موارد درمان جراحی سودمند است.
وی از رژیم غذایی کتوژنیک به عنوان راه درمانی دیگر (پیش از درمان جراحی ) یاد کرد و افزود: رعایت این رژیم غذایی برای ۲ تا ۳ ماه در بیش از ۵۰ درصد موارد تشنج را کاهش می‌دهد، اما رعایت این رژیم دشوار است و عوارضی را هم در پی دارد. دبیرعلمی همایش درمان دارویی کودکان صرعی ادامه داد: در رژیم غذایی کتوژنیک کودک از مصرف مواد قندی محروم، میزان پروتیین دریافتی محدود و میزان چربی افزایش می‌یابد که مصرف مقادیر فراوان چربی باعث افزایش چربی خون و حتی تظاهر دانه‌های چربی بر روی پوست کودک می‌شود.
دکتر اشرفی تحریک عصب واگ را با اثربخشی در ۴۰ تا ۵۰ درصد موارد از دیگر شیوه‌های درمانی پیش از درمان جراحی برشمرد و یادآور شد: در این شیوه درمانی با نصب دستگاهی در بخش زیرین پوست سمت چپ قفسه سینه با شروع تشنج، عصب واگ تحریک می‌شود. وی درباره تاریخچه درمان دارویی صرع هم گفت: درمان دارویی برای نخستین بار در سال ۱۸۵۷ (اواخر قرن ۱۹) با داروی "بروماید" آغاز شد و با داروی فنوباربیتال در سال ۱۹۱۲ ، داروی فنی توئین در سال ۱۹۷۳ ، کربامازپین در سال ۱۹۷۴ و بالاخره داروی والپرات سدیم در سال ۱۹۷۸ ادامه یافت.
دبیرعلمی همایش درمان دارویی کودکان صرعی با بیان اینکه بروز مقاومت به درمان در اپی‌لپسی (در ۳۰ درصد موارد) باعث پیدایش داروهای نوین شده است، افزود: در ۲۵ سال اخیر حدود ۱۵ داروی ضد تشنج جدید وارد بازار دارویی دنیا شد که از آن جمله می‌توان به داروی ضد تشنج "سابری" اشاره کرد. دکتر اشرفی با بیان این که اپی‌لپسی یا صرع قابل پیشگیری و تشخیص زودهنگام نیست،گفت: جز در مواردی که ژنتیک در بروز صرع دخالت دارد ( در موارد به ارث رسیده) با جلوگیری از ازدواج فامیلی می‌توان از بروز موارد جدید صرع پیشگیری کرد.
وی با بیان این که یک بار تشنج دلیل بر ابتلا فرد به صرع نیست، افزود: در یک بار تشنج ۵۰ درصد و در دو بار تشنج ۸۰ درصد احتمال عدد مجدد وجود دارد. دبیرعلمی همایش درمان دارویی صرع در کودکان با تاکید بر ضرورت درمان دارویی برای جلوگیری از عودهای مکرر، گفت: در نظر گرفتن این که حمله بعدی در چه وضعیت و شرایطی رخ دهد (حین کوهنوردی یا شنا و...) و این که تکرار تشنج باعث بروز هرج و مرج و سردرگمی در مغز و گرفتاری مناطق بیشتر مغز می‌شود باعث شد تا دریافت دارو برای بیماران صرعی الزامی شود.
دکتر اشرفی با بیان این که تشنج‌های مکرر می‌تواند به بخش‌هایی از مغز به ویژه به لب گیجگاهی مغز آسیب برساند، گفت: حداکثر طول دوره تشنج پنج دقیقه است و طی این مدت اطرافیان بیمار باید با به پهلو خواباندن فرد مصروع مانع از انتقال ترشحات دهانی فرد بیمار به نای شوند، همچنین لزومی به باز کردن دهان قفل شده نیست جز در مواردی که زبان در بین دندان‌ها گیر کرده باشد، ترشحات دهانی باید پاک شوند و حین تشنج چیزی به بیمار خورانده نشود.
وی درباره انواع تشنج‌ها هم توضیح داد: تشنج یا اپی‌لپسی بر دو نوع موضعی و عمومی هستند، در فرم عمومی یا جنرالیزه، تنشج بدون مقدمه و به یک باره رخ می‌دهد (بدون علامت آگاهی دهنده) اما در نوع موضعی کودک با علامت هشداردهنده چون جیغ کشیدن و دل درد به تشنج می‌رود که شایع‌ترین علامت هشداری در کودکان "دل درد" است.
دبیرعلمی همایش درمان دارویی در کودکان صرعی علت صرع را در اکثر مواقع نامشخص و ایدیوپاتیک دانست و گفت: البته در مورادی با سابقه خانوادگی (ارث) و یا وجود ضایعات ساختمانی در مغز علت وراثت و مشکلات مغزی است. دکتر اشرفی با بیان اینکه تشنج براثر فعالیت الکترویکی غیرطبیعی شمار فروانی از سلول‌های عصبی رخ می‌دهد، افزود: مواردی چون ضربه‌های مغزی، افت قند خون، کمبود کلسیم، منیزیم و تب و در موارد نادرتر بیماری‌های ارثی متابولیک علت تشنج است.
وی با بیان اینکه پنج درصد از کودکان زیر پنج سال به تب و تشنج دچار می‌شوند، گفت: تب و تشنج پدیده خوش خیمی است اما شانس بروز و تبدیل آن به صرع در دختربچه‌ها بیش از پسران است. دبیرعلمی همایش درمان دارویی در کودکان صرعی چک کردن قند خون، کلسیم و منیزیم، گرفتن نوار مغزی، تصویربرداری از ساختمان مغز از طریق سی. تی. اسکن و ام. آر. آی (روش انتخابی) را از راه‌های تشخیص علت تشنج برشمرد و افزود: اصل درمان تشنج (اپی‌لپسی) درمان دارویی است و درمان‌های غیردارویی در موارد مقاوم به درمان توصیه می‌شود.
دکتر اشرفی با اشاره به وجود انواعی از تشنج‌ها در ادامه گفت: در انواعی از صرع با عنوان صرع‌های رفلکسی عوامل محیطی نظیر تماشای تلویزیونی، بازی با یارانه و قطع و وصل تابش نور، شنیدن موسیقی کلیسا حمله‌های صرعی را باعث می‌شوند. وی با بیان این که همیشه حملات صرعی با تشنج همراه نیست، افزود: مواردی چون مکث‌های ناگهانی و یا گیجی موقت هم جزو موارد صرع به شمار می‌آیند. به گفته اشرفی، فلج مغزی با شیوع ۳ در یک هزار تولد، عقب ماندگی‌های ذهنی با میزان یک تا ۳ درصد شیوع و بالاخره صرع سه بیماری شایع معلولیت زا در اطفال هستند. گفتنی است، نخستین همایش یک روزه درمان دارویی در کودکان صرعی با ۳ امتیاز بازآموزی برای سخنرانان و ۲ امتیاز برای پزشکان عمومی، متخصصان اطفال و متخصصان اعصاب بزرگسالان ششم اسفند ۸۸ در سالن کنفرانس مرکز طبی کودکان برگزار شد.