آموزش اعتماد به نفس به کودکان، نکات مهم

روزنامه شرق: بعضی از بچه‌ها هنگام انجام تکالیف مدرسه سروصدا راه می‏اندازند، با والدین بحث می‌کنند، مدام مدادهایشان را می‏تراشند، تلفنی با دوستان‏شان صحبت می‌کنند، نیم ساعت یا بیشتر را صرف پیدا کردن کتاب و دفترشان می‌کنند و در آخر هم نمی‌توانند خودشان را برای انجام تکالیف آماده شروع کنند یا کارهایی مشابه برای تمیز کردن اتاق‌شان انجام می‌دهند. این بچه‌ها احساس ناتوانی و استیصال می‌کنند، درست همان‏طور که گاهی بزرگ‏ترها هم هنگامی که کارهای زیادی دارند، دچار چنین احساسی می‌شوند.

بچه‌ها نمی‌دانند باید از کجا شروع کنند. بیشتر این بچه‌ها دارای عزت نفس ضعیف و اعتماد به نفس کمی هستند، نگرانند و فکر می‌کنند که بچه‌های دیگر توانایی خاصی برای انجام کارها دارند که آنان فاقد آن توانایی هستند. هنگامی که همسالان آنها درباره آرزوها یا اهداف‌شان، مثلا رفتن به دانشگاه یا سفر به دور دنیا صحبت می‌کنند، آنها می‏گویند هیچ هدف یا آرزویی ندارند. آنها تصور می‌کنند که طفره رفتن و ناتوانی، ویژگی شخصیتی است که با آن متولد شده‏اند و در‌نتیجه نمی‌توان آن را تغییر داد. اما والدین باید همان‏طور که به کودک خود روش غذا خوردن، لباس پوشیدن و دیگر مهارت‌ها را یاد می‌دهند، به او بیاموزند که تعلل و اظهار عجز چیزی نیست که کودک با آن به دنیا آمده باشد یا جزء تفکیک‏ناپذیر شخصیت او باشد بلکه فقط یک عادت است و عادت‏ها را هم می‌توان تغییر داد. این عادت را هم می‌توان به کمک روش‌های زیر اصلاح کرد:

- هنگامی که فرزند شما خیلی خسته است و اظهار ناتوانی می‌کند به او کمک کنید تا کارش را به بخش‌های کوچک‏تر تقسیم کند و سپس یکی را انتخاب و شروع کند. مثلا برای انجام تکالیفش، از یک درس شروع کند یا برای مرتب کردن اتاقش از یک مورد شروع کند. مثلا ابتدا لباس‏های کثیف و تمیز را جدا کرده و هر کدام را در جای خودش بگذارد. سپس به جمع‏آوری کتاب‌ها بپردازد.

- گاهی بچه‌ها نمی‌دانند که انجام کارهایشان چه مدت طول می‏کشد و با خود می‏گویند «نمی‏رسم این کارها را الان انجام دهم. صبر می‌کنم یک روز که حسابی وقت داشتم، تمام این کارها را انجام می‌دهم.» برای حل این مشکل از کودک‏تان بخواهید در یک زمان مشخص کاری را که انتخاب کرده، انجام دهد. برای بچه‌های ۱۲ سال یا بزرگتر یک ساعت، برای کوچک‏ترها نیم ساعت و برای سنین قبل از دبستان پنج الی ۱۰دقیقه وقت تعیین کنید. (البته می‌توان براساس روحیه و میزان دقت و توجه کودک زمان را تنظیم کرد.) به آنها نشان دهید که در یک مدت‏زمان کوتاه، چقدر کار مفید می‌توان انجام داد. به کودک خود کمک کنید تا هنگام انجام یک کار، کارهای دیگرش را نادیده بگیرد و هرگز در نیمه یک کار، به سراغ کار بعدی نرود.

- چنانچه فرزندتان در مدت تعیین ‏شده کار موردنظر را به اتمام رساند، حتما او را تشویق کنید یا حتی پاداشی برایش در نظر بگیرید. هرگز توقع نداشته باشید که یکباره فرزندتان ۱۸۰درجه تغییر کند. بلکه با صبر و حوصله به او کمک کنید تا کم‏کم تغییر کند.