یک دوره زودهنگام ممکن است در دوران بلوغ و دوران پیش‌ یائسگی به دلیل تغییرات هورمونی رخ دهد. علل دیگر خونریزی قبل از موعد قاعدگی شامل اندومتریوز، سندروم تخمدان پلی‌کیستیک (PCOS) و لکه‌بینی در اوایل بارداری است.

دوره‌های زودهنگام اغلب ناشی از تغییرات هورمونی هستند، به ویژه در دوران بلوغ و دوران پیش‌ یائسگی.

بسیاری از شرایط پزشکی زمینه‌ای، از جمله سندروم تخمدان پلی‌کیستیک (PCOS) و اندومتریوز، می‌توانند موجب بی‌نظمی‌های قاعدگی شوند.

این مقاله چندین علت احتمالی دوره زودهنگام، همچنین علائم و درمان‌های آن‌ها را توضیح می‌دهد. لطفاً توجه داشته باشید که این علل به هیچ ترتیبی خاص ذکر نشده‌اند.

علل پریود زود هنگام + درمان

1. بلوغ

   بلوغ به زمانی اطلاق می‌شود که نوجوانان به بلوغ جنسی می‌رسند.

در دوران بلوغ، بدن زن شروع به تولید هورمون‌ها (عمدتاً استروژن و پروژسترون) می‌کند که تغییرات فیزیکی مرتبط با گذار به بلوغ را تسهیل می‌کنند. این تغییرات شامل موارد زیر است:

• افزایش قد و وزن
• افزایش ذخیره چربی در باسن، پاها و ران‌ها
• بزرگ شدن بافت سینه
• رشد موهای بیشتر در بازوها، پاها، زیر بغل و ناحیه شرمگاهی
• تغییرات پوستی، مانند افزایش تولید چربی، لکه‌ها و آکنه

علاوه بر ایجاد تغییرات فیزیکی، تغییرات هورمونی در دوران بلوغ بدن زن را برای تولید مثل آماده می‌کنند.

کالج آمریکایی متخصصان زنان و زایمان (ACOG) گزارش می‌دهد که به طور متوسط، زنان اولین قاعدگی خود را بین سنین ۱۲ تا ۱۳ سالگی تجربه می‌کنند. متوسط طول دوره قاعدگی حدود ۲۸ روز است، اما برخی افراد دوره‌های کوتاه‌تر یا طولانی‌تری دارند.

طبق آمار ACOG، متوسط فاصله بین دوره‌ها در نوجوانان حدود ۳۲.۲ روز است. در سال‌های اولیه قاعدگی، ۹۰ درصد از دوره‌ها بین ۲۱ تا ۴۵ روز طول می‌کشند، اما دوره‌ها ممکن است خارج از این محدوده هم طول بکشد. در سال سوم، ۶۰ تا ۸۰ درصد از دوره‌های قاعدگی بین ۲۱ تا ۳۴ روز طول می‌کشند.

درمان بلوغ

بلوغ یک فرآیند طبیعی است و معمولاً نیازی به مداخله پزشکی ندارد.

با این حال، پزشکان ممکن است درمان هورمونی را زمانی که دختران بلوغ را بسیار زود یا بسیار دیر آغاز می‌کنند، توصیه کنند.

تشخیص بلوغ

اگر پزشک مشکوک شود که مشکلی در رابطه با شروع بلوغ وجود دارد، تاریخچه پزشکی نوجوان را بررسی خواهد کرد.

پزشک ممکن است معاینه فیزیکی انجام داده و آزمایشات آزمایشگاهی از جمله آزمایش خون و تصویربرداری را تجویز کند.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

والدین و مراقبان ممکن است بخواهند برای مشاوره پزشکی در صورتی که کودک پیش از رسیدن به 8 سالگی، دوره قاعدگی را شروع کند یا ویژگی‌های دیگری از بلوغ را نشان دهد، اقدام کنند.

این می‌تواند نشان‌دهنده آن باشد که کودک زودتر از موعد به بلوغ وارد می‌شود، که پزشکان به آن "بلوغ زودرس" می‌گویند.

از طرفی، نوجوانان دختر که تا سن 13 سالگی علائم توسعه سینه را نشان نمی‌دهند، ممکن است دچار بلوغ دیررس شوند.

بلوغ دیررس می‌تواند به دلایل مختلفی از جمله کمبود چربی بدن، ژنتیک و مشکلاتی که بر تخمدان‌ها تاثیر می‌گذارند، رخ دهد.

درمان‌های مسائل مربوط به شروع بلوغ بسته به علت زمینه‌ای متفاوت است.

2. دوران پیش‌ یائسگی

   دوران پیش‌ یائسگی یا پری‌منوپاز، معمولاً بین سنین 47 تا 51 سالگی آغاز می‌شود.

این می‌تواند باعث نوسانات در سطح هورمون‌ها، به ویژه استروژن و هورمون محرک فولیکول (FSH) شود. برخی افراد به دلیل افزایش سطح FSH، دوره‌های قاعدگی خود را چند روز زودتر از موعد تجربه می‌کنند.

افراد معمولاً می‌توانند انتظار داشته باشند که دوره‌های قاعدگی سبک‌تر و کمتر مکرر شوند زیرا سطح استروژن در طول گذار کاهش می‌یابد. دوران پیش‌ یائسگی همچنین می‌تواند باعث موارد زیر شود:

• دوره‌های طولانی‌تر یا کوتاه‌تر
• خونریزی سنگین‌تر یا سبک‌تر
• خشکی واژن
• تغییرات در میل جنسی
• گرگرفتگی
• تغییرات خلقی و تحریک‌پذیری
• مشکلات خواب

درمان دوران پیش‌ یائسگی

دوران پیش‌ یائسگی به زمانی اطلاق می‌شود که بدن به طور طبیعی به یائسگی منتقل می‌شود. این یک مشکل بهداشتی نیست که نیاز به درمان پزشکی داشته باشد.

با این حال، دوران پیش‌ یائسگی و یائسگی می‌توانند علائم ملایم تا شدیدی ایجاد کنند و برخی تنظیمات و مداخلات پزشکی می‌توانند کمک کنند تا گذار آسان‌تر شود.

در زیر برخی از علائم این گذار و نکاتی برای مدیریت آن‌ها آمده است:

• گرگرفتگی: اتاق خواب را شب‌ها خنک نگه دارید، آب زیاد بنوشید و از محرک‌های ممکن مانند کافئین، الکل و غذاهای تند پرهیز کنید. درمان هورمونی و برخی داروهای ضد افسردگی نیز می‌توانند در صورت شدید بودن گرگرفتگی کمک کنند.
• دوره‌های نامنظم: قرص‌های ضد بارداری با دوز کم می‌توانند به تنظیم دوره‌های قاعدگی نامنظم کمک کنند.
• دردهای قاعدگی و دردهای عضلانی: مسکن‌های بدون نسخه می‌توانند کمک کنند. همچنین کمپرس‌های گرم می‌توانند عضلات دردناک در شکم و کمر را آرام کنند.
• خشکی واژن: روان‌کننده‌ها و مرطوب‌کننده‌های واژن می‌توانند به کاهش علائم کمک کنند.

تشخیص دوران پیش‌ یائسگی

پزشک می‌تواند با بررسی تاریخچه پزشکی فرد و انجام برخی آزمایشات روتین، تشخیص دهد که آیا فرد وارد دوران پیش‌ یائسگی شده است یا خیر. پزشک درباره تاریخ آخرین دوره قاعدگی فرد و علائم او سوال خواهند کرد.

برای پیگیری مشکلات پزشکی که علائمی مشابه با دوران پیش‌ یائسگی دارند، پزشک ممکن است نمونه‌های خون بگیرد تا سطح هورمون‌ها، عملکرد تیروئید و پروفایل لیپید فرد را ارزیابی کند.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

مشخص است که تغییرات قابل توجه در چرخه‌های قاعدگی باید به پزشک گزارش شود. همچنین، افرادی که در حال گذراندن دوران پیش‌ یائسگی هستند باید به پزشک اطلاع دهند اگر علائم زیر را تجربه کنند:

• خونریزی سنگین که در کمتر از ۲ ساعت پد یا تامپون را خیس کند
• از دست دادن خون بیش از ۸۰ میلی‌لیتر
• علائم جدید یا بدتر شدن علائم، به ویژه اگر با زندگی روزمره تداخل داشته باشد
• درد یا خونریزی در حین یا پس از رابطه جنسی

3. عفونت‌های منتقل‌شونده از راه جنسی (STI)

   برخی از عفونت‌های منتقل‌شونده از راه جنسی (STI)، از جمله کلامیدیا، سوزاک و سفلیس، می‌توانند باعث خونریزی واژنی یا لکه‌بینی بین دوره‌های قاعدگی شوند.

با این حال، این عفونت‌های باکتریایی همیشه علائم ایجاد نمی‌کنند. اگر علائمی وجود داشته باشد، معمولاً شامل موارد زیر هستند:

• ترشح زرد از واژن یا مجرای ادرار
• ادرار مکرر
• درد در حین رابطه جنسی یا هنگام ادرار کردن
• خونریزی یا ترشح مقعدی

عفونت‌های منتقل‌شونده از راه جنسی بسیار شایع هستند. مراکز کنترل و پیشگیری بیماری‌ها (CDC) تخمین می‌زنند که حدود 1 نفر از هر 5 نفر در ایالات متحده در هر روز به یک عفونت STI مبتلا هستند.

درمان عفونت‌های منتقل‌شونده از راه جنسی

پزشکان این عفونت‌ها را با آنتی‌بیوتیک‌ها درمان می‌کنند. نوع و دوز مناسب بستگی به شرایط زمینه‌ای دارد که نیاز به درمان دارد.

تشخیص عفونت‌های منتقل‌شونده از راه جنسی

فرد می‌تواند برای آزمایش عفونت‌های STI رایج به مطب پزشک یا کلینیک مراجعه کند.

پزشکان از نمونه‌های ادرار یا سواب واژن برای آزمایش کلامیدیا و سوزاک استفاده می‌کنند، در حالی که آزمایش برای سفلیس نیاز به نمونه خون دارد.

اگر پزشک مشکوک شود که عفونت به سیستم عصبی مرکزی گسترش یافته است، ممکن است مایع مغزی نخاعی را نیز آزمایش کند.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

CDC توصیه می‌کند که زنان فعال جنسی زیر 25 سال هر سال برای کلامیدیا و سوزاک آزمایش دهند.

عوامل خطر برای عفونت STI شامل موارد زیر است:

• عدم استفاده مداوم از کاندوم
• داشتن عفونت STI کنونی یا قبلی
• داشتن چندین شریک جنسی
• داشتن شریک جنسی که چندین شریک جنسی دارد
• داشتن رابطه جنسی با کسی که STI دارد

فرد باید بلافاصله به پزشک مراجعه کند اگر هرگونه علائم STI را مشاهده کند.

4. خونریزی خفیف یا لکه‌بینی

   خونریزی خفیف یا لکه‌بینی ممکن است زمانی رخ دهد که تخمک بارور شده به دیواره رحم متصل می‌شود. کالج آمریکایی متخصصان زنان و زایمان (ACOG) اشاره می‌کند که این معمولاً 1 تا 2 هفته پس از بارداری و چند روز زودتر از قاعدگی مورد انتظار رخ می‌دهد.

که‌بینی معمولاً تیره‌تر از یک دوره قاعدگی عادی است زیرا خون برای مدت طولانی‌تری در بدن باقی می‌ماند. علائم دیگر خونریزی کاشت می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

• دردهای شکمی
• تهوع
• نفخ
• درد یا حساسیت در سینه‌ها
• سردرد
• تغییرات در دمای بدن

لکه‌بینی در 15% تا 25% از بارداری‌ها رخ می‌دهد.

درمان لکه‌بینی

از آنجا که لکه‌بینی یک علامت طبیعی از بارداری است و معمولاً خطرناک نیست، نیازی به درمان ندارد.

تشخیص لکه‌بینی

افرادی که خونریزی خفیفی قبل از موعد قاعدگی خود مشاهده می‌کنند ممکن است بخواهند پس از توقف خونریزی، تست بارداری خانگی انجام دهند.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

افراد باید هرگونه خونریزی یا لکه‌بینی غیرمعمول را به پزشک گزارش دهند و در صورت تجربه موارد زیر، فوراً به پزشک مراجعه کنند:

• دوره‌های قاعدگی بسیار سنگین یا طولانی‌مدت
• دردهای شدید قاعدگی
• درد در ناحیه شکم، کمر پایین یا لگن
• افزایش دفعات ادرار
• درد در حین یا پس از رابطه جنسی

5. از دست دادن بارداری

   طبق گزارش دفتر سلامت زنان (OWH)، متخصصان پزشکی از اصطلاح سقط جنین برای اشاره به از دست دادن بارداری که قبل از 20 هفته رخ می‌دهد، استفاده می‌کنند.

از دست دادن بارداری می‌تواند با علائم زیر همراه باشد:

• لکه‌بینی یا خونریزی واژنی سنگین
• ترشحات شبیه لخته از واژن
• درد در ناحیه شکم یا کمر پایین

کارشناسان می‌گویند که تا 10% تا 15% از بارداری‌های تایید شده به از دست دادن بارداری ختم می‌شوند، اما این تعداد ممکن است بیشتر باشد. از دست دادن بارداری در مراحل اولیه، قبل از 8 هفته، محتمل‌تر است و برخی افراد ممکن است قبل از اینکه متوجه شوند باردار هستند، این از دست دادن را تجربه کنند.

درمان از دست دادن بارداری

هنگامی که از دست دادن بارداری رخ می‌دهد، بدن بافت جفت را از طریق واژن دفع می‌کند.

پزشک ممکن است معاینه لگنی انجام دهد تا بررسی کند که آیا هیچ یک از این بافت‌ها در داخل بدن باقی مانده است یا خیر.

اگر فرد به طور طبیعی بافت را دفع نکند، پزشک ممکن است دارو یا جراحی را توصیه کند.

تشخیص از دست دادن بارداری

علاوه بر انجام معاینه لگنی، پزشک ممکن است سطح هورمون‌ها را بررسی کرده و نمونه‌ای از ترشحات واژنی فرد را آزمایش کند.

این آزمایشات می‌توانند تایید کنند که از دست دادن بارداری رخ داده است.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

پس از هرگونه علائم از دست دادن بارداری، تماس با پزشک ضروری است. اگر بافت بارداری پس از چنین از دست دادن بارداری در رحم باقی بماند، عفونت می‌تواند ایجاد شود.

علائمی که باید به آن‌ها توجه کرد شامل موارد زیر است:

• خونریزی واژنی مداوم
• درد شدید شکمی یا سایر انواع دردهای عضلانی
• ترشحات واژنی با بوی بد

6. سندرم تخمدان پلی‌کیستیک

   طبق گزارش دفتر سلامت زنان (OWH)، سندرم تخمدان پلی‌کیستیک (PCOS) یک وضعیت شایع است که می‌تواند 1 نفر از هر 10 زن در سنین باروری را تحت تأثیر قرار دهد.

پزشکان هنوز علت دقیق این وضعیت را نمی‌دانند، اما عوامل مختلفی از جمله عدم تعادل هورمونی و مقاومت به انسولین می‌توانند نقش داشته باشند.

سندرم تخمدان پلی‌کیستیک ممکن است باعث دوره‌های قاعدگی زودرس شود، زیرا دوره‌های قاعدگی نامنظم از علائم رایج آن هستند. سایر علائم ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• چاقی
• رشد بیش از حد مو
• آکنه و پوست چرب
• کیسه‌های پر از مایع در تخمدان‌ها

سندرم تخمدان پلی‌کیستیک حدود 5% تا 10% از زنان در سنین 15 تا 44 سال را تحت تأثیر قرار می‌دهد.

درمان سندرم تخمدان پلی‌کیستیک

افرادی که به سندرم تخمدان پلی‌کیستیک مبتلا هستند می‌توانند دارو مصرف کنند تا علائم خود را تسکین داده و وضعیت خود را درمان کنند.

پزشک ممکن است مصرف قرص‌های ضدبارداری را توصیه کند که می‌تواند به منظم شدن دوره‌های قاعدگی فرد کمک کند، و داروهای ضد آندروژن که آندروژن‌ها (هورمون‌های جنسی مردانه) را مسدود کرده و به کاهش رشد موهای اضافی و آکنه کمک می‌کنند.

تشخیص سندرم تخمدان پلی‌کیستیک

پزشک ممکن است برای تشخیص سندرم تخمدان پلی‌کیستیک اقدامات زیر را انجام دهد:

• معاینه لگنی: پزشک ممکن است به دنبال بزرگ شدن کلیتوریس یا تخمدان‌های متورم و بزرگ شده باشد.
• معاینه فیزیکی: این معاینه ممکن است شامل اندازه‌گیری فشار خون فرد، بررسی شاخص توده بدنی (BMI) و جستجو برای علائم آکنه، نازک شدن مو یا پوست تغییر رنگ یافته باشد.
• آزمایش خون: پزشک ممکن است از آزمایش خون برای بررسی سطح هورمون‌های فرد استفاده کند.
• سونوگرام: اسکن سونوگرافی تصویری تولید می‌کند که پزشک می‌تواند آن را برای بررسی وجود کیست‌ها در تخمدان‌ها بررسی کند.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

هر کسی که دوره‌های قاعدگی نامنظم یا زودرس داشته باشد باید به پزشک مراجعه کند تا سندرم تخمدان پلی‌کیستیک رد شود.

7. آندومتریوز

   آندومتریوز زمانی رخ می‌دهد که بافتی مشابه به پوشش داخلی رحم (آندومتر) در خارج از رحم رشد کند.

این وضعیت می‌تواند بر چرخه قاعدگی تأثیر بگذارد و علائم زیر را ایجاد کند:

• خونریزی سنگین
• لکه‌بینی بین دوره‌ها
• خونریزی در میانه چرخه
• دوره‌های قاعدگی نامنظم
• خونریزی نامنظم

اگرچه علت دقیق آن ناشناخته است، هورمون‌ها و ژنتیک ممکن است نقشی در بروز این بیماری داشته باشند.

طبق گزارش دفتر سلامت زنان (OWH)، آندومتریوز به نظر می‌رسد در زنان دهه 30 یا 40 زندگی شایع‌تر باشد، اما فرد ممکن است در صورت داشتن شرایط زیر در معرض خطر بالاتری برای ابتلا به این بیماری قرار گیرد:

• نداشتن فرزند
• داشتن یک عضو خانواده که قبلاً به این بیماری مبتلا است
• تجربه چرخه‌های قاعدگی که کمتر از ۲۷ روز طول می‌کشد

درمان آندومتریوز

درمان آندومتریوز معمولاً شامل داروهایی است که ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی
• قرص‌های ضدبارداری
• پروژستین‌ها

جراحی نیز یک گزینه است. طبق یک پژوهش در سال 2018، 95% از افرادی که جراحی برای برداشتن ضایعات انجام می‌دهند، کاهش درد را تجربه می‌کنند.

تشخیص آندومتریوز

پزشک می‌تواند آندومتریوز را از طریق اقدامات زیر تشخیص دهد:

• معاینه لگنی: پزشک به دنبال کیست‌ها و زخم‌ها در پشت رحم خواهد بود.
• سونوگرافی: این آزمایش تصویربرداری می‌تواند به شناسایی کیست‌های تخمدان کمک کند.
• دارو: پزشک ممکن است دارو تجویز کند اگر سونوگرافی هر گونه کیست را شناسایی کرده باشد. قرص‌های ضدبارداری می‌توانند درد را کاهش دهند، و آگونیست‌های هورمون آزادکننده گنادوتروپین می‌توانند میزان استروژن تولید شده در بدن را کاهش دهند. اگر درد بهبود یابد، این می‌تواند نشان دهد که فرد مبتلا به آندومتریوز است.
• لاپاراسکوپی: پزشک ممکن است این جراحی را برای بررسی بافت مشابه آندومتر انجام دهد. آنها همچنین ممکن است بیوپسی انجام دهند.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

فرد باید در صورتی که علائم زیر را تجربه می‌کند، به پزشک مراجعه کند:

• دردهای شدید قاعدگی
• درد کمر پایین
• درد روده‌ای
• لکه‌بینی بین دوره‌ها
• مشکلات گوارشی

به طور کلی، دوره قاعدگی زودرس به خودی خود نشان‌دهنده مشکل خاصی نیست. با این حال، اگر هر تغییر دیگری در دوره قاعدگی ایجاد شود یا فرد نگرانی‌هایی داشته باشد، باید به پزشک مراجعه کند.

نوسانات هورمونی در دوران بلوغ و پیش از یائسگی می‌تواند باعث شود که دوره‌ها زودتر از موعد مقرر شروع شوند.

همچنین برخی از عفونت‌های منتقله از راه جنسی مانند کلامیدیا، سوزاک و سفلیس می‌توانند باعث خونریزی واژنی بین دوره‌ها شوند.

همچنین، خونریزی ناشی از کاشت جنین و از دست دادن بارداری گاهی می‌تواند شبیه به قاعدگی باشد، زیرا هر دو ممکن است با کرامپ‌های شکمی و خونریزی واژنی همراه باشند.

شایان ذکر است که خونریزی کاشت ممکن است بسیار تیره‌تر از خون قاعدگی معمولی باشد. هر کسی که مطمئن نیست، می‌تواند با انجام آزمایش بارداری خانگی علت خونریزی را تأیید کند.

در هنگام از دست دادن بارداری، بافت جفت به صورت ترشحی قرمز و شبیه به لخته از بدن خارج می‌شود. هر کسی که فکر می‌کند این تجربه را دارد باید فوراً به پزشک مراجعه کند.