اولین سونوگرافی بارداری، چه اطلاعاتی به ما می دهد؟

سونوگرافی ابزاری است که در دوران بارداری برای تعیین سلامت جنین، رشد طبیعی و تاریخ تخمینی تولد استفاده می­ شود. در اوایل بارداری می ­توان برای تایید بارداری و چنانچه مادر از اولین روز آخرین قاعدگی خود اطمینان نداشته باشد، برای تعیین سن تولد از این ابزار کمک گرفت.

1- تشخیص کیسه بارداری در اولین سونوگرافی

در سونوگرافی قبل از تشخیص جنین، کیسه بارداری دیده می شود. در واقع کیسه بارداری را می­توان در اوایل هفته پنجم بارداری یا سه هفته پس از لقاح مشاهده کرد. اگر این کیسه دیده نشود، به این معناست که تخمک گذاری در مادر با تاخیر انجام شده است. چنانچه سطح هورمون HCG خون حدود 1100 باشد، پزشک دستور تکرار سونوگرافی خواهد داد. اگر سطح هورمون HCG بالاتر باشد اما کیسه بارداری مشاهده نشود، به معنای بارداری یا لانه ­گزینی خارج از رحم است.

۲- تشخیص جنین در اولین سونوگرافی

در سونوگرافی اوایل هفته ششم بارداری می توان جنین را مشاهد کرد. بسیاری از سونوگرافیست ها ترجیح می­دهند برای انجام سونوگرافی تا هفته ششم منتظر بمانند و بسیاری دیگر هفته هشتم بارداری را یعنی زمانی که رشد جنین قابل سنجش است، برای انجام سونوگرافی مناسب می­دانند.

۳- مشاهدۀ ضربان قلب جنین در اولین سونوگرافی

در اولین سونوگرافی ضربان قلب جنین به صورت یک نقطه چشمک­زن کوچک قابل مشاهده است. بسیاری از متخصصان سونوگرافی، در حدود شش و نیم هفتگی قادرند به وضوح ضربان قلب جنین را ببینند. از آنجا که دستگاه شنود ضربان قلب جنین با نام داپلر تا اواخر سه ماهه اول نمی­تواند ضربان قلب جنین را تشخیص دهد، لذا استفاده از سونوگرافی برای مشاهده ضربان قلب برای مادر باردار بسیار اطمینان­ بخش است.

سونوگرافی ترانس واژینال

سونوگرافی ترانس واژینال یک هفته زودتر از نوع سنتی سونوگرافی، قادر به تشخیص جنین یا کیسه بارداری است. سونوگرافی ترانس واژینال با وارد کردن یک پروب درون واژن و به صورت داخلی و با مثانه خالی انجام می شود. اگر سونوگرافی سنتی نتواند به دلیل کوچکی جنین آن را مشاهده کند، از سونوگرافی ترانس واژینال استفاده می شود.

اگر کیسه بارداری یا جنین در سونوگرافی اولیه دیده نشود چه اتفاقی می افتد؟

اگر کیسه بارداری یا جنین در سونوگرافی اولیه دیده نشود، بسیاری از پزشکان انجام مجدد سونوگرافی را ظرف چند روز تا یک هفته بعد توصیه خواهند کرد. اگر تخمک گذاری مادر باردار دیرتر انجام شده باشد، جنین در موعد مورد انتظار قابل مشاهده نیست.

بهترین زمان برای اولین سونوگرافی هفته هفتم بارداری است. در این مرحله، ضربان قلب قابل رؤیت و سنجش وضعیت جنین امکان­پذیر است لذا با دقت بیشتری می­توان تاریخ زایمان را تعیین کرد. اندازه­­ جنین ها معمولاً متغیر هستند اما اگر سونوگرافی در هفته ۷ انجام شود، می توان با دقت بیشتر و با اختلاف ۳-۵ روز، تاریخ زایمان را تخمین زد. گفته می­شود دوره طبیعی بارداری انسان بین ۳۷ تا ۴۲ هفته طول می­کشد. سونوگرافی های انجام شده قبل از هفته ۷ کمی مشکل دارد زیرا حتی اگر جنین دیده شود، احتمال مشاهدۀ ضربان قلب در هفتۀ ۵-۶ بسیار ضعیف است. بنابراین اگر مادر باردار در این دوره سونوگرافی انجام دهد ولی ضربان قلبی مشاهده نگردد، موجب نگرانی و اضطراب او خواهد بود. بنابراین بهتر است سونوگرافی اولیه در هفته ۷ تا ۸ یعنی زمانی انجام شود که ضربان قلب به وضوح قابل رؤیت باشد.