روده اکوژن جنین، یعنی چه؟

روده اکوژن جنین چیست؟ چه خطرات و عوارضی در پی دارد؟ آیا در دوران بارداری روده اکوژن جنین قابل درمان هست؟ و ...همه اینها سوالاتی است که ذهن برخی از زنان باردار را پس از مشاهده تفسیر سونوگرافی به خود درگیر کرده که دکتر سمیه یگانه متخصص زنان، زایمان و نازایی به این سوالات پاسخ داده است.

روده اکوژن چیست؟
به گفته دکتر یگانه متخصص زنان و زایمان، روده اکوژن یکی از یافته های سونوگرافی سلامت جنین است که رنگ روده در تصویر سونوگرافی به صورت سفید درخشان است که در این وضعیت در قسمت تحتانی شکم جنین لکه های سفید و بسیار درخشنده وجود دارد.

روده اکوژن چه زمانی از بارداری قابل مشاهده است؟
دکتر سمیه یگانه با اشاره به اینکه این مشکل اغلب در سه ماهه اول بارداری دیده نمی شود گفت: شایع ترین زمان تشخیص روده اکوژن در اکثر مواقع در سه ماهه دوم و سه ماهه سوم است.
این متخصص زنان با تاکید بر اینکه وجود روده اکوژن در سه ماهه دوم اهمیت فراوانی دارد اظهار کرد: در سه ماهه سوم وجود روده اکوژن حائزاهمیت نیست زیرا وجود مدفوع در روده میتواند یک نمای اکوژن برای روده ها ایجاد می کند و اغلب در این دوران یک یافته طبیعی است چون در سه ماهه سوم زمان پیداش و مدفوع کردن جنین است و وجود روده اکوژن ممکن است در این زمان اهمیت چندانی نداشته باشد.
به گفته دکتر یگانه روده اکوژن جنین یکی از یافته های سونوگرافی سلامت سه ماهه دوم بارداری است که شیوع این یافته در سه ماهه دوم ۴ مورد از هر ۱۰۰۰ بارداری است.

علل به وجود آمدن روده اکوژن جنین
به گفته دکتر یگانه اغلب علت خاصی برای سفیدی روده‌های جنین یافت نمی‌شود ولی بر اساس تحقیقات انجام شده روده اکوژن ممکن است با موارد زیر همراه باشد:
خونریزی داخل رحمی: خونریزی داخل رحمی یکی از اتفاقات رایج دوران بارداری است که در بسیاری از مادران باردار ممکن است رخ بدهد. به عنوان مثال براساس یک تصادف مشکلات جفت، شل شدن اتصال جفت به دیواره رحم و ... خونریزی داخل ساک بارداری رخ میدهد و جنین این خون را می‌بلعد و موادی که حاصل از متابولیسم خون هستند در سونو به صورت روده اکوژن دیده می‌شوند .در این زمان وقتی مریض مراجعه کند در اولین کار تکرار سونوگرافی و شرح حال دقیق درخواست می‌شود و اگر مادر شرح حال خونریزی بدهد و در سونو بتوانیم ذرات اکوژن را ببینیم مطمئن می‌شویم که ایجاد روده اکوژن به دلیل خونریزی درون ساک است که در اغلب موارد خود به خود از بین می‌رود و خونریزی بند می‌آید. گاهی هم به کمک استراحت، مصرف دارو و جذب شدن خون تصویر روده به صورت شفاف قابل مشاهده است و دیگر سفیدی در تصویر نداریم.
اختلالات کروموزومی: گاهی نیاز به بررسی سایر ارگان‌های جنین است.
اگر در بررسی سایر ارگانهای جنین علائمی از قبیل مشکلات قلبی، ناهنجاری دراندام‌ها و بدشکلی در انگشتان دست و پا و یا مشکلات در صورت وجود داشته باشد شک به سمت بیماری های ژنتیکی می‌رود که در این زمان آزمایش آمنیوسنتز درخواست می‌شود.
به گفته دکتر یگانه، در ۵ درصد جنین های مبتلا به اختلالات کروموزومی، روده اکوژن دیده می‌شود.
بیماری فیبروز سیستیک: در برخی از جنین های مبتلا به بیماری فیبروز سیستیک، روده اکوژن دیده می شود. در این بیماری اختلال در ترشح آنزیم پانکراس منجر به ایجاد مکونیوم در روده و اکوژن تر شدن آن می شود. فیبروز سیستیک، اختلالی ژنتیکی است و کودکان زمانی به آن مبتلا می‌شوند که یک ژن فیبروز سیستیک معیوب را از مادر و یکی را از پدر به ارث می‌برند. خیلی از افراد ممکن است حامل ژن فیبروز سیستیک باشند از آن آگاه نیستند. وقتی شک به این بیماری رود پدر و مادر بررسی ژنتیکی می شوند تا تشخیص برای جنین گذاشته شود.
اختلال رشد داخل رحمی: جنین هایی که دچار اختلال رشد داخل رحمی هستند، جریان خون بیشتر به سمت ارگان های حیاتی نظیر مغز، قلب و جفت می رود و کاهش توزیع خون به روده ها منجر به سفید دیده شدن روده در سونوگرافی می شود ، اختلال رشد به این معنی است که اندازه استخوان براساس سن بارداری ۲۳هقته باشد و براساس دور شکم ۱۸ هفته به این عقب افتادگی رشد داخل رحمی یا IUGR یا FGR گفته می شود که اغلب نگران کننده است.
عفونت های مادرزادی: عفونتهای مادرزادی می‌توانند با اختلال رشد جنین و آسیب به روده اکوژنیسته روده را تغییر دهند. شایع ترین عفونتهای ایجاد کننده روده اکوژن توکسوپلاسموز، واریسلا، آبله و روبلا هستند که می توانند اختالالات شنوایی و بینایی هم برای جنین ایجاد کنند.
اشتباه دستگاه های سونوگرافی: گاهی وجود روده اکوژن به دلیل اشتباه دستگاه سونوگرافی است یعنی تنظیمات دستگاه سونوگرافی باید حتما نزدیک ۵ مگا هرتس باشد اگر در واقع بالاتر از این باشد ممکن است روده جنین به صورت اکوژن دیده شود در حالیکه اصلا روده اکوژنیک نیست.
در نهایت مریض اصلا نباید ناراحت شود و استرس بگیرید زیرا باید بررسی‌های بیشتر انجام شود و اولین قدم تکرار سونوگرافی توسط فرد متبحر است اگر سونوگرافی‌ها حاکی از وجود روده اکوژن بود به این ترتیب باید تست کروموزومی برای جنین انجام شود و همچنین مادر از لحاظ خونریزی داخل رحمی و سایر عفونت‌ها بررسی شود و در صورتی که روده اکوژن ناشی از بلع خون توسط جنین باشد اغلب طی ۲ هفته از بین می‌رود، اگر هم در روند ارزیابی مشکلی دیده نشود و روده اکوژن تنها یافته سونوگرافی باشد، نگران کننده نیست و بیش از مراقبت های روتین بارداری اقدام دیگری ضرورت ندارد.