ماموگرافی سه بعدی یا توموسنتز، تمام چیزی که باید بدانید!

ماموگرافی سه بعدی یا توموسنتز به غربالگری سرطان سینه کمک می‌کند. ترکیب ماموگرافی سه بعدی با ماموگرافی معمولی نیاز به تصویربرداری اضافی را کاهش می‌دهد و تعداد سرطان‌های شناسایی شده در طول غربالگری را اندکی بالا می‌برد. به خواندن ادامه دهید تا با همه چیز درباره توموسنتز آشنا شوید.

بیشتر بخوانید: ماموگرافی؛ انواع، مزایا و خطرات، بهترین سن برای انجام ماموگرافی

در این مقاله می‌خوانید:

• توموسنتز سینه (ماموگرافی سه بعدی) چیست؟
• علت انجام توموسنتز پستان
• مزایای توموسنتز پستان
• خطرات توموسنتز پستان
• آمادگی های قبل از ماموگرافی سه بعدی
• ماموگرافی سه بعدی چگونه انجام می شود؟
• نتایج ماموگرافی سه بعدی

توموسنتز سینه (ماموگرافی سه بعدی) چیست؟

ماموگرافی سه بعدی یا توموسنتز، شکل پیشرفته‌ای از تصویربرداری پستان است که در آن، از یک سیستم اشعه ایکس با دوز پایین و بازسازی‌های کامپیوتری استفاده می‌شود. تصاویر حاصل از توموسنتز به تشخیص و رسیدگی زودهنگام بیماری‌های سینه کمک می‌کند.
به طور کلی، ماموگرافی بهترین ابزار غربالگری سرطان سینه است، اما نمی‌تواند همه سرطان‌های سینه را شناسایی ‌کند. این در حالی است که توموسنتز سینه توانسته بر برخی از محدودیت‌های ماموگرافی معمولی غلبه کرده و پیروز شود.

بیشتر بخوانید: ماموگرافی چیست و از چه سنی انجام می‌شود؟

علت انجام توموسنتز پستان

ماموگرافی سه بعدی یا توموسنتز برای تشخیص زودهنگام سرطان سینه در افرادی که هیچ علامتی ندارند، استفاده می‌شود. این روش دقت بیشتری دارد و میزان گزارش‌های مثبت کاذب آن کم‌تر است. انواع ماموگرافی سه بعدی به همراه علت انجام آن‌ها عبارتند از:

ماموگرافی غربالگری

ماموگرافی به تشخیص زودهنگام سرطان سینه کمک می‌کند.

تا به این‌جا چند بار گفته‌ایم که ماموگرافی نقش اصلی را در تشخیص زودهنگام سرطان سینه ایفا می‌کند، زیرا اغلب می‌تواند تغییرات داخل پستان را سال‌ها قبل از این‌که بیمار یا پزشک آن‌ها را احساس کنند نشان دهد. اکنون غربالگری ماموگرافی سالانه برای زنان بالای ۴۰ سال توصیه می‌شود. تحقیقات نشان داده است که ماموگرافی سالانه می‌تواند به تشخیص زودهنگام سرطان سینه در زمانی که هنوز قابل درمان است کمک کند.

بیشتر بخوانید: لزوم و فواید انجام ماموگرافی

ماموگرافی تشخیصی

ماموگرافی تشخیصی برای ارزیابی یافته‌های بالینی غیرطبیعی، مانند توده‌های پستانی یا ترشحات نوک سینه که توسط بیمار یا پزشک پیدا شده است، استفاده می‌شود.
معمولاً اگر نتایج ماموگرافی غربالگری شما غیرطبیعی باشد، یک ماموگرافی تشخیصی از سمت پزشک برای بررسی دقیق‌تر آن توصیه می‌شود.

مزایای توموسنتز پستان

مزایای ماموگرافی سه بعدی یا توموسنتز عبارتند از:

• تصویربرداری از پستان امکان تشخیص تومورهای کوچک را فراهم می‌کند. وقتی سرطان‌ها هنوز کوچک هستند، گزینه‌های درمانی بیشتری دارید.
• استفاده از ماموگرافی غربالگری، تشخیص رشد بافت غیرطبیعی در مجاری شیری پستان را افزایش می‌دهد. این تومورهای اولیه اگر در مراحل اولیه برداشته شوند، به ندرت به بیمار آسیب می‌رسانند. پس تشخیص سریع آن‌ها سودمند است.
• میزان اشعه ایکس استفاده شده در این تصویربرداری، معمولاً عوارض جانبی ندارد و پس از پایان آزمایش، هیچ تشعشعی در بدن شما باقی نمی‌ماند.
• مطالعات جمعیتی بزرگ نشان می‌دهند که غربالگری با توموسنتز پستان، نرخ تشخیص سرطان سینه را افزایش داده و در عین حال، نیاز به آزمایش‌های اضافی را پایین آورده است.
• توموسنتز سینه به تشخیص زودهنگام سرطان‌های کوچک سینه که ممکن است در ماموگرافی‌های معمولی پنهان باشند کمک می‌کند.
• این روش در تعیین اندازه، شکل و محل ناهنجاری‌های سینه دقت بیشتری دارد.
• احتمال تشخیص بهتر تومورهای متعدد سینه با ماموگرافی سه بعدی بیشتر است.
• ماموگرافی سه بعدی، تصاویر واضح‌تری را از ناهنجاری‌های موجود در بافت متراکم پستان ارائه می‌دهد.

بیشتر بخوانید: چرا با وجود ماموگرافی به سونوگرافی نیاز است؟

خطرات توموسنتز پستان

ماموگرافی سه بعدی یا توموسنتز یک روش بی خطر است. با این حال، مانند هر آزمایش دیگری، خطرات و محدودیت‌های خاص خود را دارد که عبارتند از:

• قرار گرفتن در معرض تشعشعات: ماموگرافی سه بعدی برای تصویربرداری از پستان از اشعه ایکس استفاده می‌کند که شما را در معرض تشعشعات (هرچند کم) قرار می‌دهد. از آن جایی که ماموگرافی سه بعدی معمولاً با یک ماموگرافی معمولی ترکیب می‌شود، سطح تابش دریافتی ممکن است بیشتر از یک ماموگرافی عادی تنها باشد. البته برخی از دستگاه‌های ماموگرافی سه بعدی جدید می‌توانند تصاویر سه بعدی و دو بعدی را به طور همزمان ایجاد کنند که میزان تابش را کاهش می‌دهد.
• احتمال نتایج مثبت کاذب: گاهی اوقات ماموگرافی سه بعدی ممکن است ناهنجاری خاصی را شناسایی کند که پس از آزمایش‌های اضافی، خوش‌خیم بودن آن ثابت ‌شود. (نتیجه مثبت کاذب) در چنین شرایطی پزشک، شما را به ارزیابی بیشتر ناحیه مشکوک و آزمایش‌های اضافی مانند بیوپسی ارجاع می‌دهد که ممکن است باعث اضطراب غیرضروری شود.
• عدم امکان تشخیص همه سرطان‌ها: گاهی اوقات، حتی ماموگرافی سه بعدی نیز ممکن است نتواند سرطان‌های بسیار کوچک را تشخیص دهد. مخصوصاً اگر توده‌ سرطانی در ناحیه‌ای باشد که دیدن آن دشوار است.

آمادگی های قبل از ماموگرافی سه بعدی

برای آماده شدن برای ماموگرافی سه بعدی یا توموسنتز، طبق مراحل زیر عمل کنید:

• آزمایش ماموگرافی را به زمانی موکول کنید که سینه‌های شما کم‌ترین حساسیت را داشته باشند. اگر یائسه نیستید، تا یک هفته بعد از قاعدگی خود صبر کنید، زیرا سینه‌ها معمولاً در هفته قبل و خود هفته قاعدگی بیش‌ترین حساسیت را دارند.
• تصاویر ماموگرافی قبلی خود را همراه داشته باشید. اگر برای ماموگرافی سه بعدی خود به یک مرکز جدید می‌روید، ماموگرافی‌های قبلی را جمع آوری کرده و با خود ببرید تا رادیولوژیست شما بتواند آن‌ها را با تصاویر جدید مقایسه کند و تشخیص بهتری ارائه دهد.
• قبل از ماموگرافی از دئودورانت استفاده نکنید. به طور کلی، استفاده از محصولاتی مانند ضد تعریق‌، پودر، لوسیون‌، کرم یا عطر در زیر بغل یا روی سینه مجاز نیست؛ چرا که ذرات فلزی موجود در آن‌ها می‌تواند در تصویربرداری شما اختلال ایجاد کند.

بیشتر بخوانید: کاندیدای مناسب ماموگرافی

ماموگرافی سه بعدی چگونه انجام می شود؟

ممکن است تکنسین از شما بخواهد که ثابت بایستید و نفس خود را برای چند ثانیه حبس کنید.

قبل از ماموگرافی سه بعدی یا توموسنتز یک لباس مخصوص به شما داده می‌شود و از شما خواسته می‌شود که لباس و گردنبند خود را از کمر به بالا درآورید.
سپس شما در مقابل دستگاه اشعه ایکس که برای انجام ماموگرافی سه بعدی مجهز شده است، می‌ایستید. تکنسین ماموگرافی یکی از سینه‌های شما را روی سکو قرار می‌دهد و سکو را بالا یا پایین می‌آورد تا با قد شما مطابقت داشته باشد. شما هم باید سر، بازوها و نیم‌تنه خود را طوری قرار دهید که مانعی در راه تصویربرداری از سینه‌هایتان نباشند.

بیشتر بخوانید: آیا تفاوت پستان چپ و راست در زنان نگران‌کننده است؟

سینه شما به تدریج توسط یک صفحه پلاستیکی شفاف روی سکو فشرده می‌شود. این فشار تا چند ثانیه ادامه دارد و ممکن است درد داشته باشد، اما مضر نیست. با این حال، اگر دردش برای شما غیرقابل تحمل است، به تکنسین ماموگرافی خود اطلاع دهید.
ممکن است تکنسین از شما بخواهد که ثابت بایستید و نفس خود را برای چند ثانیه حبس کنید تا لرزش بدن را به حداقل برسانید و تصاویر شما واضح‌تر بیفتند. سپس، فشار از روی سینه شما آزاد می‌شود و دستگاه برای گرفتن تصویر از پهلو تغییر مکان می‌دهد. سینه شما دوباره در مقابل سکو قرار می‌گیرد و فشرده می‌شود. دوربین نیز دوباره عکس می‌گیرد. سپس این روند روی سینه دیگر تکرار می‌شود.

بیشتر بخوانید: ماموگرافی در پستان های بدون پروتز و با پروتز

نتایج ماموگرافی سه بعدی

پزشک متخصص، نتایج ارائه شده توسط رادیولوژیست را بررسی می‌کند.

تصاویر جمع‌آوری ‌شده در طول ماموگرافی سه ‌بعدی توسط یک کامپیوتر پردازش می‌شوند. این تصاویر را می‌توان هم به صورت کلی تجزیه و تحلیل کرد و هم به جزئیات آن‌ها پرداخت.
پزشک متخصص، نتایج ارائه شده توسط رادیولوژیست را بررسی می‌کند تا به دنبال ناهنجاری‌هایی بگردد که ممکن است سرطان سینه باشند. اگر رادیولوژیست چیز غیرعادی ببیند، از ماموگرافی معمولی شما و هر تصویر ماموگرافی قدیمی‌تری که در دسترس است استفاده می‌کند تا تشخیص دهد که آیا آزمایش‌های اضافی لازم دارید یا خیر.
آزمایش‌های اضافی برای سرطان سینه ممکن است شامل سونوگرافی، ام آر آی یا گاهی اوقات بیوپسی باشند که طی آن، سلول‌های مشکوک شما برداشته می‌شوند و در آزمایشگاه تحت تجزیه و تحلیل قرار می‌گیرند.

بیشتر بخوانید: ضرورت انجام ماموگرافی سینه

کلام آخر

ماموگرافی سه بعدی یا توموسنتز، نوعی آزمایش غربالگری سرطان سینه است که در افرادی که هیچ علامت یا نشانه‌ای از این بیماری ندارند استفاده می‌شود. البته کاربردهای این روش گسترده‌تر است و می‌توان از آن برای بررسی مشکلات سینه مانند توده‌های مشکوک یا ضخیم شدن پوست سینه نیز استفاده کرد.