علل ابتلا به شپش و شپش از چی به وجود میاد؟

شپش معمولا گاهی اوقات در مدارس شیوع پیدا می‌کند. اما علت ابتلا به شپش سر چیست و شپش از چی به وجود میاد؟

شپش سر چیست؟

شپش‌ها، حشرات ریز و خزنده‌ای هستند که در موهای سر انسان زندگی می‌کنند. شپش‌ها از مکیدن خون پوست سر تغذیه می‌کنند و تخم می‌گذارند و محکم به ساقه‌های مو می‌چسبند. 

شپش از چی به وجود میاد؟

افراد به شپش سر مبتلا می‌شوند چون حشرات از طریق تماس مستقیم، یا با اشتراک‌گذاری وسایل بهداشتی مانند شانه، برس و کلاه با فردی که شپش سر دارد از فردی به فرد دیگر منتقل می‌شود. عدم رعایت بهداشت، علت ابتلا به شپش سر است. 

شپش نمی‌تواند پرواز کند یا بپرد، بنابراین با خزیدن از فردی به فرد دیگر در طول تماس نزدیک پخش می‌شود. اگر چه نادر است، اما شپش سر می‌تواند از طریق وسایل شخصی مانند حوله و ملحفه نیز سرایت کند. حیوانات خانگی نمی‌توانند شپش سر را به انسان منتقل کنند.

شپش سر چه افرادی را مبتلا می کند؟

شپش سر می‌تواند هر کسی را درگیر کند، اما اغلب بین کودکان 3 تا 11 ساله و خانواده آن‌ها ایجاد می‌شود. کودکان بیشتر در معرض خطر قرار دارند، چون هنگام بازی با کودکان دیگر در ارتباط هستند و ممکن است وسایلی را که با موهایشان تماس دارد، با یکدیگر به اشتراک بگذارند.

شپش سر چقدر شایع است؟

هجوم شپش سر، شایع است و هر سال حدود 6 تا 12 میلیون نفر را مبتلا می‌کند. شپش در میان کودکان سنین مدرسه بیشتر است. این کودکان با یکدیگر تماس نزدیک دارند یا شانه‌ها، برس‌ها، کلاه‌ها و سایر اشیایی را که موها را لمس می‌کنند، با یکدیگر به اشتراک می‌گذارند.

علائم شپش سر چیست؟

شایع‌ترین علامت شپش سر خارش به ویژه در پشت سر و گردن و نزدیک گوش است. علائم شپش سر عبارتند از:

• این احساس که چیزی در موها در حال حرکت است 
• خارش
• زخم‌های ناشی از خارش و خاراندن
• مشکل در خوابیدن

شپش سر در شب بیشتر فعال است که می‌تواند خواب را مختل کند. خارش مکرر می‌تواند پوست سر شما را زخم کند و منجر به عفونت شود.

تشخیص شپش سر چگونه است؟

تشخیص شپش سر با معاینه چشمی انجام می‌شود. اگر با دقت به موهای سر فرزندتان نگاه کنید، ممکن است بتوانید تکه‌های کوچک سفید متصل به ساقه مو را ببینید. شپش‌ها شبیه شوره سر هستند. شپش‌های بالغ می‌توانند به سرعت حرکت کنند و به سختی دیده می‌شوند.

اگر مشکوک هستید که فرزندتان به شپش سر مبتلا است، می‌توانید با شانه زدن موهای فرزندتان با یک شانه دندانه‌ریز یا شانه مخصوص شپش سر وجود شپش را بررسی کنید.

درمان شپش سر چگونه است؟

درمان شپش شامل استفاده از شامپوها، لوسیون‌ها یا کرم‌هایی است که شپش سر را از بین می‌برند. شامپوهای دارویی بدون نسخه حاوی ماده‌ای به نام «پیرترین» یا «پرمترین» هستند که شپش را از بین می‌برند.

شپش‌ها به تارهای موها می‌چسبند و به سختی می‌توان آن‌ها را جدا کرد، مگر اینکه از یک شانه دندانه‌ریز برای شل کردن آن‌ها استفاده کنید. پس از استفاده از شانه یا برس، شانه را به مدت 10 دقیقه در آب داغ خیس کنید.

شپش‌ها به تارهای موها می‌چسبند و به سختی می‌توان آن‌ها را جدا کرد، مگر اینکه از یک شانه دندانه‌ریز برای شل کردن آن‌ها استفاده کنید.

درمان تنها در صورتی موفقیت‌آمیز است که دستورالعمل‌ها را به درستی انجام بدهید.

درمان شپش مقاوم

برخی از شپش‌ها نسبت به داروهای بدون نسخه، مقاوم هستند، برای آن‌ها داروهای قدرتمندی وجود دارند که می‌توانند شپش‌ها را با یک دوز از بین ببرند. اگر اولین درمان برای شپش سر موثر نبود، با پزشک مشورت کنید تا در صورت لزوم، این داروها را برایتان تجویز کند. 

چگونه با شامپو شپش از شر شپش سر خلاص شوم؟

برای خلاص شدن از شر شپش سر با شامپوهای بدون نسخه دارویی، یا تجویزی این مراحل را دنبال کنید:

• دستورالعمل‌های روی برچسب درمان را بخوانید.
• دارو یا شامپوی مورد نظر را روی پوست سر و همه موهای سر خود بمالید.
• دستورالعمل‌های توصیه شده را دنبال کنید.
• پس از آبکشی شامپو، یا دارو از روی موهای خود، از یک شانه دندانه ظریف برای از بین بردن شپش‌های مرده استفاده کنید.
• طبق دستورالعمل‌ها، درمان را مجددا اعمال کنید.

برای از بین بردن کامل شپش، چندین درمان لازم است و ممکن است سه هفته طول بکشد تا تمام شپش‌ها از بین بروند. اگر یکی از اعضای خانواده شپش سر دارد، بقیه اعضا را نیز از نظر شپش بررسی کنید. شپش به راحتی از فردی به فرد دیگر منتقل می‌شود.

پیشگیری از شپش سر 

بهترین پیشگیری این است که شانه، برس، حوله یا کلاه را با دیگران به اشتراک نگذارید و از تماس فیزیکی با فردی که شپش دارد خودداری کنید. همچنین معاینه و درمان تمام اعضای خانواده که با فرد مبتلا به شپش تماس دارند، می‌تواند در پیشگیری موثر باشد. توصیه‌های زیر را به فرزندتان منتقل کنید:

• هنگام بازی از تماس سر به سر با بچه‌ها خودداری کنید.
• کلاه یا وسایلی را که روی سر خود می‌گذارید با دیگران به اشتراک نگذارید.

اگر فردی در خانواده شما شپش سر دارد، می‌توانید با روش‌های زیر از گسترش شپش جلوگیری کنید:

• شستن لباس‌ها، ملحفه‌ها و پارچه‌ها با آب داغ و خشک کردن آن‌ها در معرض آفتاب. اگر وسایلی مانند کلاه یا حیوانات عروسکی وجود دارد که نمی‌توانید را بشویید یا خشک کنید، آن‌ها را به مدت دو هفته در یک کیسه پلاستیکی قرار بدهید و در کیسه را ببندید.
• برس‌ها و شانه‌ها را به مدت ۱۰ دقیقه پس از استفاده در آب داغ بخیسانید.
• قسمت‌هایی از خانه و اطراف مبلمان را که ممکن است فرد مبتلا به شپش سر نشسته یا بازی کرده باشد، جاروبرقی بکشید.

مدت زمان ماندگاری شپش سر چقدر است؟

با درمان موثر، شپش سر پس از دو تا سه هفته به طور کامل از بین می‌رود. مدت زمان درمان  بستگی به این دارد که چند شپش در موهای شما وجود دارند. مطمئن شوید که دستورالعمل‌های روی شامپو، لوسیون یا کرم دارویی را به دقت دنبال می‌کنید تا به سرعت از شر شپش خلاص شوید. شپش در صورت عدم درمان می‌تواند تا 30 روز یا بیشتر روی سر شما زنده بماند.

با درمان موثر، شپش سر پس از دو تا سه هفته به طور کامل از بین می‌رود. مدت زمان درمان  بستگی به این دارد که چند شپش در موهای شما وجود دارند.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنید؟

اگر درمان‌های بدون نسخه موثر نبود، یا علائم عفونت وجود داشت، به پزشک مراجعه کنید. علائم عفونت عبارتند از:

• تب
• زخم‌های روی سر که خوب نمی‌شوند
• درد، یا حساسیت روی سر 
• قرمزی، یا تورم روی پوست سر

آیا درمان های خانگی شپش سر را از بین می برد؟

هیچ مدرک علمی وجود ندارد که درمان‌های خانگی مانند استفاده از نمک یا سایر محصولات غذایی مانند روغن زیتون یا سس مایونز، شپش‌ها را از بین ببرد. تنها درمان توصیه شده برای شپش سر شامپوها، لوسیون‌ها یا کرم‌های بدون نسخه یا تجویزی هستند.

خلاصه

شنیدن اینکه کودک شما شپش سر دارد می‌تواند یک تجربه استرس‌زا باشد. به این دلیل که کودکان در مدرسه و مهد کودک در تماس نزدیک با یکدیگر هستند، شپش سر به راحتی پخش می‌شود. خب، این احتمال وجود دارد که سایر اعضای خانواده شما نیز به شپش سر مبتلا شوند. شایع‌ترین علامت شپش خارش به ویژه در پشت سر و گردن و نزدیک گوش است. شامپوهای دارویی خاصی که حاوی ماده‌ای به نام «پیرترین» هستند، شپش را درمان می‌کنند. مطمئن شوید که دستورالعمل‌های درمانی را دنبال می‌کنید و به خانواده خود در مورد شپش سر آموزش می‌دهید تا از ابتلا و انتشار آن به دیگران جلوگیری شود.