درمان قطعی تنبلی تخمدان، پریود نامنظم

سوال مخاطب نی‌نی‌بان: دختری ۲۳ساله هستم و یک ساله عقدم. من همیشه پریودی نامنظمی داشتم و جدیدا سونوگرافی دادم. تنبلی تخمدان دارم. دکترم آمپول پروژسترون دو تا تزریق کرد. امروز هشت روزه. ولی خبری نیست. من با همسرم رابطه محافظت شده هم نداشتم. آزمایش خون هم دادم. جواب بتا ۰/۱بود. امکان داره باردار باشم؟ برای کیست های تخمدان هم قرص دادن که از زمان شروع پریودیم باید بخورم. البته گفتن مهم نیست و با دو ماه قرص خوردن حل می شه.

پاسخ دکتر نوشین نظری، متخصص زنان و زایمان:
مشکل تنبلی تخمدان مشکلی است که درمان سریع و کوتاه مدت ندارد. شما پس از مصرف دو ماه قرص، مجدد به پزشک خود برای پیگیری درمان مراجعه کنید. گاه ماه ها درمان آن طول می کشد. پس از تزریق آمپول تا چهارده الی پانزده روز منتظر باشید. اگر بعد از دو هفته پریود نشدید به یک پزشک متخصص مراجعه کنید. احتمال بارداری شما در حال حاضر با توجه به آزمایش منفی شما صفر است.

مهم‌ترین مطالب در این‌باره:
تنبلی تخمدان یا pcos یا سندرم تخمدان پلی کیستیک بیماری است که در آن تخمدانها برای آزاد سازی تخمک تنبل شده اند. در هر سیکل ماهانه در ابتدا چندین فولیکول شاید حدود ۲۰ فولیکول شروع به رشد میکنند، این فولیکول ها باهم رقابت دارند.
این فولیکول ها برای آزاد کردن تخمک باید بالغ شوند. اما جالب نیست که در هر سیکل فقط یک فولیکول از همه زرنگ تر هست و می تونه به اندازه کافی رشد کنه و تخمک را در میانه سیکل آزاد کند.
حال وقتی این فولیکول در مسابقه رقابتی اول شد سایر فولیکول ها ناامید میشن و کم کم کوچک میشوند. حال اگر تخمدان تنبل باشه، فولیکول های ریز و درشت سطح تخمدان را پر میکنند اما به هیچ دردی نمی خورند چون خنثی هستند و زمینه رقابت را ایجاد نمیکن در واقع فوق العاده تنبل تشریف دارند بنابراین هیچ فولیکولی سعی نمیکنه تخمکش رو آزاد کنه.
اگر تخمک آزاد شود و این تخمک با اسپرم ملاقات داشته باشد، سلول تخم یا رویان را تشکیل میدهند. حال اگر تخمک آزاد نشود یعنی تخمدانها تنبل شده اند و باید کاری کرد که به فعالیت ماهانه خود بازگردند.

علائم تنبلی تخمدان چیست؟
فرد ممکن است ماه ها هیچ علامتی نداشته باشد. علائم اولیه شامل:
- دیر یا زود شدن پریود
- لکه بینی قبل از پریود
- لکه بینی بین دو پریود
- موهای زائد
- چاقی
- ریزش مو
- خونریزی های شدید
- افسردگی
- قطع شدن پریود
- جوش و آکنه

در مراحل پیشرفته
- ناباروری
- دیابت
- دیابت بارداری
- بیماری های قلبی و عروقی
- سرطان رحم
- سرطان سینه

درمان تنبلی تخمدان
در درجه اول شما اگر چاق هستید و یا اضافه وزن دارید باید وزنتان را پایین بیاورید. پس پیش بسوی لاغری در درجه دوم باید ورزش کنید.
در درجه سوم به شما داروهای ضدبارداری میدهند و اگر تنبلی تخمدان پیشرفت کرد که داروهایی مانند مت فورمین و ... تجویز میشود. در نهایت اگر کیست کوچک نشد و بزرگ و بزرگ تر شد، باید جراحی کنید.

در درمان دارویی تنبلی تخمدان چی بخوریم؟
قرصهای ضد بارداری خوراکی یکی از مهمترین داروهای تجویزی برای تنظیم قاعدگی در زنان مبتلا به تنبلی تخمدان هستند. در حالی که این داروها ممکن است به ایجاد یک چرخه منظم قاعدگی (که مهم است) بپردازند از حاملگی نیز جلوگیری می کنند.
این داروها برای زنان مبتلا به تنبلی تخمدان که سعی دارند باردار شوند مناسب نیست. pco ریشه مشکل را حل نمی کند و در واقع مشکلات دراز مدتی در سلامتی باروری ایجاد می کند.

سایر داروهای هورمونی نیز معمولا بر اساس مورد استفاده می شود
Clomid معمولا برای زنان مبتلا به تنبلی تخمدان برای تحریک تخمدان به تخمک گذاری استفاده می شود. یک بار دیگر مشکل ما در اینجا این است که کلومیفن تنبلی تخمدان را حل نمی کند، هر چند ممکن است به یک زن کمک کند باردار شود.
داروهای تنبلی تخمدان
سیپروترون کامپاند : شروع از روز ۵ سیکل ماهانه به مدت ۲۱ روز،هر شب یکعدد. بعد از اتمام به مدت ۷ روز مصرف نشود. روز ۸، بسته بعدی شروع شود.
مدروکسی پروژسترون: استفاده به مدت 10 روز در سیکل ماهانه
قرص اسپیرونولاکتون: روزی ۲ عدد قرص
روش های جراحی مانند لاپاراسکوپی توسط پزشک انجام می شود. این امر با هدف تحریک تخمک گذاری وکاهش سطح آندروژن ها انجام می شود.

مدروکسی پروژسترون
داروی مدروکسی پروژسترون (Medroxyprogesterone) که با نام های دیگری مثل Fariutal, Depo-provera, Adgyn-medro نیز در داروخانه ها موجود و در طبقه بندی دارویی هورمون های جنسی زنان جای می گیرد امروزه به دلایل نا معلومی بسیار پر کاربرد شده است!
بنا بر گفته ی پزشکان گرچه این دارو باعث وابستگی در فرد نمی شود ولی استفاده بیش از حد از مدروکسی پروژسترون خطرناک و پر ضرر اعلام شده است و به همین دلیل اگر قصد خرید این دارو را دارید حتما باید نسخه پزشک معالجتان را به داروخانه تحویل و سپس دارو را دریافت کنید.
این دارو شبیه به هورمون طبیعی (پروژسترون) برای درمان بیماری های قاعدگی زنان و درمان رشد غیر طبیعی رحم (زهدان) بسیار پر کاربرد بوده و علاوه بر این ممکن است در درمان برخی سرطان ها، از جمله سرطان پستان ، سرطان - رحم و سرطان پروستات، نیز کاربرد داشته باشد.
اگر زنی خونریزی های غیر طبیعی از رحم دارد احتمال اینکه پزشک برای بازگرداندن سیکل طبیعی قاعدگی داروی مدروکسی پروژسترون را برای او تجویز کند نیز بسیار زیاد است.
امروزه یکی از بیشترین کاربردهای مدروکسی پروژسترون بدین صورت است که در زمان یائسگی در برخی موارد و طبق صلاح دید پزشک از مدروکسی پروژسترون برای کاهش حالت هایی مثل گرگرفتگی جایگزین استروژن طبیعی استفاده می شود.
فرد مصرف کننده حتما با اشکال مختلف دارو یعنی قرص و تزریقی مخزنی برخورد کرده است اما اینکه کدام یک برای شرایط بدنی فرد مناسب تر است سوالیست که باید از پزشک پرسیده شود.

نحوه ی مصرف مدروکسی پروژسترون
طبق نظر جمعی از متخصصان بهترین زمان مصرف دارو در نوع خوراکی دارو (۱ تا ۳ بار در روز در وقت معینی از دوره قاعدگی) و در نوع تزریقی دارو (هر ۳ ماه یک بار) و اندازه دوز مجاز مصرفی دارو در درمان بیماری های قاعدگی زنان (۲/۵ تا ۱۰ میلی گرم در روز) و در درمان سرطانها (۱۰۰ تا ۱۵۰۰ میلی گرم در روز) اعلام شده است.
شایان ذکر است که پزشک معالج شما ممکن است روند مصرفی دیگری را با توجه به شرایط بدنی شما اتخاذ نماید.
در زنانی که قصد بارداری دارند داروی مدروکسی پروژسترون قادر به ایجاد یک قاعدگی مصنوعی است بدین صورت که فرد ۱۰ روز از این دارو مصرف خواهد کرد و بعد به مدت ۲ تا ۱۰ روز منتظر پریود خود می ماند و این عامل باعث ایجاد عمل تخمک گذاری شده و به بارداری کمک خواهد کرد.

چگونگی تأثیر مدروکسی پروژسترون
اثرات دارو در درمان سرطان ها، ظرف ۱ تا ۲ ماه و اثرات دارو در درمان بیماری های دیگر ظرف ۱ تا ۲ هفته پس از شروع درمان با دارو، ظاهر شده و اثرات نوع خوراکی دارو مدت ۱ تا ۲ روز و اثرات نوع تزریقی آن مدت چند ماه پس از قطع مصرف هر دوز دارو در بدن باقی می مانند.
جذب مدروکسی پروژسترون به راحتی و از سیستم گوارش بوده و در کبد نیز متابولیزه خواهد شد. در هنگام مصرف مدروکسی پروژسترون حتما این دارو باید در یک محفظه سربسته، در جای خشک و خنک، دور از دسترس کودکان نگهداری شود.
نکته: مصرف این دارو را بدون مشورت با پزشک قطع نکنید. زیرا قطع ناگهانی مصرف دارو، ممکن است به عود مجدد علائم بیماری منجر شود اما اگر دچار عوارض شدیدی مانند ظاهر شدن جوش، خارش بدن و اکنه (جوش جوانی)، گشتید مصرف دارو را قطع کرده و سریعا با پزشک مشورت نمایید.

عوارض جانبی مصرف مدروکسی پروژسترون
مدروکسی پروژسترون نیز با وجود اینکه یک هورمون طبیعی به شمار می آید اما دارای عوارض خاص به خود مانند تجمع آب میان بافتی که منجر به تورم پاها و زانوها و همچنین افزایش وزن میشود، است.
ضمنا ممکن است عوارضی مانند نرمی پستان، تهوع، خستگی و کوفتگی، افسردگی و قاعدگی های نامنظم در زنان، نیز حادث شوند.

نکات احتیاطی مهم در مصرف مدروکسی پروژسترون
- اگر به دردها و امراض زیر مبتلا می باشید، حتما قبل از مصرف این دارو، پزشک معالج خود را در جریان بگذارید.
- اگر به بیماری دیابت (افزایش میزان قند خون)، مبتلا می باشید و یا میزان فشار خونتان بالاست.
- اگر قبلا دچار حمله قلبی یا لختگی خون شده اید.
- اگر به دردهای مزمن کبدی و کلیوی دچار می باشد و یا داروهای دیگری را مصرف میکنید.
- مصرف دارو برای زنان حامله مجاز نمی باشد. زیرا ممکن است سبب ایجاد ناهنجاری در رشد نوزاد گردد.
- بیمارانی که برای رفع اختلالات قاعدگی از این دارو استفاده می کنند آگاه باشند که ظرف 3 تا 7 روز بعد از قطع دارو پریود خواهند شد.
- اندازه گیری مداوم فشار خون در طی درمان با مدروکسی پروژسترون ضروری است.
احتمال اینکه پی از مصرف مدروکسی پروژسترون دچار خونریزی از لثه شوید زیاد است پس بهداشت دهان و دندان فراموش نشود.
ممکن است آبسه استریل در محل تزریق این دارو ایجاد شود.
داروی مدروکسی پروژسترون را همراه با غذا میل کنید.