بریچ بودن جنین، میشه بچرخه؟

بریچ جنین حالتی است که در آن جنین به جای قرار گرفتن در وضعیت طبیعی سر به پایین، با پاها یا باسن به سمت پایین رحم قرار می‌گیرد. این وضعیت معمولاً در هفته‌های پایانی بارداری تشخیص داده می‌شود و می‌تواند چالش‌هایی را برای زایمان ایجاد کند. دلایل بروز بریچ متنوع است و عواملی مانند زایمان زودرس، ناهنجاری‌های رحمی یا مشکلات مایع آمنیوتیک می‌توانند در آن نقش داشته باشند. تشخیص این وضعیت نیز اغلب از طریق معاینات فیزیکی و سونوگرافی انجام می‌شود و بسته به شرایط مادر و جنین، روش‌های درمان بریچ از تکنیک‌های تغییر وضعیت گرفته تا زایمان سزارین متفاوت است. به خواندن ادامه دهید تا با همه چیز درباره وضعیت بریچ در بارداری آشنا شوید.

بریچ جنین چیست؟

جنین به طور طبیعی در هفته‌های پایانی بارداری به شکلی قرار می‌گیرد که سر او به سمت پایین و نزدیک دهانه رحم باشد. این موقعیت، شرایط را برای زایمان طبیعی فراهم می‌کند. با این حال، در حدود ۳ تا ۴درصد از بارداری‌های تک‌قلو، جنین در وضعیت بریچ است که یعنی پاها یا باسن جنین در قسمت پایین رحم و سر او به سمت بالای رحم قرار می‌گیرد.

انواع بریچ جنین

بریچ جنین می‌تواند به سه نوع اصلی تقسیم شود که عبارتند از:

• بریچ کامل: در این حالت، باسن جنین به سمت پایین قرار دارد و پاهای او خم شده‌اند، به طوری که زانوهایش به قفسه سینه او نزدیک هستند.
• بریچ فرانک: این شایع‌ترین نوع بریچ است که در این حالت، باسن جنین به سمت پایین قرار دارد، اما پاهایش به صورت مستقیم و نزدیک به سر او کشیده شده‌اند.
• بریچ ناکامل یا فوتلینگ: در این نوع، یک یا هر دو پای جنین در قسمت پایین رحم قرار دارند و اولین بخشی که وارد کانال زایمان می‌شود، پاهایش هستند.

علل بریچ جنین

چندین عامل می‌تواند منجر به بریچ شود که برخی از این عوامل عبارتند از:

• زایمان زودرس: اگر جنین قبل از هفته ۳۷ بارداری متولد شود، احتمال بیشتری وجود دارد که در وضعیت بریچ قرار داشته باشد.
• مایع آمنیوتیک غیرطبیعی: کمبود یا افزایش بیش از حد مایع آمنیوتیک می‌تواند باعث شود جنین نتواند به درستی حرکت کند و موقعیت خود را تغییر دهد.
• ناهنجاری‌های رحمی: مشکلاتی مانند رحم دوشاخ یا فیبروم‌های رحمی می‌توانند فضا را برای حرکت جنین محدود کنند.
• مشکلات جفت: جفت سرراهی یا جفتی که در قسمت پایین رحم قرار دارد می‌تواند باعث شود جنین در وضعیت بریچ باقی بماند.
• بارداری چندقلو: در بارداری‌های دوقلو یا چندقلو، فضای محدود رحم می‌تواند مانع از قرارگیری صحیح جنین‌ها شود.

علائم بریچ جنین

بریچ جنین معمولاً از طریق معاینات پزشکی مشخص می‌شود. با این حال، علائم زیر نیز ممکن است نشان دهنده وضعیت بریچ باشند:

• حرکات جنین: شما ممکن است حرکات جنین را بیشتر در قسمت پایین شکم خود احساس کنید.
• وضعیت شکم: شکل شکم شما ممکن است متفاوت از حالت طبیعی به نظر برسد.
• محل شنیدن ضربان قلب جنین: پزشک ممکن است ضربان قلب جنین را در بالای رحم تشخیص دهد.
• معاینه دستی: در معاینه دستی، پزشک ممکن است متوجه شود که سر جنین در قسمت بالای رحم قرار دارد.

نحوه تشخیص بریچ جنین

تشخیص وضعیت بریچ معمولاً با استفاده از ابزارها و روش‌های زیر انجام می‌شود:

• معاینه فیزیکی: پزشک با لمس شکم شما و بررسی موقعیت جنین می‌تواند وجود بریچ را تشخیص دهد.
• سونوگرافی: سونوگرافی دقیق‌ترین روش برای تأیید موقعیت جنین است.
• معاینه داخلی: در مراحل پیشرفته بارداری یا هنگام شروع زایمان، پزشک ممکن است با معاینه داخلی وضعیت جنین را بررسی کند.

درمان بریچ جنین

بریچ جنین را می‌توان با راه‌های زیر مدیریت کرد:

• انتظار و تحت نظر گرفتن: در برخی موارد، جنین تا هفته‌های پایانی بارداری به طور خودبه‌خود تغییر وضعیت می‌دهد. پزشکان معمولاً تا هفته ۳۶ یا ۳۷ بارداری صبر می‌کنند و سپس، در صورت باقی ماندن جنین در وضعیت بریچ، اقدامات لازم را انجام می‌دهند.
• تکنیک‌های تغییر وضعیت جنین: برخی تکنیک‌ها می‌توانند به تغییر وضعیت جنین کمک کنند. به عنوان مثال، پزشک در روش ECV با اعمال فشار ملایم روی شکم مادر سعی می‌کند وضعیت جنین را تغییر دهد. این روش معمولاً بین هفته‌های ۳۶ تا ۳۸ بارداری انجام می‌شود. علاوه بر این، می‌توانید با پزشک خود مشورت کنید و با تمرینات بدنی خاصی که به شما می‌دهد به تغییر وضعیت بریچ امیدوار باشید.
• زایمان بریچ: اگر جنین شما تا زمان زایمان در وضعیت بریچ باقی بماند، دو گزینه وجود دارد: زایمان طبیعی و سزارین. در برخی شرایط، زایمان طبیعی برای جنین بریچ امکان‌پذیر است، اما به تخصص پزشک و وضعیت مادر و جنین بستگی دارد. البته زایمان سزارین هنوز ایمن‌ترین گزینه است، به ویژه اگر خطراتی مانند جفت سرراهی یا مشکلات دیگر وجود داشته باشد.

خطرات و عوارض بریچ جنین

وضعیت بریچ ممکن است با خطرات و عوارضی نیز همراه باشد که عبارتند از:

• احتمال آسیب هنگام زایمان طبیعی: زایمان طبیعی در جنین‌های با وضعیت بریچ ممکن است باعث آسیب به سر یا گردن جنین شود.
• احتمال کمبود اکسیژن: در برخی موارد، زایمان بریچ ممکن است اکسیژن‌رسانی به جنین را به طور موقت کاهش دهد.
• خطرات ناشی از ECV: اگرچه ECV معمولاً ایمن است، اما در موارد نادر ممکن است منجر به جداشدن جفت یا کاهش ضربان قلب جنین شود.

نحوه پیشگیری از بریچ جنین

اگرچه همیشه نمی‌توان از این وضعیت پیشگیری کرد، اما برخی اقدامات می‌توانند به کاهش احتمال آن کمک کنند. این اقدامات عبارتند از:

• مراقبت‌های منظم در بارداری: مراجعه به پزشک در طول بارداری می‌تواند به تشخیص زودهنگام مشکلات احتمالی و درمان به موقع آن‌ها کمک کند.
• ورزش‌های مناسب: ورزش و تمرین کردن در بارداری می‌تواند به تقویت عضلات شکم و لگن کمک کند و حرکت جنین را تسهیل ببخشد.
• کنترل وضعیت مایع آمنیوتیک: حفظ سطح مناسب مایع آمنیوتیک می‌تواند به جنین کمک کند تا به راحتی حرکت کرده و موقعیت خود را تغییر دهد.

سوالات متداول

آیا وضعیت بریچ جنین می‌تواند پس از هفته ۳۷ تغییر کند؟

بله، اگرچه احتمال تغییر وضعیت بریچ جنین پس از هفته ۳۷ بارداری کاهش می‌یابد، اما هنوز هم ممکن است جنین تا زمان زایمان به وضعیت طبیعی تغییر کند. این مسئله به عوامل مختلفی مانند مقدار مایع آمنیوتیک و فضای رحم بستگی دارد.

آیا بریچ جنین می‌تواند ارثی باشد؟

برخی مطالعات نشان داده‌اند که احتمال بریچ می‌تواند در خانواده‌ها به صورت ارثی وجود داشته باشد، اما عوامل محیطی و شرایط رحم تأثیر بیشتری دارند و نقش پررنگ‌تری ایفا می‌کنند.

آیا بریچ در جنین دختر شایع‌تر است؟

بله، تحقیقات نشان داده‌اند که وضعیت بریچ در نوزادان دختر کمی شایع‌تر از نوزادان پسر است، اما دلیل دقیقی برای این تفاوت مشخص نشده است.

آیا موقعیت خواب مادر بر وضعیت بریچ تأثیر دارد؟

برخی تحقیقات نشان داده‌اند که خوابیدن به پهلوی چپ می‌تواند جریان خون به رحم را بهبود دهد و به حرکت جنین کمک کند، اما تأثیر مستقیم آن بر تغییر وضعیت بریچ هنوز ثابت نشده است.

آیا بریچ جنین روی رشد و سلامت نوزاد تأثیر می‌گذارد؟

خیر، بریچ معمولاً بر رشد و سلامت نوزاد در دوران بارداری تأثیری نمی‌گذارد، اما نحوه زایمان را می‌تواند تحت تاثیر قرار دهد.

کلام آخر

بریچ جنین یکی از شرایط چالش‌برانگیز بارداری است که می‌تواند بر نحوه زایمان تأثیر بگذارد. با این حال، آگاهی از دلایل، انواع و روش‌های درمان آن می‌تواند به مادران کمک کند تا با این وضعیت بهتر مواجه شوند. مراقبت‌های پزشکی منظم، همکاری با تیم درمان و آمادگی برای روش‌های مختلف زایمان از جمله اقداماتی هستند که به کاهش خطر و افزایش ایمنی شما و نوزادتان کمک می‌کنند.

به کلینیک نی نی بان سر بزنید.