ورم و قرمزی چشم نوزاد، دلیل تا درمان

• ترشح و اشک ریزی چشم
چشم های بسیاری از نوزادان چند روز پس از تولد کمی ورم می کنند. این عارضه به این دلیل ایجاد می شود که بلافاصله پس از تولد، برای جلوگیری از عفونت چشمی، در چشم های کودک دارو می ریزند.

اگر بعدها سفیدی چشم کودک صورتی یا قرمز شود، دلیل عفونت چشمی است و باید بلافاصله با پزشک مشورت کنید.

نوع دیگر عارضۀ چشمی، عفونت خفیف اما مزمن پلک هاست که در ماه های اول کودکی در بسیاری از کودکان دیده می شود و غالباً یک چشم را مبتلا می کند.
از چشم، به خصوص در هوای نامساعد، به شدت اشک می آید و در گوشۀ چشم و لبه های پلک ها قی جمع می شود. ممکن است هنگامی که کودک صبح ها از خواب بلند می شود، پلک هایش در اثر قی به هم چسبیده باشند.

این وضع به خاطر بسته بودن مجرای اشکی به وجود می آید. مجرای اشک از پلک شروع و پس از عبور از گوشۀ چشم، وارد حفرۀ بینی می شود.

اگر این مجرا بسته شود، اشک با همان سرعتی که از چشم ها ترشح می شود، نمی تواند وارد حفرۀ بینی شود و درنتیجه روی گونه ها می افتد و چشم به اندازۀ کافی به وسیلۀ اشک پاک نمی شود و مبتلا به عفونت می شود. در هر حال پزشک باید چشم ها را معاینه کند.
اولین نکته ای که باید دربارۀ این شرایط بدانید این است که این عارضه جدی نیست و در میان کودکان عمومیت دارد و صدمه ای به چشم نمی زند.

حتی احتمال دارد که این عارضه ماه ها طول بکشد و حتی اگر اقدام خاصی هم نکنید، غالباً به خودی خود رفع می شود. اگر این عارضه تا سن یک سالگی درمان نشد، چشم پزشک با روش ساده ای مجرای اشکی را باز می کند.

هنگامی که پلک ها به هم می چسبند، می توانید قی را با یک تکه پنبه استریل و محلول ضد عفونی کننده ای چون اسیدبوریک که خیلی راحت می توانید آن را از داروخانه بخرید، تمیز کنید. پزشک گاهی اوقات توصیه می کند که مجرای اشکی را ماساژ بدهید، ولی هیچوقت این کار را سر خود انجام ندهید.
انسداد مجرای اشکی باعث تورم سفیدی چشم نمی شود. اگر چشم ها قرمز شوند، عارضۀ دیگری وجود دارد و باید به پزشک مراجعه کنید.

• چپ چشمی
در ماه های اول تولد بسیار طبیعی است که سیاهی چشم های کودک گاهی به طرف داخل یا خارج کاسۀ چشم برگردد. غالباً موقعی که کودک بزرگتر می شود، چشم ها مستقیم و طبیعی می شوند.

در هر حال اگر همه وقت یا اغلب اوقات سیاهی چشم به طرف داخل یا خارج کاسۀ چشم می گردد، حتی اگر در ماه اول تولد باشد و یا اگر در ظرف 3 ماه چشم ها راست و طبیعی نشوند، باید حتماً با چشم پزشک مشورت کنید.

اغلب اوقات مادران گمان می کنند فرزندشان چپ چشم است، در حالی که به هیچ وجه این طور نیست. علت اینکه فاصلۀ بین دو چشم (یعنی ریشۀ بینی) در نوزادان و شیرخواران نسبتاً پهن تر از این فاصله در بزرگسالان است، بنابراین سفیدی چشم در قسمت داخلی حدقۀ چشم (به طرف بینی) بسیار کوچکتر از سفیدی چشم در قسمت بیرونی حدقۀ چشم (به طرف گوش) است.

دلیل دیگری که کودک غالباً چپ چشم به نظر می رسد این است که وقتی به چیزی که در دستش قرار می دهیم نگاه می کند ناچار است چشم هایش را بیش از حد روی آن متمرکز سازد، چون دست هایش کوتاه تر هستند و چشم هایش نسبت به بزرگترها باید تقارب بیشتری داشته باشند.

علت اصلی و مهم برای معاینۀ فوری چشم های کودک در هنگامی که تردید دارید که آیا چشم هایش طبیعی و راست هستند یا نه، این است که در مورد کودک چپ چشم اگر زود به دادش نرسید و معالجات را برایش شروع نکنید، کور خواهد شد.

هنگامی که دو چشم هماهنگ نیستند و نمی توانند یک شیء را در تکمیل با یکدیگر ببینند، هر چشم منظرۀ جداگانه ای را می بیند و فرد دو تصویر خواهد دید و این مسئله او را ناراحت و کلافه می کند و به طور خودکار سعی می کند از نگاه کردن با یک چشم پرهیز کند تا تصویر اضافی حذف شود و به این ترتیب یکی از چشم ها، نه به خاطر تغییر فیزیکی، بلکه به خاطر مسئله ای روانی، کور می شود.

اگر این شیوه برای مدت طولانی ادامه پیدا کند، برگرداندن بینایی به آن چشم تقریباً غیرممکن می شود. این عارضه را تنبلی چشم می نامند.
کار چشم پزشک این است که بلافاصله چشم تنبل را وادار به کار کند، به این ترتیب که روی چشم سالم را برای مدتی طولانی بپوشاند. این احتمال هم هست که برای تشویق هماهنگی استفاده از دو چشم، عینک بدهد.

بعد نوبت به این می رسد که تصمیم بگیرد که آیا عمل جراحی لازم است تا نتیجۀ مطلوب به دست اید یا نه.

مادران غالباً می پرسند آیا درست است که اسباب بازی های بچه را به نرده های تختش آویزان کنند، چون کودک گاهی برای نگاه کردن به آنها چشم هایش را چپ می کند. اسباب بازی را درست نوک بینی بچه آویزان نکنید، ولی آویزان کردن آنها در جایی که دست کودک به آنها برسد، خیلی هم خوب است.

در نوزاد تازه به دنیا آمده، افتادگی پلک یک چشم نسبت به چشم دیگر و کوچک به نظر رسیدن یکی نسبت به دیگری، خیلی غیرعادی نیست. غالباً وقتی بچه بزرگ می شود این تفاوت ها به تدریج کمتر می شوند. برای اطمینان از مستقیم بودن چشم های کودک، باید آنها را دائماً معاینه کرد.