نمودار رشد قد کودکان، متفاوت است؟
با نگاه به تصویر یک کلاس درس، بچه‌های هم سن و سال را در شکل‌ها و اندازه‌های مختلف می‌بینید. برخی از بچه‌ها در مقایسه با همسالان خودشان بسیار کوچک هستند و برخی از آن‌ها یک سروشانه از کل کلاس بلندتر هستند.
با نگاه به تصویر یک کلاس درس، بچه‌های هم سن و سال را در شکل‌ها و اندازه‌های مختلف می‌بینید. برخی از بچه‌ها در مقایسه با همسالان خودشان بسیار کوچک هستند و برخی از آن‌ها یک سروشانه از کل کلاس بلندتر هستند. مقایسه‌ی آن‌ها با یکدیگر بسیار ساده است و می‌توانیم درباره‌ی آنچه دیده‌ایم این‌طور نتیجه بگیریم که بچه‌ها دارای سرعت رشد متفاوتی هستند. بزرگ، کوچک، بلند، کوتاه- تنوع قد و اندازه در میان بچه‌ها بسیار است.
عواملی مانند ژنتیک، جنسیت، تغذیه، فعالیت فیزیکی، بیماری‌ها، محیط، هورمون‌ها و سبک زندگی مانند تغذیه و فعالیت فیزیکی بر روی رشد قد و وزن بچه‌ها تأثیر می‌گذارد. بسیاری از این عوامل از خانواده‌ای به خانواده‌ی دیگر تفاوت می‌کنند. بنابراین چگونه یک پزشک با اندازه‌گیری قد و وزن بچه‌ها به عادی بودن رشد آن‌ها پی می‌برد؟ چگونه می‌توان فهمید که فرد در مسیر صحیح رشد قرار دارد؟ یا اینکه آیا بیماری‌ای بر روی فاکتور رشد تأثیر می‌گذارد یا نه؟
پزشک برای پاسخ به این‌گونه سؤال‌ها از نمودار رشد استفاده می‌کند. برخی از عوامل مربوط به نمودار رشد و چگونگی سلامت کودک در اینجا آمده است.
پسرها، ۰ تا ۲۴ ماهگی - قد و وزن
[dopts id="۲"]
دخترها، ۰ تا ۲۴ ماهگی - قد و وزن
[dopts id="۳"]
دخترها و پسرها، ۰ تا ۲۴ ماهگی - دور سر
[dopts id="۴"]
پسرها ۲ تا ۱۸ سالگی - قد، وزن و BMI
[dopts id="۵"]
دخترها ۲ تا ۱۸ سالگی - قد، وزن و BMI
[dopts id="۶"]
کودک من تا چه اندازه رشد می‌کند؟
رشد کودکتان در ماه اول: رشد کودکتان در این ماه به میزان یکسانی ادامه پیدا می‌کند و بین ۲٫۵ تا ۳٫۸ سانتی‌متر قد و بیش از ۹۰۷ گرم وزن پیدا می‌کند. تمام این اعداد میانگین هستند و ممکن است کودکتان سریع‌تر یا کندتر رشد کند و یا حتی رشدی ناگهانی داشته باشد.
رشد کودکتان در ماه دوم: رشد کودکتان در این ماه به میزان یکسانی ادامه پیدا می‌کند و بین ۲٫۵ تا ۳٫۸ سانتی‌متر قد و بیش از ۹۰۷ گرم وزن پیدا می‌کند.
رشد کودکتان در ماه سوم: کودکتان این ماه در حدود ۲٫۵ تا ۳٫۸ سانتی‌متر افزایش قد و ۶۸۱ تا ۹۰۷ گرم افزایش وزن پیدا می‌کند.
رشد کودکتان در ماه چهارم: در این سن رشد بچه‌ها در اندازه، مهارت‌های فیزیکی و توانایی آن‌ها در تعامل با جهان خارج ادامه پیدا می‌کند. بسیاری از نوزادان در ۴ ماهگی وزنشان دو برابر زمان تولد می‌شود. در این ماه نوزادان در حدود ۵۶۰ گرم وزن و ۲ سانتی‌متر قد اضافه می‌کنند.
رشد کودکتان در ماه پنجم: در ۵ ماهگی وزن تولد کودکان دو برابر شده است. در این ماه نیز کودکان ۵۶۰ گرم وزن و ۲ سانتی‌متر افزایش قد خواهند داشت.
رشد کودکتان در ماه ششم: در این ماه نیز کودکان بین ۴۵۰ تا ۵۶۰ گرم افزایش وزن و ۱ تا ۲ سانتی‌متر افزایش قد خواهند داشت.
رشد کودکتان در ماه هفتم: در این ماه هم کودکان به افزایش وزنشان میان ۴۵۰ تا ۵۶۰ گرم و افزایش قد ۱ تا ۲ سانتی‌متر ادامه می‌دهند.
رشد فرزندتان در ماه‌های هشتم، نهم، دهم، یازدهم و دوازدهم: با نزدیک شدن به یک‌سالگی رشد کودک هم آهسته‌تر می‌شود.
رشد کودکتان در ۱ تا ۲ سالگی: در این دو سال سرعت رشد کاهش پیدا می‌کند. در این مدت کودکتان ۲٫۲۷ کیلوگرم وزن و ۱۰ تا ۱۲ سانتی‌متر قد اضافه می‌کند. در مدت ۲ سال کودکان به نیمی از قد دوران بزرگسالی خود می‌رسند و اندازه‌ی سرشان تا ۹۰ درصد اندازه‌ی بزرگسالی رشد می‌کند.
رشد کودکتان در ۲ تا ۳ سالگی: بیشتر کودکان در ۳ سالگی حدود ۱٫۸ کیلوگرم وزن و ۵ تا ۸ سانتی‌متر قد اضافه می‌کنند.
رشد کودکتان در ۴ تا ۵ سالگی: این بچه‌ها سالانه در حدود ۲ کیلوگرم وزن و ۵ تا ۸ سانتی‌متر قد اضافه می‌کنند. یک بچه‌ی چهارساله‌ی معمولی وزنی در حدود ۱۸ کیلوگرم و قد ۱۰۰ سانتی‌متر دارد.
رشد کودکتان در ۶ تا ۱۲ سالگی: بچه‌ها با سرعتی یکنواخت در حدود ۶ تا ۷ سانتی‌متر در سال قدشان بلند می‌شود. وزن بچه‌ها هم سالانه تا زمان بلوغ بین ۲ تا ۳ کیلوگرم افزایش می‌یابد.
چرا پزشکان از نمودار رشد استفاده می‌کنند؟
نمودار رشد بخش استانداردی از هر معاینه را تشکیل می‌دهند. این نمودارها چگونگی رشد بچه‌ها را در مقایسه با بچه‌های دیگر که دارای سن و جنسیت یکسان هستند به مسئولین بهداشت و سلامت نشان می‌دهند. همچنین این نمودارها به پزشکان و پرستاران این امکان را می‌دهد تا با استفاده از الگوی افزایش قد و وزن، تناسب رشد را بررسی کنند. فرض کنیم بچه‌ای تا دوسالگی براساس الگوی رشد پیش می‌رفته و اکنون سرعت رشدش در مقایسه با دیگران بسیار کندتر شده است. چنین چیزی می‌تواند نشانه‌ی یک بیماری باشد. پزشکان با نگاه به نمودار رشد متوجه چنین تغییراتی می‌شوند.
آیا الگوی متفاوت رشد نشانه‌ی مشکل است؟
لزوماً این‌طور نیست. پزشک نمودار رشد را به همراه محتوای زندگی فرد مانند محیط زندگی، سلامت، پیشینه‌ی ژنتیکی بررسی می‌کند. آیا کودک نقاط عطف رشد را کامل کرده است؟ آیا نشانه‌های دیگری هم برای بیماری وجود دارد؟ قد و وزن پدر،مادر، خواهر و برادر بچه چقدر است؟ آیا بچه نارس به دنیا آمده است؟ آیا بچه دوره‌ی بلوغ را زودتر یا دیرتر از میزان میانگین شروع کرده است؟ پزشک با استفاده از تمامی این عوامل سعی در درک اعداد نمودار رشد می‌کند.
آیا همه‌ی بچه‌ها نمودار رشد یکسانی دارند؟
خیر. دختران و پسران نمودار رشد متفاوتی دارند. زیرا الگوهای رشد آن‌ها متفاوت است. قسمتی از نمودار مخصوص نوزادان از تولد تا ۲۴ ماهگی است. قسمتی دیگر مربوط به بچه‌های ۲ تا ۱۸ سال می‌شود. نمودارهای خاص هم برای آن‌هایی که شرایط استثنایی دارند مانند سندرم داون استفاده می‌شود.
صدک ایده‌آل برای فرزند من چیست؟
عدد ایده‌آلی وجود ندارد. بچه‌های سالم دارای اندازه‌ها و ابعاد گوناگونی هستند. یک نوزاد با نمودار رشد ۵ درصدی می‌تواند به‌اندازه‌ی یک نوزاد با نمودار رشد ۹۵ درصدی سالم باشد. بچه‌ها در طول زمان الگوی رشد یکسانی را دنبال می‌کنند. قد و وزنشان به یک میزان رشد می‌کند و با یکدیگر متناسب هستند. به این معنی که یک بچه معمولاً بر روی درصد معینی از منحنی رشد قرار می‌گیرد. بنابراین اگر پسری ۴ ساله بر روی خط ۱۰ درصد قرار دارد همیشه بر روی همین خط بوده و با همین الگو به رشد خود ادامه می‌دهد که نشانه‌ی خوبی است.
چه چیزی نشانه‌ی مشکل است؟
الگوی نمودار رشد متفاوت ممکن است نشانه‌ی بیماری باشد مانند:
هنگامی‌که صدک قد و وزن بچه از الگوی خاصی که قبلاً دنبال می‌کرده تغییر کند. برای مثال، قد و وزن بچه‌ای تا ۵ سالگی بر روی الگوی ۶۰ درصد قرار داشته و سپس در ۶ سالگی رشد قد به ۳۰ درصد کاهش پیدا کرده است. این ممکن است نشانه‌ی مشکلی در رشد باشد زیرا دیگر بچه از الگوی رشدش پیروی نمی‌کند. بسیاری از بچه‌ها در دوره‌های مختلف میزان درصد رشدشان تغییر می‌کند، نرخ رشد زمانی عادی است که از بچه‌ای تا بچه‌ی دیگر متفاوت باشد. این تغییرات در دوران طفولیت و بلوغ رایج است.
هنگامی‌که قد و وزن بچه‌ها با میزان مشابه هم رشد نمی‌کند. مثلاً میزان رشد قد پسری بر روی ۴۰ درصد و وزنش بر روی ۸۵ درصد قرار گرفته باشد (بنابراین او بلندتر از ۴۰ درصد بچه‌های هم سن خود و سنگین‌تر از ۸۵ درصد بچه‌های هم‌سنش می‌باشد). از سویی دیگر، اگر قد و وزنش بر روی ۸۵ درصد قرار داشته باشد و همین الگو را در طی زمان دنبال کند به این معنی است که او فردی عادی با میزان رشد بالاتر از نرخ متوسط است. اگر سؤالی درباره‌ی رشد فرزندتان یا نمودار رشد دارید با پزشکتان صحبت کنید.
برای ارسال نظر کلیک کنید
▼