تربیت کودک مسئولیت پذیر، چند روش موثر

تشویق کودکان نوپا به انجام کارهای روزانه کاری چالش‌برانگیز و سخت است. تمام کار‌های روزمره و عادی مانند مرتب کردن اسباب‌بازی‌ها و تمیز کردن اتاق برای کودکان نوپا فعالیتی بیزار‌کننده، کسل‌کننده و یکنواخت به نظر می‌رسد. آن‌ها ممکن است این احساس ناخوشایند را با خود تا سنین دبستان و دبیرستان هم، حمل کنند و از انجام کار‌های عادی و روزانه‌ی خانه طفره روند. بهتر است از همان دوران کودکی و در سنین نو‌پایی تاثیر خوشایندی از انجام کار‌های روزمره در ذهن کودک باقی بماند. ما در ادامه شما را با چند روش تشویق کودکان نوپا به انجام کارهای روزانه آشنا می‌کنیم.

تشویق کودکان نوپا به انجام کارهای روزانه
Shanna Donhauser درمان‌گر خانواده و کودک از موسسه‌ی درمانی Happy Nest واقع در سیاتل آمریکا می‌گوید:
-تشویق کودکان نوپا به انجام کار‌های روزانه فایده‌های زیادی دارد. منظور از کار‌‌های روزانه و عادی، وظایفی است که اعضای خانواده باید برای تمیز نگاه داشتن و به جریان انداختن کار‌‌های خانه انجام دهند. باید کودکان نو‌پا را به عنوان بخشی از اعضای خانواده تشویق به قبول مسئولیت در این زمینه کرد.
به محض اینکه کودکان شروع به راه رفتن می‌کنند، آمادگی قبول مسئولیت‌ها را پیدا می‌کنند. این مسئولیت‌ها می‌تواند خیلی بزرگ هم نباشد. آنها می‌توانند با راهنمایی شما، اسباب‌بازی‌های خودشان را تمیز کنند. همچنین لباس‌های کثیف خودشان را در سبد لباس چرک‌‌ها قرار دهند. شما به عنوان والدین کودک می‌توانید او را در انجام وظایف سخت‌تر همراهی کنید. الگو‌پذیری کودکان از والدین خود بسیار زیاد است. به کودکان نو‌پا تمیز کردن میز غذا‌خوری و پیشخوان آشپزخانه را آموزش دهید. در آشپزی هم می‌توانند شما را همراهی کنند. همه‌ی این‌ها بستگی به نوع رفتار والدین و روش‌های تشویق کودکان نوپا به انجام کارهای روزانه دارد.
Donhauser در ادامه گفت:
قبول مسئولیت‌های منطقی و معقول توسط کودکان باعث رشد فکری او خواهد شد. همچنین قبول مسئولیت، باعث ایجاد احساس سازندگی، مفید و مهم بودن و افزایش اعتماد به نفس در آنها می‌شود. همین‌طور رشد مهارت‌های اجتماعی و عاطفی در آنها بالا می‌برد.
کودکان معمولا در مدیریت زمان و انجام کار‌های پیچیده با مشکل مواجه می‌شوند. والدین می‌توانند با انتخاب گزینه‌های ساده‌تر، به آنها در انجام کار‌های سخت و پیچیده کمک کنند. Donhauser می‌گوید:
-به عنوان مثال اگر عادت دارید بعد از غذا، بلافاصله میز را تمیز کنید، انجام این کار را به کودکتان بسپارید یا مثلا چند تا از اسباب‌بازی‌های کودک را بعد از پایان بازی، در جای مخصوص خود قرار دهید. زمانی که شما کار‌های خانه یا مسئولیت‌ها را به صورت عملی منظم و روزانه انجام می‌دهید، کودکان هم با دیدن شما، اشتیاق بیشتری به همکاری نشان می‌دهند.

روش‌هایی برای تشویق کودکان نوپا به انجام کارهای روزانه
۱. آموزش را با سن کودک تنظیم کنید
سعی کنید، متناسب با سن کودک و به مرور، انجام کار‌های خانه و مسئولیت‌پذیری را به کودک خود آموزش دهید.
۲. مشارکت والدین با کودک
سعی کنید کار‌های روزانه را با همکاری کودکان خود انجام دهید. به کودک خود نشان دهید که برای انجام کار‌ها به کمک او نیاز دارید. این روش، هم برای کودک سر‌گرم‌کننده‌تر است و هم به آنها یاد می‌دهد که کار‌ها را نیمه‌تمام، رها نکنند.
۳. روال معمول کار‌‌ها را حفظ کنید
انجام کار‌های خانه به شکل روتین و منظم یکی از بهترین راه‌های تشویق کودکان نوپا به انجام کارهای روزانه است. آنها یاد می‌گیرند نباید از انجام کار‌ها طبق روال معمول خود، طفره روند.
۴. نیازی به پاداش نیست

کودکان نو‌پا هم مانند سایر اعضای خانواده در یک خانه زندگی می‌کنند و باید یاد بگیرند که سهمی در کار‌های خانه داشته باشند. بنابر‌این بابت کار‌هایی که در خانه انجام می‌دهند، نیاز به پاداش وجود ندارد. خود‌کفایی، با ارزش‌ترین پاداشی است که به او می‌دهید.
کودکان لجباز ممکن است تمایلی به تمام کردن کار‌‌ها نداشته باشند. ممکن است کاری که در این سن همراه با کودکانتان انجام می‌دهید، بیش از حد معمول، طول بکشد. ولی بدانید انجام این کار‌ها فقط به خاطر آموزش مسئولیت‌پذیری به کودکان است. تشویق کودکان نوپا به انجام کارهای روزانه مهارت‌های مهمی مانند قدرت انجام کار‌های گروهی را در آنها ایجاد می‌کند. این مهارت‌ها از آنها انسان‌های موفقی در آینده می‌سازد.
Donhauser در ادامه می‌گوید:
-زمانی که در حال پاک کردن پنجره هستید، با یک حوله، نحوه‌ی تمیز کردن آن را به کودک آموزش دهید. بعضی از کودکان نیاز به همراهی و ارتباط با والدین به منظور انجام دادن کارهایشان دارند. مثلا بعضی از کودکان نمی‌توانند اسباب‌بازی‌ها را به تنهایی پاک کنند. حضور و مشارکت شما تاثیر مثبتی روی آموزش می‌گذارد. اگر والدین در انجام کار‌های خانه، کودکان را همراهی کنند و نحوه‌ی درست انجام کار‌ها را به آن‌ها نشان دهند، کودکان معمولا در یاد‌گیری ثابت‌قدم هستند.
در مورد اینکه به کودکان باید در قبال انجام کار‌های روزانه پاداش تعلق بگیرد یا نه، هنوز اختلاف نظر وجود دارد. نکته‌ی مهم این است که کودکان باید در انجام کار‌های خانه سهیم باشند و نحوه‌ درست انجام کار‌ها را یاد بگیرند.