بی نظمی ضربان قلب در کودکان، انواع آن
بی‌نظمی ضربان قلب یا اریتمیا [آریتمی] مثل مورد بزرگسالان ممکن است در کودکان نیز ایجاد شود.
بی‌نظمی ضربان قلب یا اریتمیا [آریتمی] مثل مورد بزرگسالان ممکن است در کودکان نیز ایجاد شود. در چنین مواردی ملاحظات خاص مربوط به کودکان میتواند به شناسایی علایم و درمان اختلال کمک کند.
پزشک ممکن است از کودک بخواهد تا علایم وضعیتهای دشوار مبتلابه خود را توصیف نماید. پزشک در عین حال ممکن است از تاریخچه خانوادگی و پزشکی کودک سؤال کند. پاسخ به این پرسش‌ها میتواند خطر بروز آریتمی را در کودک مشخص سازد. در عین حال امکان توصیه به انجام تست‌های تشخیصی در مورد آریتمی وجود دارد.
سندرم QT طولانی
همانند دیگر آریتمیها، سندرم QT طولانی (LQTS) یک اختلال سیستم الکتریکی قلب است.
وقتی کودکی دچار LQTS باشد، بطن چپ قلب برای انقباض و انبساط به زمانی بیش از حد طولانی نیاز دارد. شکاف زمانی مورد نیاز برای تکمیل یک چرخه را میتوان اندازه‌گیری و با میانگین نرمال این زمان برای کودکان مقایسه کرد.
نام این وضعیت برگرفته از حروف مرتبط به امواج ایجاد شده توسط پیامهای الکتریکی قلب در هنگام ثبت آن توسط الکتروکاردیوگرام (ECG یا EKG) است. فاصله میان حروف Q و T کُنش بطن‌ها را تعریف میکند. پس سندرم QT طولانی یا LQTS به این معنی است که شکاف زمانی بین نقاط Q و T در شبه امواج بسیار طولانی است حتی اگر کسری از ثانیه باشد.
LQTS ممکن است ارثی باشد، و در کودکان سالم از لحاظ دیگر ایجاد شود. دیگر کودکان ممکن است دچار LQTS اکتسابی باشند، که برخی از اوقات به عنوان یک عارضه جانبی مصرف برخی داروها ایجاد میشود.
بعضی آریتمیهای مرتبط به LQTS میتوانند باعث ایست قلبی ناگهانی شوند و به شکل بالقوه کشنده هستند. ناشنوایی نیز ممکن است بر اثر یکی از انواع LQTS ارثی بروز کند.
علایم LQTS
این احتمال هست که LQTS در کودکان فاقد هر علامتی باشد. کودکان دچار علامت ممکن است موارد زیر را تجربه کنند:
- غش کردن (سنکوپ)
- بی‌نظمی ضربان یا ضربآهنگ قلب
- لرزش و کوبش در قفسه سینه
کودکان مبتلاء به LQTS ممکن است QT طولانیتر از میزان نرمالی را در طول ورزش، در شرایط مبهوت شدن یا وحشت بر اثر سر و صدا، یا در هنگام غلیان احساساتی مثل ترس، خشم یا درد، تجربه کنند.
اگر کودکی دچار دوره‌های سنکوپ شود، یا اگر خانواده کودک دارای تاریخچه غش کردن یا مرگ ناگهانی مرتبط به مسائل قلبی باشد، در این وضعیت LQTS باید به عنوان یک علت بالقوه مورد کاوش قرار گیرد. پزشک ممکن است انجام یک تست ورزش را در کنار الکتروکاردیوگرام توصیه کند.
LQTS چگونه درمان میشود؟
درمان LQTS در کودکان شامل استفاده از داروهایی مثل بتا بلوکرها و اقدامات جراحی مثل کارگذاری کاردیوورتر دفیبریلاتور قابل کشت (ICD) است.
پزشک کودک همچنین ممکن است مصرف هر گونه دارویی را که به عنوان طولانی کننده فواصل QT شناخته میشود محدود کند.
انقباضات نارس
انقباضات نارس یا اضافی مــیتواند باعث ایجاد بی‌نظمی ریتم قلبی در کودکان شود. ضربان نارسی که در دهلیز بالایی (آتریا) شروع میشوند انقباضات نارس آتریال یا PACs نامیده میشوند. انقباضات نارس ونتریکولار (بطنی) یا PVCs در بطن‌ها شروع میشوند.
وقتی انقباض در هر محفظه قلبی به صورت نارس بروز میکند، به طور معمول مکثی وجود دارد که باعث میشود تا ضربان بعدی با نیروی بیشتری همراه باشد. اگر کودک یا نوجوانی می‌گوید که قلب وی "یک ضربان را رد میکند" این به طور معمول ضربان پرنیروتر است که سبب بروز چنین حسی در کودک یا نوجوان میشود.
علل و درمان
ضربان نارس در کودکان و نوجوانان شایع است.
معمولاً علتی برای این اختلال نمیتوان یافت و به هیچ درمان خاصی نیز نیاز نیست. ضربان نارس ممکن است خود به خود برطرف شود. حتی اگر ضربان نارس در کودک برای مدتی ادامه یابد، این وضعیت علتی برای نگرانی ندارد. هیچ محدودیتی برای فعالیتهای نرمال کودک ایجاد نمیشود.
هر از گاه این احتمال هست که ضربان قلبی نارس بر اثر بیماری یا آسیب دیدگی قلب ایجاد شود. اگر دکتر ظن به این مورد داشته باشد، تست‌های تکمیلی را برای ارزیابی سلامت قلب کودک در دستور کار قرار خواهد داد.
تاکیکاردیا (تاکی‌کاردی)
تاکی‌کاردی به ضربان قلب بیش از حد تند اشاره دارد.
چگونگی تعیین و تعریف این وضعیت به سن و شرایط فیزیکی کودک بستگی دارد.
برای مثال، تاکی‌کاردی در نوزادان به ضربان قلب بیش از ۱۶۰ ضربه در دقیقه اطلاق میشود. یک نوجوان زمانی دچار تاکی‌کاردی تلقی میشود که ضربان قلب وی در حالت استراحت بیش از ۹۰ ضربه در دقیقه باشد.
تاکی‌کاردی سینوسی
تاکی‌کاردی سینوسی یک افزایش نرمال در ضربان قلب است. این وضعیت در کودکان شایع است و به طور معمول هیچگونه درمانی در مورد آن نیاز نیست. در برخی موارد، تاکی‌کاردی سینوسی به همراه تب، هیجان‌زدگی یا ورزش بروز میکند.
تاکی‌کاردی سینوسی در عین حال ممکن است بر اثر افزایش فعالیت تیروئید یا اختلالاتی مثل آنمی (کاهش گلبولهای قرمز خون) بروز کند، اگرچه این مورد نادر است. در چنین مواردی، تاکی‌کاردی معمولاً پس ار رفع مشکل زیربنایی از بین میرود.
تاکی‌کاردی سوپراونتریکولار یا فوق بطنی (SVT)
شایع‌ترین نوع تاکی‌کاردی در کودکان تاکی‌کاردی سوپراونتریکولار (SVT) است. SVT در عین حال تاکی‌کاردی آتریال، تاکی‌کاردی آتریال پروکسیسمال (PAT) یا تاکی‌کاردی سوپراونتریکولار پروکسیسمال (PSVT) نامیده میشود.
وقتی کودکی دچار SVT باشد، پیامهای الکتریکی در دهلیزهای فوقانی قلب به شکلی غیر نرمال بروز میکنند. این وضعیت باعث ایجاد اختلال در تکانش‌های نشأت گرفته از نود سینوآتریال (SA) یا پیس‌میکر طبیعی قلب میشود. اختلال مزبور به ایجاد ضربان قلب تندتر از حالت نرمال منجر می‌گردد.
SVT در اطفال
SVT ممکن است در اطفال ایجاد شود. SVT به طور معمول با ضربان قلب بالاتر از 220 ضربان در دقیقه در وضعیت استراحت همراه است. اطفال دچار SVT همچنین ممکن است تندتر از حالت نرمال نفس بکشند، یا بدغلغتر یا خوابآلودهتر از حالت معمول به نظر برسند. در صورت تشخیص و درمان کامل، SVT یک وضعیت کوتاه مدت در اطفال محسوب میشود. علایم اغلب در طول چند ماه از بین میروند.
در برخی موارد، SVT را حتی میتوان در زمانی که بچه دوران جنینی را پشت سر میگذارد تشخیص داد. در این وضعیت به زن باردار توصیه میشود تا داروهایی را برای کُند کردن ضربان قلب بچهای که در رحم دارد مصرف کند.
SVT در کودکان و نوجوانان
SVT در مورد اغلب کودکان و نوجوانان اختلالی کشنده محسوب نمیشود. درمان فقط هنگامی در دستور کار قرار میگیرد که دوره‌های SVT طولانی بوده یا بروز آن مکرر باشد. کودکان بزرگ‌تر بیشتر محتمل است که دچار SVT شوند.
کودک دچار SVT ممکن است از سریع بودن ضربان قلب خود آگاه باشد، و دیگر علایم در این مورد شامل موارد زیر است:
- تپش قلب
- سرگیجه
- سبکی سر
- ناراحتی قفسه سینه
- آشوب معده
- ضعف
در اغلب موارد، SVT باعث محرومیت کودک در لذت بردن از فعالیتهای نرمال زندگی خود نمیشود. ممکن است برای تحت کنترل نگه داشتن تاکی‌کاردی به مصرف دارو نیاز باشد. در عین حال دکتر ویزیت گهگاهی کودک را برای پایش وضعیت وی در برنامه کار خود قرار خواهد داد.
برخی کودکان میتوانند راه‌هایی را برای کند کردن ضربان قلب خود یاد بگیرند. برای مثال، مانور والسالوا - بستن بینی و دهان و زور زدن برای انجام عمل بازدم - میتواند به کودک در کند کردن ضربان قلب خود کمک کند.
رویکردهای درمانی
درمان SVT به طور معمول شامل تمرکز بر توقف دوره کنونی اختلال و پیشگیری از برگشت آن متمرکز میشود. سن کودک نیز به آگاهی وی از رویکرد درمانی توصیه شده کمک میکند.
گزینه‌های درمانی SVT برای کودکان شامل موارد زیر است:
- دارودرمانی، شامل داروهای داخل وریدی
- ابلیشن (قطع، فرسایش)، یا استفاده از یک لوله نازک و منعطف که از طریق بینی وارد بدن میشود
- کاردیوورسیون، که یک شوک الکتریکی خفیف به دیواره قفسه سینه است
سندرم وُلف - پارکینسون - وایت
در این اختلال، مسیر الکتریکی میان دهلیزهای فوقانی و دهلیزهای تحتانی قلب کودک دچار سوءعملکرد شده و این وضعیت باعث میشود تا پیامهای الکتریکی به شکل نارس به بطن‌ها برسند.
تکانش‌های الکتریکی مزبور ممکن است به آتریا "عقب‌نشینی" کنند. این کمانه کردن پیامهای الکتریکی میتواند به سرعت بیش از حد ضربان قلب منجر شود.
اغلب اوقات داروها در بهبود سندرم ولف- پارکینسون- وایت مؤثرند. در موارد نادر که دارو کارآیی ندارد، دیگر گزینه‌های درمانی شامل ابلیشن کاتتر و عمل جراحی است.
تاکی‌کاردی ونتریکولار (بطنی)
تاکی‌کاردی ونتریکولار (VT) ضربان سریع قلبی است که در محفظه‌های پایینی قلب کودک شروع میشود.
این اختلال ناشایع است اما به شکل بالقوه اختلالی جدی است. در برخی موارد تاکی‌کاردی ونتریکولار میتواند تهدیدی برای زندگی باشد و نیاز به مراقبت پزشکی فوری دارد.
تاکی‌کاردی ونتریکولار ممکن است نتیجۀ بیماری قلبی جدی باشد. گاهی از اوقات، این اختلال در کودکان سالم از لحاظ دیگر بروز میکند.
تست‌های تخصصی شامل عمل اینتراکاردیاک الکتروفیزیولوژیک ممکن است برای ارزیابی تاکی‌کاردی و همچنین اثربخش بودن داروهای مورد استفاده برای درمان آن نیاز باشد. دیگر گزینه‌های درمانی ممکن شامل ابلیشن رادیوفرکانسی و عمل جراحی است.
برخی از اشکال تاکی‌کاردی ونتریکولار ممکن است نیاز به درمان نداشته باشند.
برادیکاردی
برادیکاردی به معنی ضربان قلب بیش از حد کُند است.
آنچه کند تلقی میشود به چند عامل شامل سن بچه بستگی دارد.
نوزادان به طور معمول فاقد ضربان قلب زیر ۸۰ ضربه در دقیقه هستند. یک ورزشکار نوجوان ممکن است در حالت استراحت دارای ضربان قلبی معادل ۵۰ ضربان در دقیقه داشته باشد.
سندرم سینوس بیمار
وقتی که نود سینوس پیامهای الکتریکی خود را به شکل کامل ارسال نمی‌کند، ضربان قلب کند میشود. به این وضعیت زیر عنوان سندرم سینوس بیمار اشاره می‌گردد. سندرم سینوس بیمار میتواند باعث برادیکاردی یا تاکی‌کاردی شود.
کودک دچار سندرم سینوس بیمار ممکن است دچار خستگی، گیجی یا غش کردن شود. برخی کودکان فاقد علامتند.
این اختلال در کودکان غیر معمول است. اختلال مزبور گاهی از اوقات در کودکان دارای سابقه جراحی قلب باز دیده میشود.
گزینه‌های درمانی شامل استفاده از دارو، پیس‌میکر مصنوعی یا ترکیبی از هر دو مورد است.
بلوک قلبی کامل (بلوک کامل قلبی)
بلوک قلبی هنگامی بروز میکند که پیامهای الکتریکی قلب قادر نیستند تا به شکل نرمال از دهلیزهای بالایی به دهلیزهای پایینی انتقال یابند. بدون ایمپالس‌های الکتریکی از نود سینوآتریال، بطن‌ها کماکان منقبض شده و خون پمپاژ میکنند، اما سرعت این روند کمتر از میزان معمول خواهد بود.
بلوک قلبی ممکن است بر اثر بیماری یا آسیب دیدگی عضله قلب در کوران عمل جراحی اتفاق بیفتد. یک نوع بلوک قلبی یعنی بلوک قلبی مادرزادی، ممکن است در دوران جنینی ایجاد شود.
درمان کامل بلوک قلبی نیاز به استفاده از پیس‌میکر مصنوعی دارد.
چکلیست برای والدین کودکان دچار آریتمی
روش بررسی ریت قلبی فرزند خود را بیاموزید.
ممکن است از والدین خواسته شود برای کمک به پایش آریتمی در کودک ضربان قلب وی را بررسی کنند.
والدین میتوانند این کار را از طریق گرفتن نبض بچه، یا با گوش دادن به قلب با استفاده از استتوسکپ انجام دهند. برای محاسبه دقیق ضربان قلب در دقیقه نیاز است یک ساعت دارای ثانیه‌شمار در دسترس باشد. مشروح برخی جزئیات از سوی پزشک به والدین آموزش داده میشود.
روش کند کردن ضربان قلب کودک خود را یاد بگیرید
اگر کودک دچار دوره‌های برگشت کننده تاکی‌کاردی باشد، آنگاه این احتمال وجود دارد که پزشک راه‌هایی را برای کند کردن ضربان قلب بچه به والدین آموزش دهد.
گاهی از اوقات سرفه کردن یا حبس هوا در سینه مفید است. برخی مواقع استفاده از آیس پک بر روی صورت میتواند مفید باشد. مانور والسالوا نیز مؤثر است.
مردم همیشه باید توصیه‌های پزشک را به شکل دقیق انجام دهند. مردم نباید در صورتی که این توصیه‌ها را دقیق درک نکردهاند از سؤال کردن واهمه داشته باشند.
درک و مدیریت دارودرمانی
والدین کودک مصرف کننده دارو برای آریتمی باید دارو را رأس زمان تعیین شده به کودک بدهند. برخی داروهای آریتمی باید در فواصل زمانی منظم در طول روز به کودک داده شود.
داروها همواره باید دقیقاً بر مبنای دوز توصیه شده به بچه داده شود. مصرف دارو را هرگز نباید بدون مشورت قبلی با پزشک قطع کرد.
اقدامات CPR و اورژانسی را یاد بگیرید
تمامی والدین باید CPR را یاد بگیرند. مردم باید بتوانند به نجات جان کودک خود شامل موارد بروز سندرم مرگ ناگهانی نوزاد (SIDS) کمک کنند.
مهارت‌های CPR شامل شناسایی نشانههای مشکلات تنفسی و ایست قلبی، اگر کودک شما دچار بیماری قلبی بوده یا در ریسک آریتمیهای تهدیدگر زندگی قرار داشته باشد، حیاتی است.
دستگاه ایمپلنت شده برای کودک را بشناسید و مدیریت آن را یاد بگیرید
اگر برای کودک شما از ICD یا پیس‌میکر استفاده شده باشد، پزشک یا پرستار چگونگی کارکرد دستگاه را به شما آموزش خواهد داد.
بدانید که از چه چیزی باید اجتناب شود
این موضوع مهم است که مردم و بچه‌های آنان از فعالیتها یا داروهایی که میتوانند باعث آریتمی شوند باخبر باشند. در این مورد پزشکان یا پرستاران میتوانند اطلاعات لازم را در اختیار مردم بگذارند.
منبع:
مهرین
برای ارسال نظر کلیک کنید
▼