درمان اسهال و استفراغ کودکان، بهترین و جدیدترین دارو

سرماخوردگی و در مقابل آن گرمازدگی از جمله دلایل مبتلا شدن کودکان به اسهال و استفراغ میباشد.

سرماخوردگی و در مقابل آن گرمازدگی از جمله دلایل مبتلا شدن کودکان به اسهال و استفراغ میباشد. در این مقاله می خواهیم مناسب ترین و مؤثرترین داروی ضد اسهال و استفراغ کودکان را به شما معرفی کنیم.
داشتن حال خوب نعمتی است که هر پدر و مادری آنرا برای کودک خود آرزو می کند. کودکان در مراحل مختلف زندگی خود ممکن است به دلایل مختلفی اسهال و استفراغ را تجربه می کنند که این موضوع برای والدینشان نگران کننده است. اسهال کودکان در چند ساعت ابتدایی به صورت استفراغ و پس از گذشت ۱۲ تا ۲۴ ساعت اسهال بروز می‌کند. اسهال گاهی با تب همراه بوده و در مواردی هم ممکن است تب وجود نداشته باشد.
در حالت کلی اسهال باعث کم آبی بدن می شود. اسهال در کودکان منجر به کم آبی بدن می شود که نشانه های آن عبارتند از: کم شدن دفعات ادرار، کاهش حجم ادرار، ادرار با بوی زیاد و سیاه رنگ، خشکی دهان، چشم های فرورفته، گریهٔ بدون اشک، گیجی، تنفس سریع یا آهسته و ملاج فرو رفته، ضربان سریع قلب، و کاهش در پاسخگویی. ولی مدفوع روان اما بدون آب در کودکانی که از شیر مادر تغذیه می‌کنند می‌تواند طبیعی باشد.

چرا کودکان به اسهال و استفراغ مبتلا می شوند؟
- تجربه ثابت کرده که یکی از علل شایع اسهال وخیم در کودکان غذاهائی هستند که به طور نامناسب تهیه و یا منجمد شده اند، به خصوص در مکان هائی مانند پیک نیک و اردو و سفر و هنگام قطع برق که امکانات یخچال و اجاق گاز در دسترس نیست. عمده‌ترین دلیل اسهال عفونت روده‌ها است که ممکن است در پی این شرایط به وجود بیاید: ویروس، باکتری، انگل یا وضعیتی که به عنوان اسهال و استفراغ شناخته می‌شود. این آلودگی‌ها معمولاً از طریق غذا یا آبی حاصل می‌شوند که آلوده به مدفوع شده‌اند یا مستقیماً از فردی منتقل می‌شوند که به این بیماری آلوده شده است.
- در نوزادان و طی ماه های اول، استفراغ شایع است اما در صورتی که استفراغ به طور مکرر اتفاق بیفتد و با کاهش وزن، شیر نخوردن و تب مکرر همراه باشد نیاز به پیگیری دارد.گاهی مادرها از اینکه نوزادشان در روز اول تولد دچار استفراغ خونی می شوند، نگران هستند ولی جای نگرانی نیست و خون موجود در استفراغ همان خونی است که کودک هنگام تولد می بلعد. این مسئله با یک یا دو بار شستشوی معده برطرف می شود.
- عفونت نیز می تواند موجب تهوع و استفراغ شود.
- حساسیت به پروتئین شیر نیز در بعضی از کودکان، به خصوص آنهایی که از شیر گاو تغذیه می کنند ممکن است باعث تهوع، استفراغ و اسهال شود.

توصیه های کاربردی:
- حتما باید دنبال جبران آب از دست رفته بدن کودکانی که سنشان پایین است و استفراغ مکرر دارند، باشیم.
- تهوع و استفراغ ناشی از گرمازدگی و مسمومیت غذایی در کودکان شایع است. این بیماری نیاز به درمان حمایتی دارد و به مرور و ظرف مدت چند ساعت برطرف خواهد شد.
- استفاده از نوشابه به عنوان جایگزین آب بدن ممنوع است ولی آب میوه هایی مانند آب سیب، دوغ، آب معمولی و محلول او آر اس مفید هستند.
- غذاهای چرب و شیرین باعث تشدید علائم می شوند چون این دو به مدت طولانی تری داخل معده می مانند.
- غذا باید با حجم کم، با قاشق های کوچک به کودک داده شود. محلول او آر اس نیز بهتر است خنک باشد. معده ناراحت، غذاهای سرد را بهتر از غذاهای گرم تحمل می کند.
- از مواد غذایی مناسب مانند ماست و پنیر، استفاده کنید و از شیرین کننده های مصنوعی استفاده نکنید.

معرفی داروهای ضد اسهال و استفراغ:
خانواده هایی که تمایل به درمان های خانگی هستند می توانند با استفاده از آب برنج یا جو، اسهال و استفراغ کودک خود را درمان کنند. (جو با برنج را بسیار نرم بپزید، آبکش کنید و مایع به دست آمده را با پستانک به کودک بدهید، به هر دو فنجان آب، یک چهارم قاشق مربا خوری نمک بیفزایید). کودکانی که دچار اسهال هستند و به طور مرتب محلول ORS را مصرف می‌کنند الکترولیت‌ها و یون‌های از دست رفته بدنشان با این محلول جبران می شود؛ ما نباید به این کودکان به تنهایی آب بدهیم، زیرا نوشیدن آب به تنهایی و به طور مکرر حتی می‌تواند در مواردی که اسهال و استفراغ شدید باشد منجر به تشنج شود؛ ما همچنین باید به کودکانی که مبتلا به اسهال و استفراغ هستند غذا‌های سهل‌الهضم مانند برنج، سوپ حاوی هویج، سیب زمینی و فیله مرغ را به دفعات زیاد و مقدار کم بدهیم.
البته والدینی هم که درمان با داروهای شیمیایی را مؤثرتر می دانند! نباید خوددرمانی کنند. استفاده از هر نوع داروهای ضد اسهال و استفراغ هر چند ظاهراً داروی بی خطری باشد اما این داروها می توانند باعث بروز علائمی در کودکان می شوند. اگر تهوع و استفراغ علت خاصی نداشته باشد، بدون درمان هم بهبود می یابد ولی در صورتی که دارو تجویز شود و بیماری هم خطرناک باشد، مصرف دارو باعث پنهان کردن علائم می شود و تاخیر درمانی رخ می دهد. پس تجویز دارو فقط باید با نظر پزشک معالج باشد. داروها که در ادامه اسامی آنها را می بینید در درمان اسهال کودکان مؤثرند.
- قرص ضد اسهال لوپرامید
- قرص دیفنوکسیلات
- قرص دی سیکلومین
- قرص بیسموت ساب سیترات
- قرص بلادونا پی بی
- قرص هیوسین
۱- قرص لوپرامید(Loperamid):
لوپرامید اثرات ضد ترشحی نیز دارد که برای درمان اسهال بسیار مفید است . این دراو کالمودولین، پروتئین متصل شونده به کلسیم را مهار می کند و ترشح یون کلر را کنترل می نماید. این دارو به شکل قرص و کپسول ۲ میلی گرمی در بازار دارویی ایران به همراه شربت ۱ mg/ 5ml در بازار دارویی دنیا موجود می باشد و در کنترل اسهال حاد و مزمن به کار می رود. عوارض کلی قرص لوپرامید شامل خواب‌آلودگی، سرگیجه، خستگی، تهوع، استفراغ، خشکی دهان، ناراحتی معده و یبوست، حساسیت، نفخ، درد شکم یا تب می‌باشد.
۲- قرص دیفنوکسیلات(Diphenoxylate):
قرص دیفنوکسیلات دارویی برای درمان اسهال و بیماری‌های التهاب روده می‌باشد. اسم این قرص دیفنوکسیلات می باشد و مصرف آن برای کودکان زیر ۲ سال ممنوع است مگر با تجویز دکتر و به صورت یک چهارم قرص….دیفنوکسیلات به‌صورت کمکی در درمان علامتی اسهال‌ های مزمن و حاد، (به خصوص اسهال های ویروسی) و همچنین کولیت اولسرز خفیف و مزمن مصرف می‌شود. تاری دید یا خشکی پوست از عوارض دیفنوکسیلات است. این دارو با کاهش دادن حرکات روده زمان عبور غذا از روده‌ها و جذب آب اضافی را افزایش می‌دهد و در نتیجه سبب کاهش میزان اسهال می‌شود. توجه داشته باشید که دیفنوکسیلات دارویی است برای رفع علایم اسهال و به هیچ وجه علت زمینه‌ای اسهال را درمان نمی‌کند. مصرف طولانی مدت دارو ممکن است موجب بروز تحمل و استفاده مقادیر زیاد آن موجب وابستگی به دارو شود.
۳- قرص دی سیکلومین dicyclomine:
برای کودکان دی سیکلومین دارویی است که به اشکال مختلف اعم از قرص ، آمپول و شربت توزیع می شود . دی سیکلومیـن علاوه بر مصارف اصلی به عنوان داروی کمکی برای اسهال نیز استفاده میشود. داروی دی سیکلومـین با مهار گیرنده های استیل کولین سبب برطرف شدن منقبض بودن عضله های جداره ای روده می شود. و از تاثیرات ضد اسپاسم آن باید بدانید که تاثیر مستقیم و غیر اختصاصی به روی عضله های صاف می گذارد. شیرخوارانی که سنشان کمتر از شش ماه است نیابد برایشان از شربت دی سیکلومیـن استفاده شود. مصرف این دارو در بیمارانی که پرکاری تیروئید دارند، بیمارانی که دچار شریان کونر قلب و آرتیمی قلب، نارسایی احتقانی قلب هستند ممنوع می باشد. همچنین بیماران کبدی و کلیوی نمی توانند از این دارو استفاده کنند.
۴- هیوسین (HYOSCINE):
هیوسین در رده درمانی آنتی کولینرژیک قرار گرفته و به اشکال دارویی قرص و آمپول وجود دارد. بهبود دردهای روده‌ای و تسکین برخی از دردهای شکمی از جمله موارد مصرف داروی هیوسین می‌باشد. درواقع این دارو انقباض و گرفتگی‌های عضلات جداره روده را رفع می‌کند و مستقیما روی دستگاه گوارش تاثیر می‌گذارد. به علاوه یکی از روش‌های کمکی درمان اسهال استفاده از داروی هیوسین می‌باشد. درواقع کارهیوسین شل کردن عضلات دیواره معده، روده، مجرای صفرا و دستگاه ادراری است.
۵- بلادونا پی بی (Belladonna PB):
بلادونا پی بی جزو داروهای گوارشی است که برای کنترل دل درد استفاده می‌شود. بیماری سندروم روده تحریک پذیر (IBS)، اسهال ویروسی و درد شکمی از مواردی است که برای درمان آن می‌توان این دارو را مصرف کرد. این دارو ترکیبی از آتروپین، هیوسین و فنوباربیتال بوده و به صورت قرص و شربت تولید و به فروش می‌رسد. مقدار مصرف ایندارو برای کودکان با وزن ۹-۵ کیلوگرم به مقدار ۷۵/۰-۵/۰ میلی‌لیتر، ۱۴-۱۰ کیلوگرم مقدار ۲-۲۵/۱ میلی‌لیتر، ۲۴-۱۵ کیلوگرم ‏مقدار ۵/۲ میلی‌لیتر، ۳۴-۲۵ کیلوگرم مقدار ۵-۷۵/۳ میلی‌لیتر، ۴۰-۳۵ کیلوگرم ۵/۷-۵ میلی‌لیتر از الگزیر هر ۶-۴ ‏ساعت مصرف می‌شود.
۶- قرص بیسموت ساب سیترات (Bismuth Subcitrate):
قرص بیسموت ساب سیترات برای درمان ناراحتی های معده و روده و نیز اسهال مسافرتی استفاده می‌شوند. این دارو همچنین در ترکیب با داروهای دیگر در درمان عفونت‌های گوارشی هلیکوباکتر پیلوری به کار می‌رود. بیسموت دارای اثر ضد میکروبی بر پاتوژر‌های باکتریایی و ویروسی دستگاه گوارش است. این دارو اسید معده را تا حدی خنثی می‌کند. بیسموت ساب سیترات اغلب به شکل قرص در داروخانه‌ها موجود است. دفع این دارو از راه کلیه است.
پروبیوتیک
برای خلاص شدن از باکتری های بد در دستگاه گوارش و جایگزینی آن با باکتری خوب که هضم غذا را بهبود می بخشد، مصرف پروبیوتیک ها می تواند دستگاه گوارش رابه سرعت درمان کند. همچنین تهوع، استفراغ و اسهال را درمان می کند. همچنین شما می توانید برای درمان اسهال و استفراغ کودکان از مکمل های پروبیوتیک پس از مشورت با پزشک مصرف کنید.