نشانه های فوبیا در کودکان و راهکارهای درمانی را بشناسید

به گزارش نی نی بان ، اختلال فوبیا در کودکان به معنای ترس شدید و غیر منطقی از اشیاء، موقعیت‌ها یا موجودات خاص است که فراتر از ترس‌های معمول دوران کودکی است. این ترس می‌تواند باعث اضطراب شدید، اجتناب از موقعیت‌های ترسناک و اختلال در زندگی روزمره کودک شود. اگر متوجه شدید که فرزندتان از ترس شدید و غیر منطقی رنج می‌برد و این ترس بر زندگی روزمره او تأثیر گذاشته است، بهتر است به پزشک مراجعه کنید.  فوبیای فضای بسته یا کلاستروفوبیا، یک اختلال اضطرابی است که در آن فرد ترس شدید و غیرمنطقی از قرار گرفتن در فضاهای بسته یا محدود احساس می‌کند. این ترس می‌تواند منجر به حملات پانیک، تنگی نفس، تپش قلب و عرق کردن شود. می توان گفت ترس بخشی از زندگی کودکان است. ممکن است ترس های متفاوت در سنین مختلف به سراغ آن بیاید. آنها در آغاز زندگی تاز صدای بلند هراس دارند و از ۶ ماهگی به بعد از افراد غیر آشنا می ترسند.

فوبیا چیست؟

فوبیا یا هراس به ترس شدید و غیرمنطقی از یک شیء، موقعیت یا فعالیت خاص گفته می‌شود که باعث اختلال قابل توجه در زندگی روزمره فرد می‌شود. این ترس بسیار فراتر از ترس‌های معمولی است و با اضطراب و اجتناب شدید همراه است. اگر فوبیا در کودک شما باعث اختلال در زندگی روزمره او شده و یا شدت آن به حدی است که باعث ایجاد اضطراب و ناراحتی شدید شود، حتما باید به پزشک متخصص اطفال یا روانپزشک کودک مراجعه کنید. این ترس‌ها می‌توانند از یک شیء خاص، موقعیت یا حتی احساس گرفته شود. ترس از شلوغی در کودکان یا آگورافوبیا، در واقع ترس از مکان‌ها یا موقعیت‌هایی است که فرار از آن‌ها دشوار یا خجالت‌آور باشد. این ترس می‌تواند در کودکان نیز بروز کند و باعث شود آن‌ها از مکان‌های شلوغ، فضاهای باز، یا حتی ترک خانه احساس ترس و اضطراب کنند.

فوبیای خاص :  به مواردی مربوط می شود که کودک از اشیا، وسایل و موقعیت های خاص هراس دارد.

اختلال اضطراب جدایی:  همانطور که از نام اختلال اضطراب جدایی بر می آید، در این گونه ترس، کودک از جدایی از والدین خود هراس داشته و نسبت به آنها وابستگی شدید دارد. به طوری در هنگام خواب نیز نمی تواند انها را ترک کند.

اختلال اضطراب اجتماعی: اختلال اضطراب اجتماعی نیز با ترس شدید و فوبیا همراه است. حضور در اجتماع و سخن گفتن در جمع از ترس های کودک است. اوتیسم نیز در این اختلال قرار دارد.

در هنگام ترس و اضطراب شدید معمولا ضربان قلب کودک بالا می رود که با تعرق زیاد همراه است. این گونه ترس اگر بیشتر از یک سال بطول بی انجامد نشانه اختلال روانی است که باید درمان شود و در صورت عدم درمان در رفتار های وی در بزرگسالی تاثیر می گذارد و همچنین ترس همراه همیشگی کودک خواهد بود.

بررسی علائم فوبیا در کودکان

فوبیا یا  اختلال ترس شدید و غیرمنطقی از یک شیء، موقعیت یا موجود خاص، یک اختلال اضطرابی شایع در کودکان است. این ترس می‌تواند باعث اضطراب شدید و اجتناب از موقعیت‌های ترسناک شود و در نتیجه بر کیفیت زندگی کودک تأثیر بگذارد. علائم فوبیا در کودکان می‌تواند به صورت زیر ظاهر شود:

ترس شدید و غیر منطقی

اجتناب از موقعیت‌های ترسناک

واکنش‌های فیزیکی

گریه و جیغ زدن

مشکلات خواب

تغییرات رفتاری

اضطراب کلی

درمان فوبیا در کودکان

درمان شناختی رفتاری :CBT با استفاده از این روش درمانی کودک راه های جدیدی برای کنترل ترس و وحشت خود در زمان مواجهه با منبع ترس یاد می گیرد.

خانواده درمانی

دارو درمانی : در مواقعی خاص به دلیل شدت بیماری روانپزشک ترجیح می دهد از دارو برای درمان کودک استفاده کند.

انواع فوبیا در کودکان

فوبیا در کودکان ترس شدید و غیرمنطقی از یک شیء، موقعیت یا موجود زنده است. این ترس به قدری شدید است که می‌تواند بر زندگی روزمره کودک تأثیر بگذارد و باعث اضطراب و اجتناب از موقعیت‌های ترسناک شود. فوبیاهای کودکان بسیار متنوع هستند و می‌توانند شامل ترس از حیوانات، مکان‌ها، موقعیت‌ها یا حتی اشیاء باشند. برخی از رایج‌ترین انواع فوبیا در کودکان عبارتند از:

ترس از حیوانات: ترس از سگ، گربه، حشرات، پرندگان و …

ترس از مکان‌ها: ترس از ارتفاع، فضاهای بسته، مکان‌های شلوغ، تاریکی و …

ترس از موقعیت‌ها: ترس از صحبت کردن در جمع، پرواز، تزریق، دندانپزشکی و …

فوبیای خاص: ترس از خون، بیماری، مرگ، طوفان، آتش و …

دلایل ایجاد فوبیا در کودکان

فوبیای خاص در کودکان، ترس شدید و غیرمنطقی از یک شیء، موقعیت یا فعالیت خاص است که فراتر از واکنش طبیعی ترس است. این ترس می‌تواند باعث اضطراب شدید، اجتناب از محرک ترسناک و اختلال در عملکرد روزمره کودک شود. فوبیا یا ترس شدید و غیرمنطقی از یک شیء، موقعیت یا فعالیت خاص، در کودکان نیز می‌تواند رخ دهد.

دلایل مختلفی برای ایجاد فوبیا در کودکان وجود دارد که برخی از آن‌ها عبارتند از:

تجربیات منفی: یک تجربه ترسناک یا دردناک مرتبط با شیء یا موقعیت خاص می‌تواند باعث ایجاد فوبیا شود. به عنوان مثال، کودکی که توسط یک سگ گاز گرفته شده است ممکن است از همه سگ‌ها بترسد.

مشاهده ترس دیگران: کودکان از طریق مشاهده واکنش‌های ترسناک والدین، دوستان یا سایر افراد نسبت به یک چیز خاص، ممکن است خود نیز آن ترس را یاد بگیرند.

تلقین و القاء: گاهی اوقات، بزرگسالان به طور ناخودآگاه ترس‌های خود را به کودکان منتقل می‌کنند.

عوامل ژنتیکی: برخی از افراد ممکن به دلیل عوامل ژنتیکی مستعد ابتلا به فوبیا باشند.

تغییرات در زندگی: رویدادهای مهم زندگی مانند طلاق والدین، نقل مکان یا شروع مدرسه جدید می‌تواند باعث ایجاد اضطراب و در نتیجه فوبیا شود.

مشکلات رشد عصبی: در برخی موارد، مشکلات رشد عصبی می‌تواند بر سیستم عصبی مرکزی کودک تأثیر گذاشته و باعث ایجاد فوبیا شود.

چطور فوبیا در کودکان را تشخیص دهیم؟

فوبیا یا ترس شدید و غیرمنطقی از چیزی خاص، می‌تواند در کودکان نیز رخ دهد. تشخیص زودهنگام و درمان مناسب، به کودک کمک می‌کند تا بر این ترس غلبه کند. اگر متوجه شدید که کودک شما ترس شدیدی از چیزی خاص دارد و این ترس بر زندگی روزمره او تأثیر گذاشته است، بهتر است به پزشک یا روانشناس کودک مراجعه کنید. پزشک یا روانشناس کودک با انجام مصاحبه با کودک و والدین، بررسی تاریخچه پزشکی کودک و ارزیابی علائم، می‌تواند به تشخیص فوبیا بپردازد. در برخی موارد، ممکن است از ابزارهای تشخیصی دیگری مانند پرسشنامه‌ها یا تست‌های روانشناسی نیز استفاده شود. برای کسب اطلاعات بیشتر با ما در مطب دکتر فرامرز ذاکری در تماس باشید.

چه راه هایی برای درمان اختلال فوبیا در کودکان وجود دارد؟

فوبیا یا ترس شدید و غیر منطقی از اشیاء، موقعیت‌ها یا موجودات خاص، می‌تواند در کودکان نیز رخ دهد. خوشبختانه، با روش‌های درمانی مناسب، می‌توان به کودکان کمک کرد تا بر این ترس غلبه کنند. در ادامه برخی از روش‌های درمانی موثر برای فوبیا در کودکان آورده شده است:

درمان شناختی-رفتاری (CBT)

قرار گرفتن تدریجی: کودک به تدریج با چیزی که از آن می‌ترسد مواجه می‌شود، اما در محیطی امن و تحت نظارت درمانگر.

مدیریت اضطراب: کودک یاد می‌گیرد تا از تکنیک‌های آرام‌سازی مانند تنفس عمیق و تصور مثبت استفاده کند.

تغییر افکار منفی: کودک یاد می‌گیرد که افکار منفی و نگرانی‌های خود را شناسایی کرده و آن‌ها را با افکار واقع‌بینانه‌تر جایگزین کند.

درمان حساسیت‌زدایی سیستماتیک

این روش شبیه به درمان شناختی-رفتاری است، اما تمرکز بیشتری بر مواجهه تدریجی با عامل ترس دارد.

درمان بازی

از طریق بازی‌های درمانی، کودک می‌تواند احساسات و ترس‌های خود را بیان کند و مهارت‌های اجتماعی و حل مسئله را بیاموزد.

دارودرمانی

در برخی موارد، ممکن است پزشک داروهایی مانند مهارکننده‌های بازجذب سروتونین (SSRIs) را برای کاهش اضطراب و افسردگی تجویز کند. اما این داروها معمولاً به عنوان درمان مکمل و تحت نظر پزشک تجویز می‌شوند.

درمان خانوادگی

درگیر کردن خانواده در روند درمان بسیار مهم است. خانواده باید یاد بگیرند که چگونه از کودک حمایت کنند و به او کمک کنند تا بر ترس خود غلبه کند.

منبع: سواد زندگی