غذا دادن به کودک بدغذا، ترفندی خلاقانه

مجله شهرزاد: در حال حاضر کودک شما همه چیز نمی‌خورد؟ اما بعد وقتی بزرگتر شد شاید تمام بشقابش را پاک کند ولی موضوع اصلی فعلاً این است که او لب به سبزیجات نمی‌زند و خیلی چیزها را نمی‌خورد. اگر شما هم مشکلاتی از این دست دارید به جمع مبارزان بد غذایی خوش آمدید!

نگهداشتن کودکان در یک رژیم غذایی خاص خیلی سخت است چون معمولاً بچه‌ها سر غذا خوردن قیل و قال دارند و در واقع اگر کودک شما سر سفره غذا شما را دچار دردسر و زحمت می‌کند باید یکی از 8 روشی که اینجا یاد می‌گیرید به کار ببرید.

مطالعاتی در سال 2007 نشان می‌دهد که بودن یک فرد بد غذا در خانواده می‌تواند بد غذایی را رواج بدهد،‌ محققان دانشکده تغذیه‌ای در لندن از بین 5390 کودک 8 تا 11 ساله دریافتند که بد غذایی کاملاً‌ ارثی است. البته باید گفت که بد غذایی مورد نیاز خاص خودش را دارد اگر چه بعضی بچه‌ها نسبت به دیگران بیشتر اذیت می‌کنند، اما در میان این نفرت از غذا چطور می‌توانیم مواد غذایی مورد نیاز کودکانمان را بدون جنگ و دعوا به آنها برسانیم؟

برای این مهم 6 متخصص تغذیه نقشه‌های ساده‌ای در قالب روش‌های قابل اطمینان برای تغییر رفتار غذایی بچه‌ها به ما ارایه کردند. پس اگر کودک شما عاشق فست فودهاست یا از خوردن اسفناج به اندازه‌ی یک هیولا وحشت دارد این روش‌های خلاقانه را بخوانید تا مطمئن شوید که در اوج بد غذایی مواد لازم به بدن او می‌رسد.

۱- متنفران از سبزیجات:

سبزیجات در میان بچه‌ها پایین‌ترین درجه‌ی علاقمندی را دارد و یک مشکل قدیمی را ایجاد می‌کند «طول دادن در خوردن غذا» گاهی خوردن هویج اشک بچه‌ها را در می‌آورد و کلم باعث می‌شود بارها بشنوید «نه! نمی‌خوام!» ولی از آنجا که سبزیجات منبع مهم ویتامین و مواد معدنی برای رشد بچه‌ها و حاوی مواد شیمیایی مفید برای رشد و سلامتی سلول‌ها،‌ بهبود زخم‌ها،‌ حفاظت از چشم‌ها،‌ پوست و استخوان‌ها و کمک به بهبود مریضی و همچنین حاوی فیبر که هضم غذا را آسان می‌کند و تثبت قند خون هستند پس باید بتوانیم آنها را بدون تهدید، زور و جبر در وعده‌های غذایی بچه‌ها گنجاند.

محققان دریافته‌اند که بچه‌ها سبزی‌های پوره شده را بهتر می‌خورند به شرطی که اصل سبزی در پوره مشخص نباشد می‌توانید، در غذای بچه‌ها مثل سس پیتزا، ماکارونی و پنیر و انواع کوکوها از پوره اسفناج، سیب‌زمینی و گل کلم استفاده کنید و حتماً‌ بچه‌ها عاشق خوردن آن‌ها می‌شوند فقط مطمئن شوید که در آن تکه‌های سبزی، تکه‌های کلفت، ذره و لکه نداشته باشد چون وقتی پوره درست می‌کنید، بچه‌های متوجه آن نمی‌شوند.

فراموش نکنید که پوره فرایند غلیظ کردن سبزیجات است که این غلظت،‌ خاصیت غذایی آنها را هم زیاد می‌کند پس به ریزه‌های سبزی در پوره توجه کنید که سرشار از فیبر است و وقتی بچه‌ها احساس کنند که برای غذای آنها سرمایه‌گذاری می‌شود و هر وعده را برایش مخصوصاً می‌پزید در غذا خوردن بهتر همراهی می‌کنند، ولی اگر حس قوی کودک درک کند که می‌خواهید به زور چیزی را به خوردش بدهید هرگز آن را نخواهید خورد.

پس تا می‌توانید ماده غذایی خاص را ناپیدا درست کنید و یا روش‌های خلاقانه به کار ببرید مثلاً زرده‌ی تخم‌مرغ را با پوره اسفناج مخلوط کنید و تخم‌مرغ سبز درست کنید که ساده، مغذی و سالم هم هست.

بعضی بچه‌ها دوست دارند به نخود فرنگی یخ‌زده ناخنک بزنند می‌توانید به نخودها چاشنی‌هایی مثل سس گوجه، ماست یا سس گوشت اضافه کنید و ببنید که بچه‌ها چطور به آن حمله می‌کنند!

یک پیشنهاد: هویج، تکه‌های کرفس،‌ خلال خیار، نوارهایی از فلفل قرمز، سبز و زرد، لوبیای شیرین شده برای کودکان مناسب است. خلال‌هایی خیلی باریک از یک سبزی ببُرید و در سوپ مرغ استفاده کنید چون کودکان در غذا کاوش می‌کنند و نباید متوجه آن بشوند.

اگر در خانواده فرزندی دارید که فقط کدوهای سبز که به شکل پروانه بریده شده می‌خورد باید از آب میوه و سبزی‌های استفاده کنید. مثلاً هویج، سیب و چغندر را برای یک ترکیب میوه، سبزی خوشمزه و مغذی به کار ببرید.

۲- بچه‌هایی که فقط یک رنگ غذا را دوست دارند:

ممکن است کودک شما فقط نان و پنیر، ماکارونی، شیر، برنج و سیب‌زمینی بخورد نه چیز بیشتر، یا حتی بعضی‌ها فقط یک چیز می‌خورند مثلاً در رژیم غذائیش سبزی‌های کم‌رنگ مثل گل کلم نیست و چون او از مواد غذایی که با این سبزی همراه باشد متنفر است، آن را دریافت نمی‌کند، می‌توانید به این غذاها با رنگ ملایم حبوبات یا نشاسته ساده اضافه کنید که هم حاوی فیبر برای هضم بهتر و جلوگیری از یبوست است و هم باعث تثبیت قند خون و رفع گرسنگی می‌شود.

اگر کودک شما فقط یک رنگ غذای خاص را دوست دارد راهی پیدا کنید تا چیزهایی که او می‌خورد بیشتر و متنوع‌تر شود و به غذاهای حاوی هیدروکربن بهتر است، جوانه گندم، پودر سویا، تخم‌مرغ (به خاطر پروتئین) اضافه کنید و به این ترکیب مواد سفید رنگی مثل سیب‌زمینی له شده و مقداری پنیر محلی نرم شده اضافه کنید.

برای ترکیب سبزی‌ها، مقداری پوره گل کلم با سیب‌زمینی یا مقداری کره بادام زمینی یا کره فندق و یا پوره کدو به ماکارونی و پنیر اضافه کنید و چون بعضی‌ بچه‌ها بیشتر از دیگران به محتویات غذا توجه می‌کنند این ترکیبات را به تدریج اضافه کنید در اول کار، ‌یک یا دو قاشق پوره اضافه نموده و بعد به تدریج مزه،‌ رنگ و شکل غذا را تغییر دهید.

شما که می‌دانید کودکتان چه چیزی می‌خورد پس از طعم آن مطمئن شوید، حتی ترکیب کدو و پنیر هم بد نیست و می‌توانید آن را با نان غلات کامل استفاده کنید. برای کلوچه‌هایی که با آرد سفید می‌پزید آرد برنج و آرد غلات کامل را هم با آن مخلوط کنید بیشتر بچه‌ها متوجه آن نمی‌شوند غذاهای با رنگ زرد کم‌رنگ را در کنار غذاهای پررنگ بگذارید تا کودک به آن شک نکند.

۳- فست فودها:

ناگت مرغ، سیب‌زمینی سرخ کرده،‌ پیتزا و همبرگرهای چرب یک زنگ خطر برای جوانه‌های چشایی کودک است. فست‌فودهایی که به طور تجاری درست می‌شوند مملو از چربی، نمک، قند و به طرز فلاکت‌باری عاری از ویتامین و مواد معدنی و فیبر هستند شما می‌توانید برای شام در خانه خودتان فست فود داشته باشید فقط باید آن را خودتان درست کنید. مثلاً همبرگرهایی باریکتر از همبرگرهای رستوران با پوره اسفناج،‌ سس گوجه‌فرنگی و ترشی آماده کنید. آن را در کاغذ روغنی بپیچید کودکان متوجه این تفاوت نمی‌شوند.

به جای ناگت مرغ، جوجه کباب و به جای سیب‌زمینی سرخ کرده، سیب‌زمینی تنوری در فر استفاده کنید در همبرگرها از گوشت گیاهی (سویا) بهره بگیرید. هرگز از غذای رستوان‌ها در اندازه‌های خیلی بزرگ برای کودکان استفاده نکنید راههایی برای بالا بردن ارزش مواد غذایی که می‌خورید پیدا کنید.

۴- جدا کردن:

اگر سیب‌زمینی نرم شده را مقداری گوشت ماهی و یا با مقدار کافی برنج و لوبیا درست کنید ترکیبی خواهد داشت که هیچکدام از مواد جدا جدا به چنگال کودک نرسد و در نتیجه نتواند آن را جدا کند.

اهمیت تغذیه: گاهی مجبورید که برای تنوع،‌ تسلیم شوید و غذاهای سالم را بدون مخلوط کردن بخورید اگر کودک،‌ سلامت و خوب غذا می‌خورد پس جای نگرانی نیست. استقلال در انتخاب غذاها هم راه دیگر پایان جنگ است. وقتی می‌دانیم که کودکان غذاهای سفت را دوست ندارند پس غذاها را در 2 بشقاب جدا قرار دهید مثلاً: تا وقتی ماکارونی‌ها دارند می‌پزند در یک بشقاب به او سبزی بدهید.

۵- بافت غالب:

کودک شما فقط یک نوع غذا دوست دارد یا از گوشت به خاطر شکل ظاهر و جویدن آن فراری است؟ این اجتناب از نخوردن گوشت باعث نرسیدن پروتئین و ویتامین و فیبر به بدن او می‌شود و می‌توان با تغییر شکل غذا آن را دلچسب نمود برای بسیاری از بچه‌ها شکل غذا و تزئین آن مهمتر از طعم و خاصیت آن است و باید این مهم را حتماً به خاطر بسپارید.

اغلب بچه‌های کوچک شکل گوشت را دوست ندارند برای بعضی‌ها جویدن و قورت دادن آن سخت است. می‌توان گوشت را برش‌هایی از مواد غذایی نرم مثل توت‌فرنگی بدهید. منابع پروتئینی دیگر مثل تخم‌مرغ، پنیر،‌ لوبیا قرمز و شیر را فراموش نکنید که شیر امروزه به طور کافی به بچه‌ها خورانده نمی‌شوند. از تکنیک‌های آشپزی کمک بگیرید. مطمئن شوید که خوراک گوشت یا کوفته به قدر کافی آبدار هست از کره به عنوان یک نرم‌ کننده پروتئین‌دار برای نرم کردن گوشت استفاده کنید.

۶- هیدرو کربن‌ها:

نان،‌ ماکارونی، کلوچه‌ها،‌ چیپس و شیرینی از جمله مواد غذایی هستند که توسط کسانی که به زیبایی اندام اهمیت می‌دهند زیاد مصرف نمی‌شود ولی بدون شک، بچه‌ها برای تأمین انرژی بدن خود به هیدروکربن‌ها نیاز دارند اما نه تمام کربن‌هایی که به یک اندازه به وجود می‌آیند. کربن‌های ساده فیبر کافی ندارند و قند خون را کاهش داده باعث افت فشار می‌شوند.

اما بیشتر «بدغذاها» آن را دوست دارند بهتر است نان سفید گندم کامل مصرف کنید حبوبات دیگر مثل بلغورها را با سایر چیزها مخلوط کنید. راه‌هایی به کار ببرید که کربوهیدرات مغذی‌تر شوند مثلاً یک لایه نازک کره بادام‌زمینی روی نان بمالید، برنج با تخم‌مرغ و تکه کوچکی سبزی‌های پنهان شده در هیدروکربن‌ها مثل کدو در کلوچه و یا هویج و کدو حلوایی و گوجه‌فرنگی در سس ماکارونی (با تشکر ویژه از دستگاه مخلوط کن!) در مورد کنترل پروتئین هم فکری بکنید، بچه‌ها نان‌های گرد، ‌سفت و سفید خیلی بزرگ می‌خورند شما سایزهای کوچکتر نان یا پیراشکی را تهیه کنید که در دست‌های کوچک جا شود حبوبات کامل تصفیه شده و پنیر خامه‌ای کم چربی هم می‌توانند خیلی مفید باشند،‌ پنیر پیتزا باضافه پوره سبزیجات و حبوبات کامل را به سس ماکارونی اضافه کنید.

۷- روش‌های قدیمی:

کودک شما هر روز هر وعده فقط ماکارونی دوست دارد؟ او را تشویق کنید تا انواع غذاهای دیگر را امتحان کند مخلوط‌های سریع و مقوی را امتحان کنید مثلاً سالاد و ماست که مملو از ویتامین،‌ کلسیم و باکتری‌های مفید است به ساندویچ کره بادام ‌زمینی و کمی جوانه گندم اضافه کنید. کودک از صدای دانه‌های ریز دندانش لذت خواهد برد. ولی اگر کودک شما هر روز سالاد می‌خورد برایش نگرانی خواهید داشت زیرا سالاد یک منبع کامل و تازه از مواد غذایی است.

در بعضی فرهنگ‌ها رژیم غذایی خیلی محدود است اگر شما هم جزو آن فرهنگ هستید رژیم غذایی خودتان را با چیزهای جدید متنوع کنید و اگر کودکتان فقط یک نوع غذا می‌خورد به هر شکل ممکن سلامتی‌اش را حفظ کنید.

کره بادام‌زمینی بدون مواد نگهدارنده و کم چربی با نان گندم کامل و میوه‌ای که بتواند روی آن پخش کنید به او بدهید با توجه به برچسب‌های مواد غذایی آنهایی که کمتر چربی و شکر و مواد افزودنی دارند را بیشتر تهیه کنید. نیمه‌ای از غذا را با مواد مورد علاقه و خانوادگی‌تان تهیه و نیمه‌ی دیگر را با مواد جدید و متفاوت تهیه کنید به آرامی با چیزهای جدید آشنا شوید.

۸- کسانی که میوه نمی‌خورند:

میوه‌ها هم مثل سبزی‌ها منابع خوب و کاملی از ویتامین، مواد معدنی و فیبر هستند که برای بدن رو به رشد کودک شما لازمند. میوه‌های تیره‌تر مغذی‌ترند پس آب انار و آلبالوی خنک را فراموش نکنید می‌توانید از پوره‌ی میوها در کنار ظرف غذای او برای تأمین ویتامین‌های لازم استفاده کنید.

میوه‌ها و سبزی‌ها ویتامین و مواد معدنی مشابهی دارند. اگر کودک شما میوه نمی‌خورد ولی سبزی‌ها را دوست دارد نگران دریافت ویتامین او نباشید اگر او فلفل قرمز را دوست دارد ولی پرتقال نمی‌خورد باز هم ویتامین C را دریافت می‌کند. ماست میوه‌ای را دست کم نگیرید. ماست کم چربی با توت فرنگی و با موز کامل در خامه‌ی ترش کم چربی با نارگیل. میوه‌ها واقعاً ترکیباتی عالی هستند.