ترس کودکان در خواب، چه باید کرد؟

ترس های شبانه در کودکان دو تا شش سال و معمولا در شب ، هنگام خواب بوجود می آید که وی را دچار اضطراب و استرس زیادی می کند.
در کودکان دو تا شش سال، تصورات با سرعت بسیار زیادی رشد می کنند. با آن‌ که این تصورات بیشتر اوقات درباره اتفاقات خوب رخ می‌دهند، ممکن است همین تصورات، کودکان را از بسیاری رخدادها عصبی کنند یا سبب بروز ترس در آنها شوند زیرا روند فکری و ذهنی کودکان در این سنین، بسیار پیچیده و اثرپذیر است.
آنها درخلوت با خود می‌اندیشند: « اگه هیولایی در اتاق دختری بود که دیشب مامان داستانش را تعریف می‌کرد، پس ممکن است در اتاق من هم هیولا باشه! »
یا اگر یکی از خواهران یا برادرانش از تاریکی بترسد احتمالا دلیل خوبی است که او هم تصمیم بگیرد بترسد!

عوامل ترس های شبانه در کودکان
استرس های روزمره، هیجان های مثبت و منفی، حتی اتفاق های خوبی که باعث خوشحال شدن کودک شده، می تواند باعث بروز این اختلال در کودک شود. این اختلال خواب در هر دو جنس دیده می شود اما معمولا در پسرها کمی بیشتر است..واکنش والدین به ترس کودک
_ هرگز کودکتان را برای ترسش مسخره نکنید، تحقیرش نکنید یا برایش دلیل منطقی نیاورید.
این کارها به او نشان می‌دهد شما خطری که از نظر او بسیار واقعی است را درک نمی‌کنید و حتی ممکن است بیشتر احساس ترس کند چون احساس می‌کند شما نمی‌توانید از او محافظت کنید. به علاوه، مسخره کردن باعث می‌شود که عزت نفسش را از دست بدهد.
_ اگر هراسان از خواب پریده، به او اطمینان دهید که خواب رخدادی واقعی نیست و او در امنیت است.اگر لازم باشد چراغ را روشن کنید، بغلش کنید و مدتی کنارش بخوابید.وچراغ اتاق را تا زمانی که ترس کودک از بین برود روشن بگذارید.
_ اگر تصمیم گرفتید اتاق را ترک کنید، در اتاق را کمی باز بگذارید تا نور بیرون به داخل اتاق بیفتد و کودک صدای شما یا کارهایتان را بشنود.
-خواندن کتاب و قصه، یا تماشای فیلم و سریال‌های ترسناک را برای کودکتان ممنوع کنید. راه حل هایی برای ترس شبانه کودکان _ به ترسش اهمیت بدهید.
اجازه بدهید در مورد آن حرف بزند. هرگز نگویید بچه‌های بزرگ نمی‌ترسند. اطمینان‌دهنده باشید. به او بگویید: « اگه بخوای کنارت می‌مونم ».
_ با تصورات او پیش بروید؛ یعنی اگر اصرار دارد که یک غول در کمد لباسهایش است، کمد را باز کنید و آن را بگردید.
_ حتی می‌توانید یکی از عروسک‌های مورد علاقه‌اش را به عنوان محافظ خود انتخاب کنید یا به کودکتان جملات خاصی یاد بدهید که با آن غول را ناپدید کند._ ارتباطی مطلوب به وجود آورید.
زمانی که نیمه‌های شب صدای کودکتان را می‌شنوید، نزدش بروید و او را در تاریکی آرام کنید.
_ بازی‌هایی را با هم امتحان کنید که با چشمان بسته چیزهای خوب مثل بستنی یا قلعه شنی کنار ساحل را تصور کند.
_ از این‌ که اتاق کودک فقط مکانی برای استراحت و خواب او باشد پرهیز کنید؛ اتاق او باید مکانی شاد و فارغ از احساسات منفی باشد._ شجاعتش را تحسین کنید.
زمانی که کودکتان بر ترسش غلبه می‌کند را بسیار بزرگ کنید. اهمیتی ندارد که این گام چقدر کوچک بوده است. اگر او تمام شب را در حالی که چراغ خاموش است در تختش گذرانده باشد، یک جشن کوچک بگیرید یا یک هدیه کوچک را در عوض برایش آماده کنید.جلوگیری از ترس شبانه کودک
خواندن کتاب و قصه، یا تماشای فیلم و سریال‌های ترسناک را برای کودکتان ممنوع کنید. یادتان باشد که قطعاً تهدیدهایی مثل «اگر درست رفتار نکنی آقا غوله میاد تو رو می‌بره» را نباید به هیچ وجه بر زبان آورید.ترسهای شبانه در کودکان
هیچ وقت با خود فکر کرده اید چرا کودکان هنگام خواب دچار ترسهای شبانه می‌شوند یا اصلاً چرا کودکان می‌ترسند. این ترس به سن او و مرحله رشد احساسی وجسمی او بستگی دارد و همین طورکه بزرگترمی شود با انواع مختلفی از ترس‌ها مواجه می‌گردد. کودک درهر مرحله از رشد که باشد حوادث خاصی ممکن است در او ایجاد نگرانی کند.
به عنوان مثال وقتی او بازیهای گروهی و یا رفتن به مهد کودک را آغاز می‌کند، برای مدتی ممکن است جدایی از والدین او را نگران کند یا زمانی که می‌خواهیم به کودک دستشویی رفتن را یاد دهیم دوره دیگری از نگرانی ها را در او مشاهده می‌کنیم اودائماً می‌ترسد که مبادا نتواند کنترل خود را حفظ کند حتی گاهی اوقات خیس شده وشلوارخود را خیس می‌کند وچون دوست دارد شما را هم خوشحال کند از این که موجب ناراحتی شما شده است دچار ترس و نگرانی می‌شود.ترس از تاریکی :
ترسهای وقت خواب، از تاریکی هیولای زیر پتو و تنها خوابیدن در سنین پیش از دبستان و سالهای آغازین پس ازآن معمول هستند. اینها سالهایی هستندکه قدرت تخیل کودک به طرز فوق العاده ای گسترش پیدا می‌کند به دلیل تخیلاتی که در طول روز کودک ذهن خود را با آن درگیر کرده ناگهان حتی اشیای آشنا که قبلاً هرگز ترسناک نبوده اند مثل اتاق خواب، تاریک و وحشت آور به نظر می‌رسد و از آنجا که کودک در این سن هنوز در حال آموختن تمایز بین خیال و واقعیت است احتمال وجود موجود نامرئی در زیر پتو یا تخت برایش کاملاً واقعی به نظر برسد.
روان شناسان معتقدند : ترسهای وقت خواب، از تاریکی، از جدایی از والدین، از صداها، از آدمهای بدی که آسیب جسمی وارد می‌کنند یک مرحله طبیعی در روند رشد است و اغلب پیش از آنکه والدین انتظار دارند به طول می‌انجامد این مرحله در حدود سن دو سالگی آغاز می‌شود و تا هشت، نه سالگی ادامه می‌یابد. علاوه بر این، کودکان در سنین پیش از دبستان شروع به درک این نکته می‌کنند که چیزهایی در دنیا وجود دارد که می‌تواند به آنها آسیب بزند، لذا کار والدین در ده سال آینده و یا حتی بیشتر، این است که به کودکان کمک کنند تا تفاوتهای میان خطر واقعی و چیزهایی که تنها به نظر می‌رسند و واقعی نیستند را درک کنند.ترسهای بی اساس :
همه کودکان در چند مقطع سنی در زندگی شان دچار ترس و وحشت می‌شوند و این معمولاً یک بخش طبیعی از رشد آنها محسوب می‌گردد این ترسها در صورتی غیر طبیعی هستند که به صورت دائمی و به مدت طولانی در کودک باقی بمانند یا ذهن کودک را به طور کامل اشغال می‌کنند که این ترس در تمام فعالیتهای عادی آنها تأثیر می‌گذارد و اگر کودک نتواند از آنها رهایی یابد مبتلا به بیماری تشویش که همان ترس بی مورد و بی اساس است می‌گردد.خوابهای وحشتناک :
بسیار پیش می‌آید که کودکان به علت دیدن خوابهای وحشتناک یا ترسناک از خواب بیدار می‌شوند. در این زمان کودک اکثراً در رختخواب خود می‌نشیند یا فریاد می‌کشد و یا گریه می‌کندو یا به طرف اتاق خواب والدین می‌رود و از آنها کمک می‌خواهد گاهی هم ممکن است کودک دچار وحشت شبانه در خواب شود و با صدای بلند در خواب فریاد بکشد و گریه کند اما از خواب بیدار نشود و علل و موجبات اصلی کابوسها، ممکن است بر اثر رویدادها و مسائل ترسناکی باشدکه کودک در تلویزیون می‌بیند یا در داستانها و در کتابها می‌خواند و یا اطرافیان تعریف می‌کنند.چه باید کرد :
کارهای زیادی است که والدین می‌توانند انجام بدهند تا به کودک کمک کنند که بر ترسهای خود غلبه کند و خیلی راحت به خواب رود. در ساعات پیش از خواب کودک را با داستانها یا فیلم‌های شاد و غیرخشونت آمیز آماده کنند و از تعریف کردن قصه‌ها و افسانه‌های ترسناک و ناراحت‌کننده یا پخش کارتون‌های این چنینی پرهیز کنند و استفاده از یک لالایی آرام یا حتی چند دقیقه سکوت در کنار رختخواب کودک نیز مفید است. آرامش مراسم قبل از خواب می‌تواند مثل نوعی ورود جادویی عمل کند افکار وآدمهای بد را از ذهن کودک دورکند وجود یک یا دو چراغ خواب در اتاق خواب کودک می‌تواند احساس آرامش بیشتری به او دهد.
اگر کودک ازتنها ماندن وحشت دارد و تنها با تماس با مادر احساس راحتی می‌کند بهتر است والدین مدتی درکنارکودک خود بخوابند تا زمانی که ترسهای وقت خواب اوکمرنگ بشود و وارد مرحله رشدی دیگرشود.
بنابراین هرگز احساس ترس درکودک را بی ارزش نشمارید وهیچ گاه او را به خاطرترسیدنش تحقیر نکنید و بدانید که بی توجهی به چیزهایی که او را می‌ترساند کمکی به حل مشکل نمی کند از او بخواهید علت ترسش را بگوید و درباره آن صحبت کنید. این راه درصورتی که ترس کودک ناشی از وقوع یک اتفاق تحریک کننده باشد بسیارمفید است بیش از حد عکس العمل نشان ندهید زیرا توجه زیاد شما باعث تقویت ترس درکودک می‌شود.
هنگامی که کودک در دل شب فریاد می‌کند بی آن که از خواب بیدارشود والدین باید ابتدا او را نوازش کنند وآرام در گوشش لالایی بخوانند و دراین هنگام نباید کودک خود را از خواب بیدار کنند.
اما زمانی که کودک ازخواب بیدارمی شود والدین باید او را درآغوش بگیرند ویک لیوان آب به او بدهند و با صدای آهسته بگوئید که یک خواب بود وگذشت واگر بازهم بی قراری کرد باید چراغ را روشن کنید و بگوئید بیا به دنبال آن چیزی که می‌ترسی بگردیم اگرکودک به طرف تخت والدین رفت باید او را به تختش باز گردانند.برای مقابله با ترس کودک دو شیوه وجود دارد :۱- شیوه پیشگیری۲- شیوه کاهش ترس۱- شیوه پیشگیری : پیش از آنکه کودک در موقعیت ترسناک قرار گیرد آمادگی‌های لازم را به او بدهید.
_اگر احتمال می‌دهید کودکتان از صدای رعد و برق می‌ترسد، در یک روز طوفانی او را لباس بپو شانید و به حیاط یا با لکن ببرید و به او بگویید که حالا در آسمان برقی را خواهد دید و صدای بلندی را خواهد شنید و به این صورت با او بازی کنید.
_ اگر حدس می‌زنید کودکتان از دندانپزشک می‌ترسد او را پیش از آنکه با دندانپزشک رو به رو شود آماده سازید اگر کودک باید برای مدتی در بیمارستان بستری شود او را از قبل آماده کنید.
_ اگر خودتان از چیزی ترسیدید سعی کنید تا جایی که برایتان امکان دارد خود را کنترل کنید چون دلهره و اضطراب شما به کودک منتقل خواهد ش
_ هرگز نزد کودک از خطر احتمالی یا مکان وقوع حادثه ای صحبت نکنید.۲-شیوه کاهش ترس : چگونه می‌توان ترس او را از بین برد و یا کاهش داد؟_ هرگز کودک خود را به خاطر ترسش مسخره نکنید._ او را مورد تهدید و سرزنش قرار ندهید.
_ از گفتن جملاتی نظیر : خجالت آور است، تو دیگر بزرگ شده ای و... جداً بپرهیزید.
_ با او درباره افراد شجاع صحبت کنید.
_نزد او از افراد ترسو انتقاد کنید و رفتار آنها را زشت بشمارید.
_ تا جایی که می‌توانید او را به مهر و علاقه خودتان نسبت به او مطمئن سازید.J_ او را از نظر بدنی و مزاجی تقویت کنید._ علت ترس را بیابید.
_رفتار عاقلانه خونسردانه پدر و مادر در برخورد با شرایط خطرناک نمونه ای از رفتار صحیح در موقعیت‌های خطرناک را به کودک نشان می‌دهند بنابراین سعی کنید برای کودک خود الگوی مناسبی باشید.ترس نوزادان :
نوزادان از صدای بلند و از دست دادن تعادل یاسطح اتکاء می‌ترسند و ترس خود را با جیغ و گریه جمع کردن دست و پا نشان می‌دهد به این ترس ها ترس‌های اولیه می‌گویند که به مرور زمان برطرف می‌شود.ترسهای معمول کودکان :
در اغلب کودکان در سنین شش تا هشت ماهگی ترس از افراد بیگانه دیده می‌شود و ممکن است تا هجده ماهگی نیز ادامه یابد ولی با بالا رفتن سن کودک نوع ترسها نیز تغییر می‌کند.ترس از تاریکی و تنهایی و ترس از حیوانات بین دو تا پنج سالگی ظاهر می‌شود.
چرا ترس های گوناگونی در وقت خواب به سراغ بچه ی من می آید؟ چه کار کنم تا کودکم بتواند به ترس های شبانه ی خود فائق آید؟ چه طور می توانم بفهمم که ترس های شبانه ی کودکم غیرطبیعی است؟
وقتی چراغ ها خاموش می شوند، همه جا تاریک می شود. گاه این تاریکی بسیار ترس آور و وحشت انگیز است خصوصاً برای کودکانی که به تازگی در اتاق خودشان خوابیده و از مادرشان جدا می خوابند.
ترس از تاریکی به عنوان یک ترس طبیعی شناخته شده که همواره با نوع بشر همراه بوده است. انسان از همان نخستین ایام هنگام شب یا قرار گرفتن در تاریکی غارها گاه صدایی می شنید که منشأ اصلی آن را ندانسته و چون همه جا تاریک بود ترس از تاریکی به یک واکنش همیشگی در او تبدیل شد.بنابراین کودکان نیز گاه از تاریکی دچار هراس می شوند.
بزرگ‌ترین اشتباهی که والدین مرتکب می‌شوند، نامحترم دانستن ترس کودک از تاریکی و مسخره کردن اوست.